INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2009 r. (data wpływu 13 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 14 września 2009 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu rozliczenia obrotu z najmu lokali użytkowych stanowiących współwłasność małżeńską – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lipca 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 14 września 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu rozliczenia obrotów z najmu lokali użytkowych stanowiących współwłasność małżeńską.

W przedmiotowym wniosku, oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1998 r. rozpoczęła Pani wraz z mężem, działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. W 2000 r. wskazano Panią, jako osobę wiodącą do rozliczania podatku od towarów i usług. Została Pani zarejestrowana jako podatnik VAT.

W dniu 4 czerwca 2004 r. nabyła Pani wraz z mężem, na zasadzie wspólności majątkowej, budynek niemieszkalny, w którym znajdują się lokale użytkowe. Tego samego dnia ww. współwłaściciele wynajęli lokal użytkowy bankowi, a w trakcie tegoż roku wynajęto kolejne lokale. We wszystkich umowach jako wynajmujący występuje Pani oraz mąż. W podatku dochodowym rozliczano przychody uzyskane z najmu na zasadzie ryczałtu – każdy z małżonków rozliczał połowę przychodów. W podatku od towarów i usług Pani, jako podatnik, rozliczała całość przychodów z najmu. Mąż nie był podatnikiem VAT czynnym. Faktury dokumentujące czynsz wystawiane były z podaniem Pani NIP, a w ich treści jako sprzedawca występuje Pani i mąż. Najem nie był prowadzony w ramach działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w roku 2004 mogła Pani sama rozliczać w podatku od towarów i usług całość przychodów z najmu, czy też powinna wraz z mężem rozliczać przychody z najmu po połowie...

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowo Pani rozliczyła podatek w 2004 r., wykazując całość przychodów z najmu. W podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działów specjalnych rozliczyła Pani z mężem po połowie, a podatek od towarów i usług w całości rozliczyła Pani. Identycznie postąpiono w przypadku przychodów z najmu. W obu przypadkach jest Pani wraz z mężem współwłaścicielem. Nie doszukała się Pani nakazu opodatkowania przychodów z najmu rzeczy będących współwłasnością małżeńską, po połowie przez małżonków. Pani zdaniem, opodatkowanie całości przychodów najmu przez jednego z małżonków, w tym przypadku przez Panią, nie naraziło na żadne straty budżetu państwa, ani nie dało nieuzasadnionych korzyści.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W ust. 2 powołanego artykułu wskazano, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 29 ust. 1 ustawy stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W myśl art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że świadczenie usług najmu wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 4 tego załącznika zostały wymienione usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe (PKWiU ex 70.20.11).

W konsekwencji najem nieruchomości na cele użytkowe, wyłączony ze zwolnienia określonego w pozycji 4 załącznika nr 4 do ustawy, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu stawką podstawową.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że jest Pani wraz z mężem właścicielką lokali użytkowych (wspólność majątkowa małżeńska), które są przedmiotem najmu. Pierwsza z umów najmu została podpisana w dniu 4 czerwca 2004 r., kolejne w trakcie tegoż roku. We wszystkich umowach stroną wynajmującą są oboje małżonkowie, tj. Pani i mąż. W treści faktur VAT, dokumentujących czynsz, wskazano jako sprzedawcę Panią i męża oraz podano Pani NIP.

Zauważyć należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Stwarza to dla nich szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów tej ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Wobec powyższego podmiot świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie najem nieruchomości odbywa się na podstawie umów podpisanych przez oboje małżonków (stroną umów jest równocześnie Pani i mąż). Oznacza to, że każdego z małżonków traktować należy jako odrębnego podatnika podatku od towarów i usług, gdyż zarówno Pani, jak i mąż, wykonują czynności opodatkowane - najem lokali użytkowych. W związku z powyższym nie może Pani zastąpić męża w sferze jego zobowiązań w podatku od towarów i usług, ponieważ przepisy nie przewidują możliwości przypisania Pani obrotu wynikającego z odrębnych działań męża.

Reasumując należy stwierdzić, iż w zakresie świadczonych usług najmu lokali użytkowych każdy ze współwłaścicieli nieruchomości, czyli każdy z małżonków, jest podatnikiem podatku od towarów i usług zobowiązanym do rozliczenia podatku. Zatem obrotem, który powinna Pani w 2004 r. wykazać do opodatkowania, była kwota uzyskana przez Panią, jako współwłaściciela, z tytułu czynszu najmu. W konsekwencji była Pani zobowiązana do rozliczenia podatku od towarów i usług w części przypadającej na Panią.

Ponadto należy wskazać, że niniejsza interpretacja indywidualna nie rozstrzyga kwestii prawidłowości sposobu wystawiania faktur VAT, dokumentujących świadczenie usług najmu, gdyż nie przedstawiono w tym zakresie własnego stanowiska i nie sformułowano pytania.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym niniejsza interpretacja stanowi rozstrzygnięcie wyłącznie dla Wnioskodawcy. Jeżeli mąż chce uzyskać interpretację indywidualną, obowiązany jest do złożenia odrębnego wniosku i przedstawienia odpowiedniego dla niego stanu faktycznego, pytania i własnego stanowiska w sprawie oraz dokonania odrębnej opłaty.

Końcowo należy wyjaśnić, że w myśl postanowień art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast art. 14c § 1 tej ustawy stanowi, iż interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego. Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku. Wobec powyższego załączone do wniosku dokumenty nie były przedmiotem merytorycznej analizy, a oceny stanowiska dokonano wyłącznie na podstawie opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku.

Jednocześnie wskazuje się, że w zakresie kwestii dotyczącej obowiązków Pani męża, związanych z uzyskaniem przez niego obrotu z tytułu najmu, wydano postanowienie znak ITPP2/423-570b/09/AW.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.