INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2009r. (data wpływu do tut. Biura 29 kwietnia 2009r.), uzupełnionym w dniu 02 lipca 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasadzonego wyrokiem sądu odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 18 czerwca 2009r. znak: IBPB wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 02 lipca 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni była zatrudniona w szkole na stanowisku samodzielnego referenta administracyjnego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracodawca wypowiedział wnioskodawczyni umowę i zastosował 1 miesięczny okres wypowiedzenia, podczas gdy obowiązywał 3 miesięczny okres wypowiedzenia. Oprócz tego w wypowiedzeniu pracodawca podał przyczyny niezgodne z prawdą. A więc, zarówno tryb wypowiedzenia, jak i jego przyczyny, były niezgodne z prawem. W tej sytuacji wnioskodawczyni pozwała pracodawcę do sądu pracy.

Sad pracy prawomocnym wyrokiem z dnia 20 stycznia 2009r. (uprawomocnienie wyroku nastąpiło dnia 24 lutego 2009r.) przyznał wnioskodawczyni odszkodowanie w kwocie 2.725.69 zł za niezgodne z prawem zwolnienie z pracy.

Według stanu na dzień dzisiejszy od pracodawcy wnioskodawczyni otrzymała tytułem odszkodowania dwie kwoty. W dniu 4 lutego 2009r. 885,83 zł (I część odszkodowania) i dnia 6 marca 2009r. 1.348,86 zł (II cześć odszkodowania) - łącznie wnioskodawczyni otrzymała kwotę 2.234,69 zł. Tak więc brakuje jej kwoty 491,00 zł, która stanowi 18% kwoty sądownie przyznanego odszkodowania. Z powyższego wnioskodawczyni wnioskuje, że brakująca kwota została jej potrącona tytułem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy według obowiązujących przepisów, pracodawca miał prawo potrącić zaliczkę na podatek dochodowy od zasądzonego prawomocnym wyrokiem odszkodowania za niezgodne z prawem zwolnienie z pracy...

Zdaniem wnioskodawczyni, od zasądzonego jej odszkodowania za bezprawne zwolnienie z pracy nie powinien być potrącony podatek dochodowy od osób fizycznych, gdyż przyznana kwota nie jest dochodem tylko rodzajem zadośćuczynienia za zaznane krzywdy moralne spowodowane brakiem znajomości przepisów przez byłego pracodawcę, a także utrata pracy i tym samym dochodów z pracy. Według wnioskodawczyni rozumowania, istnieje analogia miedzy odszkodowaniem za szkody moralne za zwolnienie z pracy niezgodne z prawem a odszkodowaniem np. z tytułu szkody w pojeździe samochodowym, związanej z udziałem w ruchu drogowym. Bo przecież od wypłaconych odszkodowań komunikacyjnych nie potrąca się podatku dochodowego, gdyż nie stanowi ono dochodu, a są właśnie zadośćuczynieniem za doznane szkody materialne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego wnioskodawczyni otrzymała, na mocy wyroku sądowego, odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, od którego pracodawca potrącił zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
8. Z cytowanego powyżej przepisu wynika, że zwolnienie z podatku dochodowego kwoty otrzymanego odszkodowania uwarunkowane jest dwoma przesłankami. Pierwszym z wymaganych warunków jest określenie w przepisach odrębnych ustaw lub przepisach wykonawczych wysokości lub zasad ustalania odszkodowania, drugim zaś warunkiem jest nie wymienienie przez ustawodawcę określonego odszkodowania w treści unormowanej lit. a) – g) ww. przepisu.
   
   

W myśl art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. Kodeksu).

Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i art. 177 Kodeksu pracy, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 471 Kodeksu pracy odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Z ww. przepisów wynika, że podstawą prawną odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę jest art. 45 ustawy Kodeksu pracy. Zaś z art. 47¹ tej ustawy wynika wprost wysokość przedmiotowego odszkodowania. Odszkodowanie takie, aczkolwiek przewidziane przepisami Kodeksu pracy, przyznane musi być ugodą albo wyrokiem sądu, które określałyby kwotę odszkodowania. W konsekwencji wypłacone na podstawie wyroku sądowego odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie będzie miał art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że jeśli wnioskodawczyni otrzymała zasądzonym wyrokiem sądu odszkodowanie za niezgodne z prawem zwolnienie z pracy na podstawie ww. przepisów prawa pracy to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to równocześnie, że były pracodawca wnioskodawczyni jako płatnik nie był zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od kwoty tego odszkodowania.

W tym stanie rzeczy stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Natomiast za bezzasadne należało uznać stanowisko wnioskodawczyni, w zakresie w którym według niej istnieje analogia pomiędzy odszkodowaniem wypłacanym za niezgodne z prawem zwolnienie z pracy a odszkodowaniem wynikającym z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia majątkowego. W tym miejscu należy podkreślić, że zwolnienia przedmiotowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP, stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym jeśli chodzi o kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych są one wolne od podatku dochodowego na podstawie 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy. Natomiast możliwość zwolnienia z opodatkowania kwoty odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę wymaga zbadania przesłanek, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3. Podsumowując stwierdzić należy, że w prawie podatkowym w stosunku do wszelkich ulg i zwolnień zabronione jest stosowanie jakichkolwiek analogii.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.