Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-612/12/MS
z 21 września 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 czerwca 2012r. (data wpływu 12 czerwca 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 września 2012r. (data wpływu 18 września 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynegocjowanego przez Wnioskodawcę od najemcy odszkodowania za zerwanie umowy najmu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2012r. do tut. organu, wpłynął wniosek z dnia 5 czerwca 2012r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynegocjowanego przez Wnioskodawcę od najemcy odszkodowania za zerwanie umowy najmu.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 września 2012r. (data wpływu 18 września 2012r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 4 września 2012r. znak: IBPP1/443-612/12/MS.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zawarł umowę najmu lokalu z osobą prawną na czas określony 5 lat, tj. od 1 września 2008r. do 31 sierpnia 2013r. Najemca poinformował Wnioskodawcę, że nosi się z zamiarem zerwania umowy (gdyż nie przewiduje ona skutecznego wypowiedzenia) i gotów jest zapłacić Wnioskodawcy odszkodowanie za zerwanie umowy w wysokości wynegocjowanej.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT od 25 października 1994r. z tytułu świadczenia usług głównie w zakresie turystyki podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Umowa najmu, której dotyczy wniosek o interpretację nie zawiera kwestii dotyczących ewentualnego odszkodowania czyli kwestia ta nie została uregulowana pomiędzy stronami umowy najmu. Kwota wynegocjowana będzie należnością (de facto odszkodowaniem za utracone korzyści z tytułu braku płatności czynszu za okres do końca obowiązywania umowy) -za wyrażenie przez Wnioskodawcę (wynajmującego) zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Umowa zawarta jest na czas określony - co wyklucza co do zasady jej wypowiedzenie - lecz najemcy przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy pod warunkiem „rzetelnego udokumentowania przyczyn”. Powyższa przesłanka nie została w sposób należyty wykazana.

W wyniku zawarcia planowanego porozumienia wygaśnie stosunek umowny. Wnioskodawca (wynajmujący) może nie zgodzić się na rozwiązanie (wypowiedzenie tej umowy) i dochodzić od najemcy na drodze sądowej dalszych płatności czynszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy tego typu jednorazowe odszkodowanie z tytułu zerwania terminowej umowy najmu przez najemcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, jest to jednorazowe odszkodowanie niewiążące się z żadną usługą ani darowizną w związku z czym zgodnie z art. 5 i 8 ustawy nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się do dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności w zamian za wynegocjowane wynagrodzenie (odszkodowanie) przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę. Ponadto podkreślić należy, iż w rozumieniu ustawy zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji należy uznać za świadczenie usług wówczas gdy odbywają się w ramach stosunków obligacyjnych.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za wynegocjowane wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę najmu lokalu z osobą prawną na czas określony 5 lat, tj. od 1 września 2008r. do 31 sierpnia 2013r. Najemca poinformował Wnioskodawcę, że nosi się z zamiarem zerwania umowy (gdyż nie przewiduje ona skutecznego wypowiedzenia) i gotów jest zapłacić Wnioskodawcy odszkodowanie za zerwanie umowy w wysokości wynegocjowanej.

Umowa najmu, której dotyczy wniosek o interpretację nie zawiera kwestii dotyczących ewentualnego odszkodowania czyli kwestia ta nie została uregulowana pomiędzy stronami umowy najmu. Kwota wynegocjowana będzie należnością (de facto odszkodowaniem za utracone korzyści z tytułu braku płatności czynszu za okres do końca obowiązywania umowy) -za wyrażenie przez Wnioskodawcę (wynajmującego) zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Umowa zawarta jest na czas określony - co wyklucza co do zasady jej wypowiedzenie - lecz najemcy przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy pod warunkiem „rzetelnego udokumentowania przyczyn”. Powyższa przesłanka nie została w sposób należyty wykazana.

W wyniku zawarcia planowanego porozumienia wygaśnie stosunek umowny. Wnioskodawca (wynajmujący) może nie zgodzić się na rozwiązanie (wypowiedzenie tej umowy) i dochodzić od najemcy na drodze sądowej dalszych płatności czynszu.

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za wynegocjowane wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, w ocenie tut. organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi – wynajmujący (Wnioskodawca) otrzymuje określone świadczenie pieniężne w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy (korzyść po stronie najemcy).

Zatem wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane od najemcy stanowić będzie zatem formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy (wyrażenie zgody za odstąpienie od umowy) lecz nie jest zadośćuczynieniem. Tak też sam stwierdza Wnioskodawca wskazując, że kwota wynegocjowana będzie należnością za wyrażenie przez Wnioskodawcę (wynajmującego) zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem Wnioskodawcy a otrzymaniem wynagrodzenia ze strony najemcy. Otrzymana od kontrahenta kwota nie będzie stanowić więc formy zadośćuczynienia lecz wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Reasumując, zapłata Wnioskodawcy kwoty zawartej w porozumieniu wiązać się będzie ze świadczeniem usługi przez Wnioskodawcę na rzecz wypłacającego, zatem jako wynagrodzenie za usługę podlegać ona będzie, w myśl powołanych powyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że wynegocjowane wynagrodzenie nie wiąże się z żadną usługą w związku z czym zgodnie z art. 5 i 8 ustawy nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć zatem należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.