Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.621.2020.1.WD
z 23 listopada 2020 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2020 r. (data wpływu 16 października 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadania pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…), Gmina (…)” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 16 października 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadania pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…), Gmina (…)” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


Gmina (…) (dalej: Gmina) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny. Gmina realizuje zadania własne, do zakresu których należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne określone są w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zakresie m.in. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; ochrony środowiska i przyrody czy pomocy społecznej.

W 2018 roku Gmina (…) złożyła wniosek o przyznanie pomocy na operację typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów wiejskich na lata 2014-2020. Wniosek dotyczył zadania pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…), Gmina (…)”. W dniu 7 maja 2019 r. Gmina (…) zawarła z Województwem Mazowieckim umowę o przyznanie pomocy (…) na realizację powyższego zadania. Kwota dofinansowania wyniosła 157 741,00 zł. Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 257 927,54 zł.


Głównym celem operacji było wykonanie modernizacji drogi gminnej w miejscowości (…) poprzez zmianę istniejącej nawierzchni szutrowej na asfaltową, rozwiązanie problemu wód opadowych i ulepszenie dojazdu do drogi wojewódzkiej poprzez ułożenie nawierzchni asfaltowej.


Składając wniosek o przyznanie pomocy Gmina (…) zaliczyła podatek VAT do kosztów kwalifikowanych, gdyż Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania. Nie występuje podatek VAT należny. Nie będą świadczone usługi z wykorzystaniem infrastruktury powstałej w ramach projektu. Faktury dokumentujące poniesione wydatki w związku z realizacją przedmiotowego projektu wystawiane są na Gminę (…). Realizowany projekt należy do zadań własnych Gminy na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Powstała w ramach projektu infrastruktura będzie ogólnodostępna dla społeczeństwa. Gmina nie będzie czerpała z tego tytułu żadnych przychodów, w szczególności nie będą pobierane opłaty za korzystanie z powstałej infrastruktury, jak również powstała infrastruktura nie będzie dzierżawiona osobom trzecim.

Biorąc pod uwagę powyższe, Gmina stoi na stanowisku, że wydatki, które zostały poniesione w ramach projektu, będą związane z wykonywaniem przez Gminę działalności niepodlegającej ustawie o VAT (będą przejawem działalności Gminy w ramach reżimu publicznoprawnego).


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy Gmina (…) realizując zadanie pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…)” może odzyskać uiszczony podatek VAT?


Stanowisko Wnioskodawcy:


Gmina jako inwestor, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania.


Zgodnie z art. 86 ust. 1 ww. ustawy, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony zawarty w fakturach, tylko w takim zakresie, w jakim te towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.


Realizowany projekt odbywa się w ramach zadań własnych Gminy na podstawie art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Nie będą świadczone usługi z wykorzystaniem infrastruktury powstałej w ramach projektu. W związku z powyższym Gmina (…) nie może odzyskać uiszczonego podatku VAT.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.


W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.


Ponadto, w myśl art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.


W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.


Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.


W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.


Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego, w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U.z 2020 r. poz. 713 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.


Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.


W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 470 z późn. zm.), zgodnie z którym drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.


Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych, organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.


W myśl art. 19 ust. 2 ww. ustawy o drogach publicznych, zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:

  1. krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
  2. wojewódzkich - zarząd województwa;
  3. powiatowych - zarząd powiatu;
  4. gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).


W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

  • podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa,
  • podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.


Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, jednostki samorządu terytorialnego są uznawane za podatników podatku od towarów i usług wyłącznie w zakresie czynności mających charakter cywilnoprawny, tj. realizowanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem czynności podejmowane w wyniku realizacji zawartych umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych), takich jak umowa sprzedaży, dostawy, zamiany, najmu, czy dzierżawy (ruchomości i nieruchomości) itd., gdyż tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina (…) złożyła wniosek o przyznanie pomocy na operację typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów wiejskich na lata 2014-2020. Wniosek dotyczył zadania pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…), Gmina (…)”. W dniu 7 maja 2019 r. Gmina (…) zawarła z Województwem Mazowieckim umowę o przyznanie pomocy (…) na realizację powyższego zadania. Kwota dofinansowania wyniosła 157 741,00 zł. Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 257 927,54 zł.


Głównym celem operacji było wykonanie modernizacji drogi gminnej w miejscowości (…) poprzez zmianę istniejącej nawierzchni szutrowej na asfaltową, rozwiązanie problemu wód opadowych i ulepszenie dojazdu do drogi wojewódzkiej poprzez ułożenie nawierzchni asfaltowej.


Wnioskodawca wskazał, że nie będzie świadczył usług w związku z wykorzystaniem infrastruktury powstałej w ramach projektu. Powstała w ramach projektu infrastruktura będzie ogólnodostępna dla społeczeństwa. Gmina nie będzie czerpała z tego tytułu żadnych przychodów, w szczególności nie będą pobierane opłaty za korzystanie z powstałej infrastruktury, jak również powstała infrastruktura nie będzie dzierżawiona osobom trzecim. Gmina stoi na stanowisku, że wydatki, które zostały poniesione w ramach projektu, będą związane z wykonywaniem przez Gminę działalności niepodlegającej ustawie o VAT (będą przejawem działalności Gminy w ramach reżimu publicznoprawnego).


Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizowanym zadaniem pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…)” objętą Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.


Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez podmiot uznany za podatnika dla tych czynności.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Gmina realizując inwestycję pn. „Przebudowa drogi gminnej w miejscowości (…)” nie działa w charakterze podatnika VAT, lecz działa w zakresie realizacji zadań własnych Gminy polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, a efekty realizacji inwestycji – jak wynika z wniosku – nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Należy wskazać, że budowa dróg gminnych, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego odbywa się w ramach władztwa publicznego i gmina wykonując to zadanie działa jako organ administracji. Z tego względu Gmina nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Gmina nie będzie czerpała z tytułu realizowanej inwestycji żadnych przychodów, w szczególności nie będą pobierane opłaty za korzystanie z powstałej infrastruktury, jak również powstała infrastruktura nie będzie dzierżawiona osobom trzecim, zatem wydatki związane z tą inwestycją nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.


W konsekwencji Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedmiotowego zadania inwestycyjnego, jak również Gmina nie będzie miała prawa do zwrotu podatku VAT zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.


Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Jednocześnie należy podkreślić, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.


Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.


Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).


Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj