Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.16.2019.1.SK
z 13 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 stycznia 2019 r. (data wpływu w tym samym dniu za pośrednictwem e-puap) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca posiada obywatelstwo polskie. Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i nie zawierał umowy majątkowej małżeńskiej, zatem między małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Córka Wnioskodawcy posiada obywatelstwo polskie, pozostaje w związku małżeńskim z cudzoziemcem. Córka Wnioskodawcy nie zawierała umowy majątkowej małżeńskiej i między nią a mężem istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Córka Wnioskodawcy pragnie przekazać darowiznę swoim rodzicom – tj. Wnioskodawcy oraz jego małżonce, do ich wspólnego majątku małżeńskiego. Darowizna będzie miała postać środków pieniężnych. Środki pieniężne należą obecnie do majątku wspólnego córki Wnioskodawcy i jej męża. Kwota środków pieniężnych będzie wielokrotnie wyższa od limitu określonego w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Umowa darowizny zawarta zostanie między córką Wnioskodawcy jako darczyńcą a Wnioskodawcą i jego małżonką, jako wspólnie obdarowanymi. Zięć Wnioskodawcy, a mąż córki Wnioskodawcy nie będzie stroną umowy darowizny, jednakże wyrazi pisemnie zgodę na tę darowiznę poprzez złożenie odpowiedniej adnotacji na umowie darowizny lub w odrębnym dokumencie. Przekazanie środków pieniężnych nastąpi na rachunek bankowy Wnioskodawcy i jego małżonki z rachunku bankowego córki Wnioskodawcy. Wnioskodawca udokumentuje ten fakt potwierdzeniem przelewu lub wyciągiem bankowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy z tytułu otrzymanej darowizny Wnioskodawca będzie podatnikiem w stosunku do udziału wynoszącego połowę podarowanych obojgu małżonkom środków?
2. Czy otrzymana przez Wnioskodawcę darowizna (połowa podarowanych obojgu małżonkom środków) będzie w całości zwolniona z podatku na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem, że nabycie zostanie przez Wnioskodawcę zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu otrzymanej darowizny Wnioskodawca będzie podatnikiem w stosunku do udziału wynoszącego połowę podarowanych obojgu małżonkom środków. Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana przez Wnioskodawcę darowizna (połowa podarowanych obojgu małżonkom środków) będzie w całości zwolniona z podatku na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem, że nabycie zostanie przez Wnioskodawcę zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Wnioskodawca uważa, że choć przedmiotem opodatkowania jest całość środków otrzymanych darowizną, to udział każdego z małżonków (Wnioskodawcy i jego małżonki) w tych środkach wynosi 1/2. Stąd obowiązek podatkowy będzie spoczywać na Wnioskodawcy w stosunku do jego udziału wynoszącego połowę środków przekazanych jemu i małżonce w drodze darowizny. Wnioskodawca uważa również, że darowizna ta będzie w całości zwolniona z podatku. Zgodnie bowiem z art. 4a ust. 1 ustawy, warunkiem zwolnienia, poza zgłoszeniem w odpowiednim terminie i odpowiednim udokumentowaniem, jest to, aby nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło przez osobę zaliczaną do osób wymienionych w tym przepisie. Wnioskodawca jest ojcem, a więc wstępnym darczyńcy, a zatem korzystać powinien ze zwolnienia. Nieistotny jest przy tym fakt, że darowizna pochodzić będzie z majątku wspólnego córki Wnioskodawcy i jej męża. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682, z 2018 r. poz. 950), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Innymi słowy, akceptacja umowy przez drugiego z małżonków ma ten skutek, że umowa pomiędzy darczyńcą a obdarowanymi jest ważna. Nie powoduje to jednak, że drugi z małżonków również staje się przez to stroną umowy darowizny. Stronami umowy darowizny w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie zatem wyłącznie córka Wnioskodawcy jako darczyńca oraz Wnioskodawca i jego małżonka jako obdarowani. Nie powstaje żaden stosunek prawny między Wnioskodawcą a jego zięciem. W świetle powyższego, warunki zwolnienia z art. 4a ustawy są spełnione, bowiem darowizna dokonywana jest między zstępną a jej wstępnymi. Wnioskodawca wskazał, że stanowisko powyższe zostało potwierdzone w interpretacjach wydanych na rzecz innych podatników – np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 października 2016 r. Znak: 2461-IBPB-2-1.4515.237.2016.2.Jwe, czy też w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 czerwca 2018 r., Znak: 0111-KDIB4.4015.57.2018.1.BD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 644 ze zm.) – podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Jako, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia darowizny, przy jego interpretacji odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy – obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy – do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie zaś do art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i nie zawierał umowy majątkowej małżeńskiej, zatem między małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Córka Wnioskodawcy posiada obywatelstwo polskie, pozostaje w związku małżeńskim z cudzoziemcem. Córka Wnioskodawcy nie zawierała umowy majątkowej małżeńskiej i między nią a mężem istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Córka Wnioskodawcy pragnie przekazać darowiznę swoim rodzicom – tj. Wnioskodawcy oraz jego małżonce, do ich wspólnego majątku małżeńskiego. Darowizna będzie miała postać środków pieniężnych. Środki pieniężne należą obecnie do majątku wspólnego córki Wnioskodawcy i jej męża. Kwota środków pieniężnych będzie wielokrotnie wyższa od limitu określonego w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Umowa darowizny zawarta zostanie między córką Wnioskodawcy jako darczyńcą a Wnioskodawcą i jego małżonką, jako wspólnie obdarowanymi. Zięć Wnioskodawcy, a mąż córki Wnioskodawcy nie będzie stroną umowy darowizny, jednakże wyrazi pisemnie zgodę na tę darowiznę poprzez złożenie odpowiedniej adnotacji na umowie darowizny lub w odrębnym dokumencie. Przekazanie środków pieniężnych nastąpi na rachunek bankowy Wnioskodawcy i jego małżonki z rachunku bankowego córki Wnioskodawcy. Wnioskodawca udokumentuje ten fakt potwierdzeniem przelewu lub wyciągiem bankowym.

Zgodnie z art. 33 pkt 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.), do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte m.in. przez darowiznę, chyba że darczyńca inaczej postanowił. Istnienie wspólnoty majątkowej pomiędzy małżonkami nie powoduje zatem automatycznie nabycia przedmiotu darowizny przez oboje małżonków. Decydują tutaj postanowienia umowy darowizny, a dokładniej wola darczyńcy.

Jak wynika z wniosku umowa darowizny zawarta zostanie między córką Wnioskodawcy jako darczyńcą a Wnioskodawcą i jego małżonką (obdarowanymi) między którymi istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Zgodnie z wolą darczyńcy (córki), Wnioskodawca wraz z małżonką nabędzie w drodze darowizny środki pieniężne do ich majątku wspólnego. Przy czym mimo, że darowizna zostanie dokonana do majątku wspólnego małżonków (bezudziałowego) to na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania dla Wnioskodawcy będzie stanowić połowa środków pieniężnych przekazanych jemu i małżonce w drodze darowizny. Otrzymana darowizna środków pieniężnych będzie co do zasady podlegała regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednakże z uwagi na fakt, że przedmiotowa umowa darowizny zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy córką a rodzicami), to będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach ww. ustawy.

Wskazać ponadto należy, że jeżeli umowa darowizny zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to dla zachowania warunków zwolnienia nie będzie konieczne zgłoszenie jej naczelnikowi urzędu skarbowego. Natomiast w sytuacji, kiedy umowa darowizny środków pieniężnych nie będzie zawarta w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca winien złożyć zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz – w związku z dokonaniem darowizny za pomocą przelewu bankowego – Wnioskodawca powinien udokumentować otrzymanie środków dowodem przekazania na odpowiedni rachunek.

Dla zastosowania zwolnienia pozostaje bez wpływu fakt, że właścicielami przekazywanych umową darowizny środków pieniężnych są córka Wnioskodawcy i jej mąż. Okoliczność ta – jak słusznie zauważył Wnioskodawca – wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umową darowizny.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.