INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny od dnia 21 czerwca 2011 r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi sygn. akt I SA/Łd 1442/10 z dnia 20 kwietnia 2011 roku (data wpływu 11 lipca 2011 r.), stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2007 r. (data wpływu 12 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie kosztów uzyskania przychodów dotyczących, w zakresie:

• wydatków bezpośrednio związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego - jest nieprawidłowe;

• wydatków służących ogólnemu funkcjonowaniu spółki kapitałowej (wydatków innych niż bezpośrednio związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego) – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2007 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zdarzenie przyszłe.

Podatnik zamierza dokonać przekształceń organizacyjnych, a w szczególności zmiany formy organizacyjnej ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na spółkę akcyjną, w celu wprowadzenia akcji spółki do publicznego obrotu papierami wartościowymi na GPW. Niezbędnym elementem przekształcenia i emisji giełdowej jest osiągnięcia założonego progu wysokości kapitału zakładowego, co w przypadku podatnika wiąże się z koniecznością podwyższenia kapitału zakładowego, dzięki czemu spółka nie tylko spełni wymogi ustawowe, ale także, a może przede wszystkim uzyska niezbędne środki na sfinansowanie procedury zmierzającej do emisji giełdowej, tzn. kosztów firm audytorskich i domów maklerskich, biegłych rewidentów, doradztwa prawnego i finansowego, a wreszcie kosztów reklamy. Zarówno podwyższenie kapitału zakładowego, jak i przekształcenie, a następnie przygotowanie prospektu emisyjnego i oferty giełdowej jest ze sobą funkcjonalnie związane i prowadzone przez firmę konsultingową w oparciu o podpisaną umowę dotyczącą wszystkich wymienionych faz.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy kosztem uzyskania przychodu są koszty poniesione przez spółkę na podwyższenie kapitału zakładowego w celu uzyskania środków niezbędnych na sfinansowanie emisji papierów wartościowych na GPW oraz spełnienie wymogów ustawowych, tj. w szczególności koszty opłat notarialnych i sądowych, koszty obsługi prawnej i finansowej...
2. Czy kosztem uzyskania przychody są koszty poniesione przez spółkę na przekształcenie spółki z o.o. w spółkę akcyjną co ma umożliwić przygotowanie prospektu emisyjnego i debiut giełdowy...
3. Czy wydatki spółki poniesione w celu zwiększenia jej kapitału zakładowego i w celu uzyskania agio emisyjnego, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów spółki, a szerzej, czy kosztem uzyskania przychodu są koszty poniesione przez spółkę na przygotowanie i przeprowadzenie emisji papierów wartościowych na GPW, a w szczególności: koszty związane z przygotowaniem prospektu emisyjnego (koszty badania prawnego i finansowego Spółki), koszty doradztwa prawnego i finansowego, koszty administracyjne (druk, publikacja i dystrybucja prospektu emisyjnego), koszty prawne (opłaty notarialne, sądowe, skarbowe), koszty ogłoszeń wymaganych przepisami prawa, koszty ewentualnych tłumaczeń dokumentacji przygotowanej na potrzeby Oferty Publicznej, koszty promocji Oferty Publicznej, w tym organizacji spotkań (wynajęcie sali, druk materiałów informacyjnych, itp.), koszty szkoleń w zakresie wiedzy o Giełdzie Papierów Wartościowych...
   
   

Prezentując własne stanowisko, wnioskodawca zauważył, że w celu zrealizowania założenia polegającego na doprowadzeniu do emisji akcji spółki podatnika i notowania ich na Giełdzie Papierów Wartościowych podjęte muszą zostać czynności dostosowawcze konieczne z jednej strony do wypełnienia wymogów ustawowych, z drugiej zaś uzyskania środków niezbędnych na sfinansowania procedury emisyjnej, tj.: podwyższenie kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w celu uzyskania progu kapitałowego oraz środków na przygotowanie i przeprowadzenie procedury emisyjnej; przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną w wykonaniu wymogu ustawowego; przygotowanie prospektu emisyjnego, zawarcie stosownych umów z audytorami, domami maklerskimi umożliwiające podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej i emisję papierów wartościowych w publicznym obrocie, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie pokrycia podwyższenia kapitału zakładowego i agio emisyjnego.

Wnioskodawca wskazał, iż podwyższenie kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zmierza do osiągnięcia dwóch podstawowych celów. Po pierwsze wykonanie obowiązku ustawowego progu kapitałowego dla spółek akcyjnych, który wynosi 500.000 zł, a więc przekracza dotychczasową wysokość kapitału zakładowego spółki podatnika, po drugie zaś, co istotniejsze z punktu widzenia zamiarów emisyjnych podatnika, uzyskanie środków zewnętrznych na sfinansowania procedur i kampanii reklamowych koniecznych do skutecznej emisji. Podwyższony kapitał spółki ma bowiem osiągnąć próg 1.000.000 zł z dodatkowym agio wpłaconym ponad nominalną wartość udziałów w wysokości 400.000 zł. Próg dokapitalizowania spółki warunkuje wykonanie oczekiwanego rezultatu emisyjnego. Koniecznym jest bowiem stworzenie maksymalnej ilości nowych akcji, przy równoczesnym zapewnieniu dotychczasowym udziałowcom kontroli nad spółką.

Kolejnym krokiem założonej procedury jest dokonanie przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną. Przepisy ogólne, dotyczące przekształceń spółek handlowych, są zawarte w art. 551-570 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037, ze zm.). Natomiast szczegółowe regulacje, odnośnie przekształcania spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową zawierają art. 577-580 K.s.h.

Ostatecznie na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi przygotowana zostanie i przeprowadzona publiczna emisja akcji spółki, zaś środki uzyskane z emisji należało będzie przelać na podwyższony kapitał zakładowy oraz zgodnie z art. 396 § 2 K.s.h. do kapitału zapasowego nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji. Jednocześnie - stosownie do treści art. 36 ust. 2b ustawy o rachunkowości - koszty emisji akcji poniesione przy powstaniu spółki akcyjnej lub |podwyższeniu kapitału zakładowego zmniejszają kapitał zapasowy spółki do wysokości nadwyżki wartości emisji nad wartością nominalną akcji, zaś pozostałą ich część zalicza się do kosztów finansowych.

Spółka zauważyła, iż problematyka jej zapytań sprowadza się do oceny możliwości zaliczania wydatków związanych z funkcjonalnie powiązanymi czynnościami podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o., przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną oraz podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej w celu emisji giełdowej do kosztów podatkowych.

W opinii wnioskodawcy, zgodnie z definicją - sformułowaną w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - każdy koszt podatkowy musi spełniać łącznie dwa warunki, czyli:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów podatkowych lub zachowania albo zabezpieczenia źródła tych przychodów,
• nie został on wymieniony w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
  
  

Zdaniem podatnika wszelkie ww. koszty ponoszone w związku z emisją akcji, czyli pozostające w bezpośrednim związku z podwyższeniem kapitału własnego spółki i umożliwieniem emisji papierów wartościowych na GPW, z pewnością mają na celu osiąganie przychodów podatkowych.

Nie zostały one również wymienione w żadnym z punktów art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Spółka podkreśliła, iż podstawowym założeniem przeprowadzenia ww. procedur, jak wskazano pozostających ze sobą w oczywistym funkcjonalnym związku, jest uzyskania zewnętrznego finansowania prowadzonej: działalności gospodarczej, celowościowo analogicznego do uzyskania pożyczki czy kredytu, wydatki na uzyskanie których, co nie jest kwestionowane, naturalnie zalicza do kosztów podatkowych wydatków związanych z pozyskiwaniem obcych źródeł finansowania (kredytów i pożyczek), a które również są wyłączone z kategorii przychodowych (art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Zdaniem Spółki, również w przypadku wydatków ponoszonych na uzyskanie zewnętrznych źródeł finansowania poprzez podwyższenie kapitału zakładowego, zarówno w przypadku spółki zoo jak i spółki akcyjnej, powinno następować zaliczenie wydatków na ich dokonanie do kosztów podatkowych.

W ocenie wnioskodawcy, pogląd ten odzwierciedlany jest w interpretacjach organów podatkowych i zgodnie z nim koszty emisji akcji można zaliczać do kosztów podatkowych, ponieważ ich związek z podatkowymi przychodami należy rozpatrywać w szerszym kontekście prowadzonej przez jednostkę działalności gospodarczej, nie zaś ściśle przez pryzmat pozyskiwanego, nieopodatkowanego kapitału.

Na potwierdzenie wnioskodawca powołał się na decyzje interpretacyjne Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi oraz we Wrocławiu.

Podsumowując wnioskodawca stwierdził, iż podziela on wyrażone w powołanych rozstrzygnięciach, stanowisko organów podatkowych w zakresie możliwości zaliczania do kosztów podatkowych, wydatków poczynionych na podwyższenie kapitałów zakładowych, a szerzej wydatków funkcjonalnie związanych z umożliwieniem i przeprowadzeniem procedury uzyskania zewnętrznych źródeł finansowania, w tym podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o. o., przekształcenia w spółkę akcyjną oraz podwyższenia kapitału spółki akcyjnej.

Wydając interpretację indywidualną w dniu 8 lutego 2008 r., nr IP-PB3-423-437/07-2/AG Organ uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe, stwierdzając, że:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powołanego przepisu wynika, że podatnik ma możliwość zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty podatkowe ponoszone przez podmiot gospodarczy można podzielić na koszty bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle (bezpośrednio) związane z konkretnymi przychodami, jakie osiąga podmiot gospodarczy. Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje prawidłowe funkcjonowanie podmiotu gospodarczego. Jest to wówczas koszt ogólny działalności gospodarczej. Aby określić czy dany koszt jest bezpośrednio związany z przychodem, należy rozstrzygnąć czy istnieje możliwość powiązania tego wydatku z przychodem osiągniętym w roku podatkowym. Przy ocenie tej, decydującym jest moment dokonania tegoż wydatku, a nie moment osiągnięcia przychodu. Gdy związek miedzy poniesionym kosztem a uzyskanym przychodem jest wyraźny, koszt taki jest kosztem bezpośrednio związanym z tym właśnie przychodem.

Jak stanowi art. 257 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.), jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego spółki z ograniczona odpowiedzialnością następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki. W myśl art. 257 § 2 tej ustawy, podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych. Zgodnie z art. 154 § 3 ww. ustawy, udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się na kapitał zapasowy. Z treści złożonego wniosku wynika, iż podwyższenie kapitału zakładowego wnioskodawcy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) ma na celu uzyskania progu kapitałowego, wymaganego przy przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną oraz środków na przygotowanie i przeprowadzenie procedury emisyjnej (publiczna emisja akcji), z której uzyskane środki zostaną przelane na podwyższony kapitał zakładowy spółki akcyjnej oraz jej kapitał zapasowy. Zgodnie z art. 551 § 1 ustawy - Kodeks Spółek, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka przekształcana) może być przekształcona w spółkę akcyjną (spółkę przekształconą). Spółce przekształconej przysługują wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (art. 553 § 1 ustawy). Jak stanowi art. 431 § 1 ww. ustawy, podwyższenie kapitału zakładowego spółek akcyjnych wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Przy czym emisja nowych akcji sama w sobie nie prowadzi do podwyższenia kapitału zakładowego, niezbędne jest objęcie akcji nowej emisji. Na podstawie art. 396 § 2 tej ustawy, do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki (agio), osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji.

W świetle powyższego należy uznać, iż wszelkie ponoszone przez Spółkę wydatki związane z funkcjonalnie powiązanymi czynnościami podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o. o., przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną oraz podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej w celu emisji giełdowej, służą umożliwieniu Spółce emisji akcji i notowania ich na Giełdzie Papierów Wartościowych, a więc pozostają w bezpośrednim związku z przychodem otrzymanym na podwyższenie kapitału zakładowego i przekazanych na kapitał zapasowy Spółki.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (akcyjnego), funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego albo organizacyjnego ubezpieczyciela - a w towarzystwach powierniczych wartości aktywów tych funduszy. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, kwot i wartości stanowiących nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy, oraz w spółdzielniach i ich związkach – wartości wpisowego, przeznaczonych na fundusz zasobowy.

Powyższe oznacza, iż wartość wkładów zarówno pieniężnych jak i niepieniężnych wnoszona na pokrycie kapitału zakładowego w związku z utworzeniem spółki, jak również z podwyższeniem tego kapitału oraz kwoty i wartości stanowiące nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy nie są zaliczane do przychodów podatkowych spółki.

Skoro więc, przychód otrzymany na powiększenie kapitału zakładowego i zapasowego nie stanowi przychodu dla celów podatkowych, to koszty jego uzyskania, w przedmiotowej sprawie poniesione przez Spółkę wydatki:

• na podwyższenie kapitału zakładowego w celu uzyskania środków niezbędnych na sfinansowanie emisji papierów wartościowych na GPW oraz spełnienie wymogów ustawowych, tj. w szczególności koszty opłat notarialnych i sądowych, koszty obsługi prawnej i finansowej;
• na przekształcenie spółki z o.o. w spółkę akcyjną co ma umożliwić przygotowanie prospektu emisyjnego i debiut giełdowy;
• w celu zwiększenia jej kapitału zakładowego i w celu uzyskania agio emisyjnego, w szczególności: koszty związane z przygotowaniem prospektu emisyjnego (koszty badania prawnego i finansowego Spółki), koszty doradztwa prawnego i finansowego, koszty administracyjne (druk, publikacja i dystrybucja prospektu emisyjnego), koszty prawne (opłaty notarialne, sądowe, skarbowe), koszty ogłoszeń wymaganych przepisami prawa, koszty ewentualnych tłumaczeń dokumentacji przygotowanej na potrzeby Oferty Publicznej, koszty promocji Oferty Publicznej, w tym organizacji spotkań (wynajęcie sali, druk materiałów informacyjnych, itp.), koszty szkoleń w zakresie wiedzy o Giełdzie Papierów Wartościowych;

nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z tym przepisem nie stanowią kosztów podatkowych wydatki, co prawda nie wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, ale związane z przysporzeniami nie uważanymi za przychód przez ustawodawcę (art. 12 ust. 4 pkt 4 i 11 tej ustawy).

Ponadto z art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów że źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. Jednocześnie zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania, nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów ze źródeł przychodów, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są wolne od podatku.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę orzeczeń organów podatkowych stwierdzić należy, że orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Na powyższą interpretację Spółka w dniu 25 lutego 2008 r. (data wpływu 3 marca 2008 r.) złożyła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które w odpowiedzi z dnia 31 marca 2008 r. nr IP-PB3-423-437/07-4/AG Organ podtrzymał swoje stanowisko zawarte w interpretacji indywidualnej.

W dniu 30 kwietnia 2008 r. (data wpływu 5 maja 2008 r.) Wnioskodawca złożył za pośrednictwem tut. Organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. interpretację i wniósł o uchylenie jej w całości.

Wyrokiem z dnia 25 marca 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 1478/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (w związku ze zmianą właściwości) uchylił zaskarżoną interpretację, z uwagi na niewydanie interpretacji indywidualnej w terminie określonym w art. 14d ustawy – Ordynacja podatkowa.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w dniu 11 listopada 2010 r. (sygn akt II FSK 1284/09) powyższy wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez WSA.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2011r. (data wpływu 11 lipca 2011r.) sygn. akt I SA/Łd 1442/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W pierwszej kolejności Sąd podniósł, że nie podważa dorobku orzecznictwa i doktryny, gdzie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym warunkiem zakwalifikowania pewnych wydatków jako tak pojmowanego kosztu jest ich celowe ponoszenie przez podatnika dla osiągnięcia przychodów, a nie trzeba wykazywać zależności między nim a powstaniem lub powiększeniem konkretnego, poddającego się kwantyfikacji (mierzalnego) przychodu (uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 18 czerwca 2007r., II FPS 8/06). Dalej, tego, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zmierzającą do stworzenia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów - tak np. w wyrokach NSA z 13.3.1998 r., SA/Lu 230/97 (niepubl.) i z 12.9.1999 r., I SA/Wr 482/97 (niepubl.). Czy tego, że ponoszenie określonych wydatków w celu osiągnięcia przychodów nie przesądza automatycznie o wystąpieniu w każdej sytuacji związanego z nim, ujmowanego w sposób konkretny, przychodu (B. Dauter, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2004, Wrocław 2004, s. 297). Istotne jest to, że kosztami będą wydatki poniesione z zamiarem zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów tak, aby przynosiło ono przychody także w przyszłości.

W odniesieniu do zagadnienia prawnego objętego przedmiotowym wnioskiem o wydanie interpretacji Sąd zauważył, że w dniu 24 stycznia 2011 roku Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, w której tezie zajął stanowisko, iż "tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do reguł wyrażonych w treści art. 12 ust. 4 pkt 4 i art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 ze zm.) w zw. z art. 15 ust. 1 tej ustawy", którym to stanowiskiem związany jest Sąd wyrokujący w niniejszej sprawie.

W uzasadnieniu do przytoczonej uchwały Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, że "do tego rodzaju wydatków niewątpliwie należy zaliczyć opłaty notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych, a w przypadku podwyższenia kapitału w drodze emisji akcji będących przedmiotem oferty publicznej objętych prospektem emisyjnym dodatkowo ponoszone w związku z tym opłaty giełdowe, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzenia, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji oraz koszty oferowania papierów wartościowych."

W cytowanym rozstrzygnięciu Naczelny Sąd Administracyjny zauważył również, że "nie można natomiast zgodzić się z tą częścią krytyki, która wskazuje na konieczność uwzględnienia tego rodzaju wydatków w całości, jako związanych z kategorią "nie-przychodów" z art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można mówić na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o innych przychodach niż te, które zostały wymienione w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. Konstrukcja tego przepisu powoduje, że gdyby nie wyłączenie z przychodów w art. 12 ust. 4 pkt 4 tej ustawy wpłaty na kapitał zakładowy, również w przypadku jego podwyższenia stanowiłyby przychód spółki kapitałowej. Na zasadzie wyrażonej w art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p. przychód ten brany byłby w rachunku wyliczenia dochodu podlegającego opodatkowaniu. Tego rodzaju przychód, a "nie- przychód" z mocy art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy jest pomijany dla celów podatkowych. Jeden ze skutków tej regulacji stanowi to, że wydatki bezpośrednio powiązane tym przychodem i warunkujące jego wystąpienie w postaci wniesienia podwyższonego kapitału nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Ocena ta nie może jednak zostać rozciągnięta na tę część wydatków ogólnych spółki kapitałowej, których poniesienie tego rodzaju związku już nie cechuje tzw. koszty ogólne funkcjonowania osoby prawnej służące zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów i nie wykazujące związku z konkretnym przychodem. Zgodzić należy się zatem z oceną, że wydatki związane z nabyciem usług w celu emisji akcji należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Są one typowymi kosztami pośrednimi związanymi z prowadzona działalnością gospodarczą, której efekty podlegają opodatkowaniu."

Następnie Sąd stwierdził, że przenosząc przytoczone rozważania na grunt rozstrzyganej sprawy, należy wskazać, że kosztami uzyskania przychodu mogą być co najmniej koszty związane z przygotowaniem prospektu emisyjnego, np. w postaci kosztów badania sytuacji finansowej spółki przez powołanego do tego celu biegłego, a więc koszty wskazane przez wnioskodawcę w punkcie trzecim. Nie można również wykluczyć, że charakter taki będą miały inne koszty doradztwa prawnego czy finansowego, o ile nabycie owych usług będzie się wiązało z emisją akcji tak, jak wskazał to Naczelny Sąd Administracyjny w cytowanej uchwale. Na koniec Sąd dodał, iż jego zdaniem przynajmniej w zakresie kosztów badania prawnego i finansowego Spółki stanowisko zajęte w interpretacji przez Ministra Finansów nie było w świetle zaprezentowanego poglądu prawidłowe.

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, z uwzględnieniem prawomocnego (od dnia 21 czerwca 2011r.) wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2011r. sygn. akt I SA/Łd 1442/10, organ stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Interpretacja pojęcia „koszty uzyskania przychodów” zawartego w ww. regulacji prowadzi do wniosku, że podatnik ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, wszelkich wydatków, pod warunkiem że:

• są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, lub
• są to koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, oraz
• nie są wydatkami wymienionymi w art. 16 ust. 1 ustawy.
  
  

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnych definicji ww. pojęć. Zgodnie jednak z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług.

Natomiast pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Każdy z tych wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (akcyjnego), funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego albo organizacyjnego ubezpieczyciela - a w towarzystwach powierniczych wartości aktywów tych funduszy.

Powyższe oznacza, iż wartość wkładów zarówno pieniężnych jak i niepieniężnych wnoszona na pokrycie kapitału zakładowego w związku z utworzeniem spółki, jak również z podwyższeniem tego kapitału nie jest zaliczana do przychodów podatkowych spółki.

Przychodem otrzymanym na podwyższenie kapitału zakładowego, w rozumieniu tego przepisu, mogą być zarówno pieniądze, jak i wkład niepieniężny. W rezultacie środki pieniężne jak i wkłady niepieniężne, stanowiące przysporzenie majątkowe, uznane zostały przez ustawodawcę za przychód nie zaliczany do przychodów, jeżeli prowadzi do podwyższenia kapitału zakładowego. Przychód ten nie powstaje jako efekt bieżącej działalności gospodarczej podatnika. Należy stwierdzić, że Skarżąca ma prawo oczekiwać, iż w określonej perspektywie czasowej podwyższanie kapitału i związane z tym rozszerzenie działalności będzie generowało zwiększone przychody, ale będą to już przychody z bieżącej działalności gospodarczej. Przychód z tej działalności jest przychodem odrębnym od przychodu otrzymanego na podwyższenie kapitału zakładowego. Z osiągnięciem tego przychodu będą się wiązały odrębne wydatki stanowiące koszt jego uzyskania.

Okoliczność, że dokonując przedmiotowych wydatków związanych z emisją akcji, Spółka zakładała, iż w efekcie będą one generowały przychody z działalności gospodarczej nie podważa jednak ich bezpośredniego związku z przychodem w postaci środków pieniężnych z tej emisji, który Spółka otrzyma na podwyższenie kapitału zakładowego.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że wydatki bezpośrednio powiązane z przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy i warunkujące jego wystąpienie w postaci wniesienia podwyższonego kapitału nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Skoro przychód otrzymany na powiększenie kapitału zakładowego nie stanowi przychodu dla celów podatkowych, to koszty jego uzyskania nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast wydatki ogólne spółki kapitałowej, których poniesienie nie jest związane z art. 12 ust. 4 pkt 4 w zw. z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. koszty ogólne funkcjonowania osoby prawnej służące zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Koszty ogólne funkcjonowania osoby prawnej stanowią koszty pośrednio związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, której efekty podlegają opodatkowaniu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego, bez których nie jest ono możliwe, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 4 oraz art. 7 ust. 1 i 2 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Do tego rodzaju wydatków (służących umożliwieniu Spółce emisji akcji i notowania ich na rynku papierów wartościowych, a więc pozostających w bezpośrednim związku z przychodem otrzymanym na podwyższenie kapitału zakładowego) w przedmiotowej sprawy należy zaliczyć, wymienione we wniosku:

• koszty poniesione przez spółkę na podwyższenie kapitału zakładowego w celu uzyskania środków niezbędnych na sfinansowanie emisji papierów wartościowych na GPW oraz spełnienie wymogów ustawowych (pytanie numer 1);
• koszty poniesione przez spółkę na przekształcenie spółki z o.o. w spółkę akcyjną co ma umożliwić przygotowanie prospektu emisyjnego i debiut giełdowy (pytanie numer 2);
• wydatki spółki poniesione w celu zwiększenia jej kapitału zakładowego i w celu uzyskania agio emisyjnego, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów spółki (pytanie numer 3);

z wyłączeniem kosztów obsługi/doradztwa prawnego i finansowego (pytania numer 1 - 3), kosztów związanych z przygotowaniem prospektu emisyjnego (koszty badania prawnego i finansowego Spółki - pytanie numer 3), które to koszty służą ogólnemu funkcjonowaniu spółki kapitałowej (koszty inne niż bezpośrednio związane z podwyższeniem kapitału zakładowego) i w związku z tym, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przy czym koszty te mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, jeżeli nie są poniesione tylko dla potrzeb operacji podwyższenia kapitału a bez ich przeprowadzenia podwyższenie kapitału nie byłoby możliwe, lecz służą także ogólnemu funkcjonowaniu spółki kapitałowej.

Za prawidłowością stanowiska Spółki nie przemawia wskazana przez nią analogia do przepisów dotyczących pożyczek (kredytów). Zauważyć należy, iż odrębne uregulowania dotyczące pożyczek (kredytów) zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 10a, 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie pozwalają na stosowanie analogii w podatkowym uregulowaniu kosztów związanych z korzystaniem z pożyczki (kredytu), a sytuacją w której podatnik uzyskuje kapitał w drodze podwyższenia kapitału zakładowego. Powołane wyżej przepisy art. 16 ust. 1 pkt 10a, 11 i 12 ustawy stanowią wprost o tym, które koszty w przypadku pożyczki (kredytu) należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Brak jest natomiast takich szczegółowych uregulowań, które dotyczyłyby kosztów związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego. Należy zatem stosować ogólną regulację zawartą w art. 7 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z uwagi na powyższe, w przedmiotowej sprawie do kosztów związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego nie znajduje zastosowania art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ wydatki podatnika mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów tylko wówczas jeżeli związek, o którym stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczy przychodów podatkowych. W przeciwnym razie przyrost środków pieniężnych lub wartości majątkowych podatnika nie podlegałby opodatkowaniu, gdyż pozostawałby bez wpływu na wysokość podstawy opodatkowania, podczas gdy wydatki na ich pozyskanie jednocześnie by ją pomniejszały.

Natomiast za koszty uzyskania przychodu, należało uznać koszty związane z ogólnym funkcjonowaniem Spółki, jako związane w sposób pośredni z przychodem Spółki, związane z jej ogólnym funkcjonowaniem.

Wymaga podkreślenia, że specyfika postępowania w sprawie wydawania indywidualnych interpretacji prawa podatkowego polega na tym, że organ wydający interpretację jest ograniczony stanem faktycznym (lub zdarzeniem przyszłym) przedstawionym przez wnioskodawcę oraz wyrażonej przez niego oceny prawnej (stanowisko). Organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

Jednocześnie nadmienia się, iż przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego, poza nieokreślonymi rodzajowo innymi wydatkami Spółki związanymi z planowanym procesem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.