INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2011r. (data wpływu do Biura – 16 czerwca 2011r.), uzupełnionym w dniu 07 i 09 września 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego przekazania samochodu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego przekazania samochodu.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 30 sierpnia 2011r. znak: IBPBI/1/415-608/11/ESZ, IBPBII/1/436-381/11/AŻ wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 07 września 2011r. (uiszczenie opłaty) oraz 09 września 2011r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka cywilna jest własnością dwóch wspólników z równymi udziałami w spółce (po 50%). Formą opodatkowania są zasady ogólne (podatkowa księga przychodów i rozchodów). Spółka nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka wykupiła po zakończeniu umów leasingu operacyjnego dwa samochody osobowe. Z uwagi na niską wartość początkową samochody zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Każdy ze wspólników posiada 50% udział w zyskach. Wykupione samochody są takiej samej wartości (cena rynkowa ok. 40.000,00 zł). Wspólnicy rozważają w drodze wspólnej uchwały przekazać na swoje potrzeby osobiste po firmowym samochodzie. Przekazanie samochodów planują dokonać umową darowizny, gdzie stronami umowy będą wspólnicy spółki cywilnej jako darczyńcy, a obdarowanymi jeden ze wspólników ze swoją małżonką (samochody te wejdą w skład majątku wspólnego wspólników i ich małżonek).

W uzupełnieniu wnioskodawca wskazał, iż jest wspólnikiem spółki cywilnej i to jemu i jego małżonce planowane jest przekazanie samochodu będącego składnikiem majątku ww. spółki. Ponadto wnioskodawca wskazał, iż planowana czynność nieodpłatnego zbycia samochodu (darowizna) stanowiącego majątek spółki cywilnej na rzecz majątku odrębnego wnioskodawcy i jego małżonki zgodnie z uregulowaniami cywilnoprawnymi jest dopuszczalna. Umowa darowizny będzie prawnie skuteczna i nie będzie naruszać art. 863 Kodeksu cywilnego. Transakcja ta spowoduje przekształcenie współwłasności łącznej składnika majątku spółki cywilnej (samochodu) na współwłasność ułamkową poprzez wspólne oświadczenie woli wszystkich wspólników. W wyniku tego przekształcenia każdy z darczyńców (wnioskodawca i jego wspólnik) przekaże swój udział w składniku majątku spółki na rzecz obdarowanych (wnioskodawcy i jego małżonki).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Jakie będą skutki podatkowe w zakresie podatku od spadkówi darowizn nieodpłatnego przekazania samochodu z majątku spółki cywilnej do majątku wnioskodawcy i jego małżonki...

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przekazanie przez niego swojego udziału w składniku majątku będącego przedmiotem darowizny na rzecz małżonki będzie korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przekazanie natomiast udziału w składniku majątku będącego przedmiotem darowizny przez drugiego wspólnika na rzecz wnioskodawcy będzie opodatkowane w myśl art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem wnioskodawcy, zawarcie umowy darowizny samochodu wchodzącego w skład majątku spółki (wspólności łącznej współników) na rzecz jednego ze wspólników i jego małżonki jest dopuszczalne. Zawarcie tego typu umowy, zdaniem wnioskodawcy, nie narusza przepisów art. 863 Kodeksu cywilnego, bowiem nie mamy tutaj do czynienia z rozporządzeniem udziałem w składniku majątku wspólnego przez wspolnika, lecz rozporządzeniem całym składnikiem majątku przez wszystkich wspólników (wyrok NSA z dnia 24 kwietnia 2002r. Sygn: I SA/Łd 1152/2000). Zdaniem wnioskodawcy, w art. 863 Kodeksu cywilnego chodzi wyłącznie o jednego ze wspólników, bowiem wszyscy jednocześnie mogą w każdym czasie trwania spółki podjąć uchwałę o przeniesieniu części aktywów z majątku spółki do swoich majątków osobistych. W przeciwnym razie spółka w ogóle nie mogłaby podajmowac żadnych czynnosci gospodarczych w trakcie jej trwania, związanych ze zbyciem zbędnych składników majątku. Ponadto, w ocenie wnioskodawcy, nie dochodzi do pokrzywdzenia drugiego wspólnika w spółce gdyż również i on otrzyma samochód o takiej samej wartości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od spadków i darowizn w przedmiocie skutków podatkowych nieodpłatnego przekazania samochodu. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Powyższe oznacza, że darowizna musi wzbogacić obdarowanego, a darczyńca nie może w zamian uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny ani w przyszłości.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

• zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
• udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
  
  

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
• gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
  
  

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę zaliczonego do III grupy podatkowej, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej - 4.902 zł.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca – art. 14 ust. 1 ww. ustawy. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.
   
   

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku. Podatek naliczany jest zależnie od wartości otrzymanej darowizny. Dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej, do kwoty 10.278 zł podatek będzie naliczany w wysokości 12%, od kwoty 10.278 zł do 20.556 zł podatek wyniesie 1.233 zł 40 gr i 16% nadwyżki ponad 10.278 zł natomiast w przypadku podstawy opodatkowania wyższej aniżeli 20.556 zł podatek wyniesie 2.877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł.

W myśl art. 17a ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku od spadków i darowizn są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie zeznań podatkowych składanych przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 139 poz. 988 ze zm.). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym wskazano, iż spółka cywilna jest własnością dwóch wspólników (w tym wnioskodawcy) z równymi udziałami w spółce (po 50%). Wspólnicy rozważają w drodze wspólnej uchwały przekazać na swoje potrzeby osobiste po firmowym samochodzie. Transakcja ta - poprzez wspólne oświadczenie woli wszystkich wspólników - spowoduje najpierw przekształcenie współwłasności łącznej składnika majątku spółki cywilnej (samochodu) na współwłasność ułamkową. W wyniku tego przekształcenia każdy z darczyńców (wnioskodawca i jego wspólnik) przekaże swój udział w składniku majątku spółki na rzecz obdarowanych (wnioskodawcy i jego małżonki). Przekazanie samochodu planują dokonać umową darowizny.

W judykaturze i piśmiennictwie za utrwalony uznaje się pogląd, że spółka prawa cywilna nie jest podmiotem prawnym odrębnym od wspólników, lecz jest dwustronnym (wielostronnym) stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników. W myśl art. 860 Kodeksu cywilnego wspólnicy zawierając umowę spółki cywilnej zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. W wyniku powstania spółki cywilnej dochodzi zatem do wyodrębnienia masy majątkowej stanowiącej majątek wspólny wspólników. Pod względem prawnym majątek spółki cywilnej stanowi współwłasność łączną wspólników. Opiera się ona na szczególnym stosunku osobistym, jaki kształtuje umowę spółki cywilnej. Majątek ten, będący odrębną całością bywa określany jako "majątek spółki". Obejmuje wkłady majątkowe wspólników oraz uzyskane dochody, stanowiące majątek wspólny wspólników, przy czym każdy z nich jest współwłaścicielem tego majątku do niepodzielnej ręki. W odniesieniu do całego majątku istnieje pomiędzy wspólnikami wspólność łączna (wspólność niepodzielnej ręki), która utrzymuje wyodrębnienie majątku i jego niepodzielność. Niepodzielność wspólnego majątku zapewnia realizację funkcji reżimu wspólności łącznej.

Jej zakres wyznacza art. 863 § 1–3 Kodeksu cywilnego, ustanawiając odpowiednio:

• zakaz rozporządzania udziałem we wspólnym majątku wspólników oraz poszczególnych składnikach tego majątku;
• zakaz domagania się podziału wspólnego majątku w czasie trwania spółki oraz
• zakaz żądania zaspokojenia z udziału we wspólnym majątku oraz poszczególnych składnikach tego majątku przez wierzyciela osobistego wspólnika.
  
  

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem wspólnik spółki prawa cywilnego nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W trakcie istnienia spółki cywilnej żaden z jej wspólników nie może dysponować wspólnym majątkiem lub jego składnikami we własnym imieniu i na własny rachunek. Wspólność niepodzielnej ręki oznacza zatem zakaz zbywania udziału w spółce oraz składników majątkowych spółki, jeśli to zbycie oznacza rozporządzenie przez konkretnego wspólnika we własnym imieniu konkretną częścią majątku spółki. Jednakże z uregulowań tych nie wynika zakaz rozporządzania łącznie przez wspólników poszczególnymi składnikami ich wspólnego majątku, w tym na rzecz jednego ze wspólników, oczywiście za zgodą wszystkich wspólników. Nie mamy w tym wypadku do czynienia z rozporządzeniem udziałem w składniku majątku wspólnego przez wspólnika, jak tego zakazuje art. 863 § 1 Kodeksu cywilnego, lecz z rozporządzeniem całym składnikiem majątku przez wszystkich wspólników. Sprzeczne z naturą tego stosunku zobowiązaniowego nie jest również działanie zmierzające do przesunięcia – za zgodą wszystkich wspólników - składnika stanowiącego majątek spółki do majątku stanowiącego współwłasność ułamkową wspólników tej spółki.

Z opisu zdarzenia wynika, iż na mocy oświadczenia woli wszystkich wspólników nastąpi przekształcenie współwłasności łącznej składnika majątku spółki cywilnej (samochodu) na współwłasność ułamkową. W wyniku tego przekształcenia każdy ze wspólników przekaże swój udział w składniku w drodze darowizny.

Wobec powyższego, jeżeli wnioskodawca przekaże małżonce swój udział w rzeczy w drodze umowy darowizny to znajdzie zastosowanie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn przy spełnieniu wszystkich przesłanek umożliwiających skorzystanie z tego zwolnienia. Z kolei przekazanie przez wspólnika na rzecz wnioskodawcy udziału tytułem darowizny spowoduje, iż na wnioskodawcy jako na nabywcy będzie ciążył obowiązek podatkowy zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Żona wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację winna wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.