2016.07.19 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-438/16-5/HD
z 19 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2016 r. (data wpływu 20 maja 2016 r.), uzupełnionym w dniu 15 lipca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi prorodzinnej za 2015 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi prorodzinnej m.in. za 2015 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni zamieszkuje z małoletnim synem, urodzonym 26 lipca 2007 r. Ojciec dziecka, urodzony 17 czerwca 1978 r., opuścił gospodarstwo domowe w 2008 r.

Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 29 kwietnia 2011 r. orzeczono rozwód. Od wyroku były małżonek złożył apelację. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację i podtrzymał z dniem 19 grudnia 2011 r. wyrok Sądu Okręgowego i nadał mu klauzulę wykonalności.

Wyrokiem Sądu Okręgowego postanowiono, że związek małżeński zawarty w dniu 15 września 2007 r. przez powódkę urodzoną 25 czerwca 1987 r. i pozwanego urodzonego 17 czerwca 1978 r. rozwiązuje przez rozwód z winy pozwanego. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem powierza powódce, zaś pozwanemu ogranicza władzę rodzicielską nad tym małoletnim do prawa o współdecydowaniu w istotnych sprawach związanych z jego leczeniem i edukacją. Kosztami wychowania małoletniego obciąża obie strony w ten sposób, że: zasądza od pozwanego na rzecz syna alimenty w kwocie 450 zł miesięcznic, płatne do rąk powódki do 10-go dnia każdego miesiąca; pozostałymi kosztami utrzymania i wychowania małoletniego obciąża powódkę. Reguluje kontakty osobiste pozwanego z małoletnim synem, i ustala, że będą się one odbywały w miejscu zamieszkania dziecka w każda pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca w godzinach 1200-1800.

Wnioskodawczyni z ojcem dziecka rozstała się w 2008 r. Rozwód był już tylko czystą formalnością. Ojciec płaci zasądzone alimenty w wysokości 450 zł miesięcznie. Z płacenia alimentów ojciec wywiązuje się terminowo. Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dziecko od 2008 r. Od 2009 r. ojciec dziecka ani razu nie odwiedził syna, nie próbował się z nim kontaktować, ani razu nie skorzystał z możliwości odwiedzenia dziecka mimo zasądzonych widzeń. Ostatni raz ojciec widział dziecko w 2009 r. (dziecko miało wówczas niespełna 2 lata). Od 2009 r. dziecko nie spędziło z ojcem ani jednego dnia. Od tego czasu ojciec nie uczestniczy w wychowaniu dziecka, nie załatwia żadnych spraw z nim związanych, nie decyduje w żadnej kwestii z nim związanej. Oprócz alimentów nie partycypuje w jego utrzymanie. Od 2008 r. wszystkie obowiązki związane z dzieckiem załatwia Wnioskodawczyni, jako matka. Dziecka nie łączą z ojcem żadne więzy uczuciowe i emocjonalne, gdyż dziecko nie zna ojca.

Małoletni syn od urodzenia, tj. od 26 lipca 2007 r. do dnia dzisiejszego zamieszkuje z Wnioskodawczynią. Od 2008 r. Wnioskodawczyni sama wychowuje dziecko, a władza rodzicielska jest wykonywana tylko przez Wnioskodawczynię.

Wyrokiem Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego z 2011 r., Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dziecko. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem zostało powierzone Wnioskodawczyni, zaś ojcu władza ta została ograniczona do współdecydowania o istotnych sprawach związanych z leczeniem i edukacją.

Od 2008 r. tylko Wnioskodawczyni, jako matka wykonuje wszystkie obowiązki związane z wychowaniem dziecka. Wnioskodawczyni z dzieckiem przebywa 365 dni w roku, chodzi do szkoły (wcześniej przedszkola) na wywiadówki, dni otwarte, przedstawienia związane z dniem rodzica czy świętami, uroczystościami związanymi z rozpoczęciem i zakończeniem roku szkolonego/przedszkolnego; wozi dziecko do szkoły, na treningi do klubu sportowego, na zajęcia dodatkowe pozalekcyjne, turnieje sportowe; organizuje wakacje, ferie, weekendy, każdy wolny czas; dba o jego zdrowie, leczenie, edukację; wozi dziecko na dodatkowe zajęcia z j. angielskiego oraz terapeutyczne, gdyż syn jest dyslektykiem. Wnioskodawczyni w pełni dba o rozwój małoletniego syna.

Poza ustalonymi alimentami, które ojciec dziecka przekazuje co miesiąc, to Wnioskodawczyni ponosi wszelkie koszty związane z utrzymaniem dziecka – w tym zajęcia dodatkowe, zajęcia w klubie sportowym, obozy sportowe, zajęcia terapeutyczne, leczenie ortodontyczne, logopedyczne, odzież podstawową, sportową, przybory szkolne oraz wszelkie zachcianki dziecka. Uroczystości rodzinne, święta, urodziny, ferie, wakacje, weekendy, czas wolny w dni powszednie Wnioskodawczyni spędza z dzieckiem, tylko ona się nim opiekuje. Wnioskodawczyni nigdy nie opuszcza syna i tylko ona mu towarzyszy. Wyłącznie Wnioskodawczyni dba o rozwój duchowy i emocjonalny syna. Od czasu, gdy ojciec dziecka opuścił dom, tj. od 2008 r. to Wnioskodawczyni wyłącznie wykonuje władzę rodzicielską nad małoletnim synem.

Wnioskodawczyni jest zatrudniona w urzędzie gminy od 2011 r. i osiąga dochód opodatkowany według skali podatkowej. Od kiedy Wnioskodawczyni podjęła pracę, rozlicza się jako matka samotnie wychowująca dziecko, gdyż w roku podatkowym jej dochód nie przekracza kwoty 112.000 zł. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej. Z rozliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na małoletniego syna korzysta, od kiedy uzyskała taką możliwość z tytułu podjęcia pracy. Ponieważ ojciec dziecka nie wykonuje władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem, to w zeznaniach podatkowych (PIT-37) w latach 2012, 2013, 2014 i 2015 Wnioskodawczyni skorzystała z pełnej ulgi prorodzinnej – 100%.

W maju tego roku Wnioskodawczyni dowiedziała się, że ojciec dziecka skorzystał z ulgi prorodzinnej w zeznaniu podatkowym za 2014 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni, osiągająca dochód i odprowadzająca składki podatkowe według skali podatkowej, jako rodzic, posiadająca władzę rodzicielską i faktycznie ją wykonująca, mogła w całości odliczyć ulgę prorodzinną na małoletnie dziecko w zeznaniu podatkowym (PIT-37) w 2015 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, prawem do odliczenia ulgi prorodzinnej jest zarówno posiadanie jak i faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

W celu nabycia prawa do odliczenia ulgi nie jest wystarczające, że rodzic wykazuje, że jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne.

Artykuł 27 f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że do nabycia ulgi konieczne jest w szczególności wychowanie przez rodzica swojego dziecka – wykonywanie pieczy nad dzieckiem, zarządzanie majątkiem oraz reprezentowanie dziecka. Ulga prorodzinna udzielana powinna być osobom, które faktycznie wykonują władzę rodzicielską, a nie mają tylko prawo władzy rodzicielskiej. Wnioskodawczyni uważa, że przed ustaleniem proporcji odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej powinno się wyjaśnić w sposób jednoznaczny, który z rodziców faktycznie wykonywał władzę rodzicielską. Nie można stosować odliczenia w równych częściach tylko w oparciu o treść wyroku rozstrzygającego rozwód rodziców.

Ojciec dziecka nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, a jedynie została mu ona ograniczona do współdecydowania w sprawach zdrowia i edukacji. Ojciec od 2009 r. nie skorzystał z uprawień do widzeń z dzieckiem.

Wnioskodawczyni uważa, że odliczenie ulgi prorodzinnej w pełni należy się rodzicowi, który faktycznie wykonuje władzę rodzicielską. Równy podział ulgi pomiędzy rodzicem, który ma prawo władzy rodzicielskiej i ją wykonuje, a rodzicem, który ma prawo władzy rodzicielskiej i jej w żadnym stopniu nie wykonuje – jest nieprawidłowy.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r.. poz. 361 z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92.67 zł, jeżeli dochody podatnika:

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

dwojga małoletnich dzieci – kwota 92.67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

92.67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
166.67 zł na trzecie dziecko,
225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 ww. ustawy przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 tej ustawy wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Mając na uwadze powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi prorodzinnej są m.in. podatnicy, którzy:

osiągali dochody opodatkowane według skali podatkowej (z zastrzeżeniem limitów wynikających z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
w stosunku do małoletniego dziecka wykonywali władzę rodzicielską.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Zgodnie z art. 95 i 96 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy władza rodzicielska to obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak jak tego wymaga interes społeczny. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy. Dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

W związku z tym ojciec dziecka ma prawo władzy rodzicielskiej, ale nie wywiązuje się z obowiązku wykonywania tejże władzy. Należy więc uznać, że rodzic, który posiada prawo władzy rodzicielskiej, a nie wywiązuje się z obowiązku wykonywania władzy rodzicielskiej, nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Rodzic, który nie ma kontaktu z dzieckiem od 2009 r. nie wywiązuje się więc z obowiązków, jakie wynikają z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Artykuł 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi, że jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, to każdy z rodziców jest zobowiązany i uprawniony do jego wykonywania. Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko, limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji.

Jednak podkreślić należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia praw do ulgi prorodzinnej nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie władzy do małoletniego dziecka.

Wnioskodawczyni wskazuje na Wojewódzkie Sądy Administracyjne, które potwierdzają, że tylko ten rodzic, który w rzeczywistości zajmuje się dzieckiem, może skorzystać w całości z ulgi prorodzinnej, tj.:

WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 5 maja 2015 r. sygn. akt I SA/G 1609/14;
WSA w Białymstoku sygn. akt I SA/Bk 242/15;
WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 10 grudnia 2015 r. sygn. Akt I SA/Ol 445/15.

Każde z tych orzeczeń dotyczyło podobnej sytuacji: gdzie rodzice są po rozwodzie, a dzieci są pod opieką matki, która odliczała całość ulgi prorodzinnej. W pewnym momencie ojciec złożył zeznanie podatkowe, w którym wykazał połowę odliczenia, motywując to prawo posiadaniem władzy rodzicielskiej na podstawie wyroku rozwodowego i/lub spełniania obowiązku alimentacyjnego.

Istotą tych wyroków są stwierdzenia:

wykonywanie władzy rodzicielskiej jest prawem i obowiązkiem rodzica, co nie oznacza, że w praktyce i faktycznie jest przez niego realizowane. Jeżeli więc rodzic faktycznie nie wykonuje pieczy nad dzieckiem, nie zarządza jego majątkiem i nie reprezentuje dziecka (art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), to nie można przyjmować, że wykonuje władzę rodzicielską, która mu przysługuje;
wykonywanie władzy rodzicielskiej to faktyczna piecza nad dzieckiem, a więc wspólne za mieszkiwanie, zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich jego potrzeb od tzw. życiowych: ubioru, wyżywienia, edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne. Oznacza to, że podatnik ma prawo do odliczenia od dochodu ulgi pod warunkiem jednak, że w danym roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską.

Zgodnie z zamiarem ustawodawcy, ulga prorodzinna to ulga, która ma pomóc rodzicom w wychowywaniu dzieci, a nie ulga z tytułu bycia rodzicem. Powyższe stwierdzenie poparte zostało w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 maja 2013 r. nr IPPB4/415-123/13-2/JK2, którego istotą jest decyzja, że brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami, będącymi po rozwodzie, nie oznacza prawa do skorzystania z ulgi w częściach równych. W związku z powyższym, odpisywana corocznie ulga prorodzinna jest świadczeniem, które powinno być przyznane matce na małoletniego.

Wnioskodawczyni od 2008 r. sama wychowuje małoletniego syna. Wyrokiem Sądu z 2011 r. został orzeczony rozwód z jej małżonkiem. Ojciec nie widział dziecka od 2009 r. W 2011 r. ojcu dziecka ograniczono władzę rodzicielską w stosunku do decydowania o zdrowiu i edukacji dziecka. Ojciec płaci alimenty na małoletniego syna, ale w żaden sposób nie uczestniczy w jego wychowaniu. Od 2008 r. nad małoletnim wyłącznie Wnioskodawczyni sprawowała i sprawuje oraz wykonywała i wykonuje władzę rodzicielską.

Celem nabycia przez podatnika prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej jest zarówno posiadanie, jak i faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. W celu nabycia prawa do odliczenia ulgi nie wystarczające jest, że rodzic wykazuje, że jest rodzicem posiadającym wadzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne.

Artykuł 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że do nabycia ulgi konieczne jest w szczególności wychowanie przez rodzica swojego dziecka – wychowanie pieczy nad dzieckiem, zarządzanie majątkiem oraz reprezentowanie dziecka. Ulga prorodzinna udzielana powinna być osobom, które faktycznie wykonują władzę rodzicielską, a nie mają tylko prawo władzy rodzicielskiej.

Wnioskodawczyni uważa, że przed ustaleniem proporcji odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej powinno się wyjaśnić w sposób jednoznaczny, który z rodziców faktycznie wykonywał władzę rodzicielską. Nie można automatycznie stosować odliczenia w równych częściach tylko w oparciu o treść wyroku rozstrzygającego rozwód rodziców. Ojciec dziecka nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, a jedynie została mu ona ograniczona do współdecydowania w sprawach zdrowia i edukacji. Ojciec od 2009 r. nie skorzystał z uprawień do widzeń z dzieckiem. Zdaniem Wnioskodawczyni odliczenie ulgi prorodzinnej w pełni należy się rodzicowi, który wykonuje władzę rodzicielską. Równy podział ulgi pomiędzy rodzicem, który ma prawo władzy rodzicielskiej i ją wykonuje, a rodzicem, który ma prawo władzy rodzicielskiej, a jej nie wykonuje w żadnym stopniu – jest nieprawidłowe. Ojciec dziecka wykorzystuje prawo władzy rodzicielskiej do zysków majątkowych. Wnioskodawczyni uważa, że ojciec żąda przywilejów, do których nie ma prawa. Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dziecko w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ulga prorodzinna należy się podatnikowi, który posiada władzę rodzicielską i wykonuje obowiązki rodzicielskie. Posiadanie władzy rodzicielskiej to prawo i obowiązek. Ojciec małoletniego ma prawo władzy rodzicielskiej, ale od 2009 r. nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zatem nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z „posiadaniem prawa władzy rodzicielskiej”.

Wnioskodawczyni uważa, że jako matka dziecka posiadająca prawo władzy rodzicielskiej i wykonywająca władzę rodzicielską miała prawo do skorzystania z pełnej ulgi prorodzinnej w 2015 r.

Końcowo Wnioskodawczyni wskazuje na stanowisko odróżniające posiadanie prawa władzy rodzicielskiej, a wykonywanie władzy rodzicielskiej, które podtrzymał:

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w Indywidualnej interpretacji znak ITPB2/4511-1169/15/RS;
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie indywidualnej Interpretacji IPPB4/4511-185/16-2/MS2.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zasady korzystania z tzw. ulgi prorodzinnej w rozliczeniu za rok 2015 określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym nie korzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński, określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Z treści wniosku wynika, że od 2008 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dziecko. Na mocy wyroku Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem zostało powierzone Wnioskodawczyni, zaś ojcu władza ta została ograniczona do współdecydowania o istotnych sprawach związanych z leczeniem i edukacją. Ojciec płaci również zasądzone alimenty w wysokości 450 zł miesięcznie. Z płacenia alimentów ojciec wywiązuje się terminowo. Od 2009 r. ojciec dziecka ani razu nie odwiedził syna, nie próbował się z nim kontaktować, ani razu nie skorzystał z możliwości odwiedzenia dziecka mimo zasądzonych widzeń. Ostatni raz ojciec widział dziecko w 2009 r. Od 2009 r. dziecko nie spędziło z ojcem ani jednego dnia. Od tego czasu ojciec nie uczestniczy w wychowaniu dziecka, nie załatwia żadnych spraw z nim związanych, nie decyduje w żadnej kwestii z nim związanej. Oprócz alimentów nie partycypuje w jego utrzymanie. Dziecka nie łączą z ojcem żadne więzy uczuciowe i emocjonalne, gdyż dziecko nie zna ojca.

Od 2008 r. tylko Wnioskodawczyni, jako matka wykonuje wszystkie obowiązki związane z wychowaniem dziecka. Wnioskodawczyni przebywa z dzieckiem 365 dni w roku, chodzi do szkoły (wcześniej przedszkola) na wywiadówki, dni otwarte, przedstawienia związane z dniem rodzica czy świętami, uroczystościami związanymi z rozpoczęciem i zakończeniem roku szkolonego/przedszkolnego; wozi dziecko do szkoły, na treningi do klubu sportowego, na zajęcia dodatkowe pozalekcyjne, turnieje sportowe; organizuje wakacje, ferie, weekendy, każdy wolny czas; dba o jego zdrowie, leczenie, edukację; wozi dziecko na dodatkowe zajęcia z j. angielskiego oraz terapeutyczne, gdyż syn jest dyslektykiem. Wyłącznie Wnioskodawczyni dba o rozwój duchowy i emocjonalny syna. Od czasu, gdy ojciec dziecka opuścił dom, tj. od 2008 r. to Wnioskodawczyni wyłącznie wykonuje władzę rodzicielską nad małoletnim synem.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że były małżonek Wnioskodawczyni od siedmiu lat nie utrzymuje z dzieckiem żadnego kontaktu, nie spotyka się z nim, nie uczestniczy w jego życiu przedszkolnym i szkolnym, nie organizuje mu zajęć dodatkowych, nie dba o jego zdrowie i edukację oraz rozwój duchowy i emocjonalny, w żaden sposób nie uczestniczy w jego wychowywaniu – to samego wykonywania obowiązku alimentacyjnego w tej sytuacji nie sposób uznać za wystarczający dla przyjęcia, że były małżonek wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle przedstawionego stanu faktycznego uznać zatem należy, że skoro Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego syna (bez udziału drugiego z rodziców), to Wnioskodawczyni przysługiwało wyłączne prawo do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w zeznaniu podatkowym za 2015 r. mogła tę ulgę odliczyć w 100 %.

Wskazać przy tym należy, że zakres żądania wnioskodawcy wyznacza:

stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy w kontekście jego wątpliwości interpretacyjnych w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego oraz własne stanowisko wnioskodawcy.

Ponadto należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Tym samym stanowisko organu oparte zostało na oświadczeniu Wnioskodawczyni, że władzę rodzicielską nad małoletnim synem wykonuje wyłącznie Wnioskodawczyni (ojciec dziecka nie wykonuje władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem).

Jeżeli więc opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym – wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków sądów administracyjnych oraz interpretacji organów podatkowych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin