INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2009r. (data wpływu do tut. Biura 30 października 2009r.), uzupełnionym w dniach 28 i 30 grudnia 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zasądzonej przez sąd należności z weksla stanowiącego zabezpieczenie uprzednio zawartej umowy leasingowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 października 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zasądzonej przez sąd należności z weksla stanowiącego zabezpieczenie uprzednio zawartej umowy leasingowej.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 17 grudnia 2009r. Znak IBPBI/1/415-946/09/KB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniach 28 i 30 grudnia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2000 roku Wnioskodawca w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podpisał umowę leasingu z firmą T. na sprzęt diagnostyczny, czyli USG produkcji polskiej, o wartości netto ok. 52.000 zł. Przy ostatniej racie firma T. pozbyła się wierzytelności na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której członkiem zarządu był pan K. Wnioskodawca uiścił ostatnią ratę leasingu, bo na tym etapie była kontynuacja umowy leasingowej, a następnie przyjął fakturę końcową i również uiścił spółce z o.o. kwoty z faktury w postaci przelewów środków. Pozostawało zgodnie z umową wekslową i leasingową otrzymanie weksla in blanco, stanowiącego zabezpieczenia regularności wpłat. Tak się jednak nie stało, ponieważ weksel wraz z dokumentami powędrował do kolejnej firmy pana K., o czym poinformowano pisemnie Wnioskodawcę, a następnie do spółki cywilnej, będącej własnością pana K. i pana P. Firma ta w 2005 roku w stosunku do Wnioskodawcy wszczęła roszczenie o zapłatę kwoty 88.900,10 zł z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotu leasingu wypełniając weksel in blanco, który de facto do niego nie należał. Mimo prób ugody i wpłaty w ratach kwoty 53.500 zł, powiadomienia prokuratury o prawdopodobnym przestępstwie wyłudzenia wartości nienależnych, spółka cywilna zaczęła domagać się różnicy z kwoty weksla i dopłaconej czyli 35.000 zł, co udało jej się uzyskać z pomocą sądu rejonowego, który zaaprobował roszczenie panów K. i P., nadając tej sprawie bieg egzekucyjny. Komornik sądowy uzyskał dostęp do środków Wnioskodawcy, a ten był zmuszony przekazać je komornikowi, który zaspokoił roszczenie pana K., pobierając łącznie kwotę 135.513,01 zł. W roku 2008 była to kwota 46.497,48 zł.

Ponieważ ww. kwotę, choć zafakturowaną, nie można nazwać przychodem, mimo zafakturowania po stronie przychodów, ponieważ środki nie wpłynęły na konto Wnioskodawcy, Wnioskodawca zwrócił się oficjalnie z pismem do Urzędu Skarbowego i inspektów kontrolujących o nie uwzględnianie tej kwoty w przychodach. Dla wiarygodności tej tezy posłużył się definicją przychodu, zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku. W myśl art. 12 tejże ustawy, przychodami nazywa się w szczególności otrzymane pieniądze, a tych niestety nie było, pieniądze otrzymali panowie K. i P. Jak mówi ustawa, zarówno w przypadku najmu, jak i dzierżawy wszelkich rzeczy albo praw majątkowych oraz umów mających podobny charakter, do przychodów nie zalicza się części przychodów stanowiącej spłatę określonej w umowie wartości przedmiotu najmu lub dzierżawy, odpowiadającej cenie nabycia lub kosztowi wytworzenia tych rzeczy albo praw majątkowych przez wynajmującego lub wydzierżawiającego, jeżeli rzecz tę lub prawo, zgodnie z odrębnymi przepisami, zalicza się do składników majątku najemcy lub dzierżawcy albo używającego – w takiej sytuacji, gdy wysokość kwoty spłaty wartości rzeczy albo praw przypadająca na poszczególne raty płacone przez najemcę lub dzierżawcę albo używającego nie jest określona w umowie, to wówczas jest ona ustalana proporcjonalnie do okresu trwania umowy. Kwotę, o której mowa, nie można nazwać przychodem, wszak sąd jak na razie przychylił się do fałszywej koncepcji spółki cywilnej „korzystania bezumownego z przedmiotu leasingu” a co zatem na chwilę obecną kwoty będące przedmiotem roszczenia i zapłacone w 2008r. temu celowi miałyby służyć, o czym mówi art. 12 tejże ustawy.

Wnioskodawca nadmienia, iż ze względu na postępowanie przeciwegzekucyjne ma nadzieję, iż odzyska zabrane środki pieniężne i w takim przypadku wliczy je do przychodów w roku 2009r. Zdaniem Wnioskodawcy nielogicznym i bezsensownym, niezgodnym z ustawą, byłoby obciążanie go podatkiem od przychodów, których nie posiadł. Podatkiem od przychodów należy obciążyć „beneficjenta” czyli spółkę cywilną panów K. i P.

W uzupełnieniu wniosku wskazano m.in., iż:

• Wnioskodawca oczekuje interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności art. 14 oraz 22 tej ustawy,
• wniosek dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty 46.497,48 zł,
• Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalności gospodarczą, jako osoba fizyczna w trzech podmiotach gospodarczych i rozlicza się zryczałtowaną 19% stawką podatku dochodowego,
• w 2000r. Wnioskodawca podpisał umowę leasingu ze spółką T. na sprzęt diagnostyczny USG. Po okresie leasingu, a przed dokonaniem zapłaty ostatniej faktury z wykupu leasingu, leasingodawca dokonał cesji praw z umowy leasingu na kolejne podmioty. Ostatecznie nabywcami praw z leasingu została spółka reprezentowana przez Panów K. i P. Po kilkunastu miesiącach nabywcy praw z leasingu wystąpili do Wnioskodawcy o zapłatę kar umownych za bezumowne korzystanie z przedmiotu leasingu,
• wyrokiem sądu rejonowego wierzyciele uzyskali prawomocne orzeczenie z weksla o zasądzeniu na ich rzecz sumy ok. 35.190,10 zł z tytułu opłat za bezumowne korzystanie z przedmiotu leasingu,
• była to tylko część kwoty wskazanej na wekslu opiewającego na sumę 85.000 zł, Wnioskodawca bowiem, jako zabezpieczenie umowy leasingu złożył weksel in blanco, który następnie został wypełniony przez wierzycieli. W wyniku przeprowadzonej egzekucji przez komornika sądowego z rachunków bankowych Wnioskodawcy na rzecz wierzyciela przelano w 2008r. kwotę łącznie z odsetkami 46.497 zł (35.190,10 zł + odsetki).
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy suma 35.190,10 zł, wynikająca z orzeczonej kary umownej z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotu leasingu, a orzeczona wyrokiem sądu i następnie wyegzekwowana z odsetkami w 2008r. na kwotę 46.497 zł winna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów za 2008r....

Zdaniem Wnioskodawcy, suma wynikająca z orzeczonej kary umownej w wysokości 35.190,10 zł z tytułu bezumownego korzystania z leasingu włącznie z wyegzekwowanymi odsetkami w 2008r. na kwotę 46.497 zł winna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Kary umowne, podobnie jak odsetki, stanowią przychody podatkowe wierzyciela na zasadzie kasowej, tj. w momencie ich faktycznego otrzymania, co wynika z art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodem podatkowym są przy tym wszystkie otrzymane kary i odszkodowania. Kary umowne poniesione przez Wnioskodawcę należy uznać za grupę uznawaną za koszty podatkowe. Zdaniem Wnioskodawcy, są spełnione wymagania określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Weksel jest papierem wartościowym, w którym wystawca bądź wskazana przez niego osoba zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia w oznaczonym czasie i do rąk osoby wymienionej w wekslu określonej kwoty. Charakterystyczną cechą weksla jest abstrakcyjność stosunku wekslowego, która oznacza że sam dokument weksla nie jest związany z jakimikolwiek innymi czynnościami prawnymi (np. umową), a więc zapłata sumy wekslowej nie może być uzależniona od jakichkolwiek innych okoliczności czy warunków. Weksel może być przedmiotem obrotu, poprzez przenoszenie praw z niego wynikających na inne osoby.

Roszczenie z weksla może być dochodzone na drodze sądowej. Rozpoznanie sprawy następuje w drodze postępowania nakazowego. W myśl bowiem art. 485 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964r. Nr 43, poz. 296 ze zm. oznaczonego dalej skrótem k.p.c.), sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu. Natomiast rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym (art. 4841 § 3 k.p.c.). Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty (art. 491 § 1 k.p.c.). Zgodnie z art. 492 § 3 k.p.c., nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu. Przepisy o ograniczeniu wykonalności w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł z leasingodawcą umowę leasingu aparatu USG. Zabezpieczeniem wywiązywania się Wnioskodawcy z obowiązków wynikających z tej umowy był weksel in blanco, wystawiony przez Wnioskodawcę. Po upływie okresu leasingu, a przed zapłaceniem ostatniej raty leasingowej, leasingodawca dokonał cesji praw z umowy leasingu, wraz z przeniesieniem praw z weksla na spółkę z o.o. Ostatnią ratę leasingu i ratę końcową Wnioskodawca uiścił więc Spółce z o.o. W związku z powyższym Wnioskodawca oczekiwał zwrotu weksla, który był zabezpieczeniem regularności płatności wynikających z zawartej umowy leasingu. Tak się jednak nie stało, gdyż spółka z o.o. przeniosła prawa z weksla na spółkę cywilną. Po upływie kilkunastu miesięcy spółka cywilna wystąpiła do Wnioskodawcy z roszczeniem o zapłatę kwoty 88.900,10 zł, za bezumowne korzystanie z przedmiotu leasingu. Wnioskodawca uznał to roszczenie i wpłacił w ratach kwotę 53.500 zł. Spółka cywilna wystąpiła na drogę sądową o egzekucję pozostałej części należności z posiadanego weksla. Prawomocnym orzeczeniem sądu wierzyciele wekslowi uzyskali nakaz zapłaty kwoty z weksla, która to kwota wraz z odsetkami została wyegzekwowana przez komornika ze środków uzyskanych przez Wnioskodawcę z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Z wniosku wynika także, iż zdaniem Wnioskodawcy działania wierzyciela wekslowego miały charakter przestępczy, co zgłoszone został właściwym organom ścigania.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wskazana we wniosku kwota stanowi w istocie uregulowanie zobowiązania wekslowego Wnioskodawcy, nie zaś kwotę należną leasingodawcy z tytułu korzystania ze sprzętu, będącego przedmiotem umowy leasingu. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika bowiem, że Wnioskodawca wywiązał się z płatności wnikających z umowy leasingu (raty i faktura końcowa). Konieczność jej zapłaty nie przyczyniła się zatem do osiągnięcia przez Wnioskodawcę przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. W złożonym wniosku Wnioskodawca nie wykazał również, aby kwota powyższa została poniesiona w celu zachowania lub zabezpieczenia tego źródła przychodów. W konsekwencji kwota ta nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie spełnia bowiem przesłanek uznania jej za taki koszt, wskazanych w cyt. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 – 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.