INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 05 marca 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 11 marca 2009r.), uzupełnionym w dniu 16 kwietnia 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zgłoszenia do organu podatkowego przedmiotu darowizny – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 marca 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zgłoszenia do organu podatkowego przedmiotu darowizny.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych w związku z czym pismem z dnia 02 kwietnia 2009r. wezwano do jego uzupełnienia.

W dniu 16 kwietnia 2009r. do tut. Biura wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca mieszka z żoną i córka w B. W sierpniu 2007r. zaciągnął w banku kredyt hipoteczny na zakup mieszkania o powierzchni 35,5 m² w K., przeznaczonego docelowo dla córki. Córka wnioskodawcy wówczas kończyła studia w K. i miała perspektywę zatrudnienia. Przystąpienie córki wnioskodawcy do kredytu – mimo braku zatrudnienia – było nadto wymogiem banku kredytującego, ponieważ ze względu na wiek wnioskodawcy (wówczas 62 lata) i ubieganie się o kredyt na 30 lat, koniecznym było wzmocnienie jego zdolności kredytowej, jako głównego kredytobiorcy o najwyższych dochodach w rodzinie. Finalnie przyznano rodzinie wnioskodawcy kredyt na 30 lat. W okresie od sierpnia 2007r. do września 2008r. bank wpłacał deweloperowi miesięczne transze kredytu. W spłatach rat kredytowych w 2008r. partycypowała córka wnioskodawcy uzyskując dochody z kilku miejsc pracy na przestrzeni całego roku. Obecnie znowu nie pracuje. Do momentu podjęcia przez nią pracy ciężar spłat kredytu będzie w całości spoczywał na wnioskodawcy i jego żonie, ale nawet jeżeli córka podejmie pracę, dla banku pozostanie jedynym z trzech solidarnych kredytobiorców. Odbiór mieszkania na podstawie umowy notarialnej powinien nastąpić w kwietniu lub maju 2009r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ujęcie w akcie notarialnym jako właściciela mieszkania w K. wyłącznie córki będzie prawidłowe i czy będzie stanowiło akt darowizny względnie narastającej pożyczki, wymagającej zgłoszenia w urzędzie skarbowym w miejscu ich zamieszkania...

Zdaniem wnioskodawcy, w umowie notarialnej na mocy której zostanie przejęty od dewelopera lokal mieszkalny (kawalerka o metrażu 35,5 m² wraz z garażem) powinna zostać wymieniona jako właściciel jego córka, która nie posiada własnego mieszkania a swoją przyszłość zawodową i osobistą wiąże z K. Umowie zostanie nadany charakter umowy darowizny, zgodny z rzeczywistym stanem rzeczy, ponieważ to córka jest beneficjentem bankowego kredytu hipotecznego mimo iż samodzielnie nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej. Zostaje ona obdarowana „na raty” poprzez przejęcie przez wnioskodawcę i jego żonę obowiązku spłaty kredytu i faktyczne jego spłacanie, przy częściowej jej pomocy. Córka w umowie notarialnej zostanie obciążona obowiązkiem solidarnego spłacania rat bankowych do czasu aż jej zarobki pozwolą na samodzielne przejęcie ciężaru całych spłat. Aktualnie córka pracuje.

Do urzędu skarbowego w miejscu zamieszkania córki, tj. w B., zostanie zgłoszona darowizna lokalu mieszkalnego, po podpisaniu aktu notarialnego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zauważyć należy, że wnioskodawca w poz. 35 druku ORD-IN zaznaczył, iż przedmiotem wniosku jest zaistniały stan faktyczny. Jednakże z treści wynika, iż jego przedmiotem jest zdarzenie przyszłe, a zatem niniejszą interpretacją indywidualną dokonano rozstrzygnięcia w zakresie zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie (art. 9 ust. 2 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca i jego żona wspólnie z córką zaciągnęli kredyt za zakup mieszkania, którego jedyną właścicielką zostanie ich córka. W związku z zawartą umową ciężar spłaty kredytu ponoszą wspólnie wszyscy kredytobiorcy. Do momentu podjęcia przez córkę wnioskodawcy pracy, ciężar spłat kredytu będzie w całości spoczywał na wnioskodawcy i jego żonie, a w przypadku uzyskania przez córkę zatrudnienia będzie ona partycypować w spłacie kredytu.

Zatem zgodnie z ww. umową kredytową bank postawił do dyspozycji określoną kwotę (wpłacaną deweloperowi w miesięcznych transzach w okresie od sierpnia 2007r. do września 2008r.) z przeznaczeniem na zakup od dewelopera lokalu mieszkalnego, kredytobiorcy zobowiązali się natomiast – na określonych warunkach - do jej zwrotu wraz z należnym oprocentowaniem. Jednakże spłaty kredytu zaciągniętego na nabycie lokalu mieszkalnego, którego właścicielem zostanie córka wnioskodawcy będą czasowo dokonywać wyłącznie jej rodzice, tj. wnioskodawca i jego małżonka. Jeżeli świadczenie to będzie miało charakter bezzwrotny, wówczas sfinansowanie zakupu ze środków uzyskanych w drodze kredytu, gdzie współkredytobiorcą będzie nabywca lokalu stanowić będzie darowiznę – podlegającą regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn – w części w jakiej uzyskany kredyt będzie spłacany przez wnioskodawcę i jego żonę.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika również, że przejęcie (odbiór) lokalu mieszkalnego od dewelopera na podstawie aktu notarialnego powinien nastąpić w kwietniu lub maju 2009r.

Natomiast z treści zaprezentowanego przez wnioskodawcę stanowiska wynika, iż nabywcą lokalu mieszkalnego (stroną umowy zawartej z deweloperem) będzie córka wnioskodawcy, która będzie zobowiązana do partycypowania w spłacie kredytu zaciągniętego na nabycie tegoż lokalu.

Tutaj należy podkreślić, iż organ podatkowy nie jest uprawniony do wskazania jakie czynności cywilnoprawne winny być dokonane, jak również do oceny stanowiska zajętego przez wnioskodawcę w tym zakresie – lecz jedynie ocenić skutki podatkowe dokonanych czynności. Bowiem na mocy art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej interpretacją indywidualną – tut. Organ może dokonać jedynie interpretacji przepisów prawa podatkowego (m.in. przepisów ustaw podatkowych).

A zatem jeżeli – zgodnie ze wskazaniem wnioskodawcy, to córka byłaby nabywcą lokalu mieszkalnego na podstawie umowy zawartej z deweloperem w formie aktu notarialnego to brak jest podstaw do stwierdzenia – jak chciałby tego wnioskodawca – iż przedmiotem darowizny dokonanej przez rodziców na rzecz córki będzie lokal mieszkalny.

Jak wynika ze stanowiska wnioskodawcy oraz z opisu zdarzenia przyszłego wnioskodawca oraz jego żona będą dokonywać (częściowo lub w całości) spłat rat kredytu zaciągniętego na zakup tegoż lokalu. Tym samym przedmiotem darowizny będzie wartość każdorazowej raty spłacanego kredytu.

Darowizna ta będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek w podatku od spadków i darowizn wystąpi z chwilą każdorazowej spłaty raty kredytu przez wnioskodawcę i jego żonę. Przy czym do momentu kiedy kwota spłacanych przez wnioskodawcę i jego żonę rat kredytu nie przekroczy narastająco łącznie kwoty 19.274 zł (2 x kwota wolna – 9.637 zł), to nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn, o ile darowizna w postaci spłat rat kredytu jest pierwszą darowizną przekazaną córce w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym dokonywane są spłaty kolejnych rat kredytu. Po przekroczeniu kwoty wolnej wystąpi obowiązek – zgodnie z treścią art. 17a ust. 1 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn złożenia zeznania (SD-3) przez obdarowaną w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego – właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania obdarowanej w dniu powstania obowiązku podatkowego. Jako przedmiot darowizny winno być wykazane prawo majątkowe – wartość spłaconych rat kredytu. Zeznanie w powyższym zakresie winno być składane każdorazowo w terminie 1 miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego – każdorazowej spłaty kredytu.

Podkreślić jednocześnie należy, że jeżeli istotnie ww. darowizna zostanie dokonana w formie aktu notarialnego, to zgodnie z treścią art. 6 ust 4 cyt ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstanie z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Przy czym, jako że przedmiotem darowizny jest wartość spłaconych rat kredytu (w całości lub częściowo; obdarowana będzie zobowiązana do partycypacji w spłacie kredytu) – to jako że jest to świadczenie powtarzające się i jego wartości nie można ustalić w chwili powstania obowiązku podatkowego – to również w tym przypadku, mając na uwadze uregulowania art. 12, art. 17a ust. 2 i art. 18 ust. 3 cyt. ustawy, wystąpi obowiązek złożenia zeznania podatkowego przez obdarowaną.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 12 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa nie może być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywania tych świadczeń.

W myśl art. 17a ust. 2 ww. ustawy obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

Natomiast stosownie do treści art. 18 ust 3 cyt. ustawy w przypadku określonym w art. 12 notariusz nie oblicza i nie pobiera podatku.

Mając zatem powyższe na uwadze stwierdzić należy, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.