INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 08.07.2008 r. (data wpływu 16.07.2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 13.10.2008 r. (data nadania 13.10.2008 r., data wpływu 14.10.2008 r.) oraz pismem z dnia 15.10.2008 r. (data nadania 15.10.2008 r., data wpływu 17.10.2008 r.) na wezwanie z dnia 02.10.2008 r. Nr IPPB2/436-278/08-2/AS o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16.07.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskdoawca jest jednym z największych w Polsce producentów ciepłai energii elektrycznej. Spółka należy do międzynarodowego koncernu X. Działalność innych spółek należących do tego koncernu również skupia się na produkcji ciepła i energii elektrycznej oraz na ich dystrybucji i sprzedaży. Niemniej należą do niego także spółki, które świadczą usługi finansowe. Usługi finansowe świadczone przez te spółki polegają między innymi na udzielaniu pożyczek na cele inwestycyjne spółkom należącym do koncernu X. Dzięki temu, spółki zajmujące się produkcją oraz dystrybucją ciepła i energii elektrycznej mogą szybciej, łatwiej i często taniej zdobyć finansowanie swoich inwestycji, niż gdyby udzielającymi tych pożyczek/kredytów były bezpośrednio banki.

Spółka zamierza przeprowadzić inwestycję w jednym ze swoich zakładów, tj. E. Celem inwestycji jest zwiększenie mocy produkcyjnej zakładu. Wartość planowanej inwestycji wynosi w przybliżeniu 2,8 miliarda zł. Z uwagi na wartość przedsięwzięcia, Spółka zamierza zaciągnąć na ten cel pożyczkę od spółki należącej do koncernu X, która została powołana w celu świadczenia usług finansowych (w szczególności udzielania pożyczek) na rzecz podmiotów z grupy Z. W związku z tym, pożyczka zostanie udzielona przez spółkę V z siedzibą w Szwecji. Pożyczka wraz z odsetkami będzie spłacana w długim okresie czasu.

Jedynym udziałowcem V jest spółka Z z siedzibą w Szwecji. Natomiast jedynym udziałowcem V, jest spółka Y z siedzibą w Szwecji. Y jest również większościowym akcjonariuszem Spółki, posiadającym 75% akcji.

Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. V nie jest zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce.

Pismem z dnia 02.10.2008 r. Nr IPPB2/436-278/08-2/AS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie miejsca dokonania czynności cywilnoprawnej oraz gdzie znajdowały się pieniądze w chwili zawierania powyższych czynności. Wezwanie skutecznie doręczone w dniu 06.10.2008 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 13.10.2008 r. (data nadania 13.10.2008 r., data wpływu 14.10.2008 r.) poprzez określenie, że w momencie zawarcia umowy pożyczki, pieniądze będące przedmiotem danej pożyczki znajdować się będą bądź na rachunku pożyczkodawcy, bądź na rachunku innych podmiotów z grupy Z lub podmiotów finansujących grupę. W każdym razie, pieniądze te znajdować się będą na zagranicznym rachunku bankowym. Spółka nie wyklucza także, że umowy pożyczki podpisane zostaną w Szwecji, w siedzibie pożyczkodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy do pożyczki udzielonej Spółce przez V będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. a) albo art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450, ze zm.)...

Zdaniem Wnioskodawcy

Wnioskodawca jest zdania, że pożyczka udzielona Spółce przez V nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT lub zwolniona z VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W świetle tej definicji pożyczka, jako czynność polegająca na czasowym przeniesieniu własności pieniędzy, stanowi świadczenie usług na gruncie przepisów o VAT.

Jednakże, aby dana usługa podlegała opodatkowaniu VAT, świadczący ją podmiot musi posiadać z tytułu jej wykonania status podatnika VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju.

W świetle powyższych przepisów, jeżeli usługa jest świadczona przez podmiot zagraniczny, nawet w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, lecz miejscem świadczenie tej usługi jest Polska, polski nabywca jest podatnikiem VAT z tytułu jej wykonania. W takiej sytuacji nabywca usług świadczonych przez podmiot zagraniczny rozpoznaje w Polsce import usług podlegający opodatkowaniu VAT. W myśl bowiem art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. Miejscem świadczenia usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją jest miejsce, gdzie nabywca usługi

posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona (art. 27 ust. 3 i 4 ustawy o VAT). Należy tu wskazać, iż zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Czynność uznawana na gruncie prawa cywilnego za pożyczkę, wykonywana przez inny podmiot niż bank, na gruncie PKWiU zaliczana jest do Usług pośrednictwa finansowego” (PKWiU Sekcja J), a ściślej do Usług udzielania pożyczek świadczonych poza systemem bankowym” (PKWIU 65.22.10).

Mając na uwadze fakt, iż usługa udzielania pożyczek jest usługą finansową, w przypadku gdy pożyczka zostanie udzielona polskiemu podatnikowi VAT przez podmiot posiadający siedzibę w innym kraju UE, miejscem jej opodatkowania będzie Polska. Zaś podatnikiem VAT w takiej sytuacji, co do zasady, będzie pożyczkobiorca rozpoznający import usług w Polsce.

Jednakże zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do Ustawy o VAT. Z kolei w pozycji 3 tego załącznika zostały wymienione usługi pośrednictwa finansowego.

Mając na uwadze powyższe regulacje, mimo że V będzie udzielał pożyczki w ramach prowadzonej działalności, Spółka, jako nabywca usługi „pożyczki” świadczonej przez podmiot zagraniczny, Będzie zobowiązana rozpoznać w Polsce import usług podlegających VAT. Niemniej nie powstanie obowiązek zapłaty VAT z tytułu importu usług, gdyż pożyczka jest usługą finansową zwolnioną z VAT. W konsekwencji, stosownie do art. 2 pkt 4 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa pożyczki zawarta między Spółką i nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC.

Abstrahując od powyższego, pożyczka udzielona przez V korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z tym przepisem zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemających na terytorium Polski siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Taką działalność prowadzi V.

Jednocześnie należy podkreślić, iż w świetle art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, udzielenie powyższej pożyczki a stanowi zmiany umowy Spółki, gdyż V nie jest akcjonariuszem Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, w tym między innymi umowy pożyczki.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile chodzi o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego jest elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym pożyczka podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot t. j. pieniądze znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca – pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

• umowy spółki i jej zmiany,

• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ww. ustawy przez podatek od towarów i usług rozumie się podatek nakładany wyżej wymienioną ustawą o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Państwa członkowskie to – w myśl art. 1a pkt 5 powyższej ustawy państwa członkowskie Unii Europejskiej lub państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będące stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

O wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje przy tym okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

Należy zauważyć, że wyłączenie spod podatku od czynności cywilnoprawnych zachodzi nie tylko, gdy czynność podlega podatkowi od towarów i usług w Polsce, ale także gdy pożyczka opodatkowana będzie podatkiem od wartości dodanej pobieranym na podstawie przepisów obowiązujących w państwie członkowskim.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka (pożyczkobiorca) poinformowała, że z tytułu opisanych pożyczek będzie występować w roli podatnika podatku od towarów i usług. Biorąc natomiast pod uwagę charakter świadczonej usługi będzie zwolniona od tego podatku.

Zatem, gdy pożyczkobiorca będzie z tytułu udzielonych pożyczek podlegał w Polsce podatkowi od towarów i usług lub będzie od niego zwolniony, albo też pożyczkodawca będzie we Francji podlegał opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej pobieranym na podstawie przepisów obowiązujących we Francji lub będzie z niego zwolniony, wówczas przedmiotowe pożyczki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto Spółka powołuje się na przepisy art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które znajdują zastosowanie w przypadku, gdy dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy), lecz z uwagi na spełnienie przesłanek, wymienionych w przepisie art. 9 pkt 10 lit. a) ww. ustawy, zwolniona jest od ww. podatku.

Jak wskazano, umowy pożyczki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z uwagi na regulacje art. 2 pkt 4 cytowanej ustawy, zatem, przepis art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma w tym przypadku zastosowania

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.