INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2009r. (data wpływu do tut. Biura 27 stycznia 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca realizuje proces inwestycyjny polegający na przebudowie linii elektroenergetycznej. Linia napowietrzna zastąpiona zostanie linią kablową usytuowaną w innym miejscu. W tym celu niezbędne było uzyskanie zgód właścicieli nieruchomości gruntowych. W wyniku negocjacji właściciele działek wyrazili zgodę na ułożenie linii kablowej na swoich gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Uzyskano prawo do dysponowania nieruchomościami gruntowymi na cele budowlane; zawarto umowy w formie aktów notarialnych, w których ustanowiono odpłatną służebność przesyłu na gruntach właścicieli działek wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Wpłacono uzgodnione przez strony jednorazowe wynagrodzenia pełniące funkcje odszkodowania, rekompensaty za utrudnienia powstałe w korzystaniu z nieruchomości i za utratę wartości rynkowej gruntu. Z tytułu ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu uiszczono podatek od czynności cywilnoprawnych. Inwestycja realizowana jest przez podmiot upoważniony do budowy infrastruktury technicznej, o którym mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości gruntowej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej...

Zdaniem wnioskodawcy, wypłacone wynagrodzenie dotyczy służebności ustanowionej na gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych, ma charakter odszkodowania, rekompensaty za utratę wartości rynkowej gruntu i za utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości (posadowienie bram wjazdowych, ogrodzeń, skrzyżowania z infrastrukturą podziemną). Inwestycja jest realizowana przez podmiot uprawniony do budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o której mowa w art. 143 ust. 2 ustawy dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.). Wypłacone wynagrodzenie zostało opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (zasada podwójnego opodatkowania w polskim prawie podatkowym).

Zdaniem Spółki zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wypłacone wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu powinno być zwolnione z podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2008r. , opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2008r. wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm).

Z wniosku nie wynika, kiedy miał miejsce zaistniały stan faktyczny. Zauważyć zatem należy, że od dnia 01 stycznia 2009r. mocą ustawy z dnia 06 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 209 poz. 1316), która weszła w życie 01 stycznia 2009r. i ma zastosowanie do dochodów (poniesionych strat) od dnia 01 stycznia 2009r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 otrzymał nowe brzmienie.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2009r. wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że to właśnie odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy spełnione są następujące warunki:

• otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.
• odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

W myśl art. 285 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, polegającym na korzystaniu z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie. Nieruchomość może zostać obciążona na rzecz właściciela innej nieruchomości (tzw. nieruchomości władnącej) - bądź przez przyznanie mu prawa do korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (np. przechodzenia lub przejazdu przez grunt, korzystania ze znajdującego się na nim lasu lub źródła wody itd.), bądź przez ograniczenie właściciela nieruchomości obciążonej w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań (np. wznoszenia budynków lub sadzenia drzew ponad pewną wysokość) albo wykonywania określonych uprawnień względem nieruchomości władnącej. Służebność może powstać w wyniku różnych zdarzeń prawnych m.in. orzeczenia sądu, decyzji administracyjnej oraz na podstawie umowy. Umowa taka jest zawierana pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej (jego oświadczenie musi być złożone w formie aktu notarialnego), a właścicielem nieruchomości władnącej.

Tak jak użytkowanie, również służebność może być ustanowiona za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie.

• podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w ww. ustawie o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

• Źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

W przypadku zawarcia umowy winna ona mieć charakter umowy wzajemnej tzn., że każda ze stron według treści umowy jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej, uznawanego za odpowiednik tego co sama otrzymuje.

Należy podkreślić, iż zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wypłacił właścicielom wynagrodzenie, rekompensatę za utratę wartości rynkowej gruntu i za utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości w związku z ułożeniem linii kablowej na nieruchomości gruntowej na działkach wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały podstawy do przyznania zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie zostały spełnione warunki zawarte w tym przepisie. Właściciele nieruchomości otrzymali bowiem wynagrodzenia z tytułu utrudnień i ograniczeń w użytkowaniu działek. Ww. przepis nie wymienia natomiast wynagrodzenia z tego tytułu jako podstawy uprawniającej do zastosowania zwolnienia podatkowego, mówi wyłącznie o odszkodowaniu z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, a nie świadczeniu z tytułu utraty wartości rynkowej gruntu czy utrudnieniu w korzystaniu z niego.

Reasumując, z przedstawionego stanu faktycznego oraz podatkowych unormowań prawnych w tym zakresie wynika, że wypłacane przez wnioskodawcę wynagrodzenie nie spełnia przesłanek zwolnienia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, iż kwota wynagrodzenia wypłacona byłym właścicielom powinna być przez nich doliczona do pozostałych przychodów, podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, uzyskanych w roku podatkowym i opodatkowana w zeznaniu rocznym. Wszelkie dochody nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają bowiem opodatkowaniu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie może także zgodzić się z tym, iż jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z tym, iż podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Podkreślić należy, iż fakt opodatkowania ustanowienia służebności gruntowej podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wpływa w żaden sposób na opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymywanego wynagrodzenia. Ww. podatki są podatkami odrębnymi i każdy z nich płacony jest z innego tytułu, niezależnie jeden od drugiego.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega czynność cywilnoprawna, jaką jest ustanowienie odpłatnej służebności, co wynika z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku od ustanowienia służebności wynosi zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - 1%. Natomiast wypłacone wynagrodzenie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych i nie oznacza to złamania zasady zakazu podwójnego opodatkowania w polskim prawie podatkowym, na co powołuje się wnioskodawca. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega bowiem kwota wynagrodzenia a nie sam fakt ustanowienia służebności.

Stanowisko wnioskodawcy uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.