INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2010r. (data wpływu do tut. Biura 25 października 2010r.), uzupełnionym w dniu 17 grudnia 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego nabycia udziałów w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 października 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego nabycia udziałów w celu ich umorzenia.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismem z dnia 03 grudnia 2010r. Znak: IBPB II/2/415-1140/10/MM, IBPB II/2/423-25/10/MM, IBPB II/2/423-26/10/MM wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 17 grudnia 2010r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wspólnicy wnioskodawcy rozważają przeprowadzenie procedury dobrowolnego umorzenia udziałów (wszystkich bądź części) poszczególnych wspólników - zarówno osób prawnych, jak i fizycznych. Umorzenie udziałów odbędzie się w trybie art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 200 § 1 zd. 2 k.s.h. w drodze nieodpłatnego (bez wynagrodzenia) nabycia przez wnioskodawcę (spółkę) udziałów od wspólnika (za jego zgodą) celem umorzenia nabywanych udziałów.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z nieodpłatnym nabyciem przez wnioskodawcę od swojego wspólnika udziałów celem umorzenia tych udziałów, po stronie wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w wysokości wartości umorzonych dobrowolnie i nieodpłatnie udziałów...

(we wniosku pytanie oznaczono nr 1)

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 199 k.s.h. w sytuacji, gdy umowa spółki z o.o. przewiduje możliwość umarzania udziałów, to udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym planowane jest przeprowadzenie dobrowolnego umorzenia udziałów. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia (art. 199 § 3 k.s.h.) - następuje to na mocy stosownych uchwał Zgromadzenia Wspólników oraz nieodpłatnego nabycia udziału przez spółkę celem jego umorzenia (art. 199 k.s.h. w związku z art. 200 § 1 zd. 2 k.s.h.).

Bezpośrednim skutkiem umorzenia udziałów jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów.

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący osiągniętą w roku podatkowym nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Z punktu widzenia powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych skutki będące następstwem nabycia przez Spółkę (wnioskodawcę) własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla wspólnika tej Spółki, należy stwierdzić, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka nie została wskazana.

Wnioskodawca zauważa, iż katalog zdarzeń stanowiących przychód wskazany w art. 12 ww. ustawy nie jest katalogiem zamkniętym, to jednak zdaniem wnioskodawcy nabycie (nawet bez wynagrodzenia) przez Spółkę własnych udziałów celem ich umorzenia nie stanowi zdarzenia powodującego powstanie po stronie Spółki przychodu.

W związku z nieodpłatnym nabyciem swoich udziałów celem ich umorzenia Spółka (wnioskodawca) nie otrzyma żadnych kwot lub wartości, w związku z czym nie będą miały zastosowania przepisy art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (umorzenie własnych udziałów nie spełnia przesłanek wymienionych w żadnym z punktów tego artykułu).

Spółka (wnioskodawca) na skutek nieodpłatnego nabycia własnych udziałów celem ich umorzenia nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego (art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) - Spółka (wnioskodawca) nabywa udziały, ale tylko po to, by je niezwłocznie umorzyć - nie osiągnie korzyści skutkujących powstaniem u wnioskodawcy przychodu.

Nieodpłatne umorzenie udziałów w drodze ich nabycia przez Spółkę (wnioskodawcę) nie stanowi również po stronie Spółki (wnioskodawcy) przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia (art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy), a to z tego względu, iż wycena przeprowadzona na podstawie ust. 5 art. 12 ww. ustawy prowadzi do wniosku, iż udziały własne nabyte w celu umorzenia nie przedstawiają dla Spółki (wnioskodawcy) żadnej wartości majątkowej. Udziały własne nie dają bowiem Spółce (wnioskodawcy) prawa do pobrania dywidendy (gdyż byłaby to dywidenda wypłacana przez Spółkę samej sobie), nie mogą być również dalej zbyte z mocy zakazu wynikającego z odpowiednio stosowanego art. 200 § 1 i 2 k.s.h. Zgodnie z tymiż przepisami k.s.h., udziały te są nabywane przez Spółkę (wnioskodawcę) wyłącznie w celu ich unicestwienia, która to czynność jest dla Spółki (wnioskodawcy) zdarzeniem obojętnym z punktu widzenia podatkowego. Dodatkowo należy podnieść, iż z nieodpłatnym nabyciem udziałów celem ich umorzenia nie jest związane otrzymanie przez Spółkę (wnioskodawcę) jakiegokolwiek świadczenia, w tym w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie następuje również umorzenie jakichkolwiek zobowiązań Spółki (wnioskodawcy) wobec wspólników, albowiem wraz z objęciem przez wspólnika udziału nie następuje zaciągnięcie przez Spółkę żadnego zobowiązania finansowego wobec tegoż wspólnika. Tym samym, zdaniem wnioskodawcy, nie jest spełniona dyspozycja art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, żadne z pozostałych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie odnoszą się, ani w zakresie przychodów, ani zwolnień, do sytuacji związanych z umorzeniem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bez wynagrodzenia. W sytuacji opisanej w stanie faktycznym Spółka (wnioskodawca) nie uzyskuje realnego przysporzenia; innymi słowy, w wyniku nieodpłatnego nabycia własnych udziałów, majątek Spółki (wnioskodawcy) nie wzrośnie, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż mamy w tej sytuacji do czynienia z powstaniem przychodu.

Reasumując - zdaniem wnioskodawcy nieodpłatne nabycie przez wnioskodawcę od swojego wspólnika udziałów celem umorzenia tych udziałów nie będzie stanowiło dla wnioskodawcy przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i tym samym po stronie wnioskodawcy nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym nieodpłatne nabycie przez Spółkę (wnioskodawcę) własnych udziałów w celu ich umorzenia, nie powoduje po stronie Spółki (wnioskodawcy) żadnych konsekwencji podatkowych.

Wnioskodawca na potwierdzenie swojego stanowiska powołuje się na interpretacje indywidualne wydane przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 01 kwietnia 2010r. (sygn. IBPBII/2/423-6/10/HS),
• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 grudnia 2009r. (sygn. IPPB3/423-637/09-2/PD),
• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2009r. (sygn. ILPB3/423-359/09-2/KS).
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 1. W zakresie pozostałych pytań wydano odrębne interpretacje.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000r., Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

• za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę – tzw. umorzenie dobrowolne;
• bez zgody wspólnika – tzw. umorzenie przymusowe;
• w razie ziszczenia się określonego zdarzenia – tzw. umorzenie warunkowe.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. Za zgodą wspólników sp. z o.o. umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Łączna wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią odpowiednio dochód albo przychód. Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ocena skutków będących następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia wymaga ustalenia, czy wiąże się ono z osiągnięciem przychodu podatkowego przez spółkę.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z ww. przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 1-3 powołanej ustawy). Na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia bez wynagrodzenia, nie powoduje powstania przychodu w tej spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyska i nie nastąpi po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka otrzymuje udziały by je umorzyć). Nie nastąpi także umorzenie jej zobowiązań wobec wspólników, gdyż nabycie lub objęcie przez wspólnika udziału w spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec tego wspólnika. Tym samym, umorzenia udziałów nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

Ponadto analizując przedstawione przez wnioskodawcę zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że z przyczyn o jakich mowa powyżej nie zostanie spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

W świetle powyższego, nabycie przez wnioskodawcę własnych udziałów celem ich umorzenia nie będzie stanowić dla wnioskodawcy przychodu podatkowego, co oznacza, iż czynność ta nie niesie ze sobą skutków podatkowych dla Spółki. Wobec powyższego, gdy określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko wnioskodawcy uznano więc za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę interpretacji Ministra Finansów, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.