2018.09.28 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.320.2018.2.AS
z 28 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Funduszu przedstawione we wniosku z dnia 9 lipca 2018 r. (data wpływu 18 lipca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 września 2018 r. (data wpływu 20 września 2018 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP2-2.4010.320.2018.1.AS z dnia 7 września 2018 r. (data odbioru 10 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

określenia, czy Fundusz Inwestycyjny i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop – jest nieprawidłowe,
określenia, czy Fundusz Inwestycyjny i spółka kapitałowa, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym 2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia, czy Fundusz Inwestycyjny i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych oraz spółka kapitałowa, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym 2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego, stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (dalej: FIZ lub Wnioskodawca) jest funduszem inwestycyjnym zamkniętym utworzonym, zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 56 ze zm.; dalej: „ustawa o FI”), przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Y. S.A. (dalej: TFI), które jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych funkcjonującym na podstawie ustawy o FI.

Struktura powiązań

Certyfikaty FIZ znajdują się w posiadaniu utworzonego i zarządzanego przez TFI funduszu Y Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (dalej: „FIZ 2”), którego 100% certyfikatów inwestycyjnych jest w posiadaniu Z. S.A. (dalej: „Z.”).

Jedynym akcjonariuszem TFI jest Z S.A. (dalej: „Z.”).

Wnioskodawca nie wyklucza, iż w przyszłości opisana struktura powiązań ulegnie zmianie, tj. w szczególności że certyfikaty FIZ mogą stanowić przedmiot obrotu ze strony FIZ 2, zostaną wydane nowe certyfikaty FIZ na rzecz innych podmiotów niż FIZ 2 i/lub dojdzie do umorzenia całości lub części certyfikatów FIZ posiadanych przez FIZ 2.

Zasady funkcjonowania

Zgodnie z ustawą o FI Wnioskodawca jest zarządzany i reprezentowany w stosunkach z osobami trzecimi przez TFI.

FIZ posiada osobowość prawną, a jego wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w trzech wydzielonych subfunduszach (portfele inwestycyjne subfunduszy są zarządzane samodzielnie przez TFI) w określone w ustawie o FI papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. FIZ jest uprawnione, za zgodą TFI, do tworzenia nowych subfunduszy.

Organami FIZ, zgodnie z nadanym przez TFI statutem, jest:

TFI;
zgromadzenie inwestorów − organ złożony z osób, które nabyły emitowane przez FIZ certyfikaty inwestycyjne, zwoływany m in. przez posiadaczy co najmniej 10% ogólnej liczby certyfikatów inwestycyjnych i uprawniony do:
- podjęcia uchwały o rozwiązaniu FIZ,
- zmianę depozytariusza,
- emisji nowych certyfikatów inwestycyjnych,
- emisji obligacji,
- przejęcia zarządzania FIZ przez inne towarzystwo,
- przejęcie zarządzania FIZ i prowadzenia jego spraw przez zarządzającego z Unii Europejskiej,
- zmiany statutu FIZ, o której mowa w art. 117a ust. 1 ustawy o FI.

TFI działając w imieniu i na rzecz FIZ wystawia/będzie wystawiać pełnomocnictwa na rzecz osób pełniących funkcje w radzie nadzorczej, zarządzie lub tzw. komitetach inwestycyjnych TFI oraz radzie nadzorczej i zarządzie „Z”. Pełnomocnictwa uprawniają/będą uprawniać do działań w imieniu i na rzecz FIZ (oraz subfunduszy), m in. w sprawach wykonywania prawa głosu na walnym zgromadzeniu spółki, w której FIZ posiada udziały, nabywania papierów wartościowych na rzecz i w imieniu FIZ, itp. Ponadto, osoby zasiadające w zarządzie TFI i/lub „Z” mogą jednocześnie pełnić funkcje zarządcze w FIZ i/lub FIZ 2 i być tym samym uprawnieni jednoosobowo do zawierania transakcji na rynku publicznym (poprzez składanie zleceń w domach maklerskich współpracujących z FIZ i/lub FIZ 2).

Podsumowując, pomiędzy TFI/lub „Z” a FIZ występują/będą występować następujące konfiguracje kompetencji:

osoby będące pełnomocnikami FIZ wchodzą w skład zarządu, rady nadzorczej TFI lub „Z” oraz tzw. komitetów inwestycyjnych TFI, tworzonych dodatkowo przez Fund Managerów oraz osoby wskazane w uchwale TFI. Komitety inwestycyjne wspomagają zarząd w realizacji projektów inwestycyjnych;

osoby wchodzące w skład zarządu TFI (mogące także jednocześnie pełnić funkcje członków zarządu w „Z”) mogą również zarządzać FIZ lub FIZ 2 i tym samym m.in. dokonywać transakcji na rynku publicznym;

TFI zarządza FIZ 2 (którego posiadaczem 100% certyfikatów inwestycyjnych jest „Z”), który poprzez posiadane certyfikaty inwestycyjne w FIZ, jest uprawniony do prawa głosu na zgromadzeniu inwestorów FIZ.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym FIZ oraz TFI są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy CIT?
Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym FIZ oraz „Z” są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy CIT?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym FIZ i TFI oraz FIZ i „Z” nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy CIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy CIT, jeżeli:

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

− i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały

− dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W myśl art. 11 ust. 4 ustawy CIT powyższe przepisy stosuje się odpowiednio, gdy:

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Przez posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu rozumie się na podstawie art. 11 ust. 5a ustawy CIT sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 25%.

Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 5 ustawy CIT powiązania pomiędzy podmiotami krajowymi występują również w przypadku, gdy pomiędzy osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze wystąpią powiązania o charakterze rodzinnym lub wynikające ze stosunku pracy albo majątkowe.

Analiza przepisu art. 11 ust. 4 ustawy CIT wskazuje, że konieczną przesłanką dla uznania dwóch podmiotów za powiązane jest:

bezpośrednie lub pośrednie zarządzanie podmiotem,
bezpośrednia lub pośrednia jego kontrola albo
posiadanie udziału w kapitale podmiotu.

Dla ustalenia, czy takie powiązanie występuje między FIZ i TFI oraz pomiędzy FIZ a „Z” konieczne jest określenie statusu prawnego funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych wynikającego z ustawy o FI.

Ad. a) Zarządzanie FIZ

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o FI towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. W myśl art. 4 ust. 4 ustawy FI fundusz inwestycyjny nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa funduszy inwestycyjnych, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników.

Powyższa regulacja ustanawia zasadę pełnej niezależności pomiędzy funduszem inwestycyjnym, spółką zarządzającą oraz osobą posiadającą większość głosów w organach statutowych funduszu, która nie jest niczym ograniczona ani na którą nie mogą wpływać inne zachodzące między tymi podmiotami relacje. Tym samym, z faktu udzielenia przez Wnioskodawcę na rzecz osób pełniących funkcje również w organach TFI lub P pełnomocnictw do podejmowania określonych działań w imieniu i na rzecz FIZ, nie można wyciągać wniosku o zależności między tymi podmiotami. Pełnomocnictwo, jako instytucja prawna, oznacza umocowanie przez mocodawcę (w tym przypadku FIZ) pełnomocnika (w tym przypadku osoby pełniące funkcje w organach TFI lub „Z”) do czynności określonych w pełnomocnictwie. Oznacza to, że zakres czynności wykonywany przez pełnomocnika, jak i zakres czasowy obowiązywania pełnomocnictwa, jest niezależnie określony przez mocodawcę (tj. FIZ), oraz iż mocodawca nie zrzeka się wykonywania czynności określonych w pełnomocnictwie, zachowując prawo do jego odwołania w każdym czasie. Zatem niezależność Wnioskodawcy od TFI i „Z” jest w tym przypadku zachowana.

W konsekwencji FIZ i TFI nie są podmiotami zależnymi w sytuacji, gdy realizują w relacjach między sobą kompetencje wynikające z ustawy o FI, a które zostały przedstawione powyżej w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym. Analogicznie, brak jest także przesłanek do uznania, iż pomiędzy FIZ a „Z” dochodzi do powstania powiązań, skoro działania podejmowane przez „Z” wynikają z realizacji ustawowych uprawnień (tj. wynikających z faktu posiadania certyfikatów inwestycyjnych FIZ przez FIZ 2, którego certyfikaty posiada „Z”) lub udzielonych przez TFI pełnomocnictw do działań w imieniu i na rzecz FIZ w ramach realizacji kompetencji wynikających z ustawy o FI.

Przedstawione wyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez właściwe organy podatkowe.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2017 r. (sygn. 0114-KDIP2-3.4010.125.2017.1.DP) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, iż z przepisów dotyczących wzajemnych relacji towarzystw i funduszy inwestycyjnych wynika, że nie są one powiązane. Co więcej, towarzystwo i fundusze inwestycyjne nie są podmiotami zależnymi, pomimo, że towarzystwo jako organ funduszy inwestycyjnych zarządza nimi i reprezentuje je wobec podmiotów trzecich.

Ponadto, w interpretacji indywidualnej z 1 czerwca 2016 r. (sygn. IPPB6/4510-162/16-2/AZ) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zaakceptował stanowisko, iż fundusz inwestycyjny nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa funduszy inwestycyjnych, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników, w efekcie towarzystwo funduszy inwestycyjnych nie jest względem zarządzanego funduszu inwestycyjnego podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ustawy CIT.

Dodatkowo, w interpretacji indywidualnej z 20 czerwca 2011 r. (sygn. ITPB3/423-158a/11/DK) Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy potwierdzone zostało, iż głównym założeniem ustawodawcy było zagwarantowanie niezależności pomiędzy towarzystwem i funduszami inwestycyjnymi, czego naturalną konsekwencją jest brak przesłanek uznania towarzystw i funduszy inwestycyjnych za podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy CIT.

Ad. b) Kontrola FIZ

Na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy o FI, wyłączona jest także możliwość istnienia zależności pomiędzy funduszem a spółką zarządzającą (tu: TFI) czy osobą posiadającą bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników (tu: „Z”).

Ad. c) Posiadanie udziału w FIZ

W ocenie Wnioskodawcy, sam fakt posiadania przez FIZ 2 (zarządzanego przez TFI zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o FI), certyfikatów inwestycyjnych FIZ nie implikuje istnienia powiązań między FIZ a TFI w rozumieniu art. 11 ustawy CIT. Podobnie, posiadanie przez „Z” certyfikatów inwestycyjnych w FIZ 2, który z kolej jest w posiadaniu certyfikatów inwestycyjnych w FIZ nie powoduje posiadania udziału w kapitale FIZ przez „Z”. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 5a ustawy CIT posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział niemniejszy niż 25%. Tymczasem FIZ nie posiada kapitału, a jedynie przyjmuje od uczestników wpłaty w rozumieniu art. 7 ust. 1-3 ustawy o FI tworzące aktywa funduszu. Tym samym osoby nabywające certyfikaty inwestycyjne nie mogą nabywać/posiadać udziału w kapitale funduszu inwestycyjnego na zasadach analogicznych do posiadania udziału w kapitale spółki z o.o., czy spółki akcyjnej.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi, jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie:

określenia, czy Fundusz Inwestycyjny i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop – uznaje się za nieprawidłowe,
określenia, czy Fundusz Inwestycyjny i spółka kapitałowa, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym 2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop – uznaje się za nieprawidłowe.

Problematyka zgłoszona w niniejszej sprawie dotyczy określenia czy podmioty wskazane we wniosku, tj. Fundusz Inwestycyjny FIZ i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych TFI oraz spółka kapitałowa „Z.”, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym FIZ2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego FIZ, są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 updop.

Mając na uwadze, że pojęcie „ceny transferowej” definiowane jest przez pryzmat uczestników transakcji, w której znajduje ona zastosowanie, kluczową kwestię stanowi określenie, czy (a jeśli tak − to po spełnieniu jakich warunków) pomiędzy danymi podmiotami − zachodzą powiązania.

„Podmioty powiązane” − to podmioty, między którymi zachodzą relacje określone w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1036 z późn. zm., dalej: „updop”), czyli m.in. gdy te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Regulacje zawarte w przepisach art. 11 updop odnoszą się do zagadnienia tzw. przerzucania dochodów pomiędzy powiązanymi ze sobą podatnikami w celu zmniejszenia zobowiązań podatkowych, dotyczących tych podmiotów (sztucznie kształtujących ich dochody) poprzez stosowanie cen transferowych.

„Ceny transferowe” („ceny transakcyjne”) – to ceny stosowane pomiędzy podmiotami powiązanymi. Mają one bezpośredni związek z ewentualnym poziomem ryzyka, dlatego ich wysokość dla każdej z transakcji powinna być stale monitorowana. Stanowi to istotny element tzw. polityki podatkowej podmiotów, szczególnie ważnej dla podmiotów zawierających dużą ilość transakcji wewnątrzgrupowych o znacznej wartości. Stąd warunkiem niemal koniecznym staje się analiza cen transferowych na etapie zawierania transakcji, co w rezultacie wspomaga zarządzanie ryzykiem podatkowym.

Dla oceny i stwierdzenia, czy działania podmiotów nie mają wpływu na zaniżenie dochodów budżetu państwa w przypadku, gdy transakcje dokonywane są bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego – służy dokumentacja podatkowa, której obowiązek prowadzenia przez podatników w przypadku transakcji lub innych zdarzeń nakładają przepisy art. 9a updop.

Z kolei dla podatnika sporządzenie dokumentacji jest o tyle istotne, że w przypadku, gdy z uzasadnionych powodów warunki, w których odbywają się transakcje między podmiotami różnią się od ogólnie stosowanych – to starannie sporządzona dokumentacja może stanowić materiał dowodowy potwierdzający poprawność takich transakcji z ekonomicznego punktu widzenia. Jednocześnie nie należy traktować obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej tylko w kontekście dodatkowego obciążenia dokumentacyjnego. Sporządzenie takiej analizy powinno pozwolić podatnikowi na właściwą ocenę prawidłowości ustalenia cen transakcyjnych w zakresie transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami w trakcie roku podatkowego i tym samym na rzetelne wypełnienie zeznania podatkowego.

Definicja podmiotów powiązanych, jak już wskazano powyżej, została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 updop. I tak zgodnie z art. 11 ust. 1 – jeżeli:

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

– i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały − dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Stosownie do art. 11 ust. 4 updop, przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

podmiot krajowy, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Zgodnie z art. 11 ust. 5 omawianej ustawy, przepisy ust. 4 stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Na podstawie art. 11 ust. 5a, posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 i 4, oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 25%.

Na gruncie art. 11 updop powiązania identyfikuje się w sytuacji, gdy:

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

podmiot zagraniczny bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu, albo

te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Wyłącznie pomiędzy podmiotami krajowymi powiązanie występuje również gdy:

pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze występują powiązania o charakterze rodzinnym lub wynikające ze stosunku pracy albo majątkowe oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest funduszem inwestycyjnym zamkniętym, utworzonym zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 56 ze zm.; dalej: „ustawa o FI”), zarządzanym przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Y S.A. (dalej: TFI), które jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych funkcjonującym na podstawie ustawy o FI.

Zgodnie z ustawą o FI Wnioskodawca jest zarządzany i reprezentowany w stosunkach z osobami trzecimi przez TFI. FIZ posiada osobowość prawną, a jego wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w trzech wydzielonych subfunduszach (portfele inwestycyjne subfunduszy są zarządzane samodzielnie przez TFI) w określone w ustawie o FI papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. FIZ jest uprawnione, za zgodą TFI, do tworzenia nowych subfunduszy.

Organami FIZ, zgodnie z nadanym przez TFI statutem, jest:

TFI;
zgromadzenie inwestorów − organ złożony z osób, które nabyły emitowane przez FIZ certyfikaty inwestycyjne, zwoływany m in. przez posiadaczy co najmniej 10% ogólnej liczby certyfikatów inwestycyjnych i uprawniony do:
- podjęcia uchwały o rozwiązaniu FIZ,
- zmianę depozytariusza,
- emisji nowych certyfikatów inwestycyjnych,
- emisji obligacji,
- przejęcia zarządzania FIZ przez inne towarzystwo,
- przejęcie zarządzania FIZ i prowadzenia jego spraw przez zarządzającego z Unii Europejskiej,
- zmiany statutu FIZ, o której mowa w art. 117a ust. 1 ustawy o FI.

Wnioskodawca wskazał, że pomiędzy TFI/lub „Z” a FIZ występują/będą występować następujące konfiguracje kompetencji:

osoby będące pełnomocnikami FIZ wchodzą w skład zarządu, rady nadzorczej TFI lub „Z” oraz tzw. komitetów inwestycyjnych TFI, tworzonych dodatkowo przez Fund Managerów oraz osoby wskazane w uchwale TFI. Komitety inwestycyjne wspomagają zarząd w realizacji projektów inwestycyjnych;

osoby wchodzące w skład zarządu TFI (mogące także jednocześnie pełnić funkcje członków zarządu w „Z”) mogą również zarządzać FIZ lub FIZ 2 i tym samym m.in. dokonywać transakcji na rynku publicznym;

TFI zarządza FIZ 2 (którego posiadaczem 100% certyfikatów inwestycyjnych jest „Z”), który poprzez posiadane certyfikaty inwestycyjne w FIZ, jest uprawniony do prawa głosu na zgromadzeniu inwestorów FIZ.

W odniesieniu do wyżej przedstawionego zagadnienia, Wnioskodawca ma wątpliwości, czy Fundusz Inwestycyjny FIZ i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych TFI oraz spółka kapitałowa „Z”, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym FIZ 2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego FIZ, stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym FIZ i TFI oraz FIZ i „Z” nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 updop.

Po dokonaniu gruntownej analizy treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, należy stwierdzić, że tut. organ nie podziela stanowiska Wnioskodawcy.

Zdaniem tut. organu w pierwszej kolejności należy odnieść się do wskazanego przez Wnioskodawcę art. 4 ust 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 56), który stanowi: „Fundusz nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników”.

Ustawa o funduszach inwestycyjnych nie zawiera bezpośredniej definicji podmiotu zależnego, zawiera jednak w art. 2 pkt 26 odwołanie do ustawy o ofercie publicznej.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 26 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o podmiocie zależnym − rozumie się przez to podmiot zależny w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej (...).

Istotnie, definicję podmiotu zależnego, na gruncie regulacji dotyczących rynków finansowych, zawiera art. 4 pkt 14 i 15 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 512 z późn. zm.).

Stosownie bowiem do art. 4 pkt 14 ilekroć w ustawie jest mowa o podmiocie dominującym − rozumie się przez to podmiot w sytuacji, gdy:

posiada bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty większość głosów w organach innego podmiotu, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
jest uprawniony do powoływania lub odwoływania większości członków organów zarządzających lub nadzorczych innego podmiotu, lub
więcej niż połowa członków zarządu drugiego podmiotu jest jednocześnie członkami zarządu, prokurentami lub osobami pełniącymi funkcje kierownicze pierwszego podmiotu bądź innego podmiotu pozostającego z tym pierwszym w stosunku zależności.

Natomiast na podstawie art. 4 pkt 15 przez podmiot zależny rozumie się podmiot, w stosunku do którego inny podmiot jest podmiotem dominującym, przy czym wszystkie podmioty zależne od tego podmiotu zależnego uważa się również za podmioty zależne od tego podmiotu dominującego (...).

Nie ulega zatem wątpliwości, że za podmiot zależny, o którym mowa w art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, należy rozumieć podmiot spełniający kryteria określone w art. 4 pkt 14 i 15 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Obok odwołania wprost można wskazać, że obie ustawy dotyczą tej samej gałęzi prawa, z tym, że druga z nich ma bardziej ogólny charakter.

Ponadto, zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o funduszach, podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji towarzystwa w liczbie zapewniającej osiągnięcie albo przekroczenie odpowiednio 10%, 20%, jednej trzeciej, 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym, jest obowiązany każdorazowo zawiadomić Komisję o zamiarze ich nabycia albo objęcia. Podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, stać się podmiotem dominującym towarzystwa w sposób inny niż przez nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji towarzystwa w liczbie zapewniającej większość ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, obowiązany jest każdorazowo zawiadomić o tym zamiarze Komisję.

Zgodnie z art. 54b ust. 1 pkt 9 ustawy o funduszach, podmiot składający zawiadomienie, o którym mowa w art. 54 ust. 1, przedstawia wraz z zawiadomieniem informacje dotyczące zamiarów podmiotu składającego zawiadomienie w odniesieniu do przyszłej działalności towarzystwa, w szczególności w zakresie planów marketingowych, operacyjnych, finansowych oraz dotyczących organizacji i zarządzania, z uwzględnieniem zobowiązań, o których mowa w art. 54h ust. 3.

Z art. 54b ust. 1 pkt 9 ustawy o funduszach wynika, że podmioty (akcjonariusze towarzystwa), które posiadają większościowe prawo głosu na walnym zgromadzeniu, zobowiązane są do przedstawiania informacji dotyczących zamiarów danego podmiotu odnośnie m.in. przyszłej działalności towarzystwa i zarządzania.

Z powołanego przepisu wynika, że to podmiot posiadający większość akcji, będzie miał decydujący wpływ na działalność towarzystwa a także funduszy inwestycyjnych zamkniętych, którymi zarządza towarzystwo (art. 4 ust. 1c ustawy o funduszach).

Przechodząc do kwestii podatkowych, należy wskazać na autonomię prawa podatkowego – które to prawo podatkowe jednoznacznie i w sposób odmienny definiuje pojęcie podmiotów powiązanych.

Co do zasady, instytucja autonomii prawa podatkowego polega na tym, że na gruncie tego prawa dla realizacji celów tego prawa niektóre pojęcia i instytucje są uregulowane odmiennie od regulacji zawartych w przepisach dyscyplin prawa, z których pojęcia te i instytucje się wywodzą. W tym przypadku mamy do czynienia z jeszcze dodatkową przesłanką. Nie można przyjąć tezy, że pojęcie podmiotów powiązanych na gruncie prawa podatkowego wywodzi się z prawa finansowego (w rozumieniu regulacji o obrocie publicznym, funduszach inwestycyjnych itp.).

Z tego powodu nie ma mowy o jakiejkolwiek nadrzędności tej gałęzi prawa nad prawem podatkowym.

Wskazać należy, że genezy regulacji dotyczących podmiotów powiązanych (poza prawem podatkowym) należy upatrywać w prawie bilansowym (w szczególności ustawie o rachunkowości).

Ponadto podkreślić należy, że regulacje dotyczące podmiotów powiązanych (zależnych) zawarte w ustawach:

z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;

nie stanowią też lex specialis wobec regulacji zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Dotyczą bowiem, jak wskazano wyżej, odrębnej gałęzi prawa.

Dla stwierdzenia powiązań pomiędzy podmiotami (w tym pomiędzy FIZ i TFI oraz FIZ i „Z”) wystarczy zatem wyłącznie analiza kryteriów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w przypadku podmiotów krajowych wynikających z art. 11 ust. 4 ww. ustawy, a są to:

bezpośrednie lub pośrednie zarządzanie podmiotem, lub
bezpośrednia lub pośrednia jego kontrola, lub
posiadanie udziału w kapitale podmiotu.

Należy zauważyć, że z uwagi na konstrukcję prawną funduszu inwestycyjnego przesłanki te co do zasady zawsze będą spełnione.

Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi: „Towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi”.

W tym wypadku, choć na potrzeby podatkowe dokonujemy odwołania do ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, zasada autonomii prawa podatkowego jest zachowana, bowiem prawo podatkowe nie definiuje odrębnie sposobu zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Z przywołanych powyżej przepisów o funduszach inwestycyjnych wynika, że fundusz inwestycyjny jest specyficzną osobą prawną i został utworzony przez ustawodawcę celem zapewnienia bezpiecznego sposobu inwestowania. Fundusz inwestycyjny jest podmiotem niezależnym od towarzystwa funduszy inwestycyjnych, jednak to towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządza funduszem.

W konsekwencji należy zatem stwierdzić, że FIZ oraz TFI są podmiotami zależnymi w relacjach między sobą.

Konkludując, fundusz inwestycyjny i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 4 updop.

W przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego mamy do czynienia z powiązaniem FIZ zarówno z TFI, jak i spółką kapitałową „Z” posiadającą certyfikaty inwestycyjne FIZ przez FIZ 2.

Z uwagi na opisane w rozpatrywanym wniosku ORD-IN następujące konfiguracje kompetencji:

osoby będące pełnomocnikami FIZ wchodzą w skład zarządu, rady nadzorczej TFI lub „Z” oraz tzw. komitetów inwestycyjnych TFI, tworzonych dodatkowo przez Fund Managerów oraz osoby wskazane w uchwale TFI. Komitety inwestycyjne wspomagają zarząd w realizacji projektów inwestycyjnych;

osoby wchodzące w skład zarządu TFI (mogące także jednocześnie pełnić funkcje członków zarządu w „Z”) mogą również zarządzać FIZ lub FIZ 2 i tym samym m.in. dokonywać transakcji na rynku publicznym;

TFI zarządza FIZ 2 (którego posiadaczem 100% certyfikatów inwestycyjnych jest „Z”), który poprzez posiadane certyfikaty inwestycyjne w FIZ, jest uprawniony do prawa głosu na zgromadzeniu inwestorów FIZ,

nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że spółka „Z” nie bierze bezpośrednio udziału w zarządzaniu Towarzystwem, a przez to pośrednio w zarzadzaniu FIZ poprzez FIZ2.

Spółka „Z” poprzez swój udział w kapitale funduszy inwestycyjnych posiada bowiem bezpośrednie powiązanie z TFI. Będąc jedynym udziałowcem Towarzystwa Inwestycyjnego posiada wyłączne prawo głosu na walnym zgromadzeniu i decyduje m.in. o wyborze zarządu. Zatem, jeżeli Spółka „Z” posiada bezpośrednie powiązanie z Towarzystwem, to wykazuje również pośrednie powiązanie z zarządzanym przez Towarzystwo funduszem inwestycyjnym FIZ.

Konkludując, stwierdzić należy, że Fundusz Inwestycyjny FIZ i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych TFI oraz spółka kapitałowa „Z”, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym FIZ2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego FIZ, stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 4 updop.

W tym stanie rzeczy, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia czy Fundusz Inwestycyjny FIZ i Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych TFI oraz spółka kapitałowa „Z”, która posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym FIZ 2, który posiada certyfikaty Funduszu Inwestycyjnego FIZ stanowią podmioty powiązane w rozumieniu art. 11 updop, należy uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się zaś do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, organ zauważa, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie stanowią powszechnej wykładni przepisów prawa podatkowego, ponieważ wydane zostały w indywidualnych sprawach, w konkretnym indywidualnie określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i wiążą tylko strony postępowania.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1320) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin