INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2008 r. (data wpływu 29 grudnia 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2009 r. (data wpływu 9 lutego 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktur dokumentujących bezumowne korzystanie z terenów pod pojemniki do składowania odpadów i stawki podatku dla tej czynności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2008 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 29 stycznia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktur dokumentujących bezumowne korzystanie z terenów pod pojemniki do składowania odpadów i stawki podatku dla tej czynności.

W przedmiotowym wniosku, oraz w piśmie stanowiącym jego uzupełnienie, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zarząd (zakład budżetowy) będący jednostką organizacyjną Gminy Miasta, nie posiadający osobowości prawnej, został powołany z dniem 1 stycznia 2003 r., uchwałą Rady Miasta z dnia 5 grudnia 2002 r. Podstawowym Jego zadaniem jest gospodarowanie i administrowanie komunalnymi nieruchomościami zabudowanymi i niezabudowanymi, co wynika ze statutu uchwalonego uchwałą. Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gmina (w ramach obowiązkowych zadań własnych) zapewnia czystość i porządek na swoim terenie tworząc warunki niezbędne do ich utrzymania. Powyższa ustawa określa zarówno zadania gminy, jak i obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku. Właścicielami nieruchomości są także współwłaściciele, użytkownicy wieczyści oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. W przypadku, gdy nieruchomość zabudowana jest budynkami wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają osoby sprawujące zarząd nieruchomością wspólną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903 ze zm.) lub właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany.

Na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Rada Miasta wydała uchwałę z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta. Zgodnie z tą uchwałą wspólnoty mieszkaniowe zobowiązane są do wyposażenia swoich nieruchomości w odpowiednią liczbę urządzeń do gromadzenia odpadów komunalnych, wyznaczenia i odpowiedniego przygotowania, we własnym zakresie i na własny koszt, punktu gromadzenia odpadów z uwzględnieniem selektywnego ich zbierania. W myśl § 16 ust. 4 regulaminu, w przypadku, gdy niemożliwe jest wyznaczenie punktu gromadzenia odpadów na terenie własnej nieruchomości, właściciele nieruchomości (wspólnoty mieszkaniowe) są zobowiązane do zapewnienia usytuowania urządzeń przeznaczonych do gromadzenia odpadów na terenie innej nieruchomości na zasadach uzgodnionych z jej właścicielem, poprzez zawarcie odpowiedniej umowy. Mając na uwadze powyższy przepis, na wspólnoty mieszkaniowe na terenie, których nie można usytuować punktu gromadzenia odpadów nałożony został obowiązek zawarcia umowy dzierżawy z Gminą Miasta, na terenie której usytuowany jest punkt gromadzenia odpadów dla tej wspólnoty. Stronami umów na dzierżawę gruntu są Gmina reprezentowana przez Wnioskodawcę i wspólnoty mieszkaniowe. Stawki czynszu za dzierżawę nieruchomości gruntowych, stanowiących własność Gminy Miasta wynikają z załącznika do Zarządzenia Prezydenta Miasta z dnia 2 grudnia 2005 r. Gmina zaproponowała tym wspólnotom umowy na dzierżawę terenu pod punkty gromadzenia odpadów, lecz część z nich (znaczna większość) ich nie podpisała. W tej sytuacji Gmina obciąża takie wspólnoty odszkodowaniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości Gminy. Podstawą takiego obciążenia jest powołany § 16 ust. 4 regulaminu. Z uwagi na to, że na podstawie powyższych przepisów wspólnoty mają obowiązek zawarcia umów dzierżawy, to w przypadku odmowy ich podpisania, Gmina godzi się na zajmowanie terenów pod punkty gromadzenia odpadów pod warunkiem zapłaty za jego użytkowanie. Zatem zachodzą przesłanki przewidziane w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla wystawienia faktur za bezumowne korzystanie z terenu wraz z naliczonym podatkiem. Obecnie nie jest prowadzone żadne postępowanie sądowe w tym zakresie. Zarząd nie dąży do zakazania wspólnotom mieszkaniowym z korzystania ww. śmietników, a jedynie chce, aby podpisały one umowy dzierżawy i płaciły czynsz dzierżawny powiększony o podatek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca prawidłowo postępuje wystawiając wspólnotom mieszkaniowym, które nie podpisały umów na dzierżawę terenów pod pojemniki do składowania odpadów, faktury VAT z 22% podatkiem...

Zdaniem Wnioskodawcy powołującego treść art. 5 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostało wykonane z zachowaniem warunków i form określonych przepisami prawa. Zatem wszystkim wspólnotom mieszkaniowym, które nie podpisały umowy dzierżawy, należy wystawić faktury VAT ze stawką podatku 22%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przepis art. 41 ust. 1 powołanej ustawy stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych usług preferencyjnymi stawkami podatku, tj. 0%, 3% lub 7% oraz zwolnienie od podatku.

Z zapisu art. 106 ust. 1 ustawy wynika, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, którą -zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy - jest również odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Kwestie bezumownego korzystania z cudzej własności regulują przepisy art. 224, art. 225 oraz art. 674 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.). W warunkach określonych normą art. 224 i art. 225 Kodeksu cywilnego, właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z jego rzeczy.

Z treści art. 693 Kodeksu cywilnego wynika, że przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.

Do chwili zaprzestania korzystania z rzeczy (bez umowy dzierżawy) zachodzi po stronie korzystającego tzw. bezumowne korzystanie z rzeczy. Zapłata w tym przypadku określonej kwoty pieniężnej wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej dla właściciela rzeczy szkody z tytułu bezprawnego używania rzeczy. Żądane wynagrodzenie (roszczenie pieniężne) może stanowić w istocie odszkodowanie.

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści z tytułu umowy dzierżawy, która zostałaby zawarta, gdyby nieruchomość nie została zajęta. Przepisy prawa przyznają właścicielowi prawo do roszczenia o odszkodowanie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel by uzyskał, gdyby rzecz dzierżawił. Utratą korzyści jest w szczególności szkoda polegająca na nie uzyskaniu pożytków cywilnych (czynszu z dzierżawy), które rzecz przynosi.

Biorąc pod uwagę zapis przytoczonego wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, należy zauważyć, że do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi i występowanie bezpośredniego związku między usługą i otrzymywanym świadczeniem wzajemnym.

W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca udostępniając wspólnotom mieszkaniowym tereny pod pojemniki do składowania odpadów, zgadza się (w świetle istniejących w tym zakresie regulacji) – pomimo braku umowy – na ich dzierżawę. Ponadto wiadomo, że z tego tytułu przysługuje wynagrodzenie, którego nie uiszcza dzierżawca. Z kolei wspólnoty mieszkaniowe, korzystające z terenu należącego do Wnioskodawcy, uzyskują pewne korzyści, a mianowicie możliwość usytuowania pojemników na tych gruntach. W opisie stanu faktycznego wskazano również, że nie jest prowadzone żadne postępowanie sądowe w tym zakresie. Wskazuje to, że Wnioskodawca wyraża zgodę na bezumowne korzystanie z gruntów należących do niego. Zatem ewentualna zapłata ze strony wspólnot nie stanowi odszkodowania.

W związku z powyższym należy uznać, iż mamy do czynienia ze świadczeniem usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, w postaci dzierżawy gruntów.

W ustawie o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych, usługi w zakresie dzierżawy gruntów nie zostały objęte preferencyjnymi stawkami podatku lub zwolnieniem. Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miał art. 41 ust. 1 ww. ustawy.

Reasumując, w świetle powołanych przepisów Wnioskodawca zobowiązany jest do wystawienia wspólnotom mieszkaniowym, które nie podpisały umów na dzierżawę terenów, faktur VAT z 22% stawką podatku.

Jednocześnie należy wskazać, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii podstawy opodatkowania przy świadczeniu przedmiotowych usług, gdyż nie przedstawiono w tym zakresie pytania oraz własnego stanowiska.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Krajowe Biuro Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.