Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.444.2018.2.MCZ
z 7 lutego 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 grudnia 2018 r. (data wpływu – 13 grudnia 2018 r.), uzupełnionym 04 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Wniosek został uzupełniony 04 lutego 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej jako „AK PL” lub „Spółka”), podmiot z siedzibą w Polsce, zamierza zawrzeć umowę cash pooling ze spółką z siedzibą w Irlandii, (dalej zwaną „AC IED”). Umowa ma wejść w życie w 2019 r., w związku z czym wniosek dotyczy stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2019 r.

Głównym celem zawarcia przez AK PL wspomnianej powyżej umowy cash pooling jest efektywne zarządzanie środkami finansowymi AK PL przy wykorzystaniu zasobów i umiejętności podmiotu wyznaczonego do tej funkcji w ramach Grupy (tj. AC IED) – a w konsekwencji zmniejszenie kosztów ewentualnego finansowania działalności Spółki oraz efektywniejsze i bezpieczniejsze gospodarowanie nadwyżkami finansowymi wygenerowanymi przez AK PL. Rozliczenia w ramach ww. umowy będą odbywać się walucie EUR.

Wnioskodawca zaznaczył, że AC IED jest podmiotem powołanym w ramach Grupy A.C. (dalej jako „Grupa”) do prowadzenia profesjonalnej działalności w zakresie finansowania w Grupie.

Działalność ta obejmuje udostępnianie oraz przyjmowanie środków finansowych od podmiotów z Grupy zainteresowanymi usługami AC IED w powyższym zakresie, jak również zarządzanie środkami finansowymi pozyskanymi w związku z zawarciem przez AC IED umów cash pooling.

Przedmiotowa umowa cash pooling zostanie zawarta wyłącznie pomiędzy AK PL oraz AC IED (umowa dwustronna). AC IED będzie zawierała podobne umowy dwustronne także z innymi spółkami z Grupy, korzystającymi z cash poolingu.

W przedstawionej strukturze AC IED będzie pełniła zatem funkcję tzw. Pool Owner, tzn. będzie uprawniona do samodzielnego (tj. niezależnego od Spółki):

• dysponowania otrzymanymi od AK PL nadwyżkami środków finansowych – ich dalszego deponowania, oraz
• decydowania o źródłach pozyskiwania środków służących pokryciu niedoborów środków finansowych występujących po stronie AK PL.
  
  

W rozważanym przez Spółkę systemie cash pooling będzie dochodziło do przepływów środków pieniężnych między AK PL oraz AC IED, tj.:

• na koniec każdego dnia roboczego, nadwyżki z rachunku bankowego AK PL prowadzonym w EUR będą automatycznie przekazywane na rachunek bankowy AC IED również prowadzony w EUR („Rachunek Główny”). Jeżeli natomiast na rachunku bankowym AK PL wystąpi niedobór środków finansowych, zostanie on pokryty środkami przekazywanymi przez AC IED z Rachunku Głównego;
• tym samym, w ramach planowanej struktury cash pooling AC IED będzie zobowiązana przyjąć nadwyżki środków AK PL oraz AC IED będzie zobowiązana przekazać AK PL środki finansowe celem wyrównania niedoborów AK PL. Jednocześnie, AK PL będzie zobowiązana przekazać AC IED nadwyżki finansowe zgromadzone na własnym rachunku bankowym oraz AK PL będzie zobowiązana do przyjęcia od AC IED środków celem finansowania niedoborów na wskazanym rachunku bankowym AK PL.
  
  

Jednocześnie, w ramach ww. cash pooling AC IED nie będzie zobowiązany do automatycznego przelewania (lokowania) nadwyżek środków finansowych z Rachunku Głównego (należącego do AC IED) na rachunek bankowy Spółki, ani też AK PL nie będzie zobowiązany do finansowania działalności AC IED (uzupełnianie niedoborów AC IED na Rachunku Głównym).

Z perspektywy Spółki – zasadniczo bez znaczenia są źródła i sposób pozyskania przez AC IED środków niezbędnych do pokrycia niedoborów na rachunku AK PL. Pewne jest jednak, że w przypadku, gdy na Rachunku Głównym pojawi się saldo ujemne (tj. AC IED nie będzie w stanie pozyskać wystarczających środków finansowych z innych źródeł, lecz będzie zmuszony do pozyskania finansowania od banku), AC IED będzie zobowiązana do zapłaty odsetek na rzecz banku zaangażowanego w schemat cash poolingu.

Wyłącznym wynagrodzeniem przysługującym AC IED w ramach umowy cash poolingu będą odsetki naliczane od udostępnianych Spółce środków, służących pokryciu niedoborów na jej rachunku. Z kolei w sytuacji przekazania przez Spółkę nadwyżek finansowych na własnym rachunku do AC IED, Spółce będą przysługiwały odsetki od salda dodatniego.

Odsetki od:

• udostępnionych przez AC IED środków służących pokryciu niedoborów Spółki lub
• przekazanych AC IED przez AK PL środków finansowych będących nadwyżkami finansowymi Spółki

-będą płatne w okresach miesięcznych.

Tytuł prawny do ww. odsetek wypłacanych przez strony umowy cash pooling (tj. przez AK PL na rzecz AC IED oraz przez AC IED na rzecz AK PL) oraz wierzytelność o wypłatę ww. odsetek będzie przysługiwała wyłącznie stronom umowy (tj. AK PL oraz AC IED).

Tym samym, na podstawie ww. umowy:

• AC IED będzie: (i) przysługiwał tytuł prawny do odsetek wypłacanych przez AK PL na podstawie umowy cash pooling oraz (ii) wyłącznie zobowiązanym do wypłaty odsetek na rzecz AK PL, a
• AK PL będzie: (i) przysługiwał tytuł prawny do odsetek wypłacanych mu przez AC IED oraz (ii) zobowiązanym do wypłaty odsetek wyłącznie na rzecz AC IED.
  
  

W konsekwencji powyższego, na Rachunku Głównym będą dokonywane następujące operacje:

• na koniec każdego dnia roboczego, nadwyżki z rachunku bankowego AK PL będą automatycznie przekazywane na Rachunek Główny,
• w przypadku, gdy na rachunku bankowym AK PL wystąpi niedobór środków finansowych, zostanie on pokryty środkami przekazywanymi przez AC IED z Rachunku Głównego.
  
  

Spółka posiada wiedzę odnośnie planowanych założeń funkcjonowania umowy cash pooling między Spółką a AC IED. Podmiotami – pomiędzy, którymi będzie zawarta ww. umowa cash poolingu - będą bowiem AC IED i AK PL.

Sposób dysponowania otrzymanymi od Spółki nadwyżkami środków finansowych leży w gestii AC IED, który jako samodzielny podmiot może swobodnie decydować, czy środki te będą przechowywane/kumulowane na Rachunku Głównym (którego AC IED jest właścicielem), czy też w inny sposób zagospodarowane przez AC IED w ramach prowadzonej przez ten podmiot działalności.

Zgodnie z planowaną umową cash pooling między Spółką a AC IED – ewentualny niedobór środków finansowych na rachunku Spółki zostanie pokryty przez AC IED środkami zgromadzonymi przez AC IED na należącym do niej Rachunku Głównym.

Jednocześnie, jak to zostało wskazane powyżej, AC IED będzie pełniła funkcję tzw. Pool Owner, tzn. będzie uprawniona do samodzielnego (tj. niezależnego od Spółki):

• dysponowania otrzymanymi od AK PL nadwyżkami środków finansowych, oraz
• decydowania o źródłach pozyskiwania środków służących pokryciu niedoborów środków finansowych występujących po stronie AK PL.
  
  

Mając powyższe na uwadze, decyzja co do źródła finansowania w celu pokrycia ewentualnego niedoboru środków finansowych na rachunku Spółki leży wyłącznie po stronie AC IED, która jako samodzielny podmiot może swobodnie decydować, czy będą to środki pochodzące z Rachunku Głównego (którego AC IED jest właścicielem), czy też inne środki pozyskane przez AC IED (przelane na ww. Rachunek Główny). Decyzja ta pozostaje poza zakresem kompetencji Spółki.

Wnioskodawca podkreślił, że AC IED jako właściciel Rachunku Głównego będzie odpowiedzialny za zapewnienie wystarczających środków finansowych na pokrycie niedoborów na rachunku Spółki. Odpowiedzialność ta wyraża się poprzez konieczność zapłaty przez AC IED odsetek do banku w przypadku, gdy AC IED nie zapewni wystarczającej kwoty środków finansowych na Rachunku Głównym do pokrycia niedoboru na rachunku bankowym Spółki.

Spółka chciałaby wskazać, że bank (Deutsche Bank) będzie odpowiedzialny za obsługę uczestniczących w umowie cash pooling rachunków bankowych Spółki oraz Rachunku Głównego, którego posiadaczem jest AC IED.

W szczególności – w odniesieniu do Spółki – zadaniem banku będzie dokonywanie automatycznego:

• przeniesienia wszystkich nadwyżek z rachunku Spółki na Rachunek Główny AC IED, oraz
• pokrycia wszystkich niedoborów na rachunku Spółki poprzez przeniesienie środków finansowych AC IED z Rachunku Głównego na rachunek Spółki,
  
  

Jednocześnie, Spółka chciałaby ponownie podkreślić, że z uwagi na fakt, że – jak to zostało wskazane powyżej – w ramach ww. cash pooling:

• AC IED nie będzie zobowiązany do automatycznego przelewania (lokowania) nadwyżek środków finansowych z Rachunku Głównego (należącego do AC IED) na rachunek bankowy Spółki, ani też
• AK PL nie będzie zobowiązany do finansowania działalności AC IED (uzupełnianie niedoborów AC IED na Rachunku Głównym).
  
  

Bank również nie będzie dokonywał automatycznych działań w powyższym zakresie, tj. bank nie będzie dokonywał automatycznego:

• przeniesienia nadwyżek z Rachunku Głównego na rachunek Spółki, ani
• uzupełniania niedoborów na Rachunku Głównym z rachunku Spółki.
  
  

Ponadto, bank będzie odpowiedzialny za dokonanie automatycznej kalkulacji i pobranie odsetek należnych za dany miesiąc z tytułu umowy cash pooling.

AC IED jest rezydentem podatkowym w Irlandii. AK PL jest polskim rezydentem podatkowym.

AK PL oraz AC IED nie są podmiotami bezpośrednio powiązanymi - tj. (i) ani AC IED nie posiada bezpośrednio udziałów w kapitale Spółki, (ii) ani AK PL nie posiada bezpośrednio udziałów w kapitale AC IED. Ponadto AC IED nie posiada pośrednio udziałów w kapitale Spółki, ani Spółka nie posiada pośrednio udziałów w kapitale AC IED.

AC IED i Spółka posiadają także różnych bezpośrednich udziałowców (nie są spółkami siostrami).

Pomiędzy AK PL a AC IED zachodzą natomiast innego rodzaju pośrednie powiązania kapitałowe, a mianowicie inny podmiot z Grupy (A.C. AB) posiada pośrednio powyżej 25% udziałów w kapitale zarówno AK PL, jak i AC IED.

Spółka podkreśliła, że zwracała się już do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie o wydanie interpretacji indywidualnych w analogicznym stanie faktycznym, różniącym się jedynie okolicznością, że jako Pool Owner (druga strona umowy zawartej z AK PL) występowała spółka z siedzibą w Luksemburgu. W związku z przejęciem funkcji Pool Owner’a przez spółkę z siedzibą w Irlandii, co oznacza zmianę stanu faktycznego, AK PL postanowiła zwrócić się nowym wnioskiem.

W poprzednim stanie faktycznym wydane zostały następujące interpretacje:

1. w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych - interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 października 2015 r., sygn. IPPB2/4514-342/15-2/KW1;
2. w zakresie podatku od towarów i usług – interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 sierpnia 2015 r., sygn. IPPP1/4512-825/15-2/AW;
3. w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, w odniesieniu do podatku u źródła – interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 września 2015 r., sygn. IPPB5/4510-728/15- 2/JC.
   
   

AK PL otrzymała ponadto interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 października 2015 r., sygn. IPPB5/4510-730/15-2/JC dotyczącą stosowania do cash poolingu ograniczeń wynikających z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. W związku jednak z obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. art. 15c ustawy o CIT kwestia ta stała się bezprzedmiotowa i nie stanowi przedmiotu niniejszego wniosku.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy czynności dokonywane w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy czynności dokonywane w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca przywołał przepisy art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i wskazał, że w doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie powszechnie uznaje się, że katalog czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty. Opodatkowaniu podlegają więc wyłącznie czynności cywilnoprawne, które są wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przesądza o tym użycie w treści tego przepisu terminu „następujące”, wyraźnie odwołującego się do tych czynności cywilnoprawnych, które zostały w nim wymienione (J. Zdanowicz, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz C.H. Beck, System informacji Prawnej Legalis, komentarz do art. 1, nb. 3).

Potwierdzenie tego poglądu, zdaniem Wnioskodawcy, znajduje się także w orzeczeniach sądów administracyjnych, które Wnioskodawca licznie przywołał.

Ustanawiając zamknięty katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustawodawca zadecydował tym samym o wyłączeniu innych czynności z zakresu opodatkowania tym podatkiem. W konsekwencji czynności cywilnoprawne, które zostały wyraźnie wyliczone w ustawowym katalogu, a także umowy nienazwane, nie podlegają podatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnch.

Wskazany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje swym zakresem czynności wykonywanych w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling.

W opinii Spółki – czynności, które będą wykonywane przez strony umowy cash pooling nie można nawet uznać za czynności podobne do którejkolwiek z czynności prawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ponieważ nie wypełniają znamion żadnej z czynności wymienionych w tym zamkniętym katalogu.

Wnioskodawca podkreślił, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny w części trzeciej „Zobowiązania” nie zawiera przepisów regulujących tego typu umowy.

Jego zdaniem, przedstawiona we wniosku konstrukcja planowanej umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników nie wyczerpuje wszystkich elementów przedmiotowo istotnych dla umowy pożyczki, określonych w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawca jest zdania, że ani stosunek prawny, ani obowiązki AC IED i Spółki w ramach planowanej struktury nie spełniają wskazanej powyżej definicji pożyczki. Należy wskazać, iż cash pooling to forma zarządzania finansami stosowana przez podmioty należące zwykle do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Istotą jej jest optymalizacja wykorzystania środków będących w dyspozycji podmiotów będących stroną umowy.

W ocenie Wnioskodawcy, powyższe oznacza wielotorowość przepływów pieniężnych między AC IED a Spółką, które są z sobą silnie skorelowane, tj. po stronie Spółki mogą powstać zarówno nadwyżki jak niedobory, które w ramach wykonywania przez AC IED jej obowiązków nałożonych umową cash pooling zostaną w ekonomicznie uzasadniony sposób zarządzone (nadwyżki zostaną zainwestowane w celu uzyskania przychodów a niedobory zostaną pokryte wolnymi środkami, aby zapewnić finansowanie bieżącej działalności gospodarczej).

Istotą planowanej struktury jest zarządzanie środkami finansowymi poprzez wykorzystanie zarówno nadwyżek, jak i niedoborów środków finansowych i nie można tych operacji sztucznie rozgraniczać, gdyż wówczas sens ekonomiczny planowanej struktury przestałby istnieć.

Celem planowanej struktury jest również optymalizacja zaangażowania Spółki, gdyż pozwoli ona na wyłączenie konieczności każdorazowego podejmowania decyzji o wykorzystaniu wolnych środków finansowych (nadwyżek), czy zarządzenia pojawiającymi się w ramach prowadzonej działalności niedoborami środków finansowych. Umowa cash pooling umożliwiała będzie zatem zarządzenie jedną i drugą sytuacją.

Z tego względu weryfikacja tylko jednego strumienia płatności (wynikającego z nadwyżek finansowych) bez uwzględnienia drugiego strumienia płatności (wynikającego z niedoborów finansowych) prowadzi do zniekształceń i nie oddaje istoty planowanego instrumentu finansowego.

Z opisanych wyżej powodów umowy cash poolingu nie można również uznać za depozyt nieprawidłowy, do którego, zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (z wyłączeniem czasu i miejsca zwrotu, który określają przepisy o przechowaniu).

Skoro więc czynności w ramach systemu cash pooling dotyczące zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w ustawowym, zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to w ocenie Wnioskodawcy nie będą podlegały opodatkowaniu tym podatkiem.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca powołał interpretacje indywidualne dotyczące poruszonego we wniosku zagadnienia.

Nadto Wnioskodawca wskazał, że nawet, gdyby hipotetycznie uznać, że umowa cash pooling podlegać powinna opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to rozważyć należy regulacje art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określające zakres zastosowania postanowień tej ustawy.

Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli którakolwiek ze stron transakcji będzie zwolniona z podatku VAT z tytułu realizacji danej czynności (a nie będą w stosunku do niej zachodzić wskazane w art. 2 pkt 4 tej ustawy wyjątki, tj. nie będzie dotyczyła sprzedaży i zamiany nieruchomości itp. oraz nie będzie stanowiła umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych), to także nie będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak to zostało przedstawione w uzasadnieniu stanowiska w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 1 – usługi świadczone przez AC IED na rzecz AK PL na podstawie umowy cash pooling stanowią usługi zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

Dodatkowo, czynności dokonywane przez AC IED na rzecz AK PL na podstawie umowy cash pooling nie będą stanowiły umów sprzedaży i zamiany nieruchomości, jej części, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udziału w tych prawach, nie będą stanowiły umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Tym samym Wnioskodawca uważa, że spełnione zostaną przesłanki wymienione w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a więc umowa cashpoolingu nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych (pytania oznaczonego we wniosku nr 3).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług i podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcią.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Natomiast umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną – ustawa Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony

w umowie podmiot.

Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku umowa cash poolingu nie jest typową umową cash poolingu. Typowa umowa cash poolingu ma bowiem charakter umowy wielostronnej. Tymczasem opisana we wniosku umowa cash poolingu będzie umową dwustronną, tj. zawartą pomiędzy Wnioskodawcą oraz tzw. Pool Ownerem (AC IED). Co prawda, Pool Owner usługi zarządzania środkami finansowymi wykonuje również dla podmiotów ze swojej grupy kapitałowej na podstawie zawartych z nimi umów cash poolingu; natomiast środki dla pokrycia niedoborów na koncie Wnioskodawcy mogą pochodzić także z finansowania bankowego pozyskiwanych przez Pool Ownera.

Faktem jest jednak, że finansowanie (automatyczne) niedoborów na koncie Wnioskodawcy – jeśli takie się pojawią – będzie dokonywane przez Pool Ownera ze środków przez niego pozyskanych. Również faktem jest, że Wnioskodawca nie tylko pozyskuje środki od Pool Ownera na finansowanie swoich niedoborów, ale także przekazuje (automatycznie) nadwyżkę środków na konto Pool Ownera, bez prawa do decydowania, jak środki te mają być wykorzystywane (deponowane). Nie zmienia to jednak sytuacji, że nawet w takiej konstrukcji cash poolingu czynności w ramach niego przedstawione nie wypełniają definicji czynności enumeratywnie wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy pożyczki czy umowy depozytu nieprawidłowego.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących w umowie dwóch podmiotów, niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednego podmiotu przez drugi. Przy czym pozwala zidentyfikować strony umowy (AK PL i AC IED). Wiadomo również, że przedmiotem umowy są środki pieniężne a AC IED będzie uzupełniał niedobory finansowe Wnioskodawcy (AK PL) i zagospodarowywał jego nadwyżki finansowe. Jednakże w umowie nie zostanie określona z góry ilości pieniędzy (co jest jednym z istotnych elementów umowy pożyczki) przepływających między tymi podmiotami a co ważniejsze nie zostanie przeniesiona ich własność na drugą stronę umowy. Nie sposób zatem uznać, że umowa, którą planuje zawrzeć Wnioskodawca z AC IED wyczerpuje wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowę pożyczki.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu również zawiera w sobie pewne elementy umowy depozytu nieprawidłowego, gdyż na jej podstawie AC IED może rozporządzać oddanymi mu nadwyżkami finansowymi Wnioskodawcy jak w umowie pożyczki, jednakże nie jest znana ilość środków pieniężnych (co jest istotnym elementem umowy depozytu), jaka ma być oddana na przechowanie.

Nie można zatem uznać, że umowa cash poolingu wyczerpuje znamiona instytucji depozytu nieprawidłowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności dokonywane w ramach przedstawionej we wniosku umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową (umowa cash poolingu), do której przystąpi Wnioskodawca oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, a który Wnioskodawca wskazał w zajętym przez siebie stanowisku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.