INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2009 r. (data wpływu 13 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań z kontrahentami w biurze Wnioskodawcy – jest prawidłowe,
• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jaką jest zarządzanie kancelarią prawną, odbywa w swej siedzibie, jak i poza nią, spotkania biznesowe z kontrahentami i klientami.

Jeśli spotkania odbywają się w siedzibie Wnioskodawcy, wówczas Zainteresowany zapewnia w czasie spotkań herbatę, kawę, cukier, śmietankę do kawy, drobne słodycze. Zdarza się również, że spotkania z kluczowymi kontrahentami lub klientami mają miejsce poza siedzibą Wnioskodawcy, np. w kawiarni lub restauracji. w takim przypadku Wnioskodawca ponosi koszty posiłku.

Wnioskodawca podkreślił, iż spotkania z kontrahentami i klientami poza jego siedzibą nie mają wykwintnego charakteru, bo powodem organizacji spotkania w restauracji czy kawiarni nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością, a jedynie ma na celu omówienie bieżących spraw biznesowych. Jednakże charakter miejsca spotkania dostosowany jest do rodzaju klienta, jego znaczenia dla Wnioskodawcy. Często klientami Wnioskodawcy są poważni przedsiębiorcy, prezesi spółek, etc.

W działalności Zainteresowanego spotkania o roboczym charakterze, odbywające się poza siedzibą Wnioskodawcy, w restauracji lub kawiarni, są sytuacjami powszechnymi, bowiem w celu uzgodnienia szczegółów sprawy, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności, Wnioskodawca wielokrotnie zmuszony jest spotykać się z klientem przed rozprawą lub przed spotkaniem w urzędzie.

Takie spotkania bardzo często ze względu na oszczędność czasu oraz fakt, że rozprawy mają miejsce poza siedzibą Wnioskodawcy, odbywają się w kawiarni lub restauracji znajdującej się w budynku sądu lub urzędu, czy też w ich pobliżu.

Wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami są dokumentowane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Wnioskodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę w związku z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym wydatki na zakup poczęstunku, napojów, zapłata za posiłek w restauracji) stanowią koszty uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 23 ww. ustawy, z katalogu wydatków uznawanych za koszty uzyskania przychodów ustawodawca wyłączył koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani też w innych przepisach prawa podatkowego, brak jest jednak definicji określającej, co należy rozumieć pod pojęciem reprezentacji. Aby termin ten wyjaśnić, posłużyć się należy w pierwszej kolejności – jak podaje Zainteresowany – wykładnią językową. Zastosowanie tu znajdują znaczenie i określenia zawarte m.in. w słownikach, które przedstawiają potoczne rozumienie pojęcia „reprezentacja”.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1989 r. przez reprezentację rozumieć należy „okazałość, wytrawność, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną”.

Pojęcie „reprezentacji” doczekało się także zdefiniowania w orzecznictwie sądowym. i tak, WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 7 października 2005 r. (sygn. i SA/Wr 2838/03) stwierdził, że „w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych reprezentację można zdefiniować jako występowanie w imieniu podmiotu gospodarczego, reprezentowanie firmy wiążące się z okazałością i wytwornością w celu wywołania najlepszego wrażenia.”

Również zdaniem WSA w Warszawie (wyrok z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Wa 1601/08), reprezentacja musi być związana z „zaprezentowaniem podmiotu – jego wystawności, okazałości, wysokiego standardu”.

Odnosząc powyższe definicje do tekstu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzić należy, iż reprezentacja to każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika, czego konsekwencja ma być ułatwienie zawarcia umowy lub stworzenie korzystnych warunków jej zawarcia. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej o sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM wydanej w dniu 27 sierpnia 2009 r. stwierdził, iż „wydatki na reprezentację uznać należy za koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu”.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że należy stwierdzić, iż poniesione przez Niego wydatki nie mają charakteru reprezentacyjnego. Nie wszystkie bowiem wydatki na artykuły spożywcze są kosztami reprezentacji. Poczęstowanie kontrahentów kawa lub herbatą, czy też zaproszenie na obiad lub lunch do restauracji nie jest zdaniem Wnioskodawcy działaniem i charakterze nadzwyczajnym, a powszechnie spotykaną praktyką i nie świadczy o wystawności lub okazałości, a raczej o dobrych manierach i jest wyrazem pewnego standardu spotkań biznesowych.

Organizacja takich spotkań z kontrahentami nie wiąże się bowiem z chęcią okazania wytworności i przepychu, a jedynie ma na celu omówienie bieżących spraw biznesowych, związanych z działalnością Wnioskodawcy.

Zainteresowany podkreśla, że organizując spotkanie nie działa w celu wykreowania czy utrwalenia pozytywnego wizerunku, lecz w celu omówienia konkretnych spraw związanych ze współpracą z danym kontrahentem lub klientem.

Reasumując, powyższe wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na organizację spotkań biznesowych z kontrahentami stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko powyższe potwierdzają – zdaniem Wnioskodawcy – liczne interpretacje organów podatkowych oraz orzeczenia sądowe, min.:

• cytowane wcześniej stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009 r.,
• interpretacja indywidualna z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. ILPB3/423-666/08-2/KS) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w której uznano, iż „wydatki ponoszone na zakup produktów spożywczych typu kawa, herbata, napoje, cukier w celu poczęstowania klientów oraz potencjalnych klientów, stanowią zwyczajowy poczęstunek klientów i należą do powszechnie obowiązujących kanonów kultury. Przedmiotowe wydatki stanowią koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem, że wydatki te nie posiadają charakteru okazałości”.
• pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 października 2008 r. (sygn. IPPB3/423-1062/08-2/MW),
• interpretacja indywidualna z dnia 13 sierpnia 2008 r. (sygn. IBPB3/423-405/08/PC) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach,
• w wyroku WSA w Warszawie z dnia 12 czerwca 2008 r. (III SA/Wa 157/08), Sąd stwierdził, że „wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Stwierdzić należy, że nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny”.
• wyrok WSA w Łodzi z dnia 27 listopada 2008 r. (sygn. i SA/Łd 1112/08).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się:

• za prawidłowe w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań z kontrahentami w biurze Wnioskodawcy oraz
• za nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji.

Na wstępie tut. Organ zauważa, że ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) nie zawiera przepisu określonego przez Wnioskodawcę w opisie własnego stanowiska w sprawie jako art. 16 ust. 1, jako przepisu zawierającego katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Jednakże mając na uwadze kontekst zawartych informacji tut. Organ zrozumiał, iż Wnioskodawca określając własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego miał na uwadze przepis art. 23 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. u. Nr 14 poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na Wnioskodawcy, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Stosownie zaś do przepisu art. 23 ust. 1 pkt 23 powołanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Zwrot ”w szczególności” oznacza, że nie jest to katalog zamknięty, a tylko przykładowo ustawodawca wymienia niektóre wydatki związane z reprezentacją firmy, które są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia reprezentacji. w związku z tym można posłużyć się słownikową definicją tego pojęcia. i tak zgodnie z definicją zawartą w ”Nowym Słowniku Języka Polskiego” (PWN, Warszawa 2003) ”reprezentacja” to ”okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną”.

Przenosząc definicję słownikową na grunt ww. ustawy podatkowej, stwierdzić trzeba, iż reprezentacja to występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością i wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Są to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów.

Z powyższego wynika, iż o reprezentacji można mówić w odniesieniu do działań mających na celu stworzenie i utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacjach z kontrahentami (ich przedstawicielami), gośćmi i potencjalnymi klientami. Obejmuje ona zarówno działania zmierzające do:

• stworzenia oczekiwanego wizerunku, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jak i
• stworzenia korzystnych warunków w celu nawiązania nowych lub też podtrzymania (rozszerzenia) dotychczasowych kontaktów.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia ”reprezentacja” oraz z analizy przytoczonego art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy jednoznacznie wynika, iż wydatki na wyżywienie, posiłki dla kontrahentów i klientów restauracji jakie Wnioskodawca ponosi, które wiążą się z tworzeniem oraz utrwalaniem dobrego wizerunku firmy na zewnątrz, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Spotkanie i zapewnienie jego uczestnikom wyżywienia wpływać będzie na lepsze postrzeganie przez nich firmy Wnioskodawcy i utrwalanie jej pozytywnego obrazu. Planowane wydatki mają charakter okazałości i wystawności, odbiegają bowiem od zasad ogólnie przyjętych w kontaktach z innymi podmiotami gospodarczymi. Należy zatem uznać je za wydatki reprezentacyjne, które wyłączone zostały na mocy art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z kosztów uzyskania przychodów.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zagadnienia uznaje się za nieprawidłowe, lecz tylko w części związanej z możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki poniesione podczas rozmów biznesowych z kontrahentami w restauracji. Wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę w związku z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym wydatki na zakup poczęstunku, napojów, zapłata za posiłek w restauracji) nie stanowią koszty uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy, ponieważ stanowią wydatki na reprezentację, które w myśl powołanego art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały wyłączone z kosztów.

Pozostałe wydatki, na drobny poczęstunek dla kontrahentów w biurze Wnioskodawcy nie przejawiający form okazałości i wystawności, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Natomiast, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych tut. Organ informuje, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zostały one wydane w indywidualnych sprawach i dotyczą wyłącznie tych spraw, w których zapadły.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.