INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 24 marca 2009r.), uzupełnionym w dniu 27 kwietnia 2009r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej odszkodowania za całkowite zniszczenie przewożonego samochodu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej odszkodowania za całkowite zniszczenie przewożonego samochodu.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych. Dlatego też, pismem z dnia 8 kwietnia 2009r. wezwano do jego uzupełnienia.

W dniu 27 kwietnia 2009r. do tut. Biura wpłynął uzupełniony wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w ramach Spółki Cywilnej. W sierpniu 2008r. Spółka wykonała przewóz 6 samochodów jako „podwykonawcy” innej firmy transportowej, zwanej dalej Zleceniodawcą. Samochody te miały być przewiezione z jednego miejsca do kilku różnych Odbiorców i do różnych miejsc. W trakcie transportu dwa samochody zostały uszkodzone.

Jeden z nich został uszkodzony, ale w związku z faktem, iż uszkodzenie było niewielkie został on dostarczony do celu (Odbiorcy). Zleceniodawca obciążył Spółkę notą obciążeniową, opiewającą na kwotę 8.742,78 zł, która stanowi koszt naprawy uszkodzonego samochodu. Ponadto we wzajemnych rozliczeniach dotyczących wykonania usługi Zleceniodawca uwzględnił przewóz tegoż samochodu – jako wykonany. Dlatego też wystawiając fakturę za wykonanie przedmiotowej usługi transportu Spółka uwzględniła przewóz przedmiotowego samochodu. Drugi z uszkodzonych samochodów został tak poważnie uszkodzony, że nie dowieziono go do Odbiorcy wykazanego w zleceniu/zamówieniu transportu. Wrócił on do Zleceniodawcy (do najbliższej jego bazy).

Zlecający obciążył Spółkę notą obciążeniową na kwotę 93.598,36 zł, tytułem odszkodowania za utratę pojazdu – szkoda całkowita. We wzajemnych rozliczeniach dotyczących wykonania usługi przewozu – transport tego właśnie samochodu nie został uwzględniony – strony zgodnie uznały, iż nie doszło do wykonania usługi w tym zakresie, gdyż samochód nie dotarł do Odbiorcy. Faktura za wykonanie usługi wystawiona przez Spółkę nie uwzględniała również przewozu przedmiotowego samochodu.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż:

• Spółka Cywilna prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów,
• samochody przewożono na lawecie. Kierowca źle ocenił wysokość wiaduktu. Samochód, który nie został docelowo dostarczony został całkowicie zniszczony, drugi samochód tylko uszkodzony odłamkami pierwszego,
• na nocie obciążeniowej wskazano: nr nadwozia uszkodzonego pojazdu oraz stwierdzenie „obciążamy Państwa łączna kwotą 93.598,36 zł. tytułem odszkodowania za utratę ww. pojazdu – szkoda całkowita”,
• przedmiotowe odszkodowanie nie stanowi kary umownej, o której mowa w art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego,
• transport był wykonywany na podstawie zlecenia/zamówienia transportu, w którym nie było mowy na temat odpowiedzialności odszkodowawczej, ale obowiązek taki można wywieść z art. 471 Kodeksu cywilnego,
• wnioskodawczyni zwraca się o wydanie interpretacji zgodnie z zadanym we wniosku pytaniem w stanie faktycznym oraz w stanowisku wskazano dwa zdarzenia tylko po to, aby wykazać różnice pomiędzy nimi.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zapłaconą kwotę 93.598,36 zł wynikającą z noty obciążeniowej z tytułu odszkodowania za utratę pojazdu – szkoda całkowita – można zaliczyć w świetle art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów uzyskania przychodów...

Zdaniem wnioskodawczyni, poniesione koszty związane z zapłatą odszkodowania, o którym mowa w pytaniu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są one bowiem poniesione przede wszystkim w celu utrzymania źródła przychodów, jakim jest dalsza współpraca ze Zleceniodawcą. Wnioskodawczyni uważa, że nie stanowi ku temu przeszkody art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy, stanowiący o przypadku wadliwego wykonania usługi. Wadliwe wykonaniem usługi ma miejsce bowiem w zakresie pierwszego z uszkodzonych samochodów, który pomimo uszkodzenia został dostarczony do Odbiorcy. Zatem usługa w tym przypadku została wykonana tyle że wadliwie. W związku z tym, nie ma w tym przypadku wątpliwości, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19, zapłacone odszkodowanie dotyczące tego właśnie samochodu nie będzie stanowiło kosztu uzyskania przychodu. W przypadku natomiast drugiego z samochodów, którego dotyczy Nota obciążeniowa nie może być mowy o wykonaniu usługi, gdyż samochód ten nie został dostarczony do Odbiorcy – a co stanowi podstawę przy wykonywaniu usługi transportowej.

Biorąc pod uwagę powyższe art. 23 ust. 1 pkt 19 nie będzie miał zastosowania do sytuacji, w której uszkodzony samochód nie został dostarczony do celu, gdyż dojdzie w tym przypadku do niewykonania usługi, a nie wykonania jej w sposób wadliwy. Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska wnioskodawczyni powołała interpretację indywidualną z dnia 12 maja 2008r. IBPB1/415-140/08/TK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego w imieniu Ministra Finansów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zauważyć należy, iż uregulowania dotyczące kar umownych oraz odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz.93 ze zm.). Przepis art. 483 § 1 tego Kodeksu stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Wskazany przez wnioskodawczynię przepis 471 ww. Kodeksu dotyczący obowiązku naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, stanowi zasadę ogólną dotyczącą roszczeń związanych z powstałą szkodą. Przepis art. 483 § 1 tego Kodeksu, jest natomiast przepisem szczegónym w zakresie dotyczącym między innymi wypłaconych w związku z powstałą szkodą odszkodowań umownych.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż odszkodowanie zostało wypłacone w związku ze szkodą powstałą w trakcie transportu samochodu, w wyniku którego samochód ten uległ całkowitemu zniszczeniu oraz, iż „(…) transport był wykonywany na podstawie zlecenia/zamówienia transportu, w którym nie było mowy na temat odpowiedzialności odszkodowawczej (…)”. Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż odszkodowanie będące przedmiotem wniosku nie stanowi tzw. odszkodowania umownego, o którym mowa w wyżej powołanym przepisie, tak więc możliwość zaliczenia tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej w formie Spółki Cywilnej pozarolniczej działalności gospodarczej uzależniona jest od spełnienia przesłanek ogólnych zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, wynikających z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 cyt. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W przytoczonym wyżej przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie kategorie wydatków mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Wskazuje jedynie, iż aby określony wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu:

• musi pozostawać w związku przyczynowo – skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź też służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów,
  
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Z powyższego wynika, iż nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów.

W takim bowiem przypadku ziścić się musi ogólny warunek zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, czyli poniesienie kosztu musi nastąpić w celu uzyskania przychodu bądź też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Mając na względzie, iż jak wynika z treści wniosku zapłata odszkodowania odpowiadającego równowartości utraconego (zniszczonego w transporcie) samochodu (szkoda całkowita) ma na celu utrzymanie źródła przychodów, jakim jest dalsza współpraca ze Zleceniodawcą, poniesiony wydatek, co do zasady, może stanowić koszt uzyskania przychodów prowadzonej przez wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym też zakresie przedstawione we wniosku stanowisko wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii udokumentowania poniesionego wydatku sporządzoną przez kontrahenta notą obciążeniową stwierdzić należy, iż stosownie do treści § 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.), podstawą zapisów w księdze przychodów i rozchodów są następujące dowody księgowe:

1. faktury VAT, w szczególności faktury VAT marża, faktury VAT RR, faktury VAT MP, dokumenty celne, rachunki oraz faktury korygujące i noty korygujące, zwane dalej "fakturami", odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach, lub
2. inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
   a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
   b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
   c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
   d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
   

- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Zgodnie z § 13 ww. rozporządzenia za dowody księgowe uważa się również:

1. dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
   
2. noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
   
3. dowody przesunięć;
   
4. dowody opłat pocztowych i bankowych;
   
5. inne dowody opłat,w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2.
   
   

Ponadto niektóre wydatki, ściśle określone w § 14 rozporządzenia, (nie mającym zastosowana na gruncie niniejszej sprawy) mogą być udokumentowane za pomocą tzw. dowodów wewnętrznych. Zaznaczyć przy tym należy, iż cytowane wyżej przepisy rozporządzenia zawierają zamknięty katalog dokumentów, stanowiących podstawę do ujęcia wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż co do zasady, dokumentem będącym podstawą ujęcia operacji gospodarczej w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jest faktura VAT. Jeżeli jednak z przyczyn obiektywnych, niezależnych od wnioskodawczyni uzyskanie faktury VAT od kontrahenta nie jest możliwe, podstawą wpisu w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów mogą być inne dokumenty wymienione w cyt. wyżej przepisach.

Noty obciążeniowe, jako nie wyszczególnione w ww. rozporządzeniu, nie mogą stanowić samodzielnej podstawy zaliczenia wskazanego we wniosku odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej przez osobę ewidencjonującą zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Powyższe nie wpływa jednak na prawidłowość przedstawionego we wniosku stanowiska wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.