INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 02 grudnia 2008 r. (data wpływu 04.12.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów związanych z zawartą umową ubezpieczenia wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów związanych z zawartą umową ubezpieczenia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zawarła umowę z firmą ubezpieczeniową E. na ubezpieczenie swoich należności. W ramach tej umowy Spółka płaci miesięczną składkę ubezpieczeniową. Składka ta stanowi koszt uzyskania przychodu.

W przypadku gdy wierzytelności nie zostaną zapłacone przez klienta w określonym terminie, Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w wysokości 85% kwoty niespłaconej należności (zaliczonych wcześniej do przychodów podatkowych). Pozostałe 15% należności stanowi udział własny Spółki.

W okresie od końca grudnia 2007 r. do końca stycznia 2008 r. Spółka dokonała sprzedaży na rzecz kontrahenta, dla którego Ubezpieczyciel przyznał indywidualny limit kredytowy. Kontrahent uchylał się od zapłaty wymagalnych należności.

Spółka wystąpiła z roszczeniem o zapłatę wierzytelności na drogę sądową, jednocześnie Spółka wystąpiła z wnioskiem do Ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania.

Zawarto ugodę z Ubezpieczycielem w sprawie wypłaty odszkodowania z tytułu rozliczenia szkody w ramach umowy ubezpieczenia. W treści ugody ujęto następujące zapisy:

1. Ubezpieczyciel oświadcza, iż w związku z toczącym się postępowaniem sądowym przeciwko dłużnikowi wypłaci Ubezpieczającemu odszkodowanie zgodnie z warunkami zawartymi w umowie, pomniejszone o udział własny z zastrzeżeniem, że Ubezpieczający zobowiązuje się do dalszego prowadzenia postępowania sądowego, aż do prawomocnego wyroku Sądu.
2. Strony oświadczają, że odszkodowanie dotyczy należności ubezpieczonych zgodnie z przedmiotem ubezpieczenia zawartym w Umowie Ubezpieczenia.
3. W przypadku niedopełnienia przez Ubezpieczającego obowiązku opisanego w punkcie 1 niniejszej Ugody, Ubezpieczający zobowiązuje się zwrócić Ubezpieczycielowi kwotę wypłaconego odszkodowania.
4. Strony zgodnie ustalają, że przejście prawa do dochodzenia roszczeń od dłużnika na Ubezpieczyciela nastąpi następnego dnia po dniu uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, zasądzającego na rzecz Ubezpieczającego należności określonych w pkt 1 niniejszej Ugody.
5. W przypadku prawomocnego oddalenia powództwa z przyczyn zawinionych przez Spółkę, Spółka zwróci otrzymane odszkodowanie w części odpowiadającej (procentowo) należności uznanej przez Sąd za sporną.

W uzupełnieniu z dnia 23 lutego 2009 r. Spółka wskazała, iż pytanie 1 dotyczy stanu faktycznego, natomiast pytanie 2 dotyczy zdarzenia przyszłego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

   1a. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego odszkodowanie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej będzie przychodem Spółki...
   1b. Jeżeli tak, to w którym momencie: otrzymania odszkodowania czy przeniesienia praw na Ubezpieczyciela po uprawomocnieniu się wyroku...
   2. Czy utworzony odpis aktualizacyjny na pozostałą (nie pokrytą odszkodowaniem) część wierzytelności (15%) będzie kosztem uzyskania przychodu w momencie uprawomocnienia się wyroku i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego przez firmę ubezpieczeniową, która świadczy również usługi windykacyjne...

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie nie będzie stanowić przychodu podatkowego, lecz powinno być potraktowane i rozliczone jak zapłata należności. W związku z postanowieniem ugody do czasu zakończenia sprawy przez Sądem i uzyskania prawomocnego wyroku, otrzymane odszkodowanie posiada cechy zaliczki do rozliczenia. Wynika to stąd, że istnieje ryzyko zwrotu części lub całości odszkodowania. Ponadto prawa do wierzytelności na rzecz Ubezpieczyciela zostaną przeniesione po uprawomocnieniu się wyroku i dopiero wówczas, w ocenie Spółki, można będzie rozliczyć otrzymane odszkodowanie jak zapłatę wierzytelności.

Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, że przedmiotowe odszkodowanie nie jest przychodem podatkowym jest fakt, że Spółka już raz wykazała przychód w momencie zafakturowania sprzedaży na rzecz kontrahenta. Natomiast w momencie wypłaty przez Ubezpieczyciela odszkodowania oraz z uwzględnieniem dodatkowych warunków wskazanych w Ugodzie (uzyskanie prawomocnego wyroku Sądu) pokrywającego 85% wierzytelności, należności objęte tym odszkodowaniem wygasną. Zgodnie bowiem z art. 828 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez Ubezpieczyciela roszczenie Ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej, odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na Ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania.

W przypadku Spółki przeniesienie praw do wierzytelności zostało odsunięte w czasie w stosunku do momentu wypłaty odszkodowania (tj. uprawomocnienia się wyroku zasądzającego) i to ten drugi moment należy traktować jako moment rozliczenia należności Spółki.

Zdaniem Spółki ustanowiony odpis aktualizacyjny na pozostałą (nie pokrytą odszkodowaniem) część wierzytelności (15%) będzie kosztem uzyskania przychodu w momencie uprawomocnienia się wyroku i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego poprzez firmę ubezpieczeniową, która świadczy Spółce również usługi windykacyjne.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Z kolei w art. 16 ust. 2a pkt 1 tejże ustawy wskazano: „2a. Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną:

Zatem w omówionej sytuacji odpis aktualizujący należności, w części niepokrytej odszkodowaniem, w momencie potwierdzenia prawomocnym wyrokiem i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1a w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) (…) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, jak również inne, nie wymienione szczegółowo w ustawie zdarzenia, których skutkiem jest przyrost majątku podatnika. Bez znaczenia również jest źródło pochodzenia tych środków.

Stosownie natomiast do art. 12 ust. 3 ww. ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3a tejże ustawy za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę z firmą ubezpieczeniową na ubezpieczenie swoich należności. W przypadku gdy wierzytelności nie zostaną zapłacone przez klienta w określonym terminie, Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w wysokości 85% kwoty niespłaconej należności (zaliczonych wcześniej do przychodów podatkowych). Pozostałe 15% należności stanowi udział własny Spółki.

W okresie od końca grudnia 2007 r. do końca stycznia 2008 r. Spółka dokonała sprzedaży na rzecz kontrahenta, dla którego Ubezpieczyciel przyznał indywidualny limit kredytowy. Kontrahent uchylał się od zapłaty wymagalnych należności. Spółka wystąpiła z roszczeniem o zapłatę wierzytelności na drogę sądową, jednocześnie występując z wnioskiem do Ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania.

Zatem stwierdzić należy, iż sama wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela w celu zaspokojenia wierzytelności Spółki powinna by potraktowana jako zapłata należności. Powyższe potwierdzają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl art. 828 § 1 tejże ustawy jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Ubezpieczyciel w momencie spłaty wstępuje więc w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do kwoty wypłaconego odszkodowania.

Taki sposób spełnienia świadczenia można uznać za częściową spłatę zobowiązania. Jak wskazano wyżej, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma znaczenia, kto dokonał spłaty zobowiązania, w szczególności, że przychód należny z tego tytułu nie powstaje w momencie zapłaty, lecz z chwilą zaistnienia zdarzeń zaistniałych w ustawie, tj. w dniu wydania przez Spółkę towaru, nie później niż w dniu wystawienia faktury.

Reasumując, jeżeli podatnik kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczył do przychodów należnych w momencie wystawienia faktury, uregulowanie części tej należności (w tym przypadku 85%) przez ubezpieczyciela zgodnie z warunkami umowy, nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania jako przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego odpowiedź w zakresie pytania 1b stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę w zakresie pytania 1a i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie opisu zdarzenia przyszłego, został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 24 lutego 2009 r., nr ILPB3/423-793/08-3/ŁM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.