INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28.09.2009 r. (data wpływu 05.10.2009 r.), uzupełnionym na wezwanie tut. Organu z dnia 15.10.2009 r. pismem z dnia 23.10.2009 r. (data wpływu 27.10.2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT uzyskanego odszkodowania - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05.10.2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT uzyskanego odszkodowania.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu z dnia 15.10.2009 r. znak IPPP1/443-965/09-2/AP pismem dnia 23.10.2009 r. (data wpływu 27.10.2009 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (Spółka) prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług telekomunikacyjnych w zakresie telefonii komórkowej, jako operator sieci X, występując w obrocie gospodarczym pod marką handlową A, B, C, D, E, F. Jedną z form świadczenia usług telekomunikacyjnych jest system abonamentowy (tzw. postpaid), w którym klient podpisuje umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, zobowiązując się do korzystania z usług oraz opłacania abonamentu przez czas oznaczony - najczęściej przez 24 miesiące. Po tym terminie umowa ulegnie przekształceniu w umowę na czas nieoznaczony na dotychczasowych warunkach, o ile klient nie wykaże innej woli. Klient podpisując zobowiązanie do opłacania abonamentu przez z góry ustalony okres, otrzymuje w zależności od aktualnie obowiązującej promocji i taryfy szereg ulg (aparat telefoniczny w promocyjnej cenie, pakiet minut wliczonych w abonament, prawo do wykonywania bezpłatnych połączeń na wybrany numer, itp.). W zamian zobowiązuje się, że w przypadku rezygnacji z usług świadczonych przez Spółkę przed wskazanym w umowie terminem (tzn. przed upływem czasu oznaczonego) i rozwiązania umowy zapłaci karę umowną. Kara umowna jest miarkowana, jej wysokość uzależniona jest od wartości ulg, jakie otrzymał klient oraz momentu, w którym klient rezygnuje z umowy - im krótszy okres do momentu upływu czasu oznaczonego umowy, tym niższa wartość kary.

Obecnie Spółka planuje umożliwić klientom rozwiązanie umowy przed upływem czasu oznaczonego umowy, pod warunkiem zawarcia nowej umowy, na kolejny czas oznaczony (np. 12 lub 24 miesiące), ale na warunkach aktualnie obowiązujących promocji. Co do zasady, ze względu na dynamikę rynku telekomunikacyjnego i działania operatorów konkurencyjnych zmierzające do pozyskania nowych klientów, warunki nowych ofert promocyjnych są korzystniejsze od promocji sprzed roku lub dwóch lat. W takim przypadku klient, decydując się na wcześniejsze rozwiązanie dotychczasowej umowy i zawarcie nowej umowy, byłby zobowiązany do zapłaty odszkodowania na rzecz Spółki będącego równowartością kary, jaka byłaby należna w danym momencie (z uwagi na miarkowanie).

Odszkodowanie będzie miało charakter rekompensaty za niezrealizowane przez Spółkę przychody z tytułu usług telekomunikacyjnych na podstawie poprzedniej umowy, oraz jednocześnie będzie stanowiło zwrot części kosztów ulg udzielonych uprzednio klientowi, kalkulowanych przy założeniu, że umowa będzie trwała przez określony czas oznaczony. Tak więc odszkodowanie będzie dotyczyć zarówno poniesionych przez Spółkę kosztów, jak i utraconych przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle powyżej przedstawionego stanu faktycznego uzyskane odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Spółki w świetle przedstawionego stanu faktycznego, nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W związku z tym odszkodowanie wpłacane przez klienta nie jest wynagrodzeniem za jakiekolwiek świadczenie wzajemne Spółki. Występuje tu świadczenie o charakterze odszkodowawczym.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Powyższa norma prawna czytana literalnie oznacza, że co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednak aby dane działanie podlegało opodatkowaniu muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• powinno być następstwem zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona,

• druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Przepisy kodeksu cywilnego również nie zawierają definicji szkody uznając, że pojęcie to określa wystarczająco język potoczny. Szkoda to każdy uszczerbek, który dotyka poszkodowanego, zarówno o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Szkoda może obejmować stratę, jaką doznaje mienie poszkodowanego lub utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 KC). Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Zgodnie art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego „można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”. Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Analizowana przez Spółkę koncepcja umożliwiająca klientowi rozwiązanie poprzedniej umowy w zamian za odszkodowanie i podpisanie nowej umowy, kreuje rekompensatę za pewne koszty poniesione przez Spółkę w momencie zawierania z klientem umowy pierwotnej, kalkulowanej w perspektywie uzyskiwania przychodu co najmniej z abonamentu w okresie czasu oznaczonego umowy. Klient rozwiązuje dotychczasową umowę i jednocześnie zobowiązuje się do zawarcia nowej umowy na innych, aktualnie obowiązujących warunkach. W omawianym stanie faktycznym klient nie dopełnia zobowiązań umowy pierwotnej - nie będzie korzystał z usług telekomunikacyjnych przez czas oznaczony na dotychczasowych warunkach, za co zapłaci na rzecz Spółki odszkodowanie. Dodatkowo należy wskazać, że aby rozwiązać umowę we wcześniejszym terminie, klient nie musi otrzymać zgody Spółki. Jest to działanie jednostronne klienta, a Spółka nie wykonuje żadnych dodatkowych działań, nie można również mówić o powstrzymaniu się od działań w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przysługująca kwota za wcześniejsze zakończenie umowy z prawem do zawarcia umowy na nowych warunkach, stanowi odszkodowanie za niezrealizowane przychody i koszty poniesione przy zawarciu umowy o oczekiwanym okresie realizacji, co najmniej przez czas oznaczony umowy. Nie stanowi natomiast ekwiwalentu za usługę, gdyż żadna usługa nie została wykonana. Odszkodowanie, którym Spółka obciąża klienta nie stanowi zapłaty za usługę, lecz pełni funkcję kompensacyjną (zadośćuczynienie). Tym samym nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podobne stanowisko znajduje odzwierciedlenie w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych z upoważnienia Ministra Finansów. Jako przykład można podać pismo o sygnaturze IPPP2/443-38/09-2/AZ wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie dniu 01.04.2009 r., w którym Dyrektor informuje, iż: „wypłata odszkodowania nie może być uznana za świadczenie usług w zamian za wynagrodzenie, w rozumieniu powołanego art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ nie występuje w tym przypadku określone świadczenie, a tym samym konkretny beneficjent tego świadczenia. Odszkodowanie nie stanowi odpłatności za skonkretyzowane świadczenie. W przypadku odszkodowania brak jest symetrii pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy jedynie do czynienia z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, zatem nie ma zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta”. Takie samo stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 23.12.2008 r. o sygnaturze IBPP3/443-732/08/ŁW oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie z 14.11.2008 r. o sygnaturze ITPP2/443-735/08/AW.

Powyżej zaprezentowane stanowisko potwierdza również orzecznictwo ETS. W sprawie o sygnaturze C-277/05 Societe Thermale D`Eugenie - Les - Bains ETS stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

Mając na względzie wyżej zaprezentowane wyjaśnienia Spółka zwraca się z wnioskiem o uznanie stanowiska za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.