INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2010 r. (data wpływu 27 lipca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 2 listopada 2010 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku obowiązującej dla usług świadczonych przez Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2010 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 2 listopada 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku obowiązującej dla usług świadczonych przez Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych z dnia 8 grudnia 2009 r. został powołany Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych. Rada sprawuje ogólny nadzór nad działalnością Sądu w tym znaczeniu, że zatwierdza reguły postępowania przed Sądem oraz zasady dotyczące opłat i kosztów postępowania.

Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych jako organ samorządu w rozumieniu ustawy o radcach prawnych, zgodnie z postanowieniami art. 41 pkt 3 tej ustawy, ma za zadanie między innymi współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Powołanie Stałego Sądu Arbitrażowego w rozumieniu art. 1154 i następnych kodeksu postępowania cywilnego przyczynia się do popularyzacji zasad sądownictwa arbitrażowego, propagowania polubownego załatwiania sporów i rozwoju sądownictwa polubownego. Ma również za zadanie zachęcanie radców prawnych do kierowania spraw pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, o ile jest to możliwe. Zgodnie z pkt 2 regulaminu i reguł postępowania Stałego Sądu Arbitrażowego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych - Stały Sąd Arbitrażowy jest wyodrębnioną i działającą przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych, samodzielną jednostką organizacyjną. W § 2 pkt 1 przywołanego regulaminu postanowiono natomiast, że Stały Sąd Arbitrażowy tworzą wszyscy arbitrzy, stanowiący zgromadzenie ogólne Sądu. Według postanowień § 3 ust. 1 omawianego regulaminu, Stały Sąd Arbitrażowy rozstrzyga spory o prawa majątkowe lub spory o prawa niemajątkowe mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty, w tym w szczególności spory ze stosunków cywilnoprawnych wynikających z działalności związanej z produkcją, handlem, świadczeniem usług. W art. 2 § 6 tego regulaminu wyłączono natomiast odpowiedzialność arbitra, Sądu, jak również Okręgowej Izby Radców Prawnych za szkody powstałe w następstwie działania lub zaniechania, związanych z toczącym się postępowaniem arbitrażowym.

W zakresie doboru składów orzekających i prowadzenia postępowania, w ramach obowiązujących reguł, obowiązuje zasada pełnej autonomii Sądu Arbitrażowego, z poszanowaniem woli stron - uczestników procesu.

Podstawę powołania, organizacji i funkcjonowania Sądu stanowią przepisy prawa, obowiązujący regulamin i reguły postępowania Stałego Sądu Arbitrażowego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych.

Organizacja Stałego Sądu Arbitrażowego wynika z przywołanego regulaminu. Arbitrem może być wyłącznie osoba fizyczna, bez względu na jej obywatelstwo, posiadająca zdolność do czynności prawnych. Stały Sąd Arbitrażowy tworzą wszyscy arbitrzy, stanowiący zgromadzenie ogólne Sądu. Zgromadzenie Ogólne powołuje ze swego grona kolegium arbitrów Stałego Sądu Arbitrażowego, będące organem i zarządzającym i wykonawczym Sądu. W skład kolegium arbitrów wchodzą: przewodniczący kolegium i arbitrów, pełniący jednocześnie funkcję prezesa Stałego Sądu Arbitrażowego, od jednego do dwóch wiceprzewodniczących kolegium arbitrów, pełniących jednocześnie funkcje wiceprezesów Stałego Sądu Arbitrażowego, sekretarz i członkowie kolegium arbitrów. Do kompetencji kolegium arbitrów należy: podejmowanie uchwał o wpisie na listę arbitrów lub wykreśleniu arbitra z listy, składanie Zgromadzeniu Ogólnemu wniosków w przedmiocie zmian regulaminu Sądu, składanie Zgromadzeniu Ogólnemu sprawozdania z działalności Sądu, powoływanie po porozumieniu z Dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych, Sekretarza Sądu i inne przewidziane w regulaminie. Do kompetencji przewodniczącego kolegium arbitrów należy: dokonywanie wyboru arbitra lub arbitrów, albo superarbitra, koordynowanie pracy Sądu, jego organów, sekretarza i pracowników, reprezentowanie Sądu w stosunkach zewnętrznych.

Obowiązkiem sekretarza Sądu jest podejmowanie wszelkich czynności zmierzających do zapewnienia należytego, zgodnego z prawem i regulaminem, przebiegu postępowania arbitrażowego a w szczególności: prowadzenie i udostępnianie stronom oraz innym zainteresowanym regulaminu Sądu, regulaminu opłat, listy arbitrów i innych materiałów Sądu, przyjmowanie pism i wysyłanie korespondencji, prowadzenie innych czynności administracyjnych, ustalanie wpisu oraz ewentualnie innych opłat, wykonywanie poleceń kolegium arbitrów, prezesa Sądu oraz Sądu orzekającego. Sekretarz podlega kolegium arbitrów oraz prezesowi. Sekretarzem jest osoba powołana przez kolegium arbitrów, zatrudniona w ramach umowy o pracę albo w ramach innego stosunku prawnego przez Okręgową Izbę Radców Prawnych. Sekretarz może również wykonywać swoje obowiązki nieodpłatnie.

Według regulaminu opłat i kosztów postępowania Stałego Sądu Arbitrażowego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych, do uiszczenia opłat i kosztów obowiązana jest strona, która wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki. Opłaty i zaliczki na opłaty są pobierane w kwocie brutto, z doliczeniem należnego podatku od towarów i usług, według stawki 22%. Opłatami za czynności Sądu jest opłata sądowa i opłata mediacyjna.

Złożenie pozwu powoduje wszczęcie postępowania przed Sądem. Wnoszący pozew jest obowiązany do uiszczenia opłaty rejestracyjnej i sądowej, zgodnie z „tabelą opłat”. W zamian za te opłaty wpłacający, tj. składający pozew, uzyskuje świadczenia w postaci przeprowadzenia postępowania rozpoznawczego przed Sądem, łącznie z przeprowadzeniem rozprawy i wydaniem wyroku, który kończy postępowanie.

Obowiązanym natomiast do uiszczenia opłaty rejestracyjnej i połowy opłaty mediacyjnej jest ten, kto składa wniosek o wszczęcie postępowania mediacyjnego. Po uiszczeniu opłaty rejestracyjnej oraz połowy opłaty mediacyjnej, sekretarz Sądu doręcza drugiej stronie wniosek i wzywa ją do złożenia oświadczenia, czy wyraża zgodę na wzięcie udziału w postępowaniu mediacyjnym, oraz do uiszczenia drugiej połowy opłaty mediacyjnej w terminie oznaczonym przez sekretarza Sądu. W razie gdy druga strona nie wyraziła zgody na przeprowadzenie postępowania mediacyjnego, sekretarz Sądu zwraca wnioskodawcy wpłaconą przez niego opłatę mediacyjną

Jeżeli chodzi o opłatę rejestracyjną, to jest to opłata za czynności wykonywane w związku z przyjęciem wnoszonego pozwu czy wniosku o mediację. Obejmują one swym zakresem chociażby zapoznanie się z przedmiotem pozwu lub mediacji i dokonanie oceny czy Stały Sąd Arbitrażowy jest sądem właściwym do rozpatrzenia sprawy.

Stosując się do uregulowań zawartych w regulaminie opłat i kosztów, w marcu 2010 r. zostały wystawione faktury VAT tytułem wpłacanych opłat arbitrażowych .

Okręgowa Izba Radców Prawnych posiada status podatnika VAT zwolnionego.

Urząd Statystyczny w 2004 r. zakwalifikował przedmiot działalności Okręgowej Izby Radców Prawnych do symbolu usług PKWiU 91.33Z „działalność organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana". W 2007 r., w związku ze zmianą PKWiU, numer tego symbolu został zmieniony przez Urząd Statystyczny na 94.99Z, lecz nadal działalność ta została określona jako „działalność pozostała organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana".

W Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), usługi świadczone przez Sąd Arbitrażowy nie zostały bezpośrednio i jednoznacznie wymienione. Wobec tego, że działalność Okręgowej Izby Radców Prawnych została przez Urząd Statystyczny zakwalifikowana do usług o symbolu PKWiU 91 33Z „działalność organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana" to – w ocenie Izby - działalność działającego przy niej Stałego Sądu Arbitrażowego powinna być objęta również tą kwalifikacją. Takie stanowisko znajduje oparcie w kwalifikacjach dokonywanych dla innych organizacji, stowarzyszeń, przy których działają Sądy Arbitrażowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pobierane opłaty na Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych podlegają opodatkowaniu 22% stawką podatku od towarów i usług i nie podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na mocy postanowień art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jako wymienione w załączniku nr 4 do ustawy w poz. 10 o symbolu PKWiU 91 usługi świadczone przez organizacje członkowskie gdzie indziej nie wymienione (wyłącznie statutowe)...

Zdaniem Wnioskodawcy, pobierane przez Okręgową Izbę Radców Prawnych wpisy (opłaty) na Stały Sąd Arbitrażowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie są objęte zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Po powołaniu treści art. 15 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Izba wskazała, iż prowadząc sądownictwo polubowne świadczy odpłatnie usługi związane z arbitrażem, co pozwala stwierdzić, że prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, która przewiduje znacznie szerszy zakres działalności gospodarczej, niż definicja z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

O odpłatności świadczonych usług przesądzają uiszczane przez strony opłaty sądowe bezpośrednio wiążące się z dobrowolnym postępowaniem przed Sądem. Opłaty te stanowią formę odpłatności za świadczone usługi związane z prowadzeniem stałego sądu polubownego, który ze swej istoty prowadzi postępowanie z woli stron arbitrażu. W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług odpłatność za świadczenie zachodzi nawet w sytuacji, gdy wnoszone opłaty w ramach wpisu sądowego służą jedynie pokryciu kosztów funkcjonowania Sądu. W tej sytuacji opłaty przewidziane w regulaminie postępowania Stałego Sądu Arbitrażowego i uszczegółowione w regulaminie opłat i kosztów postępowania tego Sądu przesądzają o odpłatności usług świadczonych w ramach sądownictwa polubownego, a w konsekwencji skutkują podleganiem przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, ustawodawca zwolnił od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W poz. 10 tego załącznika wymienione zostały usługi oznaczone symbolem PKWiU 91 świadczone przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane (wyłącznie statutowe). Odnosząc się do przywołanego zwolnienia Wnioskodawca wskazał, że Okręgowa Izba Radców Prawnych została utworzona z mocy ustawy o radcach prawnych i ustawa ta wyznacza jej zakres działania. Podniosła, że Okręgowa Izba Radców Prawnych jest jednostką organizacyjną samorządu posiadającą osobowość prawną. Organem samorządu jest natomiast Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych. Samorząd zawodowy radców prawnych został utworzony w drodze ustawy o radcach prawnych i przepisy tej ustawy wyznaczają granice działania samorządu, będąc jednocześnie statutem tej jednostki organizacyjnej. Ustawa o radcach prawnych normuje tryb podejmowania i zatwierdzania uchwał podejmowanych przez organy samorządu, jak również wymienia przykładowo zadania należące do samorządu. Jednym z wymienionych zadań samorządu, zgodnie z postanowieniami art. 41 pkt 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, jest współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa. W tym stanie prawnym Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych podjęła uchwałę o powołaniu Stałego Sądu Arbitrażowego. Nie mniej, zgodnie z art. 52 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, do zakresu działania Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych należy w szczególności:

1. reprezentowanie interesów zawodowych członków Okręgowej Izby Radców Prawnych;
2. doskonalenie zawodowe radców prawnych;
3. nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez radców prawnych i aplikantów radcowskich;
4. występowanie do organów rejestrowych lub ewidencyjnych z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji podmiotu prowadzącego działalność w zakresie pomocy prawnej niezgodnie z przepisami niniejszej ustawy.

Przywołany ustawowy zakres działania Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych - w ocenie Wnioskodawcy - wskazuje, że prowadzenie Stałego Sądu Polubownego przez Okręgową Izbę Radców Prawnych nie mieści się w jej podstawowych celach statutowych.

Z treści załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług wynika również, że chodzi o usługi o symbolu PKWiU 91 (symbol stosowany dla celów podatkowych PKWiU z 1997 r., tj. określony w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie polskiej klasyfikacji wyrobów i usług). W grupowaniu tym wymienione zostały:

1. usługi świadczone przez organizacje komercyjne i organizacje pracodawców (PKWiU 91.11.10-00.00),
2. usługi świadczone przez organizacje profesjonalne (PKWiU 91.12.10-00.00),
3. usługi świadczone przez związki zawodowe (PKWiU 91.20.10-00.00),
4. usługi świadczone przez organizacje religijne (PKWiU 91.31.10-00.00),
5. usługi świadczone przez organizacje polityczne (PKWiU 91.32.10-00.00),
6. usługi w zakresie inicjatyw społecznych i organizowania akcji wspierających na rzecz obiektów użyteczności publicznej (PKWiU 91.33.11-00.00),
7. usługi świadczone na rzecz ochrony indywidualnych grup społecznych (PKWiU 91.33.12-00.00),
8. usługi świadczone przez organizacje młodzieżowe (PKWiU 91.33.13-00.00),
9. usługi świadczone przez organizacje członkowskie pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 91.33.14-00.00).

Urząd Statystyczny w 2004 r. zakwalifikował przedmiot działalności Okręgowej Izby Radców Prawnych do symbolu usług PKWiU 91.33Z „działalność organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana". W 2007 r., w związku ze zmianą PKWiU, numer tego symbolu został zmieniony przez urząd statystyczny na 94.99Z, lecz nadal działalność ta została określona jako „działalność pozostała organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana".

Uwzględniając fakt, że Okręgowa Izba Radców Prawnych jest organizacją członkowską, lecz prowadzenie przy niej Stałego Sądu Arbitrażowego może nie być zakwalifikowane do jej zadań statutowych, przeprowadzono analizę orzeczeń sądów administracyjnych, która – w ocenie Wnioskodawcy - prowadzi do wniosku, że decydujące znaczenie ma treść przepisów unijnych. Na poparcie tego stanowiska powołała wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Bd 668/08, w Łodzi z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 291/08 i w Warszawie z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 342/08.

Posiłkując się tym orzecznictwem Wnioskodawca wskazał, iż według przepisów unijnych są zwolnione od podatku usługi świadczone przez organizacje członkowskie, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. organizacja ma charakter „non profit",
2. usługi świadczone są na rzecz swoich członków (zwolnienie nie dotyczy usług świadczonych na rzecz osób trzecich; zwolnienie nie ma również zastosowania do usług świadczonych przez jednostki niebędące organizacjami członkowskimi, np. przez fundacje),
3. świadczenie usług ma miejsce w zakresie zbiorowego interesu członków organizacji w zamian za składkę ustaloną zgodnie ze statutem,
4. organizacja realizuje cel statutowy natury politycznej, związkowej, religijnej, patriotycznej, filozoficznej, filantropijnej lub obywatelskiej,
5. zastosowanie zwolnienia nie prowadzi do zakłócenia konkurencji.

W ocenie Wnioskodawcy, uwzględniając powyższe, pobierane przez Okręgową Izbę Radców Prawnych wpisy (opłaty) na stały Sąd Arbitrażowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie są objęte zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W powyższym przepisie przyjęto zatem generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, iż definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czynności wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem „usługi” w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Wynagrodzenie musi być należne za jej wykonanie.

Dla szczegółowego określenia zakresu przedmiotowego stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca posłużył się odesłaniem do klasyfikacji statystycznych, poprzez zapis w art. 8 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Na podstawie § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 222, poz. 1753), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2010 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział trzy stawki preferencyjne: 7%, 3% i 0% lub dał możliwość stosowania zwolnień podatkowych.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 10 tego załącznika, stanowiącego wykaz usług zwolnionych od podatku, wymienione zostały zaliczone do grupowania PKWiU 91, „Usługi świadczone przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane (wyłącznie statutowe)”.

Z powołanej wyżej regulacji prawnej wynika, że czynności realizowane przez organizacje członkowskie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług pod warunkiem, że mieszczą się w zakresie działalności statutowej i są czynnościami polegającymi na świadczeniu usług sklasyfikowanych w grupowaniu 91 PKWiU. Natomiast usługi świadczone przez ww. organizacje, które nie są usługami statutowymi lub mieszczą się w odrębnym grupowaniu PKWiU, nie są objęte powyższym zwolnieniem przedmiotowym.

Warto w tym miejscu powołać odpowiednie uregulowania zawarte w prawie wspólnotowym. Zgodnie z przepisem art. 132 ust. 1 lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. Nr 347/1 ze zm.), państwa członkowskie - bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych i na warunkach ustalanych w celu zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim możliwym przypadkom uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć - zwalniają usługi świadczone przez niezależne grupy osób, których działalność jest zwolniona z VAT lub w związku z którą nie są one uznawane za podatników, w celach świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności, gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków całkowitego zwrotu przypadającej im części we wspólnie poniesionych wydatkach, pod warunkiem że zwolnienie to nie spowoduje zakłóceń konkurencji.

Jednocześnie państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług, a także dostawę towarów ściśle z nimi związanych, w zakresie zbiorowego interesu swoich członków w zamian za składkę ustaloną zgodnie ze statutem, przez organizacje nienastawione na osiąganie zysku mające cele natury politycznej, związkowej, religijnej, patriotycznej, filozoficznej, filantropijnej lub obywatelskiej, pod warunkiem, że to zwolnienie podatkowe nie spowoduje zakłóceń konkurencji (art. 132 ust. 1 lit. l) Dyrektywy).

Ideą wprowadzenia tej regulacji było umożliwienie korzystania ze zwolnienia od VAT organizacjom (np. stowarzyszeniom, związkom zawodowym, organizacjom branżowym) wykonującym czynności na rzecz swoich członków w ramach swych statutowych zadań, i w związku ze składką uiszczaną przez członków tych organizacji. Natura usług świadczonych przez takie organizacje może przemawiać za ich opodatkowaniem, prawodawca wspólnotowy postanowił jednak zwolnić od opodatkowania świadczenie usług wykonywane przez różne podmioty na rzecz swoich członków, w sytuacji gdy wynagrodzeniem świadczącego jest składka członkowska.

Należy wskazać, iż opinie klasyfikacyjne Głównego Urzędu Statystycznego, nie są jedynym wyznacznikiem determinującym stawkę podatku, ponieważ są one tylko jednym z elementów oceny stanu faktycznego. Oceniając charakter świadczenia należy przede wszystkim uwzględniać istotę wykonywanych czynności i ich ostateczny cel.

Z treści wniosku wynika, iż Uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych został przy niej powołany Stały Sąd Arbitrażowy. Rada sprawuje ogólny nadzór nad działalnością Sądu w tym znaczeniu, że zatwierdza reguły postępowania przed Sądem oraz zasady dotyczące opłat i kosztów postępowania. Jako organ samorządu w rozumieniu ustawy o radcach prawnych ma za zadanie między innymi współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Powołanie Stałego Sądu Arbitrażowego przyczynia się do popularyzacji zasad sądownictwa arbitrażowego, propagowania polubownego załatwiania sporów i rozwoju sądownictwa polubownego. Ma również za zadanie zachęcanie radców prawnych do kierowania spraw pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, o ile jest to możliwe. Stały Sąd Arbitrażowy rozstrzyga spory o prawa majątkowe lub spory o prawa niemajątkowe mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty, w tym w szczególności spory ze stosunków cywilnoprawnych wynikających z działalności związanej z produkcją, handlem, świadczeniem usług. W postanowieniach regulaminu wyłączono odpowiedzialność arbitra, Sądu jak również Okręgowej Izby Radców Prawnych za szkody powstałe w następstwie działania lub zaniechania, związanych z toczącym się postępowaniem arbitrażowym.

Według regulaminu opłat i kosztów postępowania Stałego Sądu, do ich uiszczenia obowiązana jest strona, która wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki. Opłatami za czynności Sądu jest opłata sądowa i opłata mediacyjna.

Złożenie pozwu powoduje wszczęcie postępowania przed Sądem. Wnoszący pozew jest obowiązany do uiszczenia opłaty rejestracyjnej i sądowej, zgodnie z „tabelą opłat”. W zamian za te opłaty wpłacający, tj. składający pozew uzyskuje świadczenia w postaci przeprowadzenia postępowania rozpoznawczego przed Sądem, łącznie z przeprowadzeniem rozprawy i wydaniem wyroku, który kończy postępowanie.

Obowiązanym natomiast do uiszczenia opłaty rejestracyjnej i połowy opłaty mediacyjnej jest ten, kto składa wniosek o wszczęcie postępowania mediacyjnego. Po uiszczeniu opłaty rejestracyjnej oraz połowy opłaty mediacyjnej, sekretarz Sądu doręcza drugiej stronie wniosek i wzywa ją do złożenia oświadczenia, czy wyraża zgodę na wzięcie udziału w postępowaniu mediacyjnym, oraz do uiszczenia drugiej połowy opłaty mediacyjnej w terminie oznaczonym przez sekretarza Sądu. W razie gdy druga strona nie wyraziła zgody na przeprowadzenie postępowania mediacyjnego, sekretarz Sądu zwraca wnioskodawcy wpłaconą przez niego opłatę mediacyjną

Opłata rejestracyjna jest to opłata za czynności wykonywane w związku z przyjęciem wnoszonego pozwu, czy wniosku o mediację. Obejmują one swym zakresem chociażby zapoznanie się z przedmiotem pozwu lub mediacji i dokonanie oceny, czy Stały Sąd Arbitrażowy jest sądem właściwym do rozpatrzenia sprawy.

Okręgowa Izba Radców Prawnych posiada status podatnika VAT zwolnionego a przedmiot jej działalności sklasyfikowany jest jako „działalność organizacji członkowskich gdzie indziej nie sklasyfikowana" PKWiU 91.33Z.

Analizując stan faktyczny sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż czynności wykonywane przez Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych nie są nakierowane na zaspokajanie zbiorowych potrzeb członków organizacji, co przemawiałoby za ich statutowym charakterem, lecz stanowią odpłatne świadczenie na rzecz podmiotów trzecich, nie będących członkami organizacji i służą przede wszystkim zaspokojeniu interesów podmiotów, które zwracają się do Sądu o podjęcie określonych czynności. W konsekwencji czynności te stanowią odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające – stosownie do dyspozycji przepisu art. 41 ust. 1 ustawy - opodatkowaniu 22% stawką podatku. Zatem nie znajdzie zastosowanie w odniesieniu do nich zwolnienie od podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 10 załącznika nr 4 do ww. ustawy, gdyż Wnioskodawca dokonując tych czynności nie czyni tego w ramach działalności statutowej, lecz działalności gospodarczej.

Końcowo wskazać należy, iż kwestia określenia charakteru czynności wykonywanych przez Stały Sąd Arbitrażowy przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych, rozstrzygnięta została w interpretacji nr ITPP2/443-770b/10/AK

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.