INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2008 r. (data wpływu 5 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawa do zastosowania zwolnienia z opodatkowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawa do zastosowania zwolnienia z opodatkowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. planuje finansowanie na rzecz swoich pracowników, tzw. posiłków profilaktycznych. Spółka rozważa dwie możliwości: nabywanie usług gastronomicznych od zewnętrznych dostawców i udostępnienie nieodpłatnie przygotowywanych posiłków na rzecz pracowników lub przekazywanie pracownikom kuponów (bonów), które mogą być wymienione na składniki do posiłków przygotowywanych przez pracowników we własnym zakresie lub na gotowe posiłki wydawane przez punkty gastronomiczne.

W tym celu Spółka rozważa zawarcie zakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy lub porozumienia pomiędzy pracodawcą i organizacjami związkowymi (dalej: układ zbiorowy pracy), z którego będzie wynikać, że wszyscy pracownicy SA powinni otrzymywać powyższe świadczenia.

Program posiłków profilaktycznych na podstawie układu zbiorowego pracy dotyczyć będzie wszystkich pracowników SA, bez względu na to, czy pracownikom tym przysługują posiłki profilaktyczne na podstawie przepisu art. 232 Kodeksu pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) oraz przepisów wykonawczych, tj. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279 ze zm. – dalej Rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość posiłków i bonów na posiłki otrzymywanych przez pracowników Spółki, dla których stwierdzono, iż nie dochodzi do przekroczenia wskaźników wydatkowanej energii uzasadniającej zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych na podstawie odpowiednich przepisów Rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, w sytuacji gdy przyznawanie przedmiotowych świadczeń będzie wynikać z postanowień układu zbiorowego, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 lub art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość posiłków oraz bonów na posiłki wydawanych na rzecz pracowników na podstawie układu zbiorowego korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 lub art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw.

Jednocześnie, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku jest również wartość otrzymywanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskiwania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm., dalej Kodeks pracy) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.

Z kolei na podstawie § 3 i § 4 rozporządzenia wykonawczego dotyczącego powyższej regulacji Kodeksu pracy (Rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów) wskazane zostały normy efektywnych wydatków energetycznych pracowników oraz warunki panujące w trakcie wykonywania obowiązków na danym stanowisku pracy, powyżej których pracodawca ma obowiązek zapewnić im tzw. napoje lub posiłki profilaktyczne. Zakres obowiązków pracodawcy związany z zapewnieniem tego rodzaju świadczeń uzależniony został więc od uciążliwości pracy pracownika, np.: wielkości wysiłku fizycznego, temperatury, czy miejsca wykonywania pracy.

W przypadku Spółki nie wszystkim pracownikom przysługiwać będą posiłki profilaktyczne na podstawie przepisu art. 232 Kodeksu pracy oraz przepisów wykonawczych, tj. Rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W przypadku niektórych pracowników nie dochodzi bowiem do przekroczenia wskaźników wydatkowanej energii uzasadniającej zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych. Niemniej jednak uprawnienie do otrzymywania posiłków profilaktycznych przez wszystkich pracowników Spółki wynikać będzie z układu zbiorowego.

Stosownie do art. 9 § 1 Kodeksu pracy, do źródeł prawa pracy zalicza się przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Zgodnie z jednolitym poglądem doktryny, regulaminy wydane na podstawie ustawy są aktami normatywnymi. W szczególności są nimi regulaminy pracy oraz regulaminy wynagradzania. Stanowią one podstawę roszczeń w indywidualnych sprawach pracowniczych.

Układ zbiorowy pracy może więc normować problematykę związaną z kształtowaniem w Spółce warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, która w istocie rzeczy ma charakter normatywny, tyle że nie dotyczy treści stosunku pracy, lecz materii prawa pracy. Zgodnie z art. 9 ust. 1 Kodeksu pracy postanowienia układów zbiorowych pracy zaliczane są do prawa pracy, natomiast kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzą w zakres przedmiotowy prawa pracy.

Powyższe stanowisko zostało również potwierdzone stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (vide Służba Pracownicza, listopad 1996 r., str. 28, poz. 5) wskazującym na dopuszczalność wydawania posiłków profilaktycznych pracownikom wykonującym inne prace aniżeli wymienione w § 3 rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, o ile postanowienie takie zawarte jest w układzie zbiorowym pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe, wobec braku wyraźnego zastrzeżenia ustawowego, należy przyjąć, iż planowane przez Spółkę zapewnienie świadczeń rzeczowych (posiłków lub kuponów na posiłki) wynikać będzie z przepisów, które można zaliczyć do regulacji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zatem wydawane przez SA na podstawie układu zbiorowego posiłki profilaktyczne lub kupony upoważniające do nabycia tych posiłków spełniają w ocenie Spółki przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 i pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i z tego tytułu powinny być wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie pracowników.

Konsekwentnie, Spółka jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych na rzecz pracowników wynagrodzeń nie będzie zobowiązana do kalkulacji oraz wpłacenia zaliczek na podatek od tej części dochodów pracowników.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Treść art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zwolnienie przedmiotowe wynikające z zacytowanego powyżej przepisu można zastosować tylko wówczas jeżeli do wydawania świadczeń w postaci posiłków profilaktycznych pracodawcę szczegółowo zobowiązują szczegółowe przepisy prawa pracy.

W myśl z art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.

Ze złożonego wniosku wynika, że Spółka zamierza finansować posiłki profilaktyczne dla swoich pracowników, bez względu na to, czy pracownikom tym przysługują posiłki profilaktyczne na podstawie art. 232 Kodeksu pracy.

Spółka rozważa także możliwość przekazywania pracownikom kuponów uprawniających do otrzymania posiłku.

W tym celu Spółka planuje zawarcie zakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy lub porozumienia pomiędzy pracodawcą i organizacjami związkowymi, z którego będzie wynikać, że wszyscy pracownicy SA powinni otrzymywać powyższe świadczenia.

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.

Rodzaje tych posiłków, wymagania jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 279).

W myśl § 1 pkt 1 tego rozporządzenia pracodawca zapewnia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, w formie jednego dania gorącego, z zastrzeżeniem § 2 ust. 2.

Do powyższego przepisu odnosi się § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, zgodnie z którym jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1. korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2. przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

Układ zbiorowy pracy może normować problematykę związaną z kształtowaniem w zakładzie pracy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, która w istocie rzeczy ma charakter normatywny, tyle że nie dotyczy treści stosunku pracy, lecz materii prawa pracy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Kodeksu pracy postanowienia układów zbiorowych pracy zaliczane są do prawa pracy, natomiast kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzą w zakres przedmiotowy prawa pracy.

Jednakże należy zauważyć, że fakt przyznania pracownikom – na mocy postanowień układu zbiorowego – uprawnień do świadczeń, do których pracodawca nie jest zobligowany przepisami Kodeksu pracy oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy, nie generuje u tych pracowników zwolnień podatkowych.

Zatem wartość posiłków i kuponów na posiłki otrzymywane przez pracowników Spółki, u których nie dochodzi do przekroczenia wskaźników wydatkowanej energii uzasadniającej zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych na podstawie odpowiednich przepisów rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, w sytuacji gdy przyznawanie przedmiotowych świadczeń będzie wynikać z postanowień układu zbiorowego, nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 i pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.