INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Sp. z o.o. Sp.k., przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2011 r. (data wpływu 16 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki, a także w zakresie podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

… Sp. z o.o. Sp. k. (dalej: SK, Spółka, Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zarządzania ruchomymi i nieruchomymi składnikami majątku produkcyjnego oraz udostępniania ich na rzecz … Sp. z o.o. na podstawie umowy dzierżawy.

SK należy do międzynarodowej grupy kapitałowej … (dalej: Grupa), zajmującej się produkcją skalnej wełny mineralnej, dostarczaniem produktów, systemów i rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej, akustyki i bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka podejmuje kroki mające na celu pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania. Wnioskodawca finansuje swoją działalność gospodarczą poprzez pozyskiwanie obcego kapitału dłużnego w postaci pożyczki. W konsekwencji Spółka zawiera umowy pożyczki (dalej: Umowy pożyczki) z … z siedzibą w Danii (dalej: X, Pożyczkodawca).

Pożyczkodawca jest spółką prawa duńskiego zarejestrowaną w Danii, również jako duński podatnik VAT. Jednocześnie Pożyczkodawca został zarejestrowany w Polsce dla celów podatku VAT, niemniej jednak nie posiada na terytorium Polski ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów tego podatku. X nie jest wspólnikiem (komplementariuszem ani komandytariuszem) w SK. X prowadzi działalność przemysłową, handlową oraz usługową, w szczególności o charakterze inwestycyjnym (finansowanie nowych przedsięwzięć). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, X zajmuje się wsparciem w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz płynnością innych spółek z Grupy. Działalność X polega m.in. na przyjmowaniu depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe, oraz udzielaniu pożyczek potrzebującym ich spółkom z Grupy, zainteresowanym w pierwszej kolejności pozyskaniem finansowania wewnątrzgrupowego. Rolą Pożyczkodawcy w Grupie jest m.in. efektywne wykorzystywanie zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacja płynności finansowej w ramach Grupy, a także zwiększenie jej możliwości ekonomicznych oraz umożliwienia jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Pożyczki otrzymywane przez Spółkę (jak również potencjalne przyszłe pożyczki) mają charakter odpłatny, uwzględniający poziom oprocentowania na poziomie rynkowym. Udzielenie pożyczki Spółce odbywa się poprzez każdorazowe zawarcie Umowy pożyczki z Pożyczkodawcą, według przyjętego w ramach Grupy standardowego wzoru umowy. W Umowie pożyczki strony wskazują okres, na który zostaje udzielona, kwotę pożyczki oraz jej oprocentowanie.

Co do zasady Wnioskodawca zawiera Umowy pożyczki na czas określony, z możliwością ich wznowienia. Jednocześnie, w sytuacji gdy wznowienie nie będzie miało miejsca, SK zobowiązany jest, bez żądania na dzień wygaśnięcia Umowy pożyczki do spłaty całości kwoty pożyczki łącznie z narosłymi odsetkami.

Jak wskazano powyżej, w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania swojej działalności, mając jednocześnie na względzie rolę Pożyczkodawcy w Grupie, Spółka nie wyklucza zawierania umów pożyczkowych z Pożyczkodawcą również w przyszłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy pożyczki otrzymywane przez Spółkę od X pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649; dalej: ustawa o PCC) z uwagi na fakt, iż zarówno w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tj. w 2010 r.) jak i w stanie prawnym obowiązującym po tym dniu, udzielanie pożyczek Spółce stanowi świadczenie usług zwolnionych z opodatkowania VAT w Polsce...

Jednocześnie informuje się, że w przedmiocie odpowiedzi na powyższe pytanie w zakresie przedstawionego stanu faktycznego w dniu 16 kwietnia 2012 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/436-24/12-2/MK. Ponadto w dniu 4 kwietnia 2012 r. wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia w przedmiocie podatku od towarów i usług nr ILPP4/443-30/12-2/BA oraz nr ILPP4/443-30/12-3/BA.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o PCC wskazuje na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności #61485; w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak przytoczone czynności.

W przedmiotowej ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie ustawodawca przewidział również okoliczności, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy o PCC jest wyłączona z opodatkowania tym podatkiem. Mianowicie art. 2 pkt 4 ww. ustawy przewiduje, że PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne (inne niż umowa spółki i jej zmiany), jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z określonymi wyjątkami nieistotnymi w analizowanej sytuacji).

Ponadto, zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o PCC pojecie podatku od towarów i usług odnosi się do tego terminu zdefiniowanego w ustawie o VAT lub do podatku od wartości dodanej pobieranego na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej. W związku z powyższym opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie w analizowanym stanie faktycznym (oraz zdarzeniu przyszłym) zależeć zasadniczo od stwierdzenia, czy świadczenie przez X usług udzielania pożyczki na rzecz Spółki, podlegać będzie podatkowi VAT.

W konsekwencji, dla wyłączenia obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy pożyczki w świetle wskazanego powyżej przepisu konieczne jest, aby przynajmniej jedna z jej stron była z tytułu tej transakcji opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z tego podatku. Ze względu na powyższe, należy przyjąć, że przesłanki określone w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC zostaną spełnione, o ile udzielenie pożyczek przez Spółkę będzie stanowiło czynności podlegające VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy przytoczony przepis ma na celu objęcie PCC jedynie tych czynności, które nie stanowią obrotu profesjonalnego. Natomiast czynności dokonywane w ramach działalności gospodarczej, które podlegają reżimowi ustawy o VAT (zarówno jako opodatkowane jak i zwolnione) są w świetle ustawy o PCC traktowane jako obrót profesjonalny, a w konsekwencji pozostający poza zakresem opodatkowania PCC. W konsekwencji, Spółka stoi na stanowisku, iż usługi udzielania pożyczek, których świadczenie, zgodnie z regulacjami ustawy o VAT, rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług (będąc jednocześnie objęte zwolnieniem przedmiotowym) powinno pozostać poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo, w ocenie Wnioskodawcy z literalnego brzmienia przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o PCC wynika, iż o wyłączeniu czynności z opodatkowania tym podatkiem nie decyduje okoliczność posiadania statusu podatnika podatku od towarów i usług (ani podatnika podatku od wartości dodanej), lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Jak wskazano w stanowisku do pytania pierwszego (dotyczącego podatku od towarów i usług), usługi udzielania pożyczek przez X na rzecz SK stanowią usługi podlegające opodatkowaniu VAT (korzystające przy tym ze zwolnienia zarówno na gruncie przepisów obowiązujących do dnia 1 stycznia 2011 r., tj. w 2010 r. jak i po tym dniu).

Skoro zatem umowy pożyczek udzielanych przez Pożyczkodawcę objęte są zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższe czynności powinny zostać wyłączone z opodatkowania PCC zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Stanowisko Spółki w powyższym zakresie znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez władze skarbowe. Tytułem przykładu, w interpretacji z dnia 15 września 2010 r. (sygn. ILPB2/436-127/10-2/MK) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał jednoznacznie, iż „jeżeli zatem wskazana pożyczka będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie korzystać będzie ze zwolnienia od tego podatku, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, opisana we wniosku pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że na Spółce nie będzie również ciążył obowiązek złożenia deklaracji podatkowej.” Podobnie wypowiedział się również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 13 września 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-140/10/MZ), potwierdzając, iż „jeżeli usługa udzielonej przez Wnioskodawcę pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług będzie uznana za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczącą się w zakresie zwolnienia od tego podatku, umowa pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie wystąpi obowiązek składania deklaracji w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych”.

W związku z powyższym, należy przyjąć, że udzielanie przez X pożyczek na rzecz Spółki pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC ze względu na fakt, że stanowi ono czynności objęte regulacją ustawy o VAT (tj. świadczenie usług zwolnionych z podatku od towarów i usług).

Wyżej zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych, m.in.:

• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 grudnia 2010 r. (sygn. IPPP1-443-1023/10-4/IGo);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 2010 r. (sygn. ITPB2/436-161/10/TJ);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 listopada 2010 r. (sygn. IPPB2/436-320/10-4/MZ);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. IPPP3/443-827/10-2/MG);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 października 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-174/10/MZ);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 października 2010 r. (sygn. IBPP2/443-609/10/RSz);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 października 2010 r. (sygn. IBPP2/443-858/10/RSz);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2007 r. (sygn. ILPB2/415-200/07-2/AJ);
• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2007 r. (sygn. IPPB2/436-62/07-4/SP);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 grudnia 2010 r. (sygn. IPPB2/436-384/10-4/AF);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 grudnia 2010 r. (sygn. IPPB2/436-382/10-4/MZ);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. IPPP2/443-620/10-4/AO);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 stycznia 2008 r. (sygn. IBPB2/436-41/07/MZ/KAN-1480/10/07);
• Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 stycznia 2008 r. (sygn. IP-PP2/443-463/07-4/ASi).
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z kolei na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez „podatek od towarów i usług” rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych „państwo członkowskie” to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania planowanej pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższe czynności podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług lub zwolnienie ich od tego podatku skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww ustawy.

W przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego po dniu 1 stycznia 2011 r., w dniu 4 kwietnia 2012 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP4/443-30/12-3/BA, w którym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym „(…) w sytuacji będącej przedmiotem zapytania będzie miało miejsce odpłatne świadczenie usług, które będzie stanowiło import usług podlegający opodatkowaniu w Polsce.

Jednocześnie usługi udzielania pożyczki świadczone przez RI korzystać będą z przedmiotowego zwolnienia od podatku VAT, na mocy obecnie obowiązującego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT” #61485; za prawidłowe w pełnym zakresie i na podstawie art. 14c § 1 zd. 2 Ordynacji podatkowej, odstąpił od uzasadnienia prawnego.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji udzielane Spółce pożyczki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.