INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2010 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 11 marca 2010 r., do Biura KIP w Lesznie 12 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego przez biegłego sądowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skorzystania ze zwolnienia podmiotowego przez biegłego sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca został ustanowiony przez Prezesa Sądu Okręgowego biegłym sądowym w zakresie określania wartości nieruchomości i wyceny przedsiębiorstw. Zainteresowany jest rzeczoznawcą majątkowym, nie prowadzi działalności gospodarczej.

Świadczenia z zakresu szacowania nieruchomości Wnioskodawca wykonuje na zlecenie sądu jako „działalność wykonywana osobiście”, zgodnie z art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z dnia 13 stycznia 2009 r. (sygn. akt I FSK 813/07) uznał, że biegli sadowi podlegają podatkowi od towarów i usług. Honorarium, uzyskane z tytułu wydawanych opinii w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyło 50.000 zł, a w obecnym roku Zainteresowany zakłada, że nie przekroczy 100.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy biegły sądowy uzyskując przychody z tytułu wykonywania czynności zleconych przez sąd może korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Zainteresowanego, czynności wykonywane przez biegłego sądowego nie mieszczą się w zakresie doradztwa, bowiem biegły sądowy „nie doradza” organowi prowadzącemu postępowanie, lecz tworzy jeden z dowodów mających istotne znaczenie w postępowaniu sądowym. Biegły sądowy, jako osoba posiadająca teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w obrębie danej gałęzi nauki, techniki, a także inne umiejętności, wydając opinie dla sądu nie wykonuje jednak rzeczoznawstwa, chociaż niewątpliwie w rozumieniu ustaw procesowych biegły jest osobą posiadającą wiedzę specjalistyczną, jest rzeczoznawcą w danej dziedzinie. Biegły nie jest doradcą sądu, gdyż nie jest zaangażowany w orzekanie, a ułatwia jedynie sądowi właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie sprawy w przedmiocie zagadnień specjalistycznych. Ponieważ czynności wykonywane przez biegłych w postępowaniu sądowym na zlecenie sądu nie stanowią czynności z zakresu doradztwa, zatem wyłączenie, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy nie ma zastosowania w stosunku do biegłych sądowych. Tym samym biegli sądowi mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podobnie orzekł Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji o sygn. ILPP2/443 -931/09-3/AD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Czynności biegłych sądowych stanowią usługi, na co wskazuje powołany powyżej przepis art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Ich istotą jest bowiem dokonanie na zlecenie określonego świadczenia – wydanie opinii, ekspertyzy, za wynagrodzeniem. Mamy zatem do czynienia z czynnością opodatkowaną – odpłatnym świadczeniem usług.

Jak wynika z opisu sprawy, świadczenia z zakresu szacowania nieruchomości Wnioskodawca wykonuje na zlecenie sądu jako „działalność wykonywana osobiście”, zgodnie z art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei w art. 15 ust. 1 ustawy zdefiniowano podatników jako osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy przy tym zaznaczyć, że pojęcie „działalności gospodarczej” dla potrzeb stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zostało zdefiniowane w sposób niezależny, stąd też uznanie określonych czynności jako czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej winno być dokonywane wyłącznie w oparciu o tę definicję. I tak, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Decydujące znaczenie w rozpatrywanej sprawie ma dyspozycja art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, określająca czynności, których nie uznaje się za działalność gospodarczą wykonywaną samodzielnie. Chodzi tu o czynności, z tytułu których przychody wymieniono w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Natomiast stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. – od dnia 1 kwietnia 2010 r. t. j. Dz. U. Nr 51, poz. 307 ze zm.), za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak wyżej wskazano, z zakresu podmiotowego ustawy o podatku od towarów i usług wyłączone zostały podmioty osiągające przychody, o których mowa w art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po spełnieniu warunków wynikających z art. 15 ust. 3 pkt 3 cyt. ustawy. Oznacza to, że wyłączenie z opodatkowania jest możliwe tylko wówczas, gdy stosunek prawny istniejący pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą, oprócz wynagrodzenia oraz warunków wykonywania czynności, będzie określał odpowiedzialność tego pierwszego względem osób trzecich. Kryteria te muszą być spełnione łącznie.

Przy powoływaniu biegłego przez organ procesowy, nawet przy przyjęciu, że organ jest zlecającym wykonanie czynności, nie jest możliwe nawiązanie stosunku prawnego, którego elementem jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności. Powołanie biegłych stanowi dla tych osób nie zlecenie wykonania czynności, lecz nakaz wykonywania takich czynności. Na powołanych zaś osobach, a nie na zlecającym, spoczywa odpowiedzialność za wykonanie tych czynności.

Organy procesowe (sąd, prokuratura) „odpowiadają” za podjęte przez siebie rozstrzygnięcie w danej sprawie, nie ma natomiast tożsamości czynności organów i biegłego, których odbiorcą byłby uczestnik postępowania sądowego. Organy wydając rozstrzygnięcie dokonują oceny przedstawionych im dowodów, nie mogą zatem wpływać na treść opinii wydanej przez biegłego sądowego. To, że zarówno organy procesowe, bez względu na fazę postępowania (postępowanie przygotowawcze, postępowanie przed sądem), jak i powołani biegli sądowi są uczestnikami tego samego postępowania, nie wprowadza jakichkolwiek zależności (co do treści opinii, ekspertyzy) między tymi podmiotami, chociaż występują tu niewątpliwie zdarzenia mogące być określone wzajemnymi relacjami.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 2 grudnia 2009 r. (Dz. U. Nr 215, poz. 1666), przepis ten otrzyma brzmienie – zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Jednakże art. 2 ww. ustawy wskazuje, iż kwotę o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, dla 2010 r. przyjmuje się w wysokości 100.000 zł.

Należy zauważyć, że w myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca został ustanowiony przez Prezesa Sądu Okręgowego biegłym sądowym w zakresie określania wartości nieruchomości i wyceny przedsiębiorstw. Zainteresowany jest rzeczoznawcą majątkowym, nie prowadzi działalności gospodarczej. Jak wskazał Zainteresowany, honorarium uzyskane z tytułu wydawanych opinii w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyło 50.000 zł, a w obecnym roku Zainteresowany zakłada, że nie przekroczy 100.000 zł.

W myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy, zwolnień, o których mowa ust. 1 i 9, nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca oraz podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie.

Ponadto, przepis § 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.), określa listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, stanowiącą załącznik do rozporządzenia.

Wśród powyższych usług, w pozycji nr 37 załącznika ww. rozporządzenia, ujęto „Doradztwo, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego”.

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. Skoro ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy zastrzega, że do osób świadczących usługi doradztwa nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i 9 należy – wobec braku w ustawie definicji doradztwa – posłużyć się znaczeniem językowym. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) „doradzić – doradzać” znaczy udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Natomiast „doradztwo” to, wg powyższego słownika, udzielanie fachowych porad.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że świadczenie usług na zlecenie sądu przez biegłego sądowego, nie stanowi usług doradztwa, bowiem biegły sądowy „nie doradza” organowi prowadzącemu postępowanie, lecz tworzy jeden z dowodów mających istotne znaczenie w postępowaniu sądowym.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 zastrzega także, że do osób świadczących usługi prawnicze nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i 9. Podobnie jak w przypadku usług doradztwa ustawa o VAT nie definiuje pojęcia usług prawniczych. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii „usługi prawnicze” znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Mając zatem na uwadze powyższe uwarunkowania należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez biegłego sądowego nie mieszczą się w zakresie doradztwa, a tym samym w zakresie usług prawniczych.

Reasumując, Wnioskodawca wykonując czynności jako biegły sądowy, może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Ponadto, tut. Organ informuje, iż powołany przez Zainteresowanego art. 113 ust. 9 ustawy nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż Wnioskodawca rozpoczął wykonywanie opisanych czynności w poprzednim roku podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.