INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 08 czerwca 2009r. (data wpływu do tut. Biura 27 lipca 2009r.), uzupełnionym w dniu 15 września 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze zamiany - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze zamiany.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z dnia 24 sierpnia 2009r. Znak: IBPB II/2/415-784/09/AK wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 15 września 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni była członkiem spółdzielni mieszkaniowej. Posiadała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „S”, które uzyskała 12 lutego 1987r. Na początku lat 2000r. jej sytuacja materialna uległa znacznemu pogorszeniu i zaczęła mieć problemy z opłacaniem czynszu. Doszło do tego, że Zarząd Spółdzielni decyzją administracyjną zamienił w dniu 20 maja 2005r. jej mieszkanie przy ulicy „S” o powierzchni 58,04 metra kwadratowego na znacznie mniejsze i o gorszym standardzie przy ulicy „O” o powierzchni 32,46 metra kwadratowego. Wnioskodawczyni dodaje, że efekt finansowy zamiany polegał wyłącznie na tym, że spółdzielnia pokryła jej zaległości czynszowe z nadwyżki uzyskanej na skutek zamiany. Tak więc, w ocenie wnioskodawczyni, była to zamiana wymuszona przez Zarząd Spółdzielni a nie wynikająca z jej działania.

Ponieważ obecnie wnioskodawczyni ukończyła 70 lat, jest osobą samotną i schorowaną, przeszła między innymi trzy zawały, wystąpiła do MOPS-u o skierowanie do domu pomocy społecznej. Otrzymała decyzję Prezydenta Miasta o przyznaniu miejsca w domu pomocy społecznej. Ponieważ z jej dokumentów złożonych wraz z wnioskiem o skierowanie do domu pomocy społecznej wynikało, że posiada spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ulicy „O”, to MOPS postanowił, że wnioskodawczyni ma zbyć to prawo i z uzyskanych pieniędzy pokrywać koszty swojego pobytu w domu pomocy społecznej. Wnioskodawczyni podjęła zatem starania aby zbyć to prawo, dokonała tego w dniu 18 maja 2009r. Dowiedziała się jednak, że będzie musiał zapłacić od uzyskanej kwoty podatek zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego znajdującego się przy ulicy „O”, które wnioskodawczyni posiadała, a które decyzją administracyjną Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej uzyskała na mocy przymusowej zamiany posiadanego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przy ulicy „S” powoduje skutki podatkowe, o których mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) i c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawczyni, zbywając obecnie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ulicy „O” zbyła ona prawo, które nabyła w 1987r. i nie podlega to opodatkowaniu zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, iż odpłatne zbycie m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego prawa rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia tego prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedstawionym stanie faktycznym dla ustalenia 5-letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotne znaczenie ma skutek prawny w postaci nabycia przez wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przy ulicy „O”.

Podkreślić należy, iż użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde przeniesienie na nabywcę własności rzeczy w ramach spadku, innej jednostronnej czynności, na podstawie aktu prawnego, umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości. Tak więc jednym ze sposobów nabycia nieruchomości jest nabycie własności nieruchomości w drodze zamiany. Umowa zamiany jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny. Zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Oznacza to, że w następstwie umowy zamiany mają miejsce dwie czynności. Z jednej strony dochodzi u każdej ze stron do odpłatnego zbycia nieruchomości, z drugiej natomiast każda ze stron nabywa nową nieruchomość. W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że rezultatem umowy zamiany jest nabycie na własność innej nieruchomości. W związku z powyższym, bieg terminu pięcioletniego, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bezwzględnie liczony jest od daty nabycia nieruchomości w drodze zamiany.

W przedstawionym stanie faktycznym miały miejsca określone zdarzenia prawne, które następowały odpowiednio w dniach:

• 12 lutego 1987r. - wnioskodawczyni uzyskuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „S”,
• 20 maja 2005r. - Zarząd Spółdzielni decyzją administracyjną zamienia mieszkanie wnioskodawczyni przy ulicy „S” o powierzchni 58,04 metra kwadratowego na mniejsze przy ulicy „O” o powierzchni 32,46 metra kwadratowego,
• 18 maja 2009r. – wnioskodawczyni zbywa spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „O”.
  
  

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że w 2005r. w drodze zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „S” wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „O”. Zatem w wyniku zawartej w 2005r. umowy zamiany pomiędzy wnioskodawczynią a Zarządem Spółdzielni, wnioskodawczyni przestała być prawnym właścicielem lokalu mieszkalnego przy ulicy „S”, nabyła natomiast nowe prawo własności do lokalu mieszkalnego przy ulicy „O”.

Otrzymany w zamian lokal był innym lokalem niż ten, do którego prawo własności przysługiwało wnioskodawczyni od 1987r. Jak wskazała wnioskodawczyni mieszkanie przy ulicy „S” było o powierzchni 58,04 metra kwadratowego, natomiast zamieniono je na znacznie mniejsze i o gorszym standardzie przy ulicy „O” o powierzchni 32,46 metra kwadratowego. Nie można zatem mówić, że wnioskodawczyni sprzedając prawo do lokalu mieszkalnego przy ulicy „O” zbyła prawo, które nabyła w 1987r. W 2005r. wnioskodawczyni nabyła bowiem prawo do nowego lokalu, a w przedstawionej sytuacji nie występuje żadna ciągłość posiadania prawa do lokalu, który wnioskodawczyni nabyła w 1987r. Oznacza to, iż data, w której dokonano zamiany lokali (2005r.) jest datą nabycia lokalu mieszkalnego przy ulicy „O”, który wnioskodawczyni sprzedała w 2009r. i z tą datą należy wiązać skutki podatkowe w zakresie powstania obowiązku podatkowego, a nie jak wskakuje wnioskodawczyni z 1987r.

Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bez znaczenia pozostaje fakt, z jakich powodów została zawarta umowa zamiany. Liczy się bowiem sam fakt podpisania umowy zamiany i przeniesienia prawa własności do nieruchomości a nie przesłanki jakimi kierują się osoby zawierające taką umowę. Tak więc w przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia to, że w ocenie wnioskodawczyni, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „S” uzyskała ona na mocy przymusowej zamiany. Znaczenie ma bowiem sama czynność podpisania umowy zamiany między wnioskodawczynią a Zarządem Spółdzielni, a nie to dlaczego zdecydowano się na jej podpisanie.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie sprzedaż w 2009r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „O” stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, ponieważ ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie w drodze zamiany (2005r.).

Ustawą z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych do dnia 31 grudnia 2006r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007r., które mają zastosowanie w niniejszym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007r. przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł. Podatek od przychodu, o którym mowa powyżej, zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Jednakże w myśl ust. 2a tegoż artykułu powyższa zasada nie ma zastosowania do podatników dokonujących sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), którzy w terminie 14 dni od dnia dokonania tej transakcji złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e).

Wśród celów tych ustawa wymienia:

• nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
• nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
• budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy),
• spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów (art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. e ustawy),
  
  

Wyliczenie zawarte w tym przepisie ma charakter wyczerpujący, w związku z tym tylko realizacja jednego z powyższych celów pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego przez wnioskodawcę ze sprzedaży nieruchomości. Zatem podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnień wynikających z powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy o podatku dochodowym – w brzmieniu obowiązującym przed 01 stycznia 2007r. – jest fakt wydatkowania (nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży) przychodu ze sprzedaży nieruchomości na wskazane w ustawie cele mieszkaniowe

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że uzyskany przychód z tytułu sprzedaży w 2009r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „O”, a nabytego w wyniku zamiany wnioskodawczyni przeznacza na pokrywanie kosztów pobytu w domu pomocy społecznej, a nie na wskazane w ww. przepisach cele mieszkaniowe. W związku z powyższym wnioskodawczyni nie ma podstaw aby skorzystać z powyższego zwolnienia.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz przytoczonych przepisów prawa uznać należy, iż ponieważ datą nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego znajdującego się przy ulicy „O” jest data zamiany czyli 2005r., a wnioskodawczyni nie wydatkowała uzyskanego przychodu na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e) ww. ustawy, to sprzedaż tego prawa w dniu 18 maja 2009r. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według zasad obowiązujących przed 01 stycznia 2007r. tj. według stawki 10%. Tym samym stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej

w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.