Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.44.2019.2.ACZ
z 18 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2019 r. (data wpływu 22 stycznia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 lutego 2019 r. (data wpływu 20 lutego 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi na dziecko – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2019 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi na dziecko.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 7 lutego 2019 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.44.2019.1.ACZ, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 7 lutego 2019 r. (skutecznie doręczone w dniu 15 lutego 2019 r.). W dniu 20 lutego 2019 r. (nadano w dniu 18 lutego 2019 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni chce skorzystać z ulgi prorodzinnej od podatku na dwoje dzieci za 2018 r.

W dniu 27 lutego 2018 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawczyni. Wyrok Sądu uprawomocnił się z dniem 21 marca 2018 r. Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem mają dwoje dzieci. Dzieci Wnioskodawczyni to syn mający 16 lat – uczy się w pierwszej klasie w technikum budowlanym w … oraz córka mająca 12 lat – uczy się w szkole podstawowej w klasie szóstej we ….

Sąd Okręgowy całkowitą władzę rodzicielską powierzył Wnioskodawczyni, czyli matce. Wykonywanie władzy przez ojca Sąd ograniczył do ogólnego wglądu w wychowanie.

Po rozwodzie, Wnioskodawczyni wraz z dziećmi mieszkają w domu rodzinnym byłego męża. Na dole mieszkają jego rodzice, a Wnioskodawczyni z dziećmi zajmują górną część domu mając osobne wejście. Z rodzicami byłego męża Wnioskodawczyni ma dobre kontakty, robią wspólne opłaty. Były mąż Wnioskodawczyni układa sobie życie na nowo, dlatego do swojego domu rodzinnego (czyli na dół) wraca bardzo późno lub nawet wcale.

W roku podatkowym 2018 władzę rodzicielską w stosunku do dzieci wykonywała wyłącznie Wnioskodawczyni zajmując się wychowywaniem dzieci, dbając o ich zdrowie, bezpieczeństwo, uczestniczyła w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym, sprawowała opiekę w czasie ich choroby.

Ojciec dzieci uczestniczył sporadycznie, pomimo że mieszkają w jednym budynku mieszkalnym odwiedzał dzieci w sobotę i to podczas nieobecności Wnioskodawczyni (gdy Wnioskodawczyni była w pracy). Są to bardzo krótkie wizyty, nawet nie trwają 30 minut. Ojciec dzieci nie rozmawia z dziećmi za bardzo, często przegląda swój smartfon. Takie okazjonalne spotkania nie są równoznaczne z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Od września 2018 r. syn Wnioskodawczyni zaczął chodzić do szkoły ponadgimnazjalnej i trzeba go dowozić na przystanek autobusowy oddalony od miejsca zamieszkania około 5 km. Powstał z tego niemały problem, gdyż Wnioskodawczyni chodzi do pracy bardzo wcześnie i nie może zawozić syna na przystanek. Pod wielką namową były mąż zgodził się na podwożenie syna – mimo że jedzie tą trasą jest to dla niego ogromny problem. Pogania go i mówi czasem cyt. „Jak chcesz to ci załatwię, że dziadek będzie cię woził”. W ubiegłym roku na początku czerwca pod namową Wnioskodawczyni zabrał tylko jeden raz dzieci na obiad. Nigdy nie zaproponował im jakiegoś wyjazdu czy jakiejkolwiek rozrywki niewymagającej nawet kosztów (chociażby spaceru). Były mąż Wnioskodawczyni nie bierze aktywnego udziału w wychowywaniu dzieci, ma pełną swobodę do tego, ale nie chce. Były mąż Wnioskodawczyni nie zabiera również dzieci nigdzie na wakacje itp. Wnioskodawczyni każdego roku przeznacza pieniądze z ulgi prorodzinnej dla dzieci na wspólne wakacje. Również w ubiegłym roku Wnioskodawczyni pojechała z dziećmi na wakacje własnym autem. Była to daleka trasa, zresztą pierwsza Wnioskodawczyni, a ojciec dzieci nie zapytał się ich nawet jak dojechali (choć wiedział) i po powrocie również nie okazywał zainteresowania jak było.

Dzieci są wyłącznie na utrzymaniu Wnioskodawczyni, a były mąż płaci zasądzone alimenty w kwocie 1 000 zł na dwoje dzieci. Były mąż Wnioskodawczyni płaci zasądzone przez Sąd alimenty w wysokości po 500 zł na dziecko i dokłada synowi do biletu miesięcznego.

Dzieci Wnioskodawczyni nie otrzymywały w 2018 r. zasiłku pielęgnacyjnego ani żadnych innych świadczeń z pomocy społecznej bądź z innych instytucji.

Wnioskodawczyni jest zatrudniona na umowę o pracę na 1/1 etatu w markecie … we … i rozlicza się z Urzędem Skarbowym na podstawie informacji PIT-11, według skali podatkowej 18% podatku. Wnioskodawczyni nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej.

Za poprzedni rok podatkowy, tj. 2017 Wnioskodawczyni rozliczała się wspólnie z mężem (było to jeszcze przed rozwodem). Wnioskodawczyni chciałaby rozliczyć się z Urzędem Skarbowym jako samotnie wychowująca dzieci i skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na dwoje dzieci.

Wnioskodawczyni nie zawierała z byłym mężem żadnego porozumienia co do wykorzystania ulgi na dzieci za 2018 r., jednakże otrzymała od byłego męża informację sms, że on rozliczy za 2018 r. w swoim zeznaniu rocznym ulgę na jedno dziecko, tj. córkę M. Była to decyzja byłego męża bez porozumienia się z Wnioskodawczynią. Uważa, że przysługuje mu takie prawo i tak zrobi. Czy były mąż dokonał tego rozliczenia, Wnioskodawczyni nie wie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy wykonując władzę rodzicielską samodzielnie, polegającą na sprawowaniu faktycznej opieki nad małoletnimi dziećmi w sposób zapewniający ich rozwój fizyczny, intelektualny i duchowy, Wnioskodawczyni ma prawo do całkowitej ulgi podatkowej (100%) w 2018 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), zgodnie z wyrokiem Sądu władza rodzicielska nad dziećmi, tj. synem F. i córką M. została powierzona Wnioskodawczyni, natomiast ojciec dzieci ma ograniczone prawo do ogólnego wglądu w wychowywanie i kształcenie dzieci, z którego nie korzystał.

W ubiegłym roku, czyli 2018 r. ojciec dzieci nie brał aktywnego udziału w ich wychowywaniu. Jednorazowy wyjazd na obiad nie świadczy o tym, że się nimi interesuje. Wszelkie koszty powiązane z utrzymaniem dzieci ponosi Wnioskodawczyni; są to również koszty związane z leczeniem i wizytami u ortodonty (dzieci noszą aparaty stałe). Wnioskodawczyni rozumie, że zgodnie z prawem przysługuje ojcu dzieci odliczenie sobie ulgi, ale stan faktyczny jest zupełnie inny.

Władzę rodzicielską Wnioskodawczyni sprawowała w 2018 r. samodzielnie – okazjonalne spotkania ojca z dziećmi nie są równoznaczne z wykonywaniem władzy rodzicielskiej.

Wnioskodawczyni uważa więc, że przysługuje Jej ulga na dwoje dzieci w pełnej wysokości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy, wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jak stanowi art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie).

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do treści art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W myśl art. 58 § 1 ww. Kodeksu, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Jak stanowi art. 58 § 1a ww. Kodeksu, w braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Zgodnie z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ograniczenie władzy rodzicielskiej wynikające z orzeczenia sądowego nie wpływa jednak na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ każdemu z rodziców dalej przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona. Tak więc ulga ta przysługuje także rodzicom, którzy mają ograniczoną władzę rodzicielską. Z odliczenia nie może natomiast skorzystać ten z rodziców, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzic, w stosunku do którego została ona zawieszona.

Podkreślenia również wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński, określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do małoletniego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27 ust. 1-2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców. Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy tylko jeden z rodziców spełnia warunki do zastosowania odliczenia.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia praw do ulgi prorodzinnej nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy.

Powyższe potwierdza stanowisko sądów administracyjnych, np. Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15, w którym Sąd stwierdził, że wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni chce skorzystać z ulgi prorodzinnej od podatku na dwoje dzieci za 2018 r.

W dniu 27 lutego 2018 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawczyni. Wyrok Sądu uprawomocnił się z dniem 21 marca 2018 r. Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem mają dwoje uczących się dzieci w wieku 16 i 12 lat. Sąd Okręgowy całkowitą władzę rodzicielską powierzył Wnioskodawczyni. Wykonywanie władzy przez ojca Sąd ograniczył do ogólnego wglądu w wychowanie.

Po rozwodzie, Wnioskodawczyni wraz z dziećmi mieszkają w domu rodzinnym byłego męża. Na dole mieszkają jego rodzice, a Wnioskodawczyni z dziećmi zajmują górną część domu mając osobne wejście. Były mąż Wnioskodawczyni układa sobie życie na nowo, dlatego do swojego domu rodzinnego (czyli na dół) wraca bardzo późno lub nawet wcale.

W roku podatkowym 2018 władzę rodzicielską w stosunku do dzieci wykonywała wyłącznie Wnioskodawczyni zajmując się wychowywaniem dzieci, dbając o ich zdrowie, bezpieczeństwo, uczestniczyła w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym, sprawowała opiekę w czasie ich choroby.

Ojciec dzieci uczestniczył sporadycznie, pomimo że mieszkają w jednym budynku mieszkalnym odwiedzał dzieci w sobotę i to podczas nieobecności Wnioskodawczyni (gdy Wnioskodawczyni była w pracy). Są to bardzo krótkie wizyty, nawet nie trwają 30 minut. Ojciec dzieci nie rozmawia z dziećmi za bardzo, często przegląda swój smartfon. Od września 2018 r. syn Wnioskodawczyni zaczął chodzić do szkoły ponadgimnazjalnej i trzeba go dowozić na przystanek autobusowy oddalony od miejsca zamieszkania około 5 km. Powstał z tego niemały problem, gdyż Wnioskodawczyni chodzi do pracy bardzo wcześnie i nie może zawozić syna na przystanek. Pod wielką namową były mąż zgodził się na podwożenie syna – mimo że jedzie tą trasą jest to dla niego ogromny problem. W ubiegłym roku na początku czerwca pod namową Wnioskodawczyni zabrał tylko jeden raz dzieci na obiad. Nigdy nie zaproponował im jakiegoś wyjazdu czy jakiejkolwiek rozrywki niewymagającej nawet kosztów (chociażby spaceru). Były mąż Wnioskodawczyni nie bierze aktywnego udziału w wychowywaniu dzieci, ma pełną swobodę do tego, ale nie chce. Były mąż Wnioskodawczyni nie zabiera również dzieci nigdzie na wakacje. W ubiegłym roku Wnioskodawczyni pojechała z dziećmi na wakacje własnym autem. Była to daleka trasa, zresztą pierwsza Wnioskodawczyni, a ojciec dzieci nie zapytał się ich nawet jak dojechali (choć wiedział) i po powrocie również nie okazywał zainteresowania jak było.

Były mąż Wnioskodawczyni płaci zasądzone przez Sąd alimenty w wysokości po 500 zł na każde dziecko i dokłada synowi do biletu miesięcznego.

Dzieci Wnioskodawczyni nie otrzymywały w 2018 r. zasiłku pielęgnacyjnego ani żadnych innych świadczeń z pomocy społecznej bądź z innych instytucji.

Wnioskodawczyni jest zatrudniona na umowę o pracę w markecie i rozlicza się z Urzędem Skarbowym na podstawie informacji PIT-11, według skali podatkowej 18% podatku. Wnioskodawczyni nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni chciałaby rozliczyć się z Urzędem Skarbowym jako samotnie wychowująca dzieci i skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na dwoje dzieci.

Wnioskodawczyni nie zawierała z byłym mężem żadnego porozumienia co do wykorzystania ulgi na dzieci za 2018 r., jednakże otrzymała od byłego męża informację sms, że on rozliczy za 2018 r. w swoim zeznaniu rocznym ulgę na jedno dziecko, tj. córkę. Była to decyzja byłego męża bez porozumienia się z Wnioskodawczynią.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2018 r. w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego z rodziców – to wówczas tylko Ona ma możliwość skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci w całości.

Wykonywania obowiązku alimentacyjnego przez ojca oraz sporadyczne spotykanie się z dziećmi, nie sposób uznać za wystarczającego dla przyjęcia, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy. Zatem, w przedmiotowej sprawie uznać należy, że za 2018 r. Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dzieci, jeśli w tym okresie wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi. Ulgę tę Wnioskodawczyni będzie mogła odliczyć w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tutejszy Organ zaznacza, że niniejsza interpretacja indywidualna stanowi rozstrzygnięcie w zakresie postawionego pytania dotyczącego możliwości skorzystania z ulgi na dzieci zgodnie ze wskazanymi przez Wnioskodawczynię we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisami prawa podatkowego oraz przedstawionym opisem stanu faktycznego i nie odnosi się do możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, uprawnień do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony Organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.