INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12.11.2009 r. (data wpływu 16.11.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wypłaty zachowku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16.11.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wypłaty zachowku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 15 stycznia 1994 r. zmarła prababcia Wnioskodawczyni - Zofia S ostatnio zamieszkała w W. Na podstawie testamentu spadek po swojej matce - Zofii S nabył w całości syn Leszek S, przy czym w przypadku dziedziczenia ustawowego przypadałby mu w spadku udział wynoszący 1/3 część.

Bowiem do kręgu spadkobierców ustawowych, którzy dziedziczyliby po Zofii S oprócz Leszka S należą córki spadkodawczyni: Irena Sz z domu S i Maria Danuta K z domu S (babcia Wnioskodawczyni), którym w przypadku powołania z ustawy przypadałby udział w spadku w wysokości po 1/3 części.

Leszek S zmarł 11.02.1996 r. i prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego z 17 czerwca 2003 r. z mocy ustawy spadek po nim nabyły Halina S (żona) oraz córki Małgorzata F i Beata S.

Wobec powyższego Irenie Sz z domu S i Marii Danucie K z domu S przysługiwało względem Haliny S, Małgorzaty F, Beaty S roszczenie o zapłatę zachowku w wysokości połowy udziału spadkowego, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym.

Uprawniona do zachowku Maria Danuta K z domu S zmarła w dniu 26.12.1998 r., a spadek po niej z mocy ustawy nabyli mąż Zygmunt K w 1/3 części oraz wnuczki Magdalena G z domu K w 1/3 części i Katarzyna Klaudia K - D z domu K w 1/3 części, co zostało stwierdzone prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 10 grudnia 2002 sygn. I Ns 1016/02.

Zygmunt K zmarł w dniu 06 grudnia 2001 r., a spadek po nim z mocy ustawy nabyły wnuczki Magdalena G z domu K w #189; części i Katarzyna Klaudia K - D z domu K w #189; części, co zostało stwierdzone prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po Marii Danucie K oraz Zygmuncie Karolu K z dnia 10 grudnia 2002 r. sygn. j/w.

Wobec tego roszczenie z tytułu zachowku po Zofii S (prababci) przysługiwało m. in. Magdalenie G z domu K, której w przypadku dziedziczenia po prababci na podstawie ustawy przypadałby udział spadkowy w wysokości 2/12 części i Wnioskodawczyni, której w przypadku dziedziczenia ustawowego po prababci na podstawie ustawy przypadłby udział spadkowy w wysokości 2/12 części.

W sprawie zachowku w dniu 22 lutego 2007 r. została zawarta ugoda, aktem notarialnym Rep. A 1146/207. Na podstawie tej ugody Halina S, Małgorzata F i Beata S uznały roszczenia m. in. wyżej powołanych osób o zachowek i zobowiązały się dobrowolnie je zaspokoić kwotą odpowiadającą dla wnioskodawcy udziałowi 10/192 części nieruchomości o wartości 400.368 zł (ustalonej przez Prezydenta m. st. W do celów oddania gruntu w wieczyste użytkowanie oraz przeniesienia własności budynku).

Zgodnie z zawartą ugodą kwota 20 852,50 zł (dla każdej z wymienionych wyżej osób) miała być wypłacona, ale dopiero w momencie sprzedaży nieruchomości - z ceny należnej zobowiązanym do zapłaty zachowku bezpośrednio przez kupującego.

Należność 20 852,50zł została zaspokojona przelewem na rachunek bankowy dopiero w dniu 02 listopada 2009 r. kiedy to nieruchomość aktem notarialnym Rep. Nr 7849/2009 została sprzedana na rzecz m. st. W pod budowę ulicy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy słuszne jest stanowisko Wnioskodawczyni stwierdzające, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wypłaty zachowku przez zobowiązanych do tego spadkobierców, tj. w opisanym wyżej stanie faktycznym dopiero w dniu 02 listopada 2009 r....
2. Czy słusznym jest stanowisko, że osoba, której zachowek został wypłacony po 01 stycznia 1997 roku ma prawo do całkowitego zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 4a ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od spadku i darowizn, jeżeli jest osobą zaliczaną do I grupy podatkowej (zstępny) i zgłaszającą nabycie otrzymanego na rachunek bankowy w dniu 02 listopada 2009 r. zachowku w kwocie 20 852,50 zł Naczelnikowi Urzędu Skarbowego na druku SD-Z2 w terminie do 6-ciu miesięcy od tego zdarzenia...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych wynikających z zachowku z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równocześnie przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku.

Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tych praw przez spadkobierców na rzecz uprawnionych osób.

Zatem wydaje się uprawnione stwierdzenie, że nabycie własności lub praw majątkowych tytułem zachowku będącego przedmiotem opodatkowania w podatku od spadku i darowizn następuje z chwilą wykonania tych praw, a nie z chwilą śmierci spadkodawcy.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 16.11.2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz.1629) nowe przepisy ustawy o przedmiotowym podatku stosuje się do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 31 grudnia 2006 r.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia.

Zatem nie ma przeszkód prawnych do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 4a przedmiotowej ustawy wobec osób, które nabyły rzeczy lub prawa majątkowe w drodze zachowku w dniu 02 listopada 2009 r. nawet w przypadku, gdy spadkodawca zmarł przed 01 stycznia 1997 roku.

W świetle powyższego Wnioskodawczyni uważa, że jako osoba której zachowek po zmarłej w dniu 15 stycznia 1994 r. prababci - Zofii S został wypłacony w dniu 02 listopada 2009 r., korzysta z całkowitego zwolnienia z podatku spadkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn, pod warunkiem zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania w terminie do 6-ciu miesięcy od daty otrzymania zachowku (na formularzu SD-Z2).

Dodatkowo Wnioskodawczyni poinformowała, że posiada obywatelstwo polskie i szwajcarskie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2a obowiązek podatkowy przy nabyciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Zgodnie z przepisami Księgi IV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. prawa, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych.

Nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 02 listopada 2009 r. został wypłacony zachowek.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Jak wynika z powyższego przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn ma zastosowanie wyłącznie do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po 31 grudnia 2006 r., a nie jak błędnie wskazała Wnioskodawczyni w zadanym pytaniu po 01 stycznia 1997 r.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2009 r. zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Reasumując, należy wskazać, iż nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa, tj. wypłaty zachowku. Z uwagi na to, iż w przedstawionym stanie faktycznym wypłata zachowku nastąpiła po dniu 31.12.2006 r., Wnioskodawczyni może korzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.