INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 10.03.2011 r. (data wpływu 14.03.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie powstania obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Syn Wnioskodawczyni Daniel wraz z żoną Emilią zdecydowali się na zakup mieszkania poprzez zaciągniecie kredytu mieszkaniowego. Z powodu braku zdolności kredytowej młodych małżonków Wnioskodawczyni wraz mężem Władysławem Z. stali się współkredytobiorcami kredytu hipotecznego w celu podwyższenia zdolności kredytowej i uzyskaniu kwoty niezbędnej na zakup mieszkania. W umowie kredytowej występuje czterech kredytobiorców natomiast akt notarialny musiał zostać spisany jedynie na małżonków Emilię i Daniela Z. pozostających we wspólności majątkowej. Była to konieczność ponieważ skorzystali z kredytu z programem, który jest obarczony specjalnymi wymogami i mogą z niego skorzystać jedynie osoby nie posiadające własnego mieszkania.

Kwota kredytu została w całości przekazana na rachunek bankowy sprzedającego lokal. Właściciele mieszkania tj. syn Wnioskodawczyni i jego żona podjęli zobowiązanie, że spłata kredytu spoczywa wyłącznie na nich i jest dokonywana z ich wspólnego rachunku bankowego co mogą udokumentować.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni słusznie uznaje, iż w opisanym przypadku nie wystąpiła darowizna od rodziców (teściów) na rzecz syna i jego żony, a także darowizna rat kredytu od dzieci na rzecz rodziców i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn...

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawczyni w zaistniałej sytuacji nie wystąpił stan udzielenia darowizny przez rodziców na rzecz syna i jego żony, bowiem rodzice uczestniczyli jedynie w procesie uzyskania kredytu i nie wywołuje to skutków podatkowych, gdyż w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn nie stanowi darowizny.

Udział rodziców w zaciągnięciu kredytu spowodowany był brakiem zdolności kredytowej młodych małżonków a rodzice wykonali jedynie czynność pobrania kredytu, która to nie wywołuje skutków podatkowych. W zgłoszonym przez Wnioskodawczynię stanie faktycznym miało miejsce jedynie wspólne zaciągnięcie kredytu, co nie prowadzi do zmniejszenia realnej wartości majątku rodziców a jedynie formę pomocy w załatwieniu formalności związanych z uzyskaniem kredytu.

W związku z faktem, że ciężar spłaty kredytu ponoszą wyłącznie syn z żoną z własnych środków finansowych nie miało miejsca przysporzenie majątkowe więc nie mają zastosowania przepisy art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowo Wnioskodawczyni uważa, że w opisanym zdarzeniu nie występuje również darowizna dzieci na rzecz rodziców poprzez dokonywanie przez nich spłat kredytu, którego rodzice są współkredytobiorcami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Syn Wnioskodawczyni Daniel wraz z żoną Emilią zdecydowali się na zakup mieszkania poprzez zaciągniecie kredytu mieszkaniowego. Z powodu braku zdolności kredytowej młodych małżonków Wnioskodawczyni wraz mężem Władysławem Z. stali się współkredytobiorcami kredytu hipotecznego w celu podwyższenia zdolności kredytowej i uzyskaniu kwoty niezbędnej na zakup mieszkania. W umowie kredytowej występuje czterech kredytobiorców natomiast akt notarialny musiał zostać spisany jedynie na małżonków Emilię i Daniela Z. pozostających we wspólności majątkowej. Była to konieczność ponieważ skorzystali z kredytu z programem „Rodzina na swoim”, który jest obarczony specjalnymi wymogami i mogą z niego skorzystać jedynie osoby nie posiadające własnego mieszkania. Kwota kredytu została w całości przekazana na rachunek bankowy sprzedającego lokal. Właściciele mieszkania tj. syn Wnioskodawczyni i jego żona podjęli zobowiązanie, że spłata kredytu spoczywa wyłącznie na nich i jest dokonywana z ich wspólnego rachunku bankowego co mogą udokumentować.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Użyty w przepisie zwrot „kosztem swojego majątku” oznacza natomiast, że z darowizną do czynienia mamy w sytuacji, gdy dochodzi do bezpośrednio określonego ubytku w istniejących już składnikach majątku darczyńcy, przy czym musi on być rzeczywisty. Nadto w rezultacie zawarcia umowy darowizny osoba obdarowana nabywa własność przedmiotu tej umowy.

Omawiając przesłankę nieodpłatności wskazać natomiast należy, że świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że tylko z faktu współkredytowania zakupu mieszkania nie można wywodzić, że Wnioskodawczyni dokonała przysporzenia w majątku syna i jego żony kosztem swojego majątku. Brak bowiem w takiej sytuacji rzeczywistego uszczuplenia majątku matki, czyli elementu konstytutywnego dla umowy darowizny. Zakup mieszkania, o którym mowa we wniosku, sfinansowany został bowiem ze środków pochodzących z kredytu bankowego. Z istoty kredytu wynika natomiast, że samo jego otrzymanie i spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Zgodnie bowiem z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką możnaby mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników. Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

Reasumując, należy stwierdzić, iż w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, czynność wpółkredytowania zakupu mieszkania nie może być uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest to także inna czynność wymieniona w zawartym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W przypadku spłaty całości zobowiązania wynikającego z zawartej umowy kredytu przez syna i jego żonę obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zmianami) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Ponadto należy zauważyć, że niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie do powyższego mąż Wnioskodawczyni, syn Wnioskodawczyni i jego żona chcąc uzyskać interpretację indywidualną winni wystąpić z odrębnymi zapytaniami i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.