INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu 24 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty umorzonych odsetek od pożyczki hipotecznej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty umorzonych odsetek od pożyczki hipotecznej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 24 września 2007 r. podpisała Pani aneks do umowy ugody z Bankiem. Aneks zawarty został na podstawie pakietu restrukturyzacyjnego zagrożonych niewypłacalnością dłużników. Stanowił on, iż może Pani skorzystać z promocyjnej oferty Banku. Aneks zmieniał warunki umowy ugody w ten sposób, że została Pani zobowiązana do jednorazowej spłaty zadłużenia w ciągu 2 lat, w zamian za co bank zredukował 50% odsetek pozostałych do zapłaty. Umowa dotyczyła pożyczki hipotecznej zabezpieczonej hipoteką na budynku mieszkalnym. Nieruchomość została sprzedana i umowa zrealizowana przez strony w lutym 2008 r. Kwotę zredukowanych odsetek Bank potraktował jako Pani przychód i wykazał je w informacji PIT-8C, którą przesłał do urzędu skarbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zmiana warunków umowy pożyczki polegająca na redukcji odsetek stanowi, iż Wnioskodawczyni uzyska z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu...

Zdaniem Wnioskodawczyni, powołującej się na pismo Ministerstwa Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r., umorzenie odsetek jest zarówno dla wierzyciela, jak i dla dłużnika obojętne podatkowo. W opinii Wnioskodawczyni zmiana warunków umowy, na mocy której obydwie strony uzyskały korzyści, nie generują jednak faktu powstania po jej stronie przychodu. Redukcja odsetek nie przysporzyła bowiem majątku kredytobiorcy, a jedynie spowodowała obniżenie kosztów „zakupu” środków pieniężnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie ”w szczególności” dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest bowiem każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W wyżej cytowanym art. 20 ust. 1 wskazano, iż dochód z innych źródeł stanowią między innymi inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ustawy. Pojęcie nieodpłatnego świadczenia nie zostało jednak zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Podkreślić należy, iż samo otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki jest obojętne podatkowo. Kwota przenoszona na drugą stronę w wykonywaniu takiej umowy ma charakter zwrotny i nie stanowi dla niej definitywnego przysporzenia majątkowego. Zmiana charakteru świadczenia uzyskanego w drodze pożyczki następuje w przypadku jej umorzenia.

Odmiennie należy traktować odsetki, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych pożyczkodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty pożyczki wraz z odsetkami określone są w umowie pożyczki. Zmiana wysokości odsetek od pożyczki w stosunku do pierwotnej umowy pożyczki mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów pożyczki i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od pożyczki za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale tylko takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast zredukowanie kwot niezapłaconych odsetek od pożyczki zaciągniętej przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął - jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które de facto po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy pożyczki termin płatności upłynął.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w związku z realizacją programu restrukturyzacyjnego zagrożonych niewypłacalnością dłużników „Pakiet 2007” w dniu 24 września 2007 r. podpisała Pani z bankiem aneks do umowy ugody pożyczki hipotecznej, na mocy którego, w przypadku jednorazowej spłaty zadłużenia w ciągu 2 lat bank zredukował Pani 50% odsetek pozostałych do zapłaty z tytułu pożyczki hipotecznej. Następnie w 2008 r. - po spłacie zobowiązań - Bank wystawił na Pani nazwisko „Informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych (PIT-8 C), wykazując zredukowaną część odsetek jako przychód z innych źródeł.

Oznacza to, że uprzednio Bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył na podstawie umowy odsetki od pożyczki. Odsetki te były zatem wymagalne. Odstąpienie przez Bank od dochodzenia należnych odsetek ma konkretny wymiar finansowy dla Wnioskodawczyni jako pożyczkobiorcy, gdyż powoduje, że nie nastąpi uszczuplenie w jej majątku, do którego musiałoby dojść gdyby doszło do spłaty tych należności.

Umorzenie przez Bank odsetek w wyniku zawarcia aneksu do umowy ugody, generuje u Podatniczki, jako osoby spłacającej pożyczkę hipoteczną przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość tego przychodu stanowi równowartość zredukowanych odsetek.

Bank, stosownie do cytowanego art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych był więc obowiązanym sporządzić informację (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać tę informację podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.