INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2009 r. (data wpływu 30 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny środków pieniężnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy darowizny środków pieniężnych.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 3 lipca 2009 r. nr ILPB2/436-67/09-2/MK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Powyższe zostało uzupełnione w dniu 7 lipca 2009 r. (data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie 8 lipca 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 23 marca 2009 r. Wnioskodawczyni wraz z rodzicami zaciągnęła w banku kredyt mieszkaniowy w wysokości 145 000 zł. Całość kredytu (w tym 2/3 jego wartości, stanowiące zarazem przedmiot darowizny rodziców na rzecz Zainteresowanej) przekazana została przez bank bezpośrednio na konto sprzedających mieszkanie. Wnioskodawczyni wskazuje, że powodem takiej drogi przepływu pieniędzy są istniejące w banku, w którym zaciągnięto kredyt przepisy uniemożliwiające przekazywanie środków pieniężnych pochodzących z tego kredytu bezpośrednio kredytobiorcom. W dniu 27 marca 2009 r. na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego Zainteresowana nabyła na własność mieszkanie.

Wnioskodawczyni wskazuje, że z informacji przekazanych Jej przez pracownika urzędu skarbowego dowiedziała się, że w zaistniałej sytuacji urząd obciąży Ją podatkiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie w formie darowizny środków pieniężnych bezpośrednio na rzecz osoby trzeciej (tj. sprzedającego mieszkanie) przez bank (udzielający kredytu obdarowanej i jej rodzicom), skutkuje niespełnieniem warunku zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. – Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207 o podatku od spadków i darowizn, tj. udokumentowania, iż środki pieniężne stanowiące przedmiot umowy darowizny zostały przekazane obdarowanemu na jego rachunek bankowy lub rachunek w xxx lub za pośrednictwem poczty w drodze przekazu pocztowego, zważywszy na wewnętrzną procedurę przedmiotowego banku, zabraniającą przekazywania środków pieniężnych pochodzących z kredytu na konto kredytobiorców...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z treścią art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207 zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (…) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Nadto dla ww. zwolnienia konieczne jest także dopełnienie warunku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jak wynika z uzasadnienia rządowego projektu dot. zmian w ustawie o podatku od spadków i darowizn – wprowadzenie warunków przewidzianych w art. 4a ust. 1 pkt 2 „ma na celu zapewnienie szczelności systemu podatkowego”. Aby ten cel osiągnąć ustawodawca określa zarazem pożądany przez niego sposób zachowania się adresata (tj. podatnika). Nie ulega wątpliwości, że w zaistniałym, a opisanym wyżej stanie faktycznym, podstawowy cel regulacji prawnej (ratio legis) został osiągnięty. Przekazanie w formie darowizny środków pieniężnych bezpośrednio na rzecz osoby trzeciej (tj. sprzedającego/ych mieszkanie) przez bank (udzielający kredytu Wnioskodawczyni i Jej rodzicom) w sytuacji istnienia wewnętrznej procedury banku zabraniającej przekazywania środków pieniężnych pochodzących z kredytu na konto kredytobiorców, nie narusza w żaden sposób szczelności systemu podatkowego. Transfer środków pieniężnych stanowiących zarazem w 2/3 przedmiot darowizny, odbył się bezpośrednio z banku na konto sprzedających mieszkanie i jako taki jest w pełni transparentny.

Za dokonaniem wykładni art. 4a ust. 1 pkt 2 na korzyść podatnika przemawia wykładnia praktyczna jakiej winny w tej sprawie dokonać organy państwowe przed wydaniem decyzji. Wykładnia ta nadaje prawu realny wymiar i decyduje o tym, czy intencje oraz zamierzenia prawodawcy znajdą swoje odbicie w życiu społecznym (por. A. Redelbach, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 1998 r., str. 239).

Pomimo, iż w tak ukształtowanym stanie faktycznym podatnik nie miał – z uwagi na wewnętrzne procedury banku – możliwości zachowania się w sposób pożądany przez ustawodawcę, to jednak zamierzenia prawodawcy zostały zrealizowane. Tym samym w przedmiotowej sprawie, zastosowanie powinien znaleźć przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zwalniający Wnioskodawczynię z konieczności uiszczenia podatku.

Na koniec podkreślić należy, że problematyka stosowania art. 4a ust. 1 pkt 2 była już przedmiotem wypowiedzi judykatury (por. sprawy rozpoznawana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie – wyrok z dnia 30 marca 2009 r.). W rozpoznawanej przez WSA sprawie, przekazanie w formie darowizny środków pieniężnych odbyło się co prawda na rzecz osoby trzeciej (dewelopera), to jednak przekazującym nie był bank udzielający kredytu na zakup mieszkania, lecz osoba fizyczna posiadająca jedynie konto w banku, nadto darczyńca miał możliwość zachowania się zgodnego z treścią art. 4a ust. 1 pkt 2. Tymczasem Wnioskodawczyni – z uwagi na opisane wyżej procedury banku – pozbawiona została możności postępowania pożądanego przez ustawodawcę.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie WSA nie może tym samym znaleźć zastosowania do przedstawionego stanu faktycznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) - podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m. in. tytułem darowizny.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. dla I grupy podatkowej 9 637 zł) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 23 marca 2009 r. Wnioskodawczyni wspólnie z rodzicami zaciągnęła kredyt hipoteczny w wysokości 145 000 zł, przy czym 2/3 tej kwoty stanowiło darowiznę dla Zainteresowanej. Jednakże z uwagi na procedury banku środki pieniężne uzyskane z kredytu nie zostały przekazane na konto Wnioskodawczyni, lecz wprost na konto bankowe sprzedających od których w dniu 27 marca 2009 r. Zainteresowana zakupiła mieszkanie.

W świetle powyższego nie zachodzą przesłanki spełnienia przez Wnioskodawczynię drugiego z warunków omawianej preferencji podatkowej – przekazanie darowanej kwoty pieniężnej bezpośrednio na rachunek bankowy obdarowanego albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Wobec tego w myśl wyżej powołanego art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Należy bowiem mieć na uwadze, że zwolnienie określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe, jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania (określonej w art. 84 Konstytucji RP), co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawczynie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, tut. organ informuje, że został on wydany w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.