INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 04 września 2008r. (data wpływu do tut. Biura 08 września 2008r.) uzupełnionym w dniu 27 listopada 2008r o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08 września 2008r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 14 listopada 2008r. Znak: IBPB2/415-1490/08/CJS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 27 listopada 2008r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 06 grudnia 2006r. wnioskodawca wraz z żoną dokonał sprzedaży mieszkania, które było ich własnością. Z uwagi na sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, powstał obowiązek uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% od uzyskanego przychodu. Jednak w dniu 18 grudnia 2006r. małżonkowie złożyli w urzędzie oświadczenie, iż osiągnięty przychód wydadzą na cele mieszkaniowe (tj. rozpoczętą w 2005r. budowę domu). Z uwagi na fakt, iż cała kwota uzyskana ze sprzedaży została już wydana na wspomniany cel mieszkaniowy, małżonkowie chcą złożyć w urzędzie skarbowym dowody (faktury) dokumentujące poniesione wydatki. Ostateczny termin rozliczenia się z urzędem upływa z dniem 06 grudnia 2008r. Przy czym w akcie notarialnym dokumentującym nabycie działki, na której jest budowany dom, jako właściciel figuruje żona wnioskodawcy i jej teść. Działka została kupiona w 1999r., w czasie jak wnioskodawca z żoną byli już małżeństwem (od 1998r.) Wnioskodawca ponadto informuje, że nigdy nie zawierał z żoną żadnych umów o rozdzielności majątkowej czy ograniczeniu tej wspólności. Na dokończenie budowy domu wnioskodawca wspólnie z żoną i rodzicami zaciągnął kredyt hipoteczny, którego spłata następuje z rachunku bankowego, którego właścicielami są małżonkowie. Wszystkie ww. osoby są zameldowane i rzeczywiści mieszkają pod tym samym adresem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanej sytuacji wnioskodawca musi zapłacić 10% podatek od połowy przychodu z tytułu sprzedaży mieszkania, które było własnością małżonków, mimo iż wnioskodawca i jego żona wydatkowali wspólnie pieniądze ze sprzedaży mieszkania na budowę domu, na działce, której nabycie udokumentowane jest aktem notarialnym, w którym jako właściciele figuruje żona wnioskodawcy i jej teść, a żadna z tych osób - ani wnioskodawca z żoną, ani teściowie nie zawierali umów o rozdzielności majątkowej czy ograniczeniu wspólności...

Zdaniem wnioskodawcy, ma on prawo do skorzystania ze zwolnienia z zapłaty 10% podatku z tytułu odpłatnego zbycia mieszkania, ponieważ:

1. cel określony w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został spełniony, bo małżonkowie budują dom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wydatkowali pieniądze ze sprzedaży mieszkania celem zaspokojenia celu mieszkaniowego jakim jest niewątpliwie budowa domu;
2. fakt, że w akcie notarialnym figuruje żona wnioskodawcy i jej teść jako właściciele, nie oznacza, że działka nie jest własnością również wnioskodawcy, gdyż zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu opiekuńczego i rodzinnego z chwila zawarcia małżeństwa powstaje miedzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Działka nie była nabyta w drodze spadku czy darowizny ani za pieniądze, które na mocy art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wyłączają wspólność majątkową. Gdyby celem małżonków było wyodrębnienie własnego majątku, zawarliby ze sobą intercyzę.
3. ponadto, zdaniem wnioskodawcy jego stanowisko potwierdza przepis art. 29 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż osoby pozostające w związku małżeńskim ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, obejmujące majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i małżonka. Jeśli więc wnioskodawca i jego żona ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania solidarnie,
   to też solidarnie powinni korzystać z ulg podatkowych. Tym bardziej, że kwota ewentualnego podatku byłaby zapłacona, bądź egzekwowana ze wspólnych pieniędzy. W Ordynacji podatkowej przewidziano również sytuacje uwolnienia się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe (art. 29 § 2) i możliwość zawarcia stosownej umowy o ograniczeniu czy zniesieniu ustawowej wspólności majątkowej. Ale małżonkowie takich umów nie zawierali.
   
   

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m. in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006r., Nr 217, poz. 1588) wprowadzono obowiązujące od 1 stycznia 2007r., zasady opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednak z uwagi na treść przepisu art. 7 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 16 listopada 2006r. do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007r.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca wraz z żoną w dniu 06 grudnia 2006r. sprzedał mieszkanie, które stanowiło ich własność, przed upływem 5 letniego okresu, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie. Następnie wnioskodawca wraz z żoną złożył stosowne oświadczenie, iż osiągnięty przychód przeznaczą na cele wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. Środki pieniężne uzyskane z odpłatnego zbycia przedmiotowego mieszkania przeznaczone zostały na dokończenie budowy domu rozpoczętej w 2005r. Zaznaczenia wymaga fakt, iż w akcie notarialnym dokumentującym nabycie działki, na której posadowiony jest ww. budynek mieszkalny, jako właściciele wpisani są żona wnioskodawcy i jej teść. Wątpliwości wnioskodawcy budzi natomiast kwestia własności przedmiotowej nieruchomości.

Problematyka małżeńskich ustrojów majątkowych została uregulowana w Dziale III ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964r. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Stosownie natomiast do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. O zaliczeniu do majątku wspólnego przedmiotu majątkowego nabytego przez jednego małżonka przesądza zatem istnienie stosunku wspólności majątkowej małżeńskiej. O zaliczeniu prawa do majątku wspólnego decyduje moment jego nabycia przypadający na czas trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Biorąc pod uwagę treść wyżej powołanych przepisów, stwierdzić należy, że pomimo iż w akcie notarialnym jako właściciele przedmiotowej działki figurują żona wnioskodawcyi jej teść, to stwierdzić należy, że skoro nabycie to zostało dokonane przez żonę wnioskodawcy w 1999r. tj. w trakcie trwania związku małżeńskiego i ustawowej wspólności małżeńskiej, która to trwa od 1998r. oznacza to, że grunt ten jeśli został nabyty ze środków wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków stał się wspólną własnością wnioskodawcy i jego żony.Ponadto z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że małżonkowie nie zwierali żadnych umów małżeńskich ograniczających lub znoszących ustawową wspólność. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika również, że wnioskodawca wraz z żoną byli właścicielami mieszkania, które sprzedali przed upływem 5 letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i złożyli stosowne oświadczenie w urzędzie skarbowym o wydatkowaniu tak osiągniętego przychodu na własne cele mieszkaniowe tj. dokończenie budowy budynku mieszkalnego posadowionego na ww. nieruchomości. Powyższe oznacza, że dla oceny skutków podatkowych powyższej sprzedaży, zastosować należy przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 01 stycznia 2007r.

I tak w myśl art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2006r. podatek z odpłatnego zbycia m. in. nieruchomości ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Podatek ten jest płatny w terminie 14 dni od daty sprzedaży, z wyjątkiem sytuacji, gdy podatnik złoży oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a: w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
• na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ,
• na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację – na cele mieszkalne – własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a).
• na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.
  
  

Wyliczenie zawarte w tym przepisie ma charakter wyczerpujący, w związku z tym tylko realizacja jednego z powyższych celów pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego przez wnioskodawcę ze sprzedaży udziału w nieruchomości. Oznacza to, że przychody uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego przeznaczone w okresie dwóch lat od dnia dokonania tej sprzedaży na dokończenie rozpoczętej budowy budynku mieszkalnego, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy.

Mając zatem na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że skoro żona wnioskodawcy nabyła z majątku wspólnego małżonków udział w nieruchomości, na której małżonkowie rozpoczęli budowę budynku mieszkalnego, oznacza to, że działka ta stanowi również własność wnioskodawcy, pomimo iż nie figuruje on w akcie notarialnym nabycia. Przychód uzyskany ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w części przypadającej na wnioskodawcę, przeznaczony w całości na dokończenie budowy budynku mieszkalnego stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe wnioskodawcy, a tym samym będzie podlegał zwolnieniu z opodatkowania na zasadzie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Wszelkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko spełnienie ww. przesłanek skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast twierdzenie wnioskodawcy, że przepis art. 29 Ordynacji podatkowej, stanowiący o tym, że osoby pozostające w związku małżeńskim ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, obejmujące majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i małżonka, daje możliwość z solidarnego korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, uznaje się za bezzasadne. Na gruncie polskiego systemu prawa, a w szczególności prawa podatkowego, można mówić o zasadzie pierwszeństwa wykładni językowej. Posługując się jedną z reguł tej wykładni można stwierdzić, że przepis art. 28 ust. 2 precyzuje, iż podatnikowi, który złoży oświadczenie, o tym że przychód uzyskany z tytułu sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy przeznaczy na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) będzie przysługiwało zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym. Podatnikiem zaś w świetle art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest osoba fizyczna a nie małżonkowie.Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit a) ww. ustawy ma zastosowanie do podatnika, a nie do podatnika i jego małżonka, co oznacza, że każde z nich musi spełnić warunki uprawniające do przedmiotowego zwolnienia tj. przeznaczyć przypadającą na niego część przychodu na jeden z celów mieszkaniowych wymienionych w wyżej cytowanym przepisie i złożyć stosowne oświadczenie w odniesieniu do przypadającego na niego przychodu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w zwolnieniach przedmiotowych w przypadku wydatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży na budowę budynku mieszkalnego, wymaga by wydatki te były poniesione na budowę własnego budynku mieszkalnego. Oznacza to, że w chwili ponoszenia tych wydatków osoba chcąca skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych musi mieć tytuł własności do budynku i wydatkować posiadane środki na jego budowę. Prawo podatkowe nie przewiduje możliwości rozciągania praw do ulgi na współmałżonków, którzy nie spełniają warunków do skorzystania z ulgi, tym samym argumentacja wnioskodawcy o solidarnym korzystaniu z ulg przez małżonków jest niedopuszczalna. Z tego powodu organ podatkowy nie mógł uznać stanowiska wnioskodawcy za prawidłowe, chociaż potwierdza, że środki ze sprzedaży mieszkania wydatkowane na budowę domu wnioskodawca wydatkował na własne cele mieszkaniowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opolepo uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.