INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2009r. (data wpływu do tut. Biura - 04 listopada 2009r.), uzupełnionym w dniu 18 grudnia 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 listopada 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu. Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 09 grudnia 2009r. znak: IBPB II/1/415-849/09/AŻ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 18 grudnia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku projektanta konstrukcji budowlanych. W zakresie obowiązków służbowych wykonuje projekty stanowiące rozwiązania inżynierskie o indywidualnym charakterze utrwalone w postaci graficznej (projekty budowlane i wykonawcze) oraz matematycznej (obliczenia statystyczne i wytrzymałościowe). Projekty są podpisywane nazwiskiem wnioskodawczyni oraz numerem jej uprawnień zawodowych. Następnie opracowania te są zwielokrotniane i przekazywane do realizacji uczestnikom procesu budowlanego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji naliczanie 50% kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe... Czy w związku z tym w umowie o pracę powinna być zawarta klauzula o objęciu opracowań prawem autorskim i czy klauzula taka winna zawierać scedowanie majątkowych praw autorskich na pracodawcę...

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż w opisanej sytuacji prawidłowym jest naliczanie 50% kosztów uzyskania przychodów. Wnioskodawczyni wskazała, iż w myśl art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich wynoszą 50 % uzyskanego przychodu. Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 04 lutego 1994r. o prawach autorskich i pokrewnych autorskie prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem i są niezbywalne. W ocenie wnioskodawczyni, jako autor projektu korzysta, niezależnie od praw majątkowych, z prawa do oznaczenia wykonanego projektu swoim nazwiskiem, autorstwa utworu, prawa do nienaruszalności treści utworu i jego rzetelnego wykorzystania oraz nadzoru na sposobem korzystania z utworu w sposób określony w szczególności przez instytucję nadzoru autorskiego zawartą w dyspozycji art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy prawo budowlane.

Wnioskodawczyni uważa, iż dla stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w umowie o pracę nie musi być zawarta klauzula o objęciu opracowań prawem autorskim. Wnioskodawczyni wskazała, iż w myśl art. 12 ust. 1 Kodeksu pracy (winno być: ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych), jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu majątkowe prawa autorskie w granicach wynikających z celu umowy o pracę. Wnioskodawczyni stwierdziła, iż mając na względzie dyspozycję powyższego przepisu, w myśl którego w przypadku braku przeciwnych postanowień umowy o pracę, pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie ex lege, nie jest konieczne ustanowienie w umowie o pracę dodatkowych klauzul zawierających postanowienia w zakresie cesji autorskich praw majątkowych.

Wnioskodawczyni wskazała również, iż w myśl art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze utrwalony w jakiejkolwiek postaci. Projekt budowlany jest dziełem o indywidualnym charakterze utrwalony w jakiejkolwiek postaci. Projekt budowlany jest dziełem indywidualnym i jednostkowym przeznaczony co do zasady do jednostkowego wykorzystania. Zawiera indywidualne, niepowtarzalne rozwiązania będące wytworem myśli jego autora. Każdy projekt wymaga opatrzenia go podpisem projektanta oraz opieczętowania pieczęcią z numerem uprawnień o wzorze zatwierdzonym urzędowo. Wnioskodawczyni wskazała, iż w myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy przedmiotem prawa autorskiego są w szczególności utwory wyrażone symbolami matematycznymi i znakami graficznymi. Każdy projekt składa się z części graficznej i opisowej. Część graficzna jest opracowaniem zawierającym rysunki techniczne, przedstawione za pomocą symboli graficznych obrazujących rozwiązania techniczne, które są każdorazowo indywidualnie projektowane dla jednostkowego obiektu budowlanego. Część opisowa zawiera opis tekstowy projektowanych rozwiązań oraz obliczenia statystyczno wytrzymałościowe, które za pomocą symboli matematycznych potwierdzają poprawność całego projektu. Obliczenia są sporządzane indywidualnie dla każdego realizowanego projektu i mają niepowtarzalny charakter.

Wnioskodawczyni uważa, iż wykonywane przez nią opracowania projektowe stanowiąprzedmiot praw autorskich zawartych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 4, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są natomiast - stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przy czym koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy zostały ustalone w treści art. 22 ust. 2 powołanej ustawy i co do zasady określone są ryczałtowo (kwotowo) za wyjątkiem przewidzianym w art. 22 ust. 11 powołanej ustawy, gdzie przewidziano zastosowanie kosztów o wysokości faktycznie poniesionej.

Inaczej jednakże jest traktowana sprawa kosztów uzyskania przychodów twórców i autorów zatrudnionych na umowę o pracę. O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego.

Zgodnie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust 1 pkt 2 lit b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Powołany przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy wskazuje, że ustalenie czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych należy ocenić w świetle przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).

W myśl postanowień art. 1 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że tylko wówczas gdy:

• praca wykonywana przez podatnika jest twórcza tzn. niepowtarzalna, ma indywidualny charakter oraz spełnia przesłanki utworu określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
• podatnik jest twórcą bądź artystą wykonawcą w rozumieniu tej ustawy
• do przychodów osiągniętych z tego źródła mogą być zastosowane, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 50% koszty uzyskania przychodu.
  
  

Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych reguluje art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ustępem 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Podwyższone koszty uzyskania przychodów można więc stosować, jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej niż zostało to uregulowane w powołanym art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a obowiązki ze stosunku pracy sprowadzają się do działalności twórczej lub ją obejmują, wynagrodzenie za pracę stanowi równocześnie wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych. W razie zatem wykonywania na podstawie jednej umowy o pracę czynności zarówno chronionych prawem autorskim jak i nie będących przedmiotem prawa autorskiego, pozbawionych cech twórczych, z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy czynności nie chronionych prawem autorskim. Tylko takie wyróżnienie połączone z udokumentowaniem prac – utworów chronionych prawem autorskim, daje podstawę do zastosowania normy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% do przychodu będącego wynagrodzeniem za twórczą pracę.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualna).

Przepis art. 3 pkt 2 ww. Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej, należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Stosownie do tej definicji ww. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowi przepisów prawa podatkowego, a więc działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie jest upoważniony do interpretowania tej ustawy w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, a tym samym do stwierdzenia, czy dana osoba jest twórcą w rozumieniu przepisów ww. ustawy lub czy konkretna praca stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne. W sprawach interpretowania przepisów ww. ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych uprawnione jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Prawny, ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawczyni jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku projektanta konstrukcji budowlanych. W zakresie obowiązków służbowych wykonuje projekty stanowiące rozwiązania inżynierskie o indywidualnym charakterze utrwalone w postaci graficznej (projekty budowlane i wykonawcze) oraz matematycznej (obliczenia statystyczne i wytrzymałościowe). Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż wykonywane przez nią opracowania projektowe stanowią przedmiot praw autorskich zawartych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zatem prawidłowym jest naliczanie 50% kosztów uzyskania przychodów, przy czym w umowie o pracę nie musi być zawarta klauzula o objęciu opracowań prawem autorskim.

W związku z powyższym należy uznać, że jeżeli istotnie, jak stwierdzone to zostało we wniosku, pracownika – projektanta konstrukcji budowlanych można uznać, w świetle ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, za twórcę korzystającego z praw autorskich - do ustalenia czego Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie jest uprawniony - do przychodów osiągniętych z tego źródła zasadnym będzie zastosowanie, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 50% koszty uzyskania przychodu.

Podkreślić należy, iż w umowie o pracę nie musi być zawarta klauzula o objęciu opracowań prawem autorskim, jednakże zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu jest możliwe, jeżeli w ramach umowy o pracę twórcy korzystają z praw autorskich lub rozporządzają nim i z umowy o pracę wynika jaka część wypłaconego wynagrodzenia dotyczy korzystania z praw autorskich lub rozporządzania nimi i prowadzona jest ewidencja prac twórczych przez prawodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.