INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2010 r. (data wpływu 3 lutego 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2010 r. wpłynął wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzi Pan działalność gospodarczą, która nie ma w przedmiocie udzielania pożyczek poza systemem bankowym. Z prywatnego majątku udzielił Pan pożyczki osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Pożyczka została przekazana na rachunek bankowy tej osoby. Umowa pożyczki przewiduje odpłatność w postaci odsetek. Nie jest wykluczone, że w przyszłości udzieli Pan kolejnych pożyczek z prywatnego majątku poza wykonywaną działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność udzielania pożyczki podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług i jako usługa pośrednictwa finansowego, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z pozycją 3 załącznika nr 4 do tej ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, istota umowy pożyczki została określona w art. 720 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę, zasilając czasowo jego majątek. Pożyczkobiorca obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. W Pana ocenie czynność udzielenia pożyczki jest usługą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i jako usługa pośrednictwa finansowego wymieniona w załączniku nr 4 do ww. ustawy, na podstawie jej art. 43 ust. 1 pkt 1, jest zwolniona z opodatkowania. Wskazał Pan, że nawet czynność jednorazowego udzielenia pożyczki na rzecz osoby fizycznej będzie korzystać ze zwolnienia. Odwołując się do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stwierdził Pan, że udzielenie pożyczki będzie spełniać szeroką definicję usług. W analizowanej sytuacji można zidentyfikować beneficjenta świadczenia, którym będzie pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego na określony czas. Usługa ma charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż pobierane jest wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału. W świetle powyższego spełniony jest warunek, iż udzielanie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej, jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania. Po powołaniu treści art. 43 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, wskazał Pan, że w kategorii 65.22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 6 kwietnia 2004 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 89, poz. 844 ze zm.), wymieniono „Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym". Skoro opisana czynność została wymieniona w klasyfikacjach statystycznych jako usługa pośrednictwa finansowego i nie mieści się w zakresie wyłączeń ze zwolnienia przewidzianego w załączniku nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, zatem będzie korzystała w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy. W Pana ocenie, udzielając pożyczki działał Pan niewątpliwie w charakterze podatnika. Po powołaniu treści art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, podkreślił, iż częstotliwość, na którą wskazuje ust. 2 wskazanego wyżej artykułu, odnosi się do całości działalności podatnika. Z uwagi na fakt, iż podatnikiem podatku od towarów i usług jest osoba fizyczna, nie ulega wątpliwości, iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane przez nią (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać temu podatkowi, nawet jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo. Pana zdaniem udzielenie pożyczki powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem nawet w przypadku, gdy czynność ta wykonywana jest sporadycznie. Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 ustawy, sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika nie podlegały opodatkowaniu, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji. Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo. W praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku. Pana zdaniem bez znaczenia jest okoliczność, czy pożyczki udziela w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czy też poza nią. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Podsumowując wskazał Pan, iż status podatnika jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, czy dana czynność jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, czy poza nią. Zatem nawet w przypadku jednorazowego lub kilkukrotnego udzielenia pożyczki, czynność ta będzie podlegać opodatkowaniu, a na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, skorzysta ze zwolnienia od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały zdefiniowane w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.). Podatnikami - wg zapisu art. 15 ust. 1 - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ww. ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność podlegającą opodatkowaniu jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „zamiar”. Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.) „zamiar” oznacza „intencje zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć”. Zatem przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje okres wykonywania czynności (tydzień, miesiąc, rok), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie w ramach działalności producenta, handlowca lub usługodawcy.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez świadczenie usług – w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca zwolnił od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym, w poz. 3 wymieniono usługi pośrednictwa finansowego – sklasyfikowane według PKWiU w sekcji J ex (65-67) - z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20,-00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a prowadzona działalność gospodarcza nie ma w przedmiocie udzielania pożyczek poza systemem bankowym. Z prywatnego majątku udzielił Pan pożyczkę osobie fizycznej nieprowadzącej działalności. Zawarta umowa przewiduje odpłatność w postaci odsetek. Nie wyklucza Pan, że w przyszłości udzieli kolejnych pożyczek z prywatnego majątku, poza wykonywaną działalnością gospodarczą.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje należy zauważyć, iż dla stwierdzenia, czy czynność udzielenia pożyczki podlega opodatkowaniu, istotne jest, czy w odniesieniu do tej czynności, działał Pan jako podatnik prowadzący w tym zakresie działalność w sposób zorganizowany. Z treści wniosku wynika, że udzielenie pożyczki miało charakter jednorazowy, jednakże nie wykluczył Pan udzielenia w przyszłości kolejnych pożyczek. Zatem w świetle powyższego stwierdzić należy, iż dokonanie powyższej czynności nastąpiło w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania jej w sposób częstotliwy (wielokrotny), co powoduje, że spełnione zostały ustawowe przesłanki uznające Pana za podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą w tym zakresie. Wobec powyższego czynności te, jako usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, będą podlegały opodatkowaniu. Z uwagi na fakt, że są to usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym, będą korzystały ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, pod warunkiem, że są one sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65-67 i nie stanowią wyjątków wskazanych w poz. nr 3 załącznika 4 do ustawy.

Jednocześnie informuje się, że Minister Finansów nie jest uprawniony do klasyfikacji usług. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie trybu udzielania, informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1 poz. 11), zainteresowany podmiot sam klasyfikuje m. in. swoje produkty (wyroby i usługi), według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej i to jego obciążają ewentualne negatywne konsekwencje z tytułu błędnego zaklasyfikowania usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Krajowe Biuro Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.