INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2009r. (data wpływu 17 lipca 2009r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 sierpnia 2009r. (data wpływu 19 sierpnia 2009r.) oraz pismem z dnia 9 września 2009r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części w odniesieniu do realizowanego projektu pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie PN – Etap II Część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.” - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lipca 2009r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części w odniesieniu do realizowanego projektu pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie ŚPN – Etap II Część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.”. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 sierpnia 2009r. (data wpływu 19 sierpnia 2009r.) oraz pismem z dnia 9 września 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca realizuje projekt pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie PN – Etap II Część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 w ramach Osi 4 Działanie 4.2 Rozwój systemów Lokalnej Infrastruktury Ochrony Środowiska i Energetycznej. Wysokość dofinansowania wynosi 513.778,20 zł, a całkowita wartość projektu wynosi 1.072.113,59 zł. Przedmiotem projektu jest budowa sieci wodociągowej oraz doprowadzenie wody pitnej do 2 miejscowości na terenie Gminy B. o długości 6.984 mb sieci wodociągowej z rur PE, PEHD. W wyniku realizacji zadania zostanie podłączone do sieci wodociągowej 109 szt. gospodarstw domowych zakończonych wodomierzami (436 osób).

Zadanie 1 – Budowa sieci wodociągowej w miejscowości H. (wzdłuż drogi wojewódzkiej) zostało zrealizowane w roku 2007 i 2008r. Zadanie 2 – Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Z. oraz część C. zostanie zakończone w 2009 roku. Właścicielem wykonanej inwestycji jest Gmina B., która przekazała nieodpłatnie zrealizowaną już część inwestycji do eksploatacji i użytkowania Z. w B. (w roku 2008). Drugą część inwestycji przekaże po zakończeniu realizacji zadania w bieżącym roku kalendarzowym. Z. jest jednostką organizacyjną Gminy prowadzoną w formie zakładu budżetowego. Inwestycja służy zaopatrzeniu mieszkańców w wodę. Mieszkańcy mają podpisaną umowę z Z. w B. na świadczenie ww. usług. Jest to czynność opodatkowana. Opłaty za świadczenie usług wpływają na konto Z. w B. Gmina B. przekazuje również Z. dotację z budżetu do 1m3 wody i ścieków. Gmina B. posiada swój NIP i Regon. Faktury za realizacje inwestycji są wystawiane na Gminę B. Wymaganym załącznikiem do wniosku o płatność do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013 jest zaświadczenie o tym czy beneficjent jest płatnikiem podatku VAT i czy w odniesieniu do realizowanego projektu ma możliwość odliczenia podatku VAT w całości lub w części.

W piśmie z dnia 13 sierpnia 2009r. Wnioskodawca wskazał, że Gmina B. realizuje w ramach wykonywania zadań własnych Gminy inwestycje w postaci budowy sieci wodociągowych wraz z przyłączami na terenach wiejskich (na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Inwestycja ta częściowo jest finansowana ze środków Gminy, dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, oraz wpłat mieszkańców. Aby zrealizować w pełni cel budowy sieci wodociągowej zawierane są z mieszkańcami umowy, w ramach których mieszkańcy partycypują w kosztach przedsięwzięcia zobowiązując się do dokonywania określonych wpłat na poczet realizowanej inwestycji budowy sieci wodociągowej z przyłączami oraz do korzystania z wykonanej sieci (nieruchomości są podłączone do sieci wodociągowej). Wykonanie przyłączy spoczywa na Gminie, która bierze na siebie obowiązek sporządzenia pełnej dokumentacji projektowej, przeprowadzenia przetargu, wyłonienia wykonawcy, nadzoru nad prawidłową realizacją inwestycji. Gmina po zakończeniu inwestycji przekazuje sieć wraz z przyłączami do administrowania, utrzymywania oraz dostarczania za ich pośrednictwem wody dla mieszkańców Gminy gminnej jednostce organizacyjnej będącej zakładem budżetowym – Z. Wszelkie koszty związane z utrzymaniem, konserwacją i remontami sieci wraz z przyłączami spoczywają na ZGK.

Z tytułu wpłaty wniesionej na podstawie umowy o współfinansowaniu budowy sieci wodociągowej mieszkańcy nie uzyskują żadnych bonifikat w cenach za dostarczaną wodę. Wpłaty dokonywane przez mieszkańców związane z realizacją inwestycji mają charakter zwrotu części kosztów realizowanej inwestycji służącej zaspokojeniu zbiorowych potrzeb i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Dokonywane wpłaty nie mają również wpływu na późniejszą cenę jednostkową usługi świadczonej przez Z. Partycypujący w kosztach inwestycji (mieszkańcy) nie nabywają prawa własności do wybudowanego przyłącza i prawa do dysponowania nim jak właściciele przez okres 5 lat. Wpłaty wnoszone przez mieszkańców na rzecz Gminy nie stanowią należności Gminy w związku z wykonywanymi na rzecz jej mieszkańców czynnościami podlegającymi opodatkowaniu w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz stanowią element współfinansowania przez mieszkańców Gminy inwestycji realizowanej przez Gminę w ramach jej zadań własnych na podstawie zawartej pomiędzy Gminą a mieszkańcami umowy. Powyższe stanowisko jest poparte indywidualną interpretacją wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 27 grudnia 2007r. Realizacja niniejszego projektu (zadanie jest już w ponad 80% zrealizowane) pozwoli zakończyć wieloletni i trudny – ze względu na mocno ograniczone środki finansowe oraz skomplikowane i długotrwale procedury związane z pozyskiwaniem dotacji z UE – proces wodociągowania Gminy B. W chwili obecnej 100% gospodarstw domowych w Gminie ma możliwość podłączenia się do sieci wodociągowej.

W piśmie z dnia 9 września 2009r. Wnioskodawca wskazał także, że zasady współfinansowania mieszkańców (Współfinansujących) w budowie sieci wodociągowej reguluje umowa w sprawie współfinansowania budowy sieci wodociągowej. W postanowieniach tej umowy nie ma zapisu wiążącego wykonanie przyłącza z wpłatą bądź brakiem wpłaty przez Współfinansującego. Właściciel nieruchomości ma prawo do samodzielnego podejmowania decyzji, czy przyłącze zostanie wykonane w ramach wspólnie wykonywanej inwestycji (na podstawie umowy o współfinansowaniu) czy też wykona przyłącze we własnym zakresie. W przypadku, jeśli Właściciel podejmie decyzję o wykonaniu przyłącza we własnym zakresie Gmina wykonuje sieć główną z możliwością wykonania przyłącza prowadzącego do nieruchomości Właściciela.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca w odniesieniu do realizowanego projektu pod nazwą „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie PN – Etap II część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.” ma możliwość odliczenia podatku VAT w całości lub w części...

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie ma możliwości odliczenia podatku VAT w 2009 roku w całości lub w części w związku z realizowanym projektem pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie PN – Etap II część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl natomiast art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z przepisem § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 30 listopada 2008r., zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy nadmienić, iż wyżej cytowane uregulowanie zostało utrzymane w tym samym brzmieniu w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008r.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca realizuje w ramach zadań własnych projekt pn. „ Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w otulinie i na terenie PN – Etap II Część 2 – Budowa wodociągów z przyłączami i pompownią i wodociągu w B.”. Inwestycja służy zaopatrzeniu mieszkańców w wodę. Inwestycja ta jest finansowana częściowo ze środków Gminy, częściowo ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013 oraz wpłat mieszkańców.

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72 poz. 747 ze zm.) stwierdza, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ww. ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych. Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Jak wynika z cytowanego powyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych). Natomiast nie jest objęta zwolnieniem z opodatkowania działalność tych podmiotów na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, nie byłoby bowiem konieczne podpisywanie umowy cywilnoprawnej, gdyby świadczenie tych usług wynikało z przepisów prawa publicznego.

Jak wynika ze stanu faktycznego, aby zrealizować w pełni cel budowy sieci wodociągowej zawierane są z mieszkańcami umowy, w ramach których mieszkańcy partycypują w kosztach przedsięwzięcia zobowiązując się do dokonywania określonych wpłat na poczet realizowanej inwestycji budowy sieci wodociągowej z przyłączami oraz do korzystania z wykonanej sieci. Wykonanie przyłączy spoczywa na Gminie, która bierze na siebie obowiązek sporządzenia pełnej dokumentacji projektowej, przeprowadzenia przetargu, wyłonienia wykonawcy, nadzoru nad prawidłową realizacja inwestycji. Wpłaty dokonywane przez mieszkańców związane z realizacja inwestycji mają charakter zwrotu części kosztów realizowanej inwestycji. Z tytułu wpłaty wniesionej na podstawie umowy o współfinansowaniu budowy sieci wodociągowej mieszkańcy nie uzyskują żadnych bonifikat w cenach za dostarczana wodę. Wpłaty wnoszone przez mieszkańców na rzecz Gminy nie stanowią należności Gminy w związku z wykonywanymi na rzecz jej mieszkańców czynnościami, lecz stanowią element współfinansowania przez mieszkańców Gminy inwestycji realizowanej przez Gminę w ramach jej zadań własnych na podstawie zawartej pomiędzy Gminą a mieszkańcami umowy. W postanowieniach tej umowy nie ma zapisu wiążącego wykonanie przyłącza z wpłatą bądź brakiem wpłaty przez Współfinansującego.

Z powyższego wynika, że wnoszone przez mieszkańców gminy, na podstawie zawartej umowy w sprawie współfinansowania budowy sieci wodociągowej, wpłaty są traktowane jako udział mieszkańców w budowie sieci wodociągowej i od ich dokonania nie jest uzależnione przyłączenie nieruchomości mieszkańców do nowo powstałej sieci wodociągowej.

W świetle powyższego wpłaty na rzecz Gminy nie stanowią należności Gminy w związku z wykonywaniem na rzecz jej mieszkańców czynności podlegających opodatkowaniu w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz są współfinansowaniem inwestycji realizowanej przez Gminę w ramach wykonywania zadań własnych.

Z treści wniosku wynika, iż część inwestycji zrealizowana w 2007 i w 2008 roku została przekazana nieodpłatnie do eksploatacji i użytkowania Z. w B. Drugą część inwestycji Wnioskodawca również przekaże tej jednostce w bieżącym roku kalendarzowym. Z. jest jednostką organizacyjną Gminy prowadzona w formie zakładu budżetowego. Mieszkańcy mają podpisaną umowę z Z. w B. na świadczenie ww. usług. Jest to czynność opodatkowana. Opłaty za świadczenie usług wpływają na konto Z. w B.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem przesłanką do opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie jest istnienie prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.

W myśl cytowanych przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu gospodarki komunalnej, dotyczące budowy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, tj. budowa sieci wodociągowej należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność przekazania tych sieci podmiotowi, które te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Zatem przekazanie do bezpłatnego użytkowania sieci wodociągowej z przyłączami i pompownią , powstałej w ramach projektu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy – nieodpłatne przekazanie sieci wodociągowej do użytkowania odbywa się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, iż nie jest w przedmiotowej sprawie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkująca prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji ww. projektu nie służą do wykonania czynności opodatkowanych.

Zatem Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w całości lub w części, wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.