INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 23.01.2009 r. (data wpływu 28.01.2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26.03.2009 r. (data nadania 26.03.2009 r., data wpływu 30.03.2009 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-28/09-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwrotu w drodze decyzji starosty 1/3 udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28.01.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie darowizny środków pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem niezabudowanej nieruchomości gruntowej. Obecnie planuje jej sprzedaż. W 1967 r. Nieruchomość zastała przejęta na rzecz Skarbu Państwa od współwłaścicieli (zwanych dalej: „wywłaszczonymi współwłaścicielami”) prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 17 marca 1967 r. Do Wywłaszczonych współwłaścicieli zaliczali się również spadkodawcy wnioskodawcy, po których Wnioskodawca otrzymał spadek w roku 1986 oraz roku 1989 r.

Na mocy decyzji administracyjnej starosty z dnia 31 października 2007 r., działającego na podstawie art. 137 ust. 1, art. 139, art. 142 w związku .z art. 216 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. 2004 r., Nr 261,poz. 2603 ze zm.) Wnioskodawca oraz 21 pozostałych spadkobierców Wywłaszczonych współwłaścicieli otrzymali zwrot Nieruchomości. Na mocy Decyzji starosty o. Wnioskodawca otrzymał 1/3 udziału w Nieruchomości. Z uwagi na fakt, iż pozostałe 2/3 Nieruchomości otrzymało łącznie 21 uprawnionych Spadkobierców i nie było możliwości fizycznego podziału Nieruchomości, Spadkobiercy zdecydowali się znieść odpłatnie współwłasność. W dniu 17 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o zniesieniu współwłasności Nieruchomości, na mocy którego Nieruchomość została przyznana Wnioskodawcy z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli Nieruchomości. Ww. postanowienie jest prawomocne.

Pismem z dnia 16.03.2009 r. Nr IPPB2/436-28/09-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni poprzez wskazanie, czy z tytułu nabycia praw do spadku po zmarłych spadkodawcach zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe (jeżeli tak, to należało wskazać daty postanowień).

Pełnomocnik Wnioskodawcy uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 26.03.2009 r. (data nadania 26.03.2009 r., data wpływu 30.03.2009 r.). wskazując, iż zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po zmarłych spadkodawcach oraz zostały wydane prawomocne postanowienia sądowe, tj. postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 7 marca 1986 r. (sygn.) oraz z dnia 26 maja 1989 r. (sygn.). Zgodnie z ww. postanowieniami sądu Wnioskodawca otrzymał w drodze spadkobrania 1/3 udziału w nieruchomości. Ponadto uzupełniając stan faktyczny sprawy Pełnomocnik dodaje, iż przejecie nieruchomości na rzecz Skarbu państwa w 1966 r. nastąpiło bez odszkodowania.

Jednocześnie poinformowano, iż obecnie pełnomocnikami Wnioskodawcy, na mocy pełnomocnictwa udzielonego w dniu 24 marca 2009 r. są doradcy podatkowi: Dominika D. oraz Mariusz G., którzy zgodnie z art. 145 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) są właściwi do doręczeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku sprzedaży nieruchomości, 1/3 ceny z umowy sprzedaży odpowiadająca 1/3 udziału w nieruchomości zwróconej Wnioskodawcy na mocy Decyzji starosty o. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy w związku ze zwrotem w drodze Decyzji starosty o. 1/3 udziału w nieruchomości, Wnioskodawca otrzymuje przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych...
3. Czy w związku ze zwrotem w drodze Decyzji starosty o. 1/3 udziału w nieruchomości, Wnioskodawca jest obowiązany uiścić podatek od spadków i darowizn...
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od spadków i darowizn. Wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy zwrot 1/3 udziału w nieruchomości nie skutkuje obowiązkiem uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Dzieje się tak dlatego, że tytułem zwrotu 1/3 nieruchomości jest Decyzja, wydana na podstawie przepisów Ustawy o gospodarce nieruchomościami, a nie prawo spadkowe. Ustawa o gospodarce nieruchomościami wprowadza bowiem szczególne regulacje dotyczące możliwości zwrotu nieruchomości, niezależnie od właścicieli ani ich spadkobierców, tj. upływ 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna i niepodjęcie w tym czasie prac związanych z realizacją celu, na który została wywłaszczona albo upływ 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna i brak zrealizowania tego celu.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców z chwilą śmierci. W niniejszej sytuacji, w chwili śmierci spadkodawcy Wnioskodawcy (tj. w roku 1989) roszczenie o zwrot nieruchomości nie istniało, ponieważ możliwość zwrotu wywłaszczonych nieruchomości poprzez określenie jego przesłanek określiła dopiero ustawa o gospodarce nieruchomościami. Roszczenie stało się więc wymagalnym prawem majątkowym w 1998 r., tj. w momencie wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Tym samym możliwość ubiegania się o zwrot nieruchomości stanowiła roszczenie osobiste Wnioskodawcy, a nie odziedziczone prawo majątkowe. Innymi słowy Wnioskodawca odziedziczył ekspektatywę roszczenia, która dopiero w 1998 r. czyli po śmierci spadkodawcy przekształciła się w roszczenie Wnioskodawcy o zwrot nieruchomości.

W świetle Kodeksu cywilnego ekspektatywa roszczenia nie podlega dziedziczeniu, ponieważ nie jest prawem majątkowym. Tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Powyższe oznacza, iż źródłem prawa do zwrotu nieruchomości jest decyzja administracyjna wydana na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, a nie spadkobranie. Podobne stanowisko w tej sprawie zajął Trzeci Urząd Skarbowy w Gdańsku w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 29 lipca 2005 r. (sygn. WM/436/4/S/2005), który stwierdził, iż „prawo do zwrotu nieruchomości następuje nie na drodze spadkobrania, lecz z mocy prawa, to jest na zasadach przewidzianych w akcie administracyjnym. (…) Podsumowując stwierdza się, iż nabycie przez spadkobierców nieruchomości należącej uprzednio do zmarłego w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn”.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zwrot 1/3 udziału w nieruchomości nie powoduje obowiązku po stronie Wnioskodawcy uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Stanowisko Wnioskodawcy nie jest w tym zakresie odosobnione. Taką samą konkluzję wyraził także m.in., Urząd Skarbowy w Skarżysku-Kamiennej w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 14 grudnia 2006 r. (sygn. PO/436-1/06): „należy stwierdzić, że prawo do zwrotu nieruchomości uzyskuje się nie na drodze spadkobrania lecz na mocy przepisu szczególnego i decyzji administracyjnej Tym samym nabycie to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn”.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) wymienia nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Na podstawie art. 6 ust. 4 zd. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z art. 5 ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Art. 21 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) reguluje sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określa moment powstania takiego zobowiązania.

Zobowiązanie podatkowe powstaje więc z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
   
   

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
   
   

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu w 1986 r. oraz w 1989 r.

Reasumując należy stwierdzić, iż skoro obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Wnioskodawcę spadku powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczeń sądu, w myśl powołanych wyżej przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.