Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.70.2019.1.AK
z 13 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2019 r. (data wpływu 19 lutego 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest matką dwojga dzieci w wieku (…) lat. Zainteresowana jest osobą rozwiedzioną, samotną, niepozostającą w żadnym związku. Wnioskodawczyni w 2018 r. osiągnęła dochody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z wyrokiem sądu władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi został powierzona oboju rodzicom, jednak miejsce zameldowania jest przy matce dzieci.

Zainteresowana dziećmi opiekuje się na co dzień, przez co stale uczestniczy w ich wychowaniu, pomagając im decydować lub współdecydować o ważnych dla nich bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły (…) czy zajęcia pozalekcyjne (boks, pływanie, piłka, ćwiczenia na siłowni).

Zainteresowana poświęca dzieciom maksymalną ilość czasu, dzięki czemu zaspakaja ich potrzeby psychiczne. Wnioskodawczyni rozwija zainteresowania dzieci, jak i chęć poznawania nowych miejsc, środowisk i kultur i w tym celu spędza z nimi wakacje, ferie, organizuje wyjazdy weekendowe. W domu dzieci mają swoje pokoje, spożywają wspólnie posiłki, posiadają swoje ubrania, książki, wykonują powierzone im obowiązki.

Zainteresowana młodszemu synowi pomaga odrabiać lekcje, bierze czynny udział w jego edukacji. Kontroluje zeszyty, kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zainteresowana zawozi i odbiera dzieci ze szkoły, zarówno z zajęć lekcyjnych jak i pozalekcyjnych. Dopinguje i uczestniczy w zawodach sportowych dzieci.

Podczas wspólnie spędzanego czasu Wnioskodawczyni zaspakaja wszystkie potrzeby materialne dzieci dobrowolnie, nie żądając pieniędzy od ojca. Wnioskodawczyni ponosi koszty zakupu odzieży, obuwia, sprzętu sportowego, pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części domu związanej z pobytem dzieci. Pokrywa koszty wizyt lekarskich (dentysta, okulista) oraz koszty dojazdu na wizyty lekarskie.

W czasie zajmowania się dziećmi Wnioskodawczyni robi to samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Ponadto uważa, że w pełni spełnia rolę rodzica opiekującego się oraz wychowującego swoje dzieci.

W czasie kiedy dzieci przebywają u Wnioskodawczyni są wychowywane samotnie w myśl art. 6 ust. 4 ustawy o PIT.

Przy zastosowaniu preferencji wystarczy spełnić wniosek formalny, w tym przypadku bycie osobą rozwiedzioną, zajmującą się dzieckiem przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica.

Skoro nie budzi wątpliwości, że w sprawie rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi wspólnie (tj. w tym samym miejscu i czasie), ale każde z nich odrębnie w wyznaczonym czasie bez udziału drugiego z rodziców, to przyjąć należy, że proces wychowania dzieci realizowany jest przez każdego z rodziców samotnie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni kwalifikuje się jako matka samotnie wychowująca dwójkę dzieci?
2. Czy należy mi się status matki samotnie wychowującej dzieci?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, spełnia wszelkie obowiązki związane z uznaniem jej za matkę samotnie wychowującą dzieci. Jest osoba rozwiedzioną i przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica opiekuje się dziećmi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

− podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy).

Ponadto, art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
• nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów powyżej 3 089 zł (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),
• wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.
  
  

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą rozwiedzioną, matką córki i syna. W 2018 r. osiągnęła dochody z tytułu umowy o pracę. Zgodnie z wyrokiem sądu władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi została powierzona obojgu rodzicom. Wnioskodawczyni zajmuje się dziećmi przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica. Wnioskodawczyni aktywnie uczestniczy w opiece i wychowaniu swoich dzieci, pomaga im decydować o ważnych dla nich sprawach, chociażby takich jak wybór dodatkowych zajęć pozaszkolnych, kierunku dalszej edukacji. Interesuje się ich nauką, pomaga w odrabianiu lekcji, kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zawozi i odbiera dzieci z zajęć szkolnych i pozaszkolnych, tj. boks, pływanie, piłka, siłownia. W domu Wnioskodawczyni dzieci mają swoje pokoje, ubrania, rzeczy osobiste. Wspólnie spożywają posiłki, wykonują powierzone im obowiązki. Zainteresowana dobrowolnie zaspokaja wszystkie potrzeby materialne dzieci, kupuje im ubrania, pomoce szkolne, ponosi koszty wyposażenia i utrzymania części domu związanego z pobytem i wychowaniem dzieci. Dba o ich zdrowie, w przypadku wystąpienia takiej konieczności zawozi je do lekarzy specjalistów. W czasie, kiedy dzieci przebywają z Wnioskodawczynią zajmuje się nimi samodzielnie, bez niczyjej pomocy.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Zauważyć należy, że Wnioskodawczyni w opisie stanu faktycznego wyraźnie wskazała, że sąd. powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom. Zatem, zamiarem sądu było, aby proces wychowywania dzieci przeprowadzony był wspólnie przez matkę i ojca. Konsekwencją orzeczenia sądu jest zatem fakt, że zarówno Wnioskodawczyni jako matka, jak i ojciec dzieci, aktywnie współuczestniczą w wychowaniu wspólnych dzieci, pomimo że nie zamieszkują ze sobą. W opisie stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała również, że każde z rodziców wychowuje odrębnie dzieci w wyznaczonym czasie, a więc stwierdziła, że ojciec dziecka uczestniczy w procesie ich wychowywania. W rezultacie, w przedmiotowej sprawie nie można przyjąć, że któregokolwiek z rodziców można uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że któremukolwiek z rodziców przysługuje prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Naprzemienne przebywanie dziecka raz u jednego, raz u drugiego z rodziców nie zmienia faktu, że dziecko wychowywane jest wspólnie przez dwoje rodziców. Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie naprzemiennego wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa podatkowego oraz opisany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, w sytuacji gdy dwie osoby – Wnioskodawczyni i jej były małżonek – wychowują te same dzieci wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie. Prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje bowiem wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci. Wnioskodawczyni nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie przysługuje jej status osoby samotnie wychowującej dzieci.

Końcowo należy dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.