INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana R., przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 15 stycznia 2009r.), uzupełnionym w dniu 23 lutego 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie opodatkowania dochodu uzyskanego z zagranicznej umowy ubezpieczenia na życie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2009r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie opodatkowania dochodu uzyskanego z zagranicznej umowy ubezpieczenia na życie.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 11 lutego 2009r. Znak IBPB II/1/415-38/09/BJ, IBPB II/2/415-124/09/HS wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 23 lutego 2009r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione m.in. następujące zdarzenie przyszłe:

Brat wnioskodawcy, będący obywatelem USA i na stałe zamieszkujący w USA, zmarł 9 października 2008r. Prócz testamentu pozostawił po sobie umowę ubezpieczenia na życie, w której zadysponował sumą ubezpieczenia, wskazując wnioskodawcę i brata wnioskodawcy, jako osoby uprawnione (beneficjentów) do otrzymania tychże środków finansowych (po 50% wartości tych środków). O otrzymanie tych środków wnioskodawca i jego brat będą w przyszłości ubiegać się w Stanach Zjednoczonych, przy złożeniu odpowiednich dokumentów. W Stanach Zjednoczonych będą oni zobowiązani do zapłaty 30% podatku dochodowego (tzw. income tax) od środków uzyskanych jako beneficjenci umowy. Wnioskodawca wskazał, iż środków tych do dnia złożenia wniosku o interpretację prawa podatkowego nie otrzymał, jednak spodziewa się, że otrzyma je w najbliższej przyszłości.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytania:

1. Czy będąc wskazanym przez brata, ostatnio zamieszkałego w Stanach Zjednoczonych, jako osoba uprawniona (beneficjent) do otrzymania sumy ubezpieczenia z umowy ubezpieczenia na życie na podstawie dyspozycji tą sumą na wypadek śmierci, wnioskodawca stanie się równocześnie zobowiązany do zapłaty podatku na terytorium Polski w momencie wpływu tych środków na jego konto w Polsce, mając na względzie fakt, iż umowa ta zawarta została w USA i od środków tych potrącony zostanie podatek dochodowy na terytorium USA...
2. Jeżeli tak, to do zapłaty jakiego podatku będzie on zobowiązany i w jakim terminie...
3. Czy istnieje obowiązek wcześniejszego zgłoszenia ekspektatywy otrzymania tych środków...
4. Jak dokonać rozliczenia tak uzyskanego przychodu w przyszłości...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, środki uzyskane przez beneficjenta na wypadek śmierci strony umowy ubezpieczenia na życie przy uwzględnieniu, że beneficjent podlega polskiej jurysdykcji podatkowej, a środki finansowe przekazane zostaną z terytorium USA będą mogły podlegać na terytorium Polski podatkowi dochodowemu lub podatkowi od spadków i darowizn. W tym przypadku zobowiązanie podatkowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie albo całkowicie wyłączone, albo ograniczone. Z art. 922 Kodeksu cywilnego wynika, że prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Istnieją jednak takie prawa, które przechodzą na określone osoby lub powstające na ich rzecz bez względu na to, czy są spadkobiercami. Do takich praw należy suma ubezpieczeniowa przypadająca uprawnionemu po ubezpieczonym, co zostało uregulowane w art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym i tym samym nie podlega przepisom prawa spadkowego. Biorąc pod uwagę przepisy kodeksu cywilnego suma polisy ubezpieczeniowej na życie nie wchodzi do spadku i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na mocy ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn. Kwota polisy na życie zwolniona jest także z podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Mając na uwadze powyższe wnioskodawca stwierdza, iż suma polisy ubezpieczeniowej na życie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ani podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 922 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.

Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym (art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 829 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:

1. przy ubezpieczeniu na życie – śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku,
2. przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków – uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
   
   

Przywołany powyżej przepis Kodeksu cywilnego odnosi się do rodzaju ubezpieczenia osobowego (polisy na życie), którego beneficjentem został ustanowiony wnioskodawca.

Stosownie natomiast do postanowień art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn ( t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Zatem w świetle powyższego, otrzymana przez uprawnioną osobę suma ubezpieczenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W świetle art. 4a ww. ustawy powołany przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 5 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974r. (Dz. U. z 1976r. Nr 31, poz. 178) osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (w Polsce) może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo (Stany Zjednoczone) z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł drugiego Umawiającego się Państwa (Stanów Zjednoczonych) i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.
   
   

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż otrzymany przez wnioskodawcę z USA dochód z tytułu ubezpieczenia osobowego brata będzie zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak zatem wynika z powyższego przepisu opodatkowaniu podlegają przychody, które zostały otrzymane lub postawione do dyspozycji, a nie przychody, które mają być w przyszłości osiągnięte. Zatem brak byłoby podstaw do zgłaszania do organów podatkowych ekspektatywy otrzymania sumy ubezpieczeniowej, gdyby nawet przychód z tego tytułu podlegał opodatkowaniu - co w przedmiotowym przypadku nie ma miejsca.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Stosownie do powyższego brat wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretacje indywidualną winien wystąpić z odrębnym zapytaniem i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.