INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 lipca 2011 r. (data wpływu 26 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług kulturalnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług kulturalnych. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 25 lipca 2011 r. o doprecyzowanie opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest założycielem, liderem, wokalistą i kompozytorem zespołu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy m. in. usługi polegające na wykonywaniu koncertów, na których prezentowane są utwory z repertuaru zespołu. Muzycy towarzyszący wykonawcy podczas występu oraz konieczny personel obsługi angażowany jest na podstawie umów cywilno-prawnych.

Odbiorcami usług są domy kultury, agencje kulturalne, urzędy miast, urzędy gmin, fundacje organizacje pożytku publicznego, agencje artystyczne, firmy itp.

Warunki realizacji koncertu określa umowa, która w części dotyczącej wynagrodzenia obejmuje dwa elementy:

• honorarium za występ artystyczny,
• odpłatności za koszty przygotowania koncertu (o ile takowe występują) obejmujące: dojazd artystów, dowóz sprzętu, zakwaterowanie, wypożyczenie dodatkowych środków audio-wizualnych służących realizacji koncertu.
  
  

Kontrahentom wystawiane są dwie faktury VAT za koncert:

1. faktura VAT z opisem usługi „honorarium za występ zespołu (…)” z zastosowaniem zwolnienia od podatku, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy,
2. faktura VAT z opisem „koszty przygotowania i obsługi koncertu” opodatkowana stawką podstawową VAT 23% (w przypadku gdy zachodzą takie okoliczności).

W uzupełnieniu z dnia 25 lipca 2011 r. Wnioskodawca wskazał, iż ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie definiuje wprost pojęć twórca czy artysta wykonawca. Następuje ono poprzez określenie utworów, będących przedmiotem prawa autorskiego.

Na podstawie w szczególności art. 8 i art. 85 powyższej ustawy Wnioskodawca stwierdza że:

• jest twórcą (a w niektórych przypadkach współtwórcą) wykonywanych przez zespół utworów muzycznych. Zainteresowany jest bowiem kompozytorem muzyki i najczęściej również tekstu prezentowanych piosenek,
• w myśl art. 85 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Wnioskodawca jest również artystą wykonawcą, choć tylko w zakresie dotyczącym artystycznego wykonywania utworów, których jest twórcą. Działalność estradowa zespołu obejmuje wykonanie utworów, których jest twórcą – zespół nie prezentuje podczas koncertów utworów innych twórców.
  
  

Wnioskodawca, jako twórca i lider zespołu, umowy na występy podpisuje we własnym imieniu i tylko na występ własnej kapeli, nie korzysta z pomocy agentów, a z towarzyszącymi podczas występu artystami, rozlicza się na podstawie umów o dzieło.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest zastosowanie zwolnienia od podatku VAT dla faktury obejmującej honorarium za występ artystyczny...

Zdaniem Wnioskodawcy, wypełnia on znamiona art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. i może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w części dotyczącej honorarium za występ.

Jest bowiem założycielem, twórcą, liderem i wykonawcą zespołu. Korzysta z pełni praw autorskich i praw do artystycznego wykonywania utworów, których jest twórcą.

Zespół w trakcie koncertów nie odtwarza kompozycji innych twórców czy wykonawców. Fakt angażowania na koncerty innych towarzyszących muzyków na umowy o dzieło, nie powinien stanowić w tym zakresie przeszkody.

Trudno bowiem przypuszczać aby intencją ustawodawcy dla którego podłożem zwolnienia od podatku usług kulturalnych była chęć upowszechniania dostępu do kultury, było ograniczenie zwolnienia jedynie do indywidualnie występujących artystów czy wykonawców. Stanowiłoby to istotną barierę dla organizatorów imprez kulturalnych, a ponadto swoisty i nieuzasadniony podział środowiska artystów i twórców.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza komentarz J. Zubrzyckiego zawarty w Leksykonie VAT 2011, który cytując orzeczenie NSA z dnia 22 kwietnia 2008 r. (sygn. akt FSK 580/07) pisze: „usługi twórców i artystów wykonawców oraz podmiotów współtworzących z nimi widowisko kulturalne (zajmujących się oprawą muzyczną, dźwiękiem, oświetleniem, kostiumami, scenografią itd.) realizowane w ramach działalności obiektów kultury (teatrów, sal koncertowych itp.) są zwolnione od podatku od towarów i usług z uwagi na to, że należy je uznać za usługi związane z kulturą. Celem bowiem unormowania, zwalniającego od podatku usługi kulturalne, jest objęcie zwolnieniem od podatku przede wszystkim szerokiego grona twórców kultury (twórców, artystów, aktorów, dźwiękowców, scenografów, kostiumologów itd.) świadczących swoje usługi w ramach funkcjonowania m. in. teatrów, sal koncertowych i innych obiektów kulturalnych, z wyłączeniem z tego zwolnienia usług organizatorów imprez kulturalnych…” (Leksykon VAT 2011, UNIMEX 2011, str. 794).

Należy nadmienić, że Wnioskodawca podobną zasadę odpłatności za realizowane koncerty stosował również przed nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług wychodząc z założenia ze zwolnienie usług związanych z kulturą (poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy) dotyczyło honorarium za występ, a niekoniecznie dodatkowo ponoszonych kosztów jego realizacji finansowanych w uzgodnionych kwotach przez zlecającego (organizatora).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na mocy art. 5a ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Tut. Organ informuje, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 11 wymieniał jako zwolnione usługi związane z kulturą, w tym również usługi twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielanie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania (…) (ex 92) i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy.

Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 2006.347.1 ze zm.).

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy, stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

1. podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
2. indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Podkreślić należy cel zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy. Brzmienie tego przepisu wskazuje, że ze zwolnienia od podatku korzystać mogą usługi w zakresie kultury oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana. Jednakże, usługi te – aby mogły korzystać ze zwolnienia – świadczone muszą być przez specyficzne podmioty.

Polski prawodawca określił te podmioty, wymieniając je w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, jako:

• podmioty prawa publicznego;
• podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym, wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej;
• indywidualni twórcy i artyści wykonawcy, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzani w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
  
  

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęć „kultura” i „usługa kulturalna”. Zatem przy dokonywaniu interpretacji ww. przepisu, posłużyć się można wykładnią literalną, odwołując się do językowego znaczenia tego wyrazu. Zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn.pl), kultura oznacza „materialną i umysłową działalność społeczeństw oraz jej wytwory”.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) – do której odwołuje się ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b – przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są m. in. utwory muzyczne i słowno-muzyczne, a także sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne (art. 1 ust. 2 pkt 7 i 8 ww. ustawy).

Na podstawie art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Pod ochroną pozostaje – na podstawie art. 85 ust. 1 ww. ustawy – każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania (art. 85 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 106 ust. 1 ustawy, w jego brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., określa, iż podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, przez pojęcie sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Faktura VAT jest więc dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Zatem, jak wynika z powołanych przepisów, to podatnik podatku od towarów i usług zobowiązany jest wystawić fakturę VAT stwierdzającą dokonanie sprzedaży.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest założycielem, liderem, wokalistą i kompozytorem Zespołu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy m. in. usługi polegające na wykonywaniu koncertów, na których prezentowane są utwory z repertuaru zespołu. Muzycy towarzyszący wykonawcy podczas występu oraz konieczny personel obsługi angażowany jest na podstawie umów cywilno-prawnych.

Warunki realizacji koncertu określa umowa, która w części dotyczącej wynagrodzenia obejmuje dwa elementy:

• honorarium za występ artystyczny,
• odpłatności za koszty przygotowania koncertu (o ile takowe występują) obejmujące: dojazd artystów, dowóz sprzętu, zakwaterowanie, wypożyczenie dodatkowych środków audio-wizualnych służących realizacji koncertu.
  
  

Kontrahentom wystawiane są dwie faktury VAT za koncert:

• faktura VAT z opisem usługi „honorarium za występ zespołu (…)” z zastosowaniem zwolnienia od podatku,
• faktura VAT z opisem „koszty przygotowania i obsługi koncertu” opodatkowana stawką podstawową VAT 23% (w przypadku gdy zachodzą takie okoliczności).
  
  

Ponadto, na podstawie art. 8 i art. 85 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Wnioskodawca stwierdza że:

• jest twórcą (a w niektórych przypadkach współtwórcą) wykonywanych przez Zespół utworów muzycznych. Zainteresowany jest bowiem kompozytorem muzyki i najczęściej również tekstu prezentowanych piosenek,
• w myśl art. 8 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Wnioskodawca jest również artystą wykonawcą, choć tylko w zakresie dotyczącym artystycznego wykonywania utworów, których jest twórcą. Działalność estradowa Zespołu obejmuje wykonanie utworów, których jest twórcą – Zespół nie prezentuje podczas koncertów utworów innych twórców.
  
  

Wnioskodawca informuje, iż jako twórca i lider Zespołu, umowy na występy podpisuje we własnym imieniu i tylko na występ własnej kapeli, nie korzysta z pomocy agentów, a z towarzyszącymi podczas występu artystami, rozlicza się na podstawie umów o dzieło.

Z opisu wynika, że w przedmiotowej sprawie Zainteresowany występuje jako twórca oraz w niektórych przypadkach jako współtwórca wykonywanych przez Zespół utworów muzycznych. Wnioskodawca jest także artystą wykonawcą w zakresie dotyczącym artystycznego wykonywania utworów. Ponadto, Zainteresowany za występ artystyczny jest wynagradzany w formie honorarium, które dokumentuje wystawiona faktura VAT.

Wobec powyższego, świadczone przez Wnioskodawcę usługi wynagradzane w formie honorarium korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.

Reasumując, udokumentowane fakturą VAT i otrzymane przez Zainteresowanego – będącego zarówno twórcą, współtwórcą, jak i artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych – honorarium za występ artystyczny, korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.

Tut. Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.