INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2009r. (data wpływu do tut. Biura 21 kwietnia 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie sposobu opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 kwietnia 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie sposobu opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca, jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, posiada konto walutowe w USD. Doradca finansowy banku polecił wnioskodawcy produkt finansowy jakim jest nabycie papierów dłużnych USD, które miały być odkupione od niego po jakimś czasie z zyskiem. W dniu 23 kwietnia 2008r. wnioskodawca złożył zlecenie nabycia papierów ze środków z jego konta w USD i otrzymał dokument: potwierdzenie zlecenia – kopia dla klienta Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, Subfundusz Papierów Dłużnych USD, gdzie wskazano walutę transakcji – USD.

W związku z kryzysem finansowym, dnia 09 stycznia 2009r. wnioskodawca złożył dyspozycję odkupienia jednostek. Po operacji odkupienia na jego konto walutowe wpłynęła kwota USD mniejsza, niż wydatkował na zakup tych jednostek. Tym samym poniósł stratę na całej transakcji.

Jednakże bank potrącił podatek dochodowy uzasadniając to faktem przewalutowania USD na złotówki w swoich księgach przy nabyciu jednostek i przy odkupieniu jednostek. Pomimo straty transakcyjnej różnice kursów walut w tym okresie spowodowały w księgach banku wystąpienie wirtualnego dochodu, z którego bank jako płatnik pobrał podatek.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy w opisanej sytuacji pomimo straty transakcyjnej w USD wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy i czy poniesiona strata podlega opodatkowaniu...
2. Czy ustala się – w celu opodatkowania – różnice kursowe w transakcjach walutowych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej...
3. (pytania oznaczone w wniosku Nr 1 i 2)
   
   

Zdaniem wnioskodawcy:

Ad. 1.

W opisanej sytuacji pomimo straty transakcyjnej w USD nie powinien zapłacić podatku dochodowego, gdyż strata nie podlega opodatkowaniu bez względu w jakiej walucie została poniesiona. Ustawa nie wprowadza zasad opodatkowywania różnic kursowych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W opinii wnioskodawcy jest to logiczne i naturalne, gdyż w innym przypadku doszłoby do absurdu przy doszukiwaniu się dochodu do opodatkowania w samym posiadaniu waluty lub wydatkowaniu jej w okresie, gdy różnica kursów spowoduje wirtualną korzyść podatnika. Zasada ta dotyczy inwestycji walutowych, jak i lokat.

Bank prowadzi rozliczenia walutowe w księgach, a więc w złotówkach. Fakt, że w księgach banku występuje dochód z różnic kursowych nie jest, zdaniem wnioskodawcy, podstawą do opodatkowania osoby fizycznej, gdyż u samej osoby fizycznej nieprowadzącej żadnej ewidencji, nie nastąpiło żadne przewalutowanie i wydatkowane USD nigdy nie zamieniły się w złote, a wręcz przeciwnie wróciły na konto w walucie, w której wyszły czyli w USD. Osoba fizyczna nie czerpie zysków z wyceny kursów, a więc nie można przypisywać jej dochodu z tego tytułu. Zdaniem wnioskodawcy, to osoba prawna – bank czerpie korzyści z obrotu walutą, zarabia na kursach i ma realną korzyść, którą musi opodatkować.

Zysk transakcyjny u osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej występuje bez względu na walutę. Tym samym strata transakcyjna występuje bez względu na walutę w jakiej jest poniesiona i nie można stosować opodatkowania do straty.

Ad. 2.

Nie ustala się – w celu opodatkowania – różnic kursowych w transakcjach walutowych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólna zasada ustalania dochodu wyrażona w art. 9 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 - 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to:

1. fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne działające na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych,
2. ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
   
   

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Stosownie natomiast do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 11 ust. 3 ww. ustawy przychody w walutach obcych, z zastrzeżeniem art. 14 i art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, z zastrzeżeniem ust. 4.

Jeżeli bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje różne kursy walut obcych i nie jest możliwe zastosowanie kursu, o którym mowa w ust. 3 zdanie pierwsze, lub bank nie ogłasza kursu walut, do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na złote, stosuje się kurs średni walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11 ust. 4 ww. ustawy).

Natomiast zgodnie z zasadą przyjętą w art. 22 ust. 1 zdanie drugie ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym stanowi różnica między przychodem uzyskanym w walucie obcej, przeliczonym na złote według kursu z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnikowi, ogłaszanego przez bank, z którego usług korzysta podatnik i który ma zastosowanie przy kupnie walut a kosztami poniesionymi w walucie obcej przeliczonymi na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, czyli dzień nabycia przez podatnika jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Przy przeliczaniu przychodu zastosowanie kursu średniego Narodowego Banku Polskiego możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy podatnik nie korzysta z usług banku lub też, gdy bank, z którego usług korzysta, stosuje różne kursy walut obcych i nie jest możliwe dostosowanie kursu. Ustalony w ww. sposób dochód, stanowi dochód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym.

Taki sposób ustalenia dochodu regulują wprost cytowane powyżej przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla jego wyliczenia konieczne jest przeliczenie na złote zarówno wyrażonego w walucie obcej przychodu jak i kosztów jego uzyskania. Obowiązek podatkowy wnioskodawcy powstał w wyniku zastosowania takiego właśnie przeliczenia i nie wiąże się z opodatkowaniem różnic kursowych jako kategorii uregulowanej również przepisami tej ustawy.

Podatkowe różnice kursowe powstają wyłącznie w sytuacjach wskazanych w art. 24c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zasady ich ustalania określone w tym przepisie stosują – w myśl art. 24c ust. 10 ww. ustawy – wyłącznie podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej.

O ile zgodzić się należy ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują opodatkowania różnic kursowych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, to jednak zauważyć należy, że przepisy tejże ustawy w sposób jednoznaczny regulują zasady opodatkowania przychodów uzyskiwanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

W świetle powyższego uznać należy, iż w wyniku przeprowadzonej przez wnioskodawcę transakcji powstał dochód ze źródła jakim są kapitały pieniężne, od którego bank zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami pobrał należny zryczałtowany podatek dochodowy.

Stanowisko wnioskodawcy uznać należało zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja zawiera oceny stanowiska wnioskodawcy w zakresie pytań Nr 1 i 2 zawartych we wniosku ORD-IN. Ocena stanowiska w zakresie pytania Nr 3 została zawarta w odrębnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.