INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 04.06.2009 r. (data wpływu 06.07.2009 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 25.08.2009 r. (data wpływu do tut. organu 25.08.2009 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie z dnia 20.08.2009 r. Nr IPPB2/415-450/09-2/MG (data nadania 20.08.2009 r., data odbioru 21.08.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu dłużnika powstałego z tytułu zwolnienia z długu w zakresie dotyczącym należności ubocznych, w postaci odsetek karnych oraz obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 06.07.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu dłużnika powstałego z tytułu zwolnienia z długu w zakresie dotyczącym należności ubocznych, w postaci odsetek karnych oraz obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 20.08.2009 r. Nr IPPB2/415-450/09-2/MG (data nadania 20.08.2009 r., data odbioru 21.08.2009 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez przesłanie dokumentu (oryginału lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem), z którego wynika prawo do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 25.08.2009 r. (data wpływu do organu 25.08.2008 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wspólnota, w związku z zadłużeniem członka Wspólnoty (będącego osobą fizyczną) wynikającym z braku regulowania bieżących opłat za eksploatację lokalu mieszkalnego, dochodziła z tego tytułu swych roszczeń na drodze postępowania cywilnego. Koszty sądowe, jak i związana z nimi egzekucja zasądzonych przez sąd kwot, znacząco zwiększyły stan zadłużenia członka Wspólnoty. Z uwagi na bezskuteczną egzekucję ww. roszczeń z majątku dłużnika Wspólnota skierowała przedmiotową egzekucję do nieruchomości dłużnika, wnosząc do Sądu o przejęcie na własność i udzielenie przybicia tejże nieruchomości. Sąd Rejonowy Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 29 czerwca 2007 r. przysądził prawo własności ww. nieruchomości na rzecz Wspólnoty, zaliczając wierzytelność Wspólnoty z tytułu ww. zaległości na poczet ceny nabycia. Do dziś Wspólnota egzekwuje kwotę główną zadłużenia wraz z kosztami sądowymi i egzekucyjnymi. Jednocześnie Wspólnota podjęła uchwałę w przedmiocie naliczania odsetek karnych od zaległości członka Wspólnoty - wysokość tychże odsetek ostatecznie ustalono na kwotę 50.101,06 zł. Z uwagi na ciężką sytuację bytową członka Wspólnoty ostatecznie podjęto uchwałę w przedmiocie zwolnienia go z długu w zakresie odsetek karnych naliczanych za zwłokę w płatnościach. Tym samym zwolnienie to dotyczy należności ubocznych związanych z wierzytelnością.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w wyniku dokonania zwolnienia z długu w zakresie dotyczącym należności ubocznych w postaci odsetek karnych, po stronie dłużnika powstaje przychód podlegający opodatkowaniu, w konsekwencji, czy Wspólnota jest zobowiązana do raportowania wskazanego zdarzenia w informacji podatkowej, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w powyższym przepisie sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do przepisu art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż umorzenie przez wierzyciela kwoty głównej i związanych z nimi kosztami sądowymi i egzekucyjnymi skutkowałoby powstaniem po stronie dłużnika, będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, przychodu z innych źródeł, a tym samym Wspólnota byłaby zobowiązana wystawić z tego tytułu PIT-8C. W takowym przypadku u podatnika wystąpiłaby realna korzyść majątkowa, bowiem wierzyciel dokonałby w ten sposób sui genesis przysporzenia majątkowego na rzecz dłużnika.

Z kolei w kategorii przychodu z innych źródeł nie sposób ująć umorzonych odsetek karnych naliczanych na podstawie uchwały Wspólnoty od nieterminowo regulowanych świadczeń przez członka Wspólnoty. Podobnie rzecz się ma w przypadku odsetek karnych przypadających od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy kredytowej, które należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. W takowym przypadku, jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny, jak odsetki wymagalne. Jeżeli zaś umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Analogicznie należy pojmować jednostronne prawo Wspólnoty do podjęcia uchwały w przedmiocie umorzenia odsetek karnych od nieterminowo regulowanych przez członka Wspólnoty zobowiązań. Tym samym po stronie członka Wspólnoty nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu, w konsekwencji Wspólnota nie jest zobowiązana do raportowania wskazanego zdarzenia w informacji podatkowej, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przestawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w związku z zadłużeniem członka Wspólnoty wynikającym z braku regulowania bieżących opłat za eksploatację lokalu mieszkalnego, Wspólnota podjęła uchwałę w przedmiocie naliczania odsetek karnych od zaległości członka Wspólnoty w wysokości 50.101,06 zł. Z uwagi na ciężką sytuację bytową członka Wspólnoty ostatecznie podjęto uchwałę w przedmiocie zwolnienia go z długu w zakresie odsetek karnych naliczanych za zwłokę w płatnościach (należności ubocznych związanych z wierzytelnością).

W ocenie tut. organu podatkowego zwolnienia z długu dłużnika w zakresie odsetek karnych naliczanych za zwłokę w płatnościach, stanowi przysporzenie majątkowe członka Wspólnoty, a tym samym przychód podlegający opodatkowaniu.

W myśl przepisu art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

W efekcie zwolnienia dłużnika z całości lub części długu następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści.

Z uwagi na to, że Wspólnota podjęła uchwałę w przedmiocie naliczania odsetek karnych od zaległości członka Wspólnoty, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z odsetkami karnymi naliczonymi i tym samym podzielić pogląd Wspólnoty zawarty we własnym stanowisku, mówiącym o możliwości odwołania się w przedmiotowej sprawie do sytuacji umorzenia odsetek karnych przypadających od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy kredytowej.

Jednakże w rozpatrywanej sprawie Wspólnota skorzystała z przysługującego jej prawa i naliczyła odsetki karne w wysokości 50.101,06 zł, w konsekwencji czego odsetki te były wymagalne, a zwolnienie z obowiązku ich zapłaty jest świadomym zaniechaniem ściągnięcia tej wierzytelności i stanowi czynność prawną wierzyciela, skutkującą przysporzeniem majątkowym po stronie dłużnika.

Bezspornym jest, że gdyby nie fakt umorzenia naliczonych odsetek karnych, członek Wspólnoty zobowiązany byłby do ich zapłaty, co spowodowałoby uszczuplenie jego majątku.

Nie ma zatem wątpliwości, iż po stronie członka Wspólnoty wystąpiła korzyść majątkowa. W konsekwencji w momencie dokonania umorzenia długu przez wierzyciela, po stronie dłużnika powstał przychód podlegający opodatkowaniu.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek – mają obowiązek sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości osiągniętego przychodu z innych źródeł i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C podatnik zobowiązany wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z treścią art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, w wyniku dokonania zwolnienia z długu w zakresie dotyczącym należności ubocznych w postaci odsetek karnych, u członka Wspólnoty powstał podlegający opodatkowaniu przychód z innych źródeł, w konsekwencji czego, Wspólnota zobowiązana jest do sporządzenia informacji według ustalonego wzoru PIT-8C o przychodach z innych źródeł i wykazania przedmiotowej kwoty.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.