INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 07.09.2009 r. (data wpływu 11.09.2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu nakładów poniesionych przez Skarb Państwa na naprawę budynku ze zniszczeń wojennych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.09.2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu nakładów poniesionych przez Skarb Państwa na naprawę budynku ze zniszczeń wojennych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Nieruchomość położona w W. przy ul. K…, objęta jest działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50 poz. 279). Z dniem 21 listopada 1945 r. tj. z dniem wejścia w życie dekretu wszystkie grunty położone w granicach miasta Warszawy przeszły na własność gminy m. st. Warszawy na podstawie art. 1 w/w dekretu, a w 1950 r. z chwilą likwidacji gmin na własność Skarbu Państwa. Następnie w/w grunt z dniem 27 maja 1990 r. stał się własnością Dzielnicy Gminy, co potwierdził Wojewoda decyzją z dnia 12 marca 1992 r. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 48 poz. 195) grunt ten stał się własnością m. st. Warszawy. Budynek posadowiony na w/w gruncie pozostał własnością dotychczasowych właścicieli hipotecznych. Złożyli oni w terminie ustawowym wniosek o przyznanie im w trybie art. 7 w/w dekretu prawa własności czasowej do w/w gruntu. Orzeczeniem administracyjnym z dnia 17 lipca 1950 r. Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie odmówiło dawnym współwłaścicielom przyznania powyższego prawa do gruntu położonego przy ul....i jednocześnie stwierdziło, że wszystkie budynki (fragmenty murów) znajdujące się na powyższym gruncie przeszły na własność Skarbu Państwa. Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 30 lipca 1999 r. stwierdziło nieważność w/w orzeczenia administracyjnego z dnia 17 lipca 1950 r. Budynek przy ul. ..., stanowiący obecnie stosownie do art. 5 w/w dekretu własność następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych, został poważnie uszkodzony podczas działań wojennych. Naprawa budynku wykonana została ze środków Skarbu Państwa, którego następcą prawnym odnośnie w/w nieruchomości jest m. st. Warszawa. Prezydent m. st. Warszawy decyzją z dnia 24 maja 2007 r. orzekł o ustanowieniu na rzecz następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych na lat 99 prawa użytkowania wieczystego do gruntu o powierzchni 189 m² położonego w W przy ul. ..., oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka nr 30 z obrębu 5-03-05, zabudowanego budynkiem mieszkalnym.

Obecnie Miasto zamierza zawrzeć ugodę przedsądową z następcami prawnymi byłych właścicieli hipotecznych, mocą której zostaną zaspokojone wzajemne roszczenia m. st. Warszawy odnośnie nakładów poniesionych na naprawę uszkodzonego w trakcie działań wojennych budynku oraz następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych odnośnie bezumownego korzystania przez Skarb Państwa i m. st. Warszawę z w/w budynku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Miasto winno uiścić podatek VAT wg stawki podstawowej (22%) od kwoty odszkodowania z tytułu nakładów poniesionych przez Skarb Państwa na naprawę budynku przy ul....ze zniszczeń wojennych, które to odszkodowanie Miasto ma otrzymać na mocy planowanej ugody...

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do definicji towarów (art. 7 ustawy o VAT) i świadczenia usług (art. 8 ust. 1 i 3 ustawy o VAT) powyższe nakłady poczynione przez Skarb Państwa na budynek przy ul... uznać należy za świadczenie usług (w omawianym przypadku - usługi budowlane). Usługi te zostały wykonane przeszło 30 lat przed wejściem w życie przepisów o VAT, a obecnie ma nastąpić jedynie rozliczenie ich wartości z właścicielami budynku.

W myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT podstawowym warunkiem opodatkowania jakichkolwiek czynności podatkiem VAT jest ich wykonywanie w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez dany podmiot, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania takich usług w sposób częstotliwy. Skarb Państwa (m. st. Warszawa) dokonując w/w nakładów nie zamierzał osiągnąć jakichkolwiek dochodów. Zobligowany był do naprawy budynku przepisami ówcześnie obowiązującego prawa o odbudowie stolicy oraz koniecznością zapewnienia lokali mieszkańcom miasta. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są generalnie wyłączone z zakresu opodatkowania tym podatkiem, w takim zakresie, w jakim realizują zadania nałożone na nie przepisami prawa.

Wnioskodawca dodaje, że Skarb Państwa dokonywał w/w nakładów na nieruchomość błędnie uznawaną za własną nie mógł mieć zatem jakiejkolwiek intencji przeniesienia tych nakładów na inny podmiot lub uzyskania od tego podmiotu wynagrodzenia za ich dokonanie.

Zdaniem wnioskodawcy powyższe argumenty przemawiają za uznaniem, że zawarcie ugody pomiędzy miastem a następcami prawnymi dawnych właścicieli hipotecznych, której elementem będzie rozliczenie nakładów poniesionych przez Skarb Państwa i miasto na nieruchomość przy ul..., nie będzie implikować powstania zobowiązania z podatku VAT po którejkolwiek ze stron tej ugody.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów – stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast według art. 2 pkt 6 ustawy towarami są rzeczy ruchome, wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez świadczenie usług – stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Definicja usługi zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu „świadczenia” należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Pojęcie świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. Tym samym spod pojęcia świadczenia usług będzie wyłączone świadczenie, którego treścią jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie art. 29 cyt. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia od nabywcy. Obrót zmniejsza się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kc) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kc).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, iż przedmiotowa nieruchomość objęta jest działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50 poz. 279). Z dniem wejścia w życie dekretu wszystkie gruntu położone w granicach miasta Warszawy przeszły na własność gminy m. st. Warszawy, a w 1950 r. z chwilą likwidacji gmin na własność Skarbu Państwa. Następnie w/w grunt z dniem 27 maja 1990 r. stał się własnością Dzielnicy Gminy. Po czym, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 48 poz. 195) grunt ten stał się własnością m. st. Warszawy. Budynek posadowiony na w/w gruncie pozostał własnością dotychczasowych właścicieli hipotecznych, którzy złożyli wniosek o przyznanie im prawa własności czasowej do w/w gruntu. Orzeczeniem administracyjnym z dnia 17 lipca 1950 r. Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie odmówiło dawnym współwłaścicielom przyznania powyższego prawa do gruntu i jednocześnie stwierdziło, że wszystkie budynki (fragmenty murów) znajdujące się na powyższym gruncie przeszły na własność Skarbu Państwa. Jednakże samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 30 lipca 1999 r. stwierdziło nieważność w/w orzeczenia administracyjnego z dnia 17 lipca 1950 r. W 2007 roku Prezydent m. st. Warszawy orzekł o ustanowieniu na rzecz następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych na lat 99 prawa użytkowania wieczystego do przedmiotowego gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym.

Wnioskodawca wskazuje, iż budynek posadowiony na przedmiotowym gruncie został odnowiony ze środków Skarbu Państwa, którego następcą prawnym odnośnie nieruchomości będącej przedmiotem zapytania jest m. st. Warszawa, z uwagi na poważne uszkodzenie, podczas działań wojennych.

Obecnie na podstawie zawartej ugody przedsądowej z następcami prawnymi byłych właścicieli hipotecznych zostaną zaspokojone wzajemne roszczenia Wnioskodawcy odnośnie nakładów poniesionych na naprawę uszkodzonego w trakcie działań wojennych budynku oraz następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych odnośnie bezumownego korzystania przez Skarb Państwa i Wnioskodawcę z przedmiotowego budynku.

Wątpliwości Wnioskodawcy związane są z kwestią obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług od kwoty odszkodowania z tytułu nakładów poniesionych przez Skarb Państwa na naprawę budynku ze zniszczeń wojennych, które to odszkodowanie Miasto ma otrzymać na mocy planowanej ugody.

Analizując przedstawione zdarzenie przyszłe w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż opisane przez Wnioskodawcę czynności wypełniają definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Niezależnie bowiem od użytej przez Wnioskodawcę nomenklatury, otrzymane odszkodowanie (rozliczenie) jest w rzeczywistości wynagrodzeniem za świadczoną przez Wnioskodawcę usługę.

Co do zasady obowiązek pokrycia szkody powstaje z uwagi na dokonanie czynności zabronionej lub w wyniku niewykonania lub nieprawidłowego wykonania postanowień umowy. Podkreślając, że decydujące znaczenie dla oceny skutków prawnych umów w stosunkach pomiędzy stronami ma ich treść, a nie nazwa, stwierdzić należy, iż w ocenie tut. Organu, w opisanym zdarzeniu przyszłym otrzymane kwoty pieniężne nie będą posiadały cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Przekazywana kwota będzie ekwiwalentem za działanie Wnioskodawcy odnoszące się do budynku będącego własnością następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych.

W rozpatrywanej sprawie poniesione przez Wnioskodawcę nakłady stanowią inwestycję w obcym środku trwałym i są sumą wydatków poniesionych w stosunku do niestanowiącego jej własności budynku. Odpłatnością za ww. świadczenie będzie kwota, którą właściciel budynku, w przedmiotowej sytuacji, następcy prawni dawnych właścicieli hipotecznych, zobowiąże się zapłacić za poniesione nakłady. Zatem, otrzymanie zwrotu nakładów inwestycyjnych, z uwagi na fakt, że przedmiotem świadczenia jest przekazanie za wynagrodzeniem ulepszeń na cudzą rzecz, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, z uwagi na brak przepisów umożliwiających zastosowanie stawek preferencyjnych lub zwolnienia od podatku, zwrot nakładów na naprawę budynku należy opodatkować według stawki podstawowej, tj. 22%.

Reasumując, zwrot nakładów poniesionych przez Skarb Państwa na naprawę budynku ze zniszczeń wojennych, które ma otrzymać na mocy planowanej ugody Wnioskodawca należy potraktować jako formę wynagrodzenia za świadczenie usług, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy według stawki podstawowej 22%.

Należy również wskazać, iż art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. nr 8, poz. 60 ze zm.) wprowadza ograniczenie, kto może wystąpić o interpretację – wniosek może złożyć zainteresowany podmiot w swojej indywidualnej sprawie. Zatem nie ustosunkowano się do tej części stanowiska, w której Wnioskodawca wskazuje na powstanie zobowiązania w podatku od towarów i usług po stronie następców prawnych dawnych właścicieli hipotecznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.