2016.09.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-344/16-2/AF
z 26 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2016 r. (data wpływu 1 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zakupu nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zakupu nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowo-Akcyjna (dalej: „Spółka” „Podatnik” „Wnioskodawca”) - jest polskim rezydentem podatkowym i podlega w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Spółka powstała z przekształcenia Spółki E Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie uchwały z dn. 11 października 2012 r.

Spółka prowadzi działalność m.in. w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek, realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Spółka nie prowadziła ani nie prowadzi działalności w zakresie produkcji rolniczej (zwierzęcej, roślinnej).

W dniach 22, 23 i 29 września 2011 r., przed Notariuszem (Kancelaria Notarialna...) zawarte zostały następujące akty notarialne dot. przeniesienia prawa własności działek położonych na terenie Gminy. Na potrzeby ustalenia opłaty za rozpatrzenie niniejszego Wniosku każda z niżej wymienionych transakcji została uznana przez Wnioskodawcę za odrębne zdarzenia - odrębny stan faktyczny, które jednak są ze sobą nierozerwalnie związane i od siebie zależne (stanowisko Podatnika dotyczące danego stanu faktycznego )

Umowy może być zależne od zaistnienia innego stanu faktycznego ( innej Umowy):

Umowa nr 1: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 3.503.080,00 zł; pobrany PCC – 70.062 zł; nr ewidencyjny działki: 41/4; klasyfikacja działek: RIIIb, RIVb, RV; powierzchnia działek - 2,5022 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 2,5022 ha

Umowa nr 2: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 279.750,00 zł; pobrany PCC - 5.595 zł; nr ewidencyjny działki: 44/12; klasyfikacją działek: RIVa, RIVb; powierzchnia działek - 0,5595 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 3,0617 ha

Umowa nr 3: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 265.250,00 zł; pobrany PCC - 5.305 zł; nr ewidencyjny działki: 44/11; klasyfikacja działek: RIVa, RIVb; powierzchnia działek - 0,5305 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 3,5922 ha

Umowa nr 4: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-23; cena sprzedaży - 2.436.150,00 zł; pobrany PCC - 48.723 zł; nr ewidencyjny działki: 43/3; klasyfikacja działek: RIVa, RIVb, RV; powierzchnia działek - 4,8723 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 8,4645 ha

Umowa nr 5: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-30; cena sprzedaży - 5.827.000,00 zł; pobrany PCC - 116.540 zł; nr ewidencyjny działki: 42/6; klasyfikacja działek: RIIIb, RIVa, RIVb, RV, S-RV, B-RV; powierzchnia działek - 5,8270 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 14,2915 ha.

(określane dalej łącznie jako: „Umowy”).

Nabywane działki nie były zabudowane budynkami mieszkalnymi. Jedynie działka nr 42/6 nabyta Umową nr 5 była zabudowana, ale budynkiem gospodarczym gospodarstwa rolnego (pow. zabudowy 25 m2), co zostało potwierdzone przez Spółkę w Zawiadomieniu o zmianach danych ewidencyjnych wydanym z up. Starosty. Nie był to jednak budynek mieszkalny.

Stroną ww. Umów, na której ciążył obowiązek uiszczenia podatku PCC, był kupujący nieruchomość, tj. Spółka P Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowo-Akcyjna (Podatnik).

Ustalone w Umowach ceny poszczególnych nieruchomości zostały przedstawione powyżej. Z tytułu zawartych Umów, w oparciu o art. 7 ust. 1 pkt 1 lit a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. (tekst jednolity: Dz. U. 2010, Nr 101, poz. 649, z późniejszymi zmianami) o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „ustawa o PCC”) notariusz pobrał od Podatnika podatek PCC w łącznej kwocie 246.225 złotych tj. 2% od uzgodnionych cen.

Jak wynika z posiadanego przez Spółkę Zawiadomienia o zmianach danych ewidencyjnych wydanego z up. Starosty - wydział geodezji - grunty nabywane poszczególnymi Umowami, w datach ich nabycia sklasyfikowane były w całości jako użytki rolne (oznaczenia RIIIb, RIVa, RIVb, RV, S-RV, B-RV).

Ponadto, jak wynika z posiadanego Zawiadomienia o zmianach danych ewidencyjnych oraz chronologii numerów dla zawartych aktów notarialnych, z chwilą zawarcia Umowy nr 1 (czyli w chwili nabycia działki nr 41/4) Podatnik stał się właścicielem użytków rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha fiz., a ich dokładna powierzchnia zgodnie z Zawiadomieniem wynosiła 2,5022 ha fiz. (sklasyfikowane jako RIIIb, RIVb, RV).

Po zawarciu dalszych Umów, tj. o nr 2 do 5 powierzchnia użytków rolnych sukcesywnie zwiększała się i z chwilą zawarcia ostatniej z nich, tj. Umowy nr 5 wyniosła ostatecznie 14,2915 ha fiz., co zostało przedstawione powyżej. Powierzchnia użytków rolnych przekraczała 1 ha na moment zawarcia każdej z niżej wymienionych Umów, co również zostało przedstawione powyżej.

Podatnik zadeklarował przedmiotowe grunty do opodatkowania podatkiem rolnym. Podatnik opodatkował je jak gospodarstwo rolne. Na potwierdzenie powyższego Podatnik uzyskał:

Pismo wystosowane przez Wójta Gminy , w której urzędowo potwierdzono, że nabywane kolejnymi Umowami przedmiotowe użytki rolne o pow. 14,2915 ha fiz. stanowiły w 2011 r. gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów Ustawy z dn. 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (dalej „Ustawa o podatku rolnym”);
Zaświadczenie wydane przez Wójta Gminy, w którym urzędowo poświadczono, że w okresie od października 2011 r. do sierpnia 2012 r. przedmiotowe użytki rolne (o pow. 14,2915 ha fiz.) zostały opodatkowane podatkiem rolnym z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku rolnym.

Wymienione wyżej warunki uległy częściowemu spełnieniu. Na moment zawarcia Umów nr 1, 2, 3, 4 i 5 przedmiotowy teren był objęty obowiązującym wtedy Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego gminy, który przewidywał na nim funkcję usługową z możliwością zabudowy wielkopowierzchniowej.

Po nabyciu nieruchomości uzyskiwane były decyzje i pozwolenia (w tym środowiskowe) dotyczące budowy infrastruktury (energetycznej, wodnej, drogowej) na części przedmiotowego gruntu. Na bazie tych pozwoleń wykonywane były prace przygotowawcze, budowlane lub rozbiórkowe. Jednakże w datach zawarcia przedmiotowych Umów na przedmiotowym gruncie Podatnik nie wykonywał żadnych czynności rzeczywistych wykluczających użytkowanie gruntu w działalności rolniczej. Co więcej, w chwilach zawarcia poszczególnych Umów nie istniała decyzja zezwalająca na rozpoczęcie planowanego zamierzenia inwestycyjnego.

W dniu 23 marca 2012 r. Podatnik uzyskał Decyzję Starosty o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej na działkach numer 41/4, 42/6, 43/3, 44/11 i 44/12. Na mocy tej decyzji Starosta wyłączył z produkcji rolnej grunty rolne klasy RIIIb o łącznej powierzchni 1,5270 ha, położone na działkach numer 41/4 i 42/6.

Na przedmiotowym terenie Podatnik zaplanował inwestycję polegającą na budowie marketu budowlanego oraz obiektu handlowo - usługowo - rozrywkowego wraz z wewnętrznymi instalacjami i infrastrukturą. Na realizację powyższej inwestycji Podatnik uzyskał prawo na mocy Decyzji Starosty z dnia 8 sierpnia 2012 r. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę obejmującego teren działek numer 41/4, 42/6, 43/3, 44/11 i 44/12.

Na podstawie pozwolenia na budowę uzyskanego po zawarciu ww. Umów (i późniejszego pozwolenia zamiennego z 19 grudnia 2012 r.) Spółka rozpoczęła realizację centrum handlowo-usługowego i marketu budowlanego. Rozpoczęcie robót miało miejsce w sierpniu 2012 r., zaś ich zakończenie miało miejsce w październiku 2013 r. Następnie, posiadane przez podatnika ww. działki wraz z wybudowanymi obiektami usługowo-handlowymi zostały zbyte w dniu 28 listopada 2014 r. na rzecz Spółki S. Sp. z o.o.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy sprzedaż prawa własności gruntów o powierzchni użytków rolnych większych niż 1 ha w ramach Umów nr 1, 4 i 5 jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 2 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.) w związku z art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym?
Czy sprzedaż prawa własności gruntów o powierzchni użytków rolnych mniejszych niż 1 ha w ramach Umów nr 2 i 3 jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 2 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.) w związku z art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym?

Zdaniem Wnioskodawcy, jak wynika z art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o PCC, zwolnieniu od podatku PCC podlega m.in. przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, z wyjątkiem budynków mieszkalnych, w drodze umowy sprzedaży, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne (zbywającego) albo utworzą gospodarstwo rolne (u nabywcy) lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

W ocenie Podatnika przedmiotowe użytki rolne nabyte Umowami nr od 1 do 5 spełniały wszystkie warunki opisane w przywołanym przepisie ustawy o PCC (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.). Zdaniem Spółki zarówno:

Umowy nr 1, 4 i 5 (pytanie nr 1) jak i

Umowy nr 2 i 3 (pytanie nr 2)

winny być zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym z uwagi na poniższe okoliczności:

A. Nieruchomość została nabyta na własność, w drodze umów sprzedaży.

Na podstawie Umów zawartych w formie wymienionych powyżej, aktów notarialnych Podatnik nabył na własność opisane nieruchomości.

B. Nie znajdowały się na niej budynki mieszkalne.

Z posiadanych przez Spółkę danych z ewidencji gruntów i budynków, nabywane działki nie były zabudowane budynkami mieszkalnymi. Jedynie działka nr 42/6 nabyta Umową nr 5 była zabudowana, ale budynkiem gospodarczym gospodarstwa rolnego. Nie był to jednak budynek mieszkalny.

C. Grunty nabyte umowami nr 1, 4 i 5 stanowiły gospodarstwo rolne, a grunty nabywane umowami nr 2 i 3 powiększały gospodarstwo rolne spółki (weszły w jego skład). Na żadnej z nieruchomości nie była prowadzona działalność gospodarcza (inna działalność niż rolnicza).

Niezajęcie gruntu na działalność gospodarczą:

W chwilach zawierania Umów przedmiotowy grunt i działki, które na niego się składały, nie były zajęte na działalność gospodarczą przez stronę sprzedającą ani przez Podatnika.

Podatnik pragnie podkreślić, iż z punktu widzenia niniejszej sprawy, istotnym jest jedynie to czy grunt był zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, innej niż działalność rolnicza, wyłącznie na chwilę dokonywania czynności cywilnoprawnej (tj. nabycia danej nieruchomości).

W analizowanym przypadku należy mieć na uwadze, że Podatnik mógł faktycznie dysponować nieruchomościami (w tym zajmować je faktycznie na prowadzenie działalności gospodarczej) dopiero po nabyciu, ponieważ do momentu nabycia Podatnik nie miał tytułu prawnego do przedmiotowych nieruchomości. Odpowiednio, nie było możliwe aby Podatnik prowadził faktyczne czynności w zakresie działalności gospodarczej na nieruchomościach już w momencie ich nabywania, ponieważ mógł je ewentualnie rozpocząć dopiero w następstwie nabycia (po nabyciu). Przed nabyciem gruntów Podatnik mógł prowadzić jedynie czynności z tymi gruntami związane (uzgodnienia prawne, formalne, techniczne).

Zatem w chwili nabycia przez Podatnika przedmiotowych nieruchomości nie były one faktycznie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast ewentualne zmiany w przeznaczeniu nieruchomości mogące mieć miejsce po nabyciu nie mogą mieć wpływu na możliwość zastosowania zwolnienia nabycia nieruchomości z opodatkowania PCC.

W tym miejscu ważne jest rozstrzygnięcie co oznacza stwierdzenie podane w Ustawie o podatku rolnym „zajęty na działalność gospodarczą”. Celowym jest odniesienie się do podstaw opodatkowania podatkiem od nieruchomości gruntów zajętych bądź niezajętych na działalność gospodarczą, bowiem, aby grunty oznaczone jako grunty orne lub grunty rolne zabudowane nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, nie mogą być zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Przez analogię, te podstawy będą także właściwe w przypadku konieczności ustalenia czy mamy do czynienia z gospodarstwem rolnym czy nie i z zajęciem na działalność rolniczą lub na działalność inną niż rolnicza, a co za tym idzie na możliwość skorzystania ze zwolnienia w podatku PCC.

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie definiuje jednak pojęcia „gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej”, a jedynie odnosi się do „gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej”. Jednakże, zdaniem Podatnika, pojęcie „grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej” jest różne od pojęcia „grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”.

Z uwagi na brak definicji legalnej pojęcia „zajętych”, określenie to Podatnik interpretuje według jego językowego znaczenia. Zgodnie z definicjami zawartymi w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza (Tom 5, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 468) wyraz „zająć”, „zajmować” oznacza - zapełnić (zapełniać), wypełnić (wypełniać) sobą lub czymś jakąś przestrzeń, powierzchnię, z kolei zwrot „zająć się”, „zajmować się” oznacza - zacząć coś robić lub pracować nad czymś, wykonywać jakąś pracę. Z definicji tych wynika, iż przez pojęcie „gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć faktyczne wykonanie konkretnych czynności, działań na gruncie powodujących dokonanie zamierzonych celów lub osiągnięcie konkretnego rezultatu związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Takie stanowisko wyraził m.in. Prezydent Miasta Szczecin w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 18 listopada 2014 r. (Sygn. WPiOL-III.310.293.2014.AW), który podkreśla, że „przez pojęcie „gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć faktyczne wykonanie konkretnych czynności, działań na gruncie powodujących dokonanie zamierzonych celów lub osiągniecie konkretnego rezultatu związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. przygotowanie terenu pod inwestycję, ogrodzenie terenu, prace budowlane, wykopy)”. W przypadku przedmiotowych gruntów posiadanych przez Podatnika faktyczne zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne nie miało miejsca na moment zawarcia Umów.

Powyższe stanowisko potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (z dnia 20 stycznia 2009 r., Sygn. akt III SA/Wa 2129/08). WSA w Warszawie podkreślił, że „Tym samym w kontekście przedmiotu opodatkowania u.p.o.l. sformułowanie „gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej” oznacza, że na gruncie muszą być wykonywane rzeczywiste czynności składające się na prowadzenie działalności gospodarczej. Czynności te muszą być wykonywane w sposób trwały i tak, że w zasadzie wykluczają prowadzenie innej działalności, tj. rolniczej lub leśnej.”

W tym samym wyroku WSA w Warszawie uzasadnił, że „W ocenie Sądu przez pojęcie gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne zajęte na prowadzoną działalność gospodarczą należy także rozumieć podjęcie przez przedsiębiorcę na tych gruntach działań zmierzających do osiągnięcia przychodu, w tym także czynności przygotowawczych, polegających na budowie inwestycji przeznaczonej do tej działalności. Chodzi tutaj o działania faktyczne na gruncie polegające na ingerencji w grunt w taki sposób, aby powodowały one zmiany w gruncie uniemożliwiające jego wykorzystanie jako grunt rolny, tj. rozpoczęcie działań na gruncie lub jego wyłączenie z produkcji rolnej.” Taka ingerencja w grunty nie była dokonywana ani przed, ani w dniu zawarcia przedmiotowych Umów, dlatego nie może być mowy o ich fizycznym zajęciu na prowadzenie działalności gospodarczej w dniu zakupu.

Ponadto, w tym samym wyroku WSA w Warszawie mówi o ingerencji na gruncie uniemożliwiającej wykorzystanie tegoż gruntu jako grunt rolny. Na przedmiotowych działkach możliwe było faktyczne wykorzystanie gruntów jako rolne. W rzeczywistości przedmiotowy grunt porastała i porasta głównie trawa, krzewy i drzewa.

W tym miejscu można dodatkowo przytoczyć argumentację Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z wyroku z dnia 24 października 2007 r. (sygn. I SA/Lu 327/07), który mówi o gruntach zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej jako o gruncie, „na którym przedsiębiorca faktycznie prowadzi działalność gospodarczą, na którym przedsiębiorca w rzeczywistości wykonuje czynności wchodzące w zakres prowadzonej działalności gospodarczej”. Na uwagę zasługuje zatem wskazanie, iż aby grunt był zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, musi nastąpić jego „faktyczne” i „rzeczywiste” zajęcie, nie zaś sam fakt posiadania gruntu przez przedsiębiorcę.

W uzupełnieniu powyższego warte podkreślenia jest także inne dostępne orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące tej kwestii:

„Zajęcie gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej (art. 1 ustawy o podatku rolnym i art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych) jest ustawowym pojęciem o węższym zakresie od zakresu ustawowego pojęcia gruntu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). (…) Grunt zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej zawsze będzie gruntem związanym z prowadzeniem tej działalności. Natomiast grunt związany z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zawsze będzie gruntem zajętym na prowadzenie działalności gospodarczej” (wyrok WSA w Lublinie z dnia 24 października 2007 r., sygn. I SA/Lu 327/07),

Jednakże samo uzyskanie przez Spółkę pozwolenia na budowę na danym gruncie nie generuje jeszcze obowiązku podatkowego, dopiero zajęcie gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej, a więc jak to ustalono wyżej, faktyczne, rzeczywiste dokonanie na gruncie czynności składających się na prowadzenie działalności gospodarczej spowoduje powstanie obowiązku podatkowego. Spółka nie ma bowiem obowiązku realizacji inwestycji, pomimo istnienia ostatecznych decyzji o pozwolenie na budowę” (wyrok WSA w Krakowie z dnia 4 grudnia 2007 r., sygn. I SA/Kr 757/07).

Również w literaturze przedmiotu podawane są wytyczne w zakresie momentu rozpoznania zajęcia gruntów na działalność gospodarczą. Niekwestionowany autorytet w tym temacie to Rektor Uniwersytetu w Białymstoku – Prof. Leonard Etel (Podatek od nieruchomości. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska 2012, s. 108) stwierdza, że „Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 4 grudnia 2007 r., I SA/Kr 757/07, LEX nr 1021698, wskazał, iż realizacja na nieruchomości inwestycji polegającej na budowie budynków mieszkalnych celem ich dalszego odsprzedania innym podmiotom niewątpliwie mieści się w zakresie czynności składających się na prowadzenie działalności gospodarczej. Jednakże dla przyjęcia, iż użytek rolny będzie opodatkowany podatkiem od nieruchomości, niewystarczające jest samo uzyskanie przez spółkę pozwolenia na budowę na danym gruncie, dopiero zajęcie gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej, a więc rzeczywiste dokonanie na gruncie czynności składających się na prowadzenie działalności spowoduje powstanie obowiązku podatkowego”.

Poza tym, w książce Podatek od nieruchomości w orzecznictwie sądów administracyjnych. Komentarz. Linie interpretacyjne pod red. naukową Wojciecha Morawskiego (wyd. Wolters Kluwer Polska S.A., wydanie 2013 rok, str. 316) autor wyraża stanowisko, że „Nie zasługują natomiast na akceptację tezy, zgodnie z którymi przeznaczenie pod inwestycję terenu, co do którego podatnik uzyskuje koncesje, pozwolenie na budowę lub dokonuje zmiany przeznaczenia gruntów w planie przestrzennym, skutkuje zajęciem tego gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej”.

Grunt, który stanowił gospodarstwo rolne lub wszedł w skład gospodarstwa rolnego spółki.

Zgodnie z § 68 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. 2001, Nr 38, poz. 454), do użytków rolnych zalicza się między innymi: grunty orne - oznaczone symbolem „R”, pastwiska trwałe - oznaczone symbolem „Ps”, rowy - oznaczone symbolem „W”, łąki - oznaczone symbolem „Ł”, sady - oznaczone symbolem „S”.

Z posiadanego przez Podatnika Zawiadomienia wydanego przez Starostę, wynika, że grunty nabywane poszczególnymi Umowami, w datach ich nabycia sklasyfikowane były w całości jako użytki rolne (oznaczenia RIIIb, RIVa, RIVb, RV, S-RV, B-RV). Ponadto, jak wynika z zestawienia Umów wykazanych na początku opisu stanu faktycznego łączna powierzchnia użytków rolnych, od momentu zawarcia Umowy nr 1 była wyższa niż 1 ha fiz. i zwiększyła się sukcesywnie do powierzchni 14,2915 ha fiz. w momencie zawarcia umowy nr 5. Na chwilę zawarcia każdej z przedmiotowych Umów nr 1 do 5 była każdorazowo większa od 1 ha fiz.

Jak wynika z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 2000, Nr 100, poz. 1086, z późniejszymi zmianami), podstawę wymiaru podatków stanowią dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków. Przy ustalaniu wysokości podatku od nieruchomości gruntowych oraz przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu od podatku PCC decydującą rolę odgrywają zapisy ewidencji gruntów i budynków, gdyż ma ona charakter rejestru urzędowego spełniającego wymogi, o których mowa w art. 194 Ordynacji podatkowej. Ewidencja ta sama w sobie stanowi dowód tego, co zostało w niej stwierdzone. Stwierdzenie to znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych. NSA, w wyroku z dnia 3 marca 2005 r. (sygn. akt FSK 912/04), stwierdził, że jeżeli „dane z ewidencji gruntów stanowią podstawę wymiaru podatków, a contrario należy przyjąć, że dane te stanowią podstawę do stosowania zwolnień od podatku, jeśli zwolnienie zależy od danych objętych ewidencją gruntów”. Potwierdza to orzeczenie warszawskiego WSA z dnia 28 marca 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 3501/05), które mówi, że „ewidencja gruntów i budynków jest urzędowym źródłem informacji faktycznych wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych i w każdym przypadku, gdy dane zawarte w deklaracji, czy informacji złożonej przez podatnika są niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji, rozstrzygające znaczenie dla opodatkowania gruntów mają zapisy wynikające z ewidencji”.

Również interpretacje podatkowe wydawane przez organa podatkowe uwzględniają podobne stanowisko. Między innymi Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu zgadza się ze stwierdzeniem, że „... o tym, czy dane grunty stanowią gospodarstwo rolne, czy też stanowią nieruchomości rolne, stanowi, zgodnie z ustawą o podatku rolnym, wyłącznie ich sklasyfikowanie w ewidencji gruntów i budynków, a nie ich przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego czy też w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.” (Interpretacja z dnia 10 marca 2006 r., nr PM/436-1/06).

Wg obowiązujących przepisów Ustawy o podatku rolnym (warunkujących zwolnienie w PCC w stanie prawnym obowiązującym do dn. 31 grudnia 2015 r.) nie „zamiar” prowadzenia działalności innej niż rolnicza, lecz jej faktyczne prowadzenie w danym momencie ma znaczenie z punktu wypełnienia widzenia definicji gospodarstwa rolnego na daną chwilę. Definicja gospodarstwa rolnego zawarta w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym nie wymaga prowadzenia działalności rolniczej w ogóle, a jedynie nieprowadzenia żadnej innej. Ten wymóg przedmiotowy grunt spełniał.

WSA w Warszawie w wyroku z 23 września 2011 r. (Sygn. akt III SA/Wa 126/11) stwierdził, że „argumentacja organu jest nieprawidłowa. Nie znajduje ona oparcia w wyżej omówionych przepisach u.p.r., które jak wyżej wskazano nie definiują jako pozytywnej przesłanki uznania nieruchomości za gospodarstwo rolne - „przeznaczenia gruntów na działalność rolniczą”, lecz formułują przesłankę negatywną - (nie) „zajęcia nieruchomości na prowadzenie działalności gospodarczej, innej niż rolnicza”.

Zatem, w przypadku przedmiotowych gruntów, które nie były zajęte na działalność inną niż rolnicza, nabywane sukcesywnie Umowami o nr 1 do 5 działki ewidencyjne (w całości użytki rolne sklasyfikowane jako RIIIb, RIVa, RIVb, RV, S-RV, B-RV), weszły w skład gospodarstwa rolnego lub stanowiły gospodarstwo rolne (w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku rolnym), gdyż łączna powierzchnia tychże niezajętych na działalność gospodarczą użytków rolnych przekraczała za każdym razem 1 ha fiz.

Ustalenie, czy grunty stanowią, wejdą w skład lub też utworzą gospodarstwo rolne, następuje wyłącznie w oparciu o przepisy prawa rolnego, a inny sposób definicji wynikający z przepisów Kodeksu Cywilnego nie powinien znajdować zastosowania w przypadku oceny, czy powinno mieć miejsce zwolnienie od PCC na podstawie art. 9 pkt 2 lit a) ustawy o PCC.

NSA w Warszawie, w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 maja 1994 r. (sygn. akt III SA 1438/93), podał, że „kiedy przepisy podatkowe zawierają własną, normatywną definicję gospodarstwa rolnego; nie ma podstaw do rozważania - dla celów podatkowych - czy konkretna nieruchomość może być uznana za gospodarstwo rolne, w rozumieniu przepisów art. 55³ k.c.” oraz, że „w żadnym bowiem razie wnioski wyprowadzone z takich rozważań nie mogłyby wpłynąć na uchylenie stosowania konkretnego przepisu zamieszczonego w prawie podatkowym, byłoby to łamanie prawa”. Jedynym składnikiem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym są grunty o łącznej powierzchni powyżej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowego, nawet wtedy, gdy nie istnieje żaden związek ekonomiczny pomiędzy poszczególnymi składnikami tych gruntów.

Potwierdza to także Wyrok NSA z dnia 26 września 2013 r. (sygn. II FSK 2704/11), w świetle którego „Definicja gospodarstwa rolnego zawarta w przepisach u.p.r., o czym była już mowa, ma jedynie charakter formalny, związany wyłącznie z powierzchnią gruntów i ich zaklasyfikowaniem w stosownej ewidencji gruntów. Natomiast w jej świetle, nie ma znaczenia faktyczne prowadzenie gospodarstwa rolnego w ujęciu funkcjonalnym, rozumianym jako prowadzenie na tych gruntach działalności rolniczej, uzyskiwanie z tego tytułu dochodów, posiadanie stosownych środków produkcji to umożliwiających, czy też w przeciwieństwie do definicji tego pojęcia zawartej w art. 55³ Kodeksu cywilnego, traktowanie gospodarstwa rolnego jako zorganizowanej całości gospodarczej.”

Do takiego wniosku doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 marca 2015 r. (sygn. IBPBII/1/436-374/14/MZ), który potwierdził, że „Gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rolnych. To oznacza, że zwolnieniem określonym w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych może być objęty zakup tylko takich gruntów (tj. gruntów stanowiących użytki rolne lub gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych), pod warunkiem, że w chwili dokonania czynności umowy kupna-sprzedaży grunty te stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.”

Bez znaczenia pozostaje tutaj również fakt, iż powierzchnia przedmiotowych działek ewidencyjnych gruntu, które wchodziły w skład gospodarstwa rolnego nie przekraczała 1 ha, bowiem istotne znaczenie dla celów oceny, czy dana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, ma łączny obszar gruntów, a nie obszar poszczególnych działek ewidencyjnych.

Takie stanowisko potwierdza m.in. Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 października 2013 r. (IPTPB2/436-86/13-2/KK) oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 sierpnia 2012 r, sygn. ITPB2/436-85/12/MK. Potwierdza je również doktryna prawa - jak zauważa bowiem prof. Leonard Etel: „Użytki rolne stanowiące własność i współwłasność podatnika podlegają łączeniu w celu ustalenia normy obszarowej gospodarstwa rolnego. (...) Nie znajduje uzasadnienia prawnego argument, że grunty stanowiące odrębny przedmiot opodatkowania nie podlegają łączeniu z innymi gruntami stanowiącymi własność podatnika. (...) Grunty rolne, stanowiąc własność i współwłasność podatnika, nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m. in., że za gospodarstwo rolne należy uznać grunty (...) nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. (...) Jedynym elementem łączącym wyżej wymienione grunty jest osoba podatnika” (Glosa do wyroku WSA z dnia 16 stycznia 2004 r., sygn. akt III SA 1140/03, „Orzecznictwo Sądów Polskich”, Nr 12, s. 155).

Potwierdza je również doktryna prawa - jak zauważa bowiem prof. Leonard Etel: „Użytki rolne stanowiące własność i współwłasność podatnika podlegają łączeniu w celu ustalenia normy obszarowej gospodarstwa rolnego. (...) Nie znajduje uzasadnienia prawnego argument, że grunty stanowiące odrębny przedmiot opodatkowania nie podlegają łączeniu z innymi gruntami stanowiącymi własność podatnika. (...) Grunty rolne, stanowiąc własność i współwłasność podatnika, nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m. in., że za gospodarstwo rolne należy uznać grunty (...) nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. (...) Jedynym elementem łączącym wyżej wymienione grunty jest osoba podatnika” (Glosa do wyroku WSA z dnia 16 stycznia 2004 r., sygn. akt III SA 1140/03, „Orzecznictwo Sądów Polskich”, Nr 12, s. 155).

Wszystkie warunki, które zostały wymienione powyżej, były wypełnione na moment dokonania czynności cywilnoprawnej, jaką było podpisanie każdej z Umów, w związku z czym wymogi stawiane przez art. 9 pkt 2 lit a) ustawy o PCC (w brzmieniu obowiązującym do dn. 31 grudnia 2015 r.) do zastosowania zwolnienia były również spełnione w datach ich zawarcia.

Zasadność stanowiska Podatnika znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach wydanych przez organy podatkowe w podobnych stanach faktycznych.

Prawidłowość stanowiska Podatnika potwierdzają interpretacje indywidualne wydane przedsiębiorcom (w tym zajmującym się budownictwem) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w podobnych stanach faktycznych lub podobnych zdarzeniach przyszłych, tj. interpretacje z 9.10.2015 r. (IPPB2/4514-367/15-6/LS), z 15.12.2014 r. (sygn. IPPB2/436-619/14-4/MZ) oraz z 20.02.2012 r. (sygn. IPPB2/436572/112/AF). W tych interpretacjach Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że „... zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a) ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy. Ponadto należy mieć na uwadze, że z powyższego zwolnienia wyłączone są znajdujące się na obszarze miast budynki mieszkalne lub ich części. Tym samym jeżeli w skład nabywanej nieruchomości wchodzą położone na obszarze miast budynki mieszkalne lub ich części to zabudowania te nie korzystają z omawianego zwolnienia i podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na zasadach ogólnych.”

To samo właściwie potwierdza inna interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, tj. interpretacja z 8.05.2012 r. (sygn.. IPPB2/43690/124/MZ): „Na tle powyższego, należy stwierdzić, że zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit a) ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.”

Podobnie stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji wydanej dla przedsiębiorcy niezajmującego się rolnictwem (interpretacja z 23 lipca 2013 r. - nr IBPBII/1/436-118/13/MZ) stwierdził, że „W związku z powyższym, jeżeli w przedmiotowej sprawie nabywana przez Wnioskodawcę w drodze umowy kupna-sprzedaży część nieruchomości o powierzchni 5,4506 ha, w chwili dokonania jej zakupu istotnie zachowa swój rolny charakter w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym i w świetle przepisów tej ustawy będzie stanowić gospodarstwo rolne, to należy uznać, że zostanie spełniona przesłanka warunkująca zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, określona w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.”

Do tego samego wniosku doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 marca 2015 r. (sygn. IBPBII/1/436-374/14/MZ) oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 5 marca 2012 r. (sygn. IBPBII/1/436486/11/MZ), który potwierdził, że „Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.”

Analogicznie stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 23 kwietnia 2013 r. (sygn. ILPB2/415-63/13-3/ES): „Na tle powyższego należy stwierdzić, że zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a) ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.”

Powyższe zostało także potwierdzone potem m.in. orzeczeniem WSA w Gdańsku z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Gd 215/12: „Nie ma także znaczenia zamiar, jaki będzie towarzyszył nabywcy, dotyczący wykorzystywania gruntu w przyszłości, po nabyciu. Jedynie miarodajny moment, jaki powinien być uwzględniany przy ustalaniu zwolnienia podatkowego, to chwila nabywania gruntu. (...) Nieistotne jest także to, czy nabywca faktycznie prowadził działalność rolniczą w rozumieniu art. 2 ust. 2 u.o.p.r. Te wszystkie wymienione okoliczności nie mogą być uwzględniane przy stosowaniu zwolnienia podatkowego z uwagi na literalne brzmienie przywoływanych dotychczas przepisów”.

Również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 20 lutego 2012 r. (sygn. IPPB2/436-572/11-2/AF) zauważył „Zatem w sytuacji, gdy przedmiotem umowy sprzedaży w każdej transakcji jest sprzedaż gruntów rolnych (tj. gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych), zajętych na prowadzenie działalności rolniczej, o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy (a zatem stanowiących w chwili zawarcia umowy sprzedaży „gospodarstwo rolne” na gruncie ustawy o podatku rolnym), umowa taka jest wolna od podatku od czynności cywilnoprawnych.”

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacjach indywidualnych z 13 lipca 2015 r. (IPTPB2/451417/155/KK) oraz z 9 października 2015 r. (IPTPB2/451437/154/KK), jak również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 20 lutego 2015 r. (ILPB2/436348/143/MK).

Na powyższe zwrócił trafnie uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniach z dnia 26 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 2704/11 - II FSK 2722/11 i II FSK 2865/11), wedle, których, z uwagi na brzmienie art. 9 pkt 2 lit. a) Ustawy PCC, ustalenie zaistnienia przesłanek warunkujących zastosowanie określonego w przepisie zwolnienia podatkowego, (a więc, że grunty stanowią gospodarstwo rolne, utworzą je lub wejdą w skład takiego gospodarstwa będącego własnością nabywcy, a także, iż nie są one zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), powinno nastąpić na moment dokonania sprzedaży, na co wskazuje użyty przez ustawodawcę zwrot „w chwili dokonania czynności”.

Powyższe potwierdził później Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dn. 18 czerwca 2014 r. (I SA/Ol 456/14), który dokonał wykładni art. 9 pkt 2 lit. a) p.c.c. według którego „zwalnia się od podatku czynności polegające na przeniesieniu własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów sprzedaży, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym w chwili dokonania czynności, nabyte grunty rolne stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy”.

Z analizy przedmiotowego przepisu wynika także, że bez wpływu na prawo do powyższego zwolnienia pozostaje przeznaczenie gruntu w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego, jak również późniejsza zmiana przeznaczenia zakupionego gruntu przez nabywcę.

Prawidłowość tego stanowiska Podatnika potwierdzają interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w podobnych stanach faktycznych lub podobnych zdarzeniach przyszłych, tj. interpretacje z 9.10.2015 r. (IPPB2/4514-367/15-6/LS), z 15.12.2014 r. (sygn. IPPB2/436-619/14-4/MZ) oraz z 20.02.2012 r. (sygn. IPPB2/436572/112/AF). W tych interpretacjach Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że „... Z analizy przedmiotowego przepisu wynika również, że bez wpływu na prawo do ww. zwolnienia pozostaje późniejsza zmiana przeznaczenia zakupionego gruntu.”

To samo właściwie potwierdza inna interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, tj. interpretacja z 8.05.2012 r. (sygn. IPPB2/43690/124/MZ): „Powyższy przepis oznacza, że ocena warunków czy nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego dokonywana jest w momencie zawarcia czynności prawnej.”

Również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 5 marca 2012 r. (sygn. IBPBII/1/436486/11/MZ zaznaczył, że „(...) Z analizy przedmiotowego przepisu wynika również, że bez wpływu na prawo do ww. zwolnienia pozostaje późniejsza zmiana przeznaczenia zakupionego gruntu.”

Argumentacja Podatnika znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych w Katowicach, Łodzi, Poznaniu i Bydgoszczy dla innych podatników, w tym interpretacjach:

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach: z 2.03.2015 r. (sygn. IBPBII/1/436-374/14/MZ), z 24.07.2013 r. (sygn. IBPBII/1/436-118/13/MZ), z 5.03.2012 r. (sygn. IBPBII/1/436-486/11/MZ);

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi: z 9.10.2015 r. (sygn. IPTPB2/451-437/15-4/KK), z 13.07.2015 r. (sygn. IPTPB2/451-417/15-5/KK),

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu: z 20.02.2015 r. (sygn. ILPB2/436-348/14-3/MK), z 4.06.2013 r. (sygn. ILPB2/436-35/09-4/MK), z 19.06.2012 r. (sygn. ILPB2/436-157/12-2/TR), z dnia 15.11.2011 r. (sygn. ILPB2/436-165/11-2/AJ,

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy: z 10.05.2013 r. (sygn. ITPB2/436-33/13/DSZ), z 12.11.2012 r. (sygn. ITPB2/436-159/12/ENB), z 28.02.2012 r. (sygn. ITPB2/436-184/11/MK).

Na koniec warte przywołania jest także Pismo Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Lokalnych z dnia 26 lipca 2010 r., do Izby Notarialnej, w sprawie zakresu zwolnienia od podatku, określonego w art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych: „W odpowiedzi na wystąpienie z dnia (…), nr (…) w sprawie zakresu zwolnienia od podatku, określonego w art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649), Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje. (…) Odnosząc się do zwolnienia wynikającego z art. 9 pkt 2 uPCC podkreślić należy, że warunkiem do jego zastosowania jest, aby określone w tym przepisie grunty, w chwili dokonania czynności stanowiły gospodarstwo rolne albo utworzyły gospodarstwo rolne lub weszły w skład gospodarstwa rolnego, w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. (…) Wykładnia językowa przepisu art. 9 pkt 2 uPCC pozwala w sposób jednoznaczny ustalić zakres zwolnienia podatkowego i jest on zgodny z zamiarem ustawodawcy, wobec czego brak jest podstaw do interpretacji powyższego przepisu przy uwzględnieniu wykładni celowościowej.”

Podsumowując, zdaniem Podatnika, Umowy o nr 1 do 5 winny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.), bowiem nabywane składniki gruntu stanowiły lub weszły w skład będącego własnością Podatnika gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, z chwilą zawarcia każdej z ww. Umów. W chwilach zawierania Umów przedmiotowy grunt nie był zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. Przedmiotowe grunty w rozumieniu ustawy o podatku rolnym stały się składnikiem gospodarstwa rolnego, za które uważa się obszar gruntów, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. W ewidencji gruntów i budynków grunty te były sklasyfikowane jako użytki rolne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż w przedmiotowej sprawie – jako, że obowiązek podatkowy powstał przed 1 stycznia 2016 r. – będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. Stosownie bowiem do treści art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1045) do opodatkowania czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał na podstawie ustawy zmienianej w art. 23 przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawkę podatku, która wynosi od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu, notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zawarcie umowy sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym. W sytuacji, gdy umowa sprzedaży zawierana jest w formie aktu notarialnego notariusz ma obowiązek jako płatnik obliczyć, pobrać i wpłacić podatek na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. a) wymienionej ustawy zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów sprzedaży, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiują pojęcia „gospodarstwa rolnego”, odsyłając w tej kwestii do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1381, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Art. 2 ust. 1 ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zgodnie natomiast z treścią art. 2 ust. 2 tej ustawy za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego zawarte zostało w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 542, ze zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Stosownie do § 67 ww. rozporządzenia użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

grunty rolne,
grunty leśne,
grunty zabudowane i zurbanizowane,
użytki ekologiczne, oznaczone symbolem złożonym z litery "E" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego określającego sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu, np. E-Ws, E-Wp, E-Ls, E-Lz, E-N, E-Ps, E-R,
(uchylony),
grunty pod wodami,
tereny różne oznaczone symbolem -Tr.

Stosownie do § 68 ust. 1 ww. rozporządzenia grunty rolne dzielą się na:

użytki rolne, do których zalicza się:
1. grunty orne, oznaczone symbolem – R,
2. sady, oznaczone symbolem – S,
3. łąki trwałe, oznaczone symbolem – Ł,
4. pastwiska trwałe, oznaczone symbolem – Ps,
5. grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem – Br,
6. grunty pod stawami, oznaczone symbolem – Wsr,
7. grunty pod rowami, oznaczone symbolem – W,
8. grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem – Lzr,
nieużytki, oznaczone symbolem - N.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w dniach 22, 23 i 29 września 2011 r., zawarte zostały następujące akty notarialne dot. przeniesienia prawa własności działek położonych na terenie Gminy. Na potrzeby ustalenia opłaty za rozpatrzenie niniejszego Wniosku każda z niżej wymienionych transakcji została uznana przez Wnioskodawcę za odrębne zdarzenia - odrębny stan faktyczny, które jednak są ze sobą nierozerwalnie związane i od siebie zależne (stanowisko Podatnika dotyczące danego stanu faktycznego )

Umowy mogą być zależne od zaistnienia innego stanu faktycznego / innej Umowy):

Umowa nr 1: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 3.503.080,00 zł; pobrany PCC – 70.062 zł; nr ewidencyjny działki: 41/4; klasyfikacja działek: RIIIb, RIVb, RV; powierzchnia działek - 2,5022 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 2,5022 ha

Umowa nr 2: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 279.750,00 zł; pobrany PCC - 5.595 zł; nr ewidencyjny działki: 44/12; klasyfikacją działek: RIVa, RIVb; powierzchnia działek - 0,5595 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 3,0617 ha

Umowa nr 3: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-22; cena sprzedaży - 265.250,00 zł; pobrany PCC - 5.305 zł; nr ewidencyjny działki: 44/11; klasyfikacja działek: RIVa, RIVb; powierzchnia działek - 0,5305 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 3,5922 ha

Umowa nr 4: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-23; cena sprzedaży - 2.436.150,00 zł; pobrany PCC - 48.723 zł; nr ewidencyjny działki: 43/3; klasyfikacja działek: RIVa, RIVb, RV; powierzchnia działek - 4,8723 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 8,4645 ha

Umowa nr 5: Akt notarialny; data zawarcia: 2011-09-30; cena sprzedaży - 5.827.000,00 zł; pobrany PCC - 116.540 zł; nr ewidencyjny działki: 42/6; klasyfikacja działek: RIIIb, RIVa, RIVb, RV, S-RV, B-RV; powierzchnia działek - 5,8270 ha; powierzchnia gospodarstwa rolnego po zakupie tej działki - 14,2915 ha.

(określane dalej łącznie jako: „Umowy”).

Spółka nie prowadziła jednak działalności rolniczej na przedmiotowym gruncie. Opodatkowanie podatkiem rolnym jak od gospodarstwa rolnego wynikało ze spełnienia formalnych wymogów Ustawy o podatku rolnym. Przed zawarciem ww. Umów Spółka uzyskiwała od ich poprzednich właścicieli pełnomocnictwa do reprezentowania ich w postępowaniach administracyjnych w zakresie związanym z uzyskaniem warunków technicznych dotyczących przyłączeń lub podłączeń elektroenergetycznych, wodnych, kanalizacyjnych, gazowych, drogowych oraz uzyskania warunków technicznych przełożenia słupa wraz z napowietrznymi przewodami elektroenergetycznymi. Ponadto, zawarcie ww. Umów było wcześniej uwarunkowane uchwaleniem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, które umożliwiłyby realizację na przedmiotowym terenie wielkopowierzchniowego centrum handlowo-usługowego; uzyskaniem przez Spółkę zgody na przebudowę linii wysokiego napięcia oraz przeniesienia słupa energetycznego; oraz dokonaniem niezbędnych podziałów geodezyjnych. Jak wynika z powyższego, przed zawarciem przedmiotowych Umów Spółka wykonywała prawno - administracyjne czynności przygotowawcze do planowanego procesu inwestycyjnego, które miały na celu potwierdzenie wykonalności zamierzenia inwestycyjnego i warunkowały zawarcie tychże Umów, jednakże czynności te nie polegały na faktycznym/fizycznym zajęciu przedmiotowego gruntu na działalność gospodarczą inną niż rolnicza, a jedynie były związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Podatnika. Wymienione wyżej warunki uległy częściowemu spełnieniu. Na moment zawarcia Umów nr 1, 2, 3, 4 i 5 przedmiotowy teren był objęty obowiązującym wtedy Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego gminy, który przewidywał na nim funkcję usługową z możliwością zabudowy wielkopowierzchniowej. Po nabyciu nieruchomości uzyskiwane były decyzje i pozwolenia (w tym środowiskowe) dotyczące budowy infrastruktury (energetycznej, wodnej, drogowej) na części przedmiotowego gruntu. Na bazie tych pozwoleń wykonywane były prace przygotowawcze, budowlane lub rozbiórkowe. Jednakże w datach zawarcia przedmiotowych Umów na przedmiotowym gruncie Podatnik nie wykonywał żadnych czynności rzeczywistych wykluczających użytkowanie gruntu w działalności rolniczej. Co więcej, w chwilach zawarcia poszczególnych Umów nie istniała decyzja zezwalająca na rozpoczęcie planowanego zamierzenia inwestycyjnego. W dniu 23 marca 2012 r. Podatnik uzyskał Decyzję Starosty o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej na działkach numer 41/4, 42/6, 43/3, 44/11 i 44/12. Na mocy tej decyzji Starosta wyłączył z produkcji rolnej grunty rolne klasy RIIIb o łącznej powierzchni 1,5270 ha, położone na działkach numer 41/4 i 42/6. Na przedmiotowym terenie Podatnik zaplanował inwestycję polegającą na budowie marketu budowlanego oraz obiektu handlowo - usługowo - rozrywkowego wraz z wewnętrznymi instalacjami i infrastrukturą. Na realizację powyższej inwestycji Podatnik uzyskał prawo na mocy Decyzji Starosty z dnia 8 sierpnia 2012 r. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę obejmującego teren działek numer 41/4, 42/6, 43/3, 44/11 i 44/12. Na podstawie pozwolenia na budowę uzyskanego po zawarciu ww. Umów (i późniejszego pozwolenia zamiennego z 19 grudnia 2012 r.) Spółka rozpoczęła realizację centrum handlowo-usługowego i marketu budowlanego. Rozpoczęcie robót miało miejsce w sierpniu 2012 r., zaś ich zakończenie miało miejsce w październiku 2013 r. Następnie, posiadane przez podatnika ww. działki wraz z wybudowanymi obiektami usługowo-handlowymi zostały zbyte w dniu 28 listopada 2014 r. na rzecz Spółki S. Sp. z o.o.

Mając na uwadze treść zacytowanych przepisów oraz stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę należy uznać, że w odniesieniu do ww. działek nie zostały spełnione przesłanki warunkujące zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, określone w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Warunkiem zastosowania zwolnienia podatkowego, ustanowionego w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jest to, aby nabyte grunty stanowiły gospodarstwo rolne albo utworzyły gospodarstwo rolne, względnie weszły w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że celem ustanowienia omawianego zwolnienia jest wspieranie zakładania gospodarstw rolnych i prowadzenia w nich produkcji oraz poprawa struktury agrarnej, przede wszystkim przez powiększenie obszaru gospodarstw rolnych. Z tego też względu o możliwości zastosowania zwolnienia decyduje przeznaczenie zakupionego gruntu, wyrażające się w sposobie jego użytkowania po nabyciu.

Ze względu na szczególną cechę zwolnienia podatkowego, ustanowionego w powyższym przepisie, a także ze względu na konieczność ścisłego interpretowania wyjątków, konieczne jest uwzględnienie celu społecznego tego zwolnienia. Cel ten trafnie przedstawiono w piśmiennictwie. Skoro jest nim – najogólniej mówiąc – wspieranie działalności rolniczej i promowanie pożądanej struktury agrarnej – oparcie się wyłącznie na kryterium formalnym, wynikającym z definicji zawartej w ustawie o podatku rolnym, jest niewystarczające. Trzeba bowiem zauważyć, że samo spełnienie warunku normy obszarowej gruntów, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu jednego podmiotu, nie stanowi czynnika decydującego o spełnieniu celu zwolnienia podatkowego, czego dobitnym przykładem są okoliczności badanej sprawy, gdzie podmiotem formalnie spełniającym kryterium posiadania gospodarstwa rolnego jest spółka kapitałowa, której przedmiotem działalności zarówno na dzień zawarcia ww. umowy sprzedaży, jak i obecnie nie jest działalność rolnicza.

W takiej sytuacji, dokonane na rzecz Wnioskodawcy – sprzedaż prawa własności gruntów o powierzchni użytków rolnych większych niż 1 ha w ramach Umów nr 1, 4 i 5 oraz sprzedaż prawa własności gruntów o powierzchni użytków rolnych mniejszych niż 1 ha w ramach Umów nr 2, 3 podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania – zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ww. ustawy – należało określić w oparciu o wartość rynkową tych gruntów (wraz z ich częściami składowymi trwale z gruntem związanymi) na dzień podpisania umowy sprzedaży. Stosownie do art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na Wnioskodawcy (kupującym) z tytułu nabycia gruntów ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące stosowania przepisu art. 9 pkt 2 lit. a ustawy podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., tj. wyroki:

z dnia 17 października 2013 r. sygn. akt II FSK 2825/11 i II FSK 2826/11,

z dnia 27 maja 2015 r. sygn. akt II FSK 1384/14 i II FSK 1615/14.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin