2019.04.15 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-1.4012.86.2019.2.AK
z 15 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2019 r. (data wpływu 19 lutego 2019r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 marca 2019r. (data wpływu 22 marca 2019r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku wystawienia faktury VAT i odprowadzenia podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem usług pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia – jest prawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku wystawienia faktury VAT i odprowadzenia podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem usług pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 18 marca 2019r. (data wpływu 22 marca 2019r.) w zakresie doprecyzowania opisanego stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Wnioskodawczyni od 2.10.2014r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, której przedmiotem jest działalność prawnicza (69.10.Z) - kancelarię adwokacką. Jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W dniu 25.11.2018r. Wnioskodawczyni uzyskała zaświadczenie potwierdzające posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego wydane przez podmiot uprawniony do prowadzenia szkolenia oraz kursu doszkalającego, tj. doradcy obywatelskiego. Instytucja doradcy została opisana w art. 11 ust. 3a ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej z dnia 5.08.2015 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 2030, zm. Dz. U. z 2018 r., poz. 1467) - dalej: ustawa.

Poradnictwo obywatelskie nie mieści się w zakresie działalności prawniczej, jest kwalifikowane wg kodu PKD jako: 88.99.Z.: Pozostała pomoc społeczna bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowana. Poradnictwo obywatelskie nie jest przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni zawarła ze Stowarzyszeniem na Rzecz … „…” z siedzibą w K., wpisanym pod nr KRS: … - dalej: Stowarzyszenie - warunkową umowę zlecenia z dnia 25.11.2018r. Przedmiotem umowy zlecenia jest świadczenie za wynagrodzeniem pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej, zgodnie z uzgodnionym z powiatem harmonogramem, oraz zgodnie z postanowieniami ustawy i aktami wykonawczymi do ustawy.

W komparycji umowy wskazano imię i nazwisko Wnioskodawczyni, adres zamieszkania (inny niż adres wykonywania działalności gospodarczej), PESEL i NIP.

Umowa weszła w życie w dniu 1.01.2019r., została zawarta na czas określony do dnia 31.12.2019 r., gdyż ww. Stowarzyszeniu powierzono, na mocy art. 11 ust. 1 i 2 ustawy, prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Stowarzyszenie nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Umowa stron polega na tym, że: Wnioskodawczyni dyżuruje, świadcząc nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w Punkcie Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w S. (powiat ….) w wymiarze: czwartek 10:00-14:00 i piątek 14:00-18:00 oraz nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w Punkcie Nieodpłatnej Pomocy Prawnej i Poradnictwa Obywatelskiego w Ż.(m. Ż.) w wymiarze: wtorek 13:00-17:00, środa 8:00-12:00 i piątek 8:00-12:00.

Miejsca dyżurów zostały wyznaczone przez powiaty, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 10 ustawy. Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego odbywa się według kolejności zgłoszeń, po umówieniu terminu wizyty. Zgłoszeń dokonuje się telefonicznie pod numerem telefonu wskazanym przez starostę. Starosta oprócz dokonywania zgłoszeń telefonicznych może również umożliwić dokonywanie zgłoszeń za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, zgodnie z art. 8 ust. 4 i 5 ustawy.

Zgodnie z art. 4 ustawy:

Nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie przysługują osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Oświadczenie składa się osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.

Zgodnie z art. 3a ustawy:

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenie wspólnie z osobą uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje w szczególności porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego.
Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również nieodpłatną mediację.

Z uwagi na okoliczność, że Wnioskodawczyni nie posiada uprawnień mediatora, nieodpłatna mediacja, na podstawie art. 4a ust. 1 i 8 ustawy, ogranicza się do: poinformowania osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz korzyściach z tego wynikających; przygotowania projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji; przygotowania projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej; udzielenia pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.

Z tytułu pełnienia ww. dyżurów, Wnioskodawczyni uzyskuje wynagrodzenie. Podstawą ustalenia wysokości wynagrodzenia jest kwota 5005,00 (pięć tysięcy pięć) zł na miesiąc, która przysługuje za dyżur w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu i trwającego co najmniej 4 godziny dziennie (art. 8 ust. 3 ustawy). Wynagrodzenie z tytułu zawartej z ww. Stowarzyszeniem umowy nie przysługuje bądź zostanie proporcjonalnie pomniejszone w przypadku, gdy Wnioskodawczyni nie udzieliła świadczeń wynikających z niniejszej umowy w całości bądź w poszczególnych dniach, zgodnie z umową. W wyjątkowych przypadkach bowiem, Wnioskodawczyni ma prawo do wyznaczenia na swoje miejsce zastępcy na dyżurze wyłącznie spośród członków Stowarzyszenia. Tym samym, wyjątkowo, również Wnioskodawczyni będzie zastępcą innych członków Stowarzyszenia, w zakresie dyżuru nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Podstawą wypłaty wynagrodzenia będzie więc każdy zrealizowany w danym miesiącu dyżur, przeprowadzony według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego zgodnie z podpisaną listą obecności.

Zgodnie z art. 3 ustawy:

Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:
1. poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”, o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym lub
2. wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub
3. sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub
1. sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Nieodpłatna pomoc prawna nie obejmuje spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia tej działalności.

Zakres nieodpłatnej mediacji, w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej, jest tożsamy z zakresem wskazanym wyżej.

Na podstawie umowy ze Stowarzyszeniem na Wnioskodawczyni spoczywają następujące obowiązki:

zapoznania się z Regulaminem wyznaczania osób uprawnionych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego, opracowanym i przyjętym przez Stowarzyszenie, akceptacji treści Regulaminu a także jego integralnych części, jakimi są Standardy i procedury zapewnienia jakości w punktach pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego prowadzonych przez Stowarzyszenie oraz zobowiązania się do jego przestrzegania i stosowania,
przestrzegania przepisów ustawy, aktów wykonawczych i Regulaminu, także jego integralnej części jakim są Standardy i procedury zapewnienia jakości w punktach pomocy prawnej o poradnictwa obywatelskiego prowadzonych przez Stowarzyszenie,
udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego według swojej najlepszej wiedzy, z tym ze z ważnych powodów może odmówić udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego w przypadku konfliktu interesów i wskazać inne punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, ponadto może również poinformować uprawnionego o prawie do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w innych punktach nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na terenie powiatu,
posiadania własnego sprzętu teleinformatycznego np. laptopa z dostępem do informatycznej bazy danych aktów prawnych,
obecności w godzinach dyżurów w wyznaczonym miejscu udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego wg ustalonego harmonogramu,
dokumentowania w karcie nieodpłatnej pomocy prawnej każdego przypadku udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego przez podanie informacji dotyczących czasu trwania i formy oraz dziedziny prawa, której dotyczyła ta pomoc;
bieżącego wprowadzania danych z kart wsparcia do sytemu online prowadzonego przez Stowarzyszenie, aby na koniec miesiąca w systemie dostępne były wszystkie dane dotyczące świadczenia pomocy prawnej w danym punkcie,
przekazania osobie upoważnionej przez zarząd Stowarzyszenia do 5 dnia następnego miesiąca kalendarzowego dokumentacji określonej w ustawie, w sposób uniemożliwiający powiązanie karty nieodpłatnej pomocy prawnej z oświadczeniem osoby uprawnionej. Przekazanie kompletnej i wypełnionej w sposób prawidłowy dokumentacji oraz imiennego raportu miesięcznego jest warunkiem otrzymania wynagrodzenia,
zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze świadczoną nieodpłatną pomocą prawną i nieodpłatnym poradnictwem obywatelskim,
przestrzegania przepisów dot. zarządzania konfliktem interesów obowiązujących w Stowarzyszeniu,
przedstawienia Stowarzyszeniu, w wyznaczonym przez nie terminie, dodatkowych informacji i wyjaśnień dot. osobiście świadczonej nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, w szczególności odnośnie prowadzonej dokumentacji,
poddania się kontroli dokonanej przez osobę upoważnioną przez Stowarzyszenie w miejscu świadczenia pomocy prawnej oraz do wykonania zaleceń pokontrolnych i powiadomienia o tym Stowarzyszenia,
terminowego uiszczania składki członkowskiej na rzecz Stowarzyszenia,
sporządzenia imiennego raportu miesięcznego dot. przeprowadzonych porad prawnych,
sporządzenia imiennego raportu miesięcznego w formie ewidencji godzin udzielonych porad prawnych/obywatelskich w związku z wykonywaniem zlecenia,
wykonywania czynności objętych umową terminowo, z najwyższą staranności, zgodnie z poziomem wiedzy, kompetencji zawodowej, etyki i uczciwości,
zachowania w tajemnicy wszelkich informacji poufnych, również po zakończeniu umowy,
wykonywania powierzonych obowiązków zgodnie z RODO.

Ponadto, w umowie zawarto sformułowanie: „Zleceniobiorca ma obowiązek przedstawić na wezwanie Pracodawcy informacje, wyjaśnienia oraz sprawozdania dotyczące wykonywanej pracy”.

W nawiązaniu do punktu d) wskazać należy, że zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 3) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego z dnia 21.12.2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2492) - dalej: rozporządzenie - w lokalu, w którym jest udzielana nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, zapewnia się: dostęp do instalacji energetycznej, telekomunikacyjnej oraz dostęp do Internetu, przy czym w pomieszczeniu, o którym mowa w pkt 1, zapewnia się komputer z dostępem do oprogramowania do edycji tekstów, oprogramowania umożliwiającego przesyłanie, odbieranie danych i porozumiewanie się na odległość środkami komunikacji elektronicznej i komputerowego systemu informacji prawnej, wraz z bazą aktów prawnych, w tym przepisów prawa powszechnie obowiązującego, orzecznictwa i materiałów pomocniczych, z dostępem do bazy aktów prawa miejscowego obowiązującego na obszarze danego powiatu i powiatów ościennych, w tym gmin wchodzących w skład danego powiatu, a także dostęp do drukarki, urządzenia pozwalającego na przenoszenie dokumentacji do postaci elektronicznej oraz do materiałów biurowych.

Ponadto, postanowiono, że w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy prawa polskiego, w szczególności kodeksu cywilnego, ustawy, aktów wykonawczych do ustawy, Regulaminu, Standardów i procedur Stowarzyszenia.

Umowa stron nie zawiera postanowień dotyczących odpowiedzialności stron wobec osób trzecich. Stowarzyszenie nie zobowiązało Wnioskodawczyni do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich.

Z uwagi na fakt, że umowa obowiązuje od 1.01.2019r., Wnioskodawczyni za świadczenie usług w miesiącu styczniu 2019 r. wystawiła fakturę VAT, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, gdyż w przeciwnym razie Stowarzyszenie odmówiłoby wypłaty wynagrodzenia, zasłaniając się koniecznością uzyskania przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnej we wnioskowanym zakresie.

W ocenie Wnioskodawczyni przychody otrzymywane przez Wnioskodawczynię od Stowarzyszenia, za wykonywanie czynności wynikających z umowy, mieszczą się w zakresie przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26.07.1991 r. (Dz. U. z 2018r., poz. 1509) - dalej: ustawa o PIT. Będą to przychody wymienione w pkt 8) ustawy o PIT, tj. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia, uzyskiwane wyłącznie od osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej.

Wnioskodawczyni w związku z wykonywaniem czynności w ramach zlecenia nie dysponuje niezależnością i samodzielnością pozwalającą na uznanie, iż działa jako profesjonalny podmiot gospodarczy. Tym bardziej, że wykonywane przez nią czynności, tj. nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, nie mieszczą się w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, zaś świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej ma charakter okazjonalny (jedynie w razie zastępstwa innego członka Stowarzyszenia na dyżurze nieodpłatnej pomocy prawnej).

Wnioskodawczyni ponosi wydatki w postaci kosztów dojazdu do miejsca wykonywania umowy oraz kosztów doręczenia, do 5-go dnia każdego miesiąca, dokumentacji sprawozdawczej do siedziby Stowarzyszenia. Wnioskodawczyni nie ponosi innych wydatków związanych z realizacją umowy zlecenia.

Wnioskodawczyni świadcząc zlecone zadania wyraża oświadczenia woli w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia.

Wnioskodawczyni udzielając pomoc prawną lub poradnictwo obywatelskie nie ponosi odpowiedzialności za świadczone usługi, gdyż w myśl ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej z dnia 5.08.2015 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 2030., tj., zm. Dz. U. z 2018 r. poz. 1467) - dalej: ustawa - obciąża ona Stowarzyszenie, które dobiera sobie kadrę w sposób indywidualny i jednostronny.

Pomoc prawna i poradnictwo obywatelskie udzielane są przez Stowarzyszenie realizujące zadanie zlecone przez Starostwa Powiatowe, na podstawie zawartych z nimi umów.

Zgodnie z art. 11 ust. 1. ustawy: „Powiat powierza połowę punktów do prowadzenia adwokatom i radcom prawnym z przeznaczeniem na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, a połowę organizacji pozarządowej prowadzącej działalność pożytku publicznego, zwanej dalej „organizacją pozarządową”, z przeznaczeniem na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego”. (...)

ust. 2: „Organizację pozarządową wyłania się corocznie w otwartym konkursie ofert, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, przeprowadzanym jednocześnie na powierzenie prowadzenia punktów przeznaczonych na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego”. (...)

ust. 7: „Organizacja pozarządowa zapewnia udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na podstawie umowy zawartej z powiatem do której stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 2 pkt 1, la i 3-6b. (...),

ust. 10: „Organizacja pozarządowa zapewnia udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w art. 5 ust. 2-5, art. 7 oraz art. 8 ust. 2-13”.

Wnioskodawczyni nie ponosi ryzyka gospodarczego i ekonomicznego, które rozumie jako możliwość wystąpienia takich zdarzeń, które mają w konsekwencji negatywny wpływ na wynik prowadzonej działalności gospodarczej lub niosą ze sobą niebezpieczeństwo poniesienia straty przez Wnioskodawczynię.

Od osób uprawnionych nie pobiera się żadnego wynagrodzenia za usługę, której są beneficjentami. Wnioskodawczyni otrzymuje od Stowarzyszenia wynagrodzenie, niezależnie od liczby osób uprawnionych, które zgłoszą się na dyżur oraz jakości świadczonych usług.

Co więcej, § 5 ust. 4 umowy stanowi, że Wnioskodawczyni nie może przyjmować w zamian za udzielenie porady jakiejkolwiek korzyści majątkowej oraz nie może udzielać informacji o podmiotach świadczących odpłatną pomoc prawną.

Wynagrodzenie wypłacane jest w terminie 14 dni od przekazania środków Stowarzyszeniu przez powiat, po spełnieniu warunków opisanych we wniosku ORD-IN/A zał. 3/6 pkt h) i j).

W związku ze świadczeniem usług objętych umową Wnioskodawczyni nie jest obowiązana posiadać ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Kwestii tej nie reguluje ani umowa, ani ustawa.

Wnioskodawczyni do wykonywania czynności wykorzystuje infrastrukturę znajdującą się w miejscu realizacji ww. umowy, w szczególności wyposażenie pomieszczenia (biurko, stolik, krzesła, szafka), materiały biurowe, łącze internetowe, telefon, drukarkę.

Kwestię zapewnienia infrastruktury reguluje § 5 ust. 1 pkt 3) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego z dnia 21.12.2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2492) - dalej: rozporządzenie, który został opisany we wniosku ORD-IN/A zał. 4/6.

Infrastrukturę, wskazaną powyżej, zapewnia dany powiat (ewentualnie w porozumieniu z gminą), podobnie jak lokal w którym świadczone są usługi.

Ponadto, Wnioskodawczyni korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej Stowarzyszenia, tj. z systemu online, do którego wprowadza dane z kart pomocy, dane te przekazywane są do Stowarzyszenia. Stowarzyszenie wykonuje obowiązki sprawozdawcze względem powiatu przy wykorzystaniu przekazanych danych.

Po upływie każdego miesiąca Wnioskodawczyni przekazuje Stowarzyszeniu karty pomocy, które są, poprzez struktury organizacyjne Stowarzyszenia, weryfikowane i rozliczane z Powiatem, a nadto dokumentację wymaganą przez Stowarzyszenie (listę obecności, ewidencję czasu pracy). Wykorzystywanie organizacji wewnętrznej Stowarzyszenia ma również miejsce w razie potrzeby zapewnienia zastępstwa na dyżurze. Zastępcą może być jedynie członek Stowarzyszenia wskazany jako zastępca dla danego powiatu. Ponadto, możliwe jest dokonanie przez upoważnioną przez Stowarzyszenie osobę kontroli w miejscu realizacji ww. umowy.

Wnioskodawczyni nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia. Zasady przyznawania wynagrodzenia zostały opisane we wniosku ORD-IN/A zał. 1/6.

Paragraf 4 ust. 3 umowy stanowi: „Podstawą wypłaty wynagrodzenia będzie każdy zrealizowany w danym miesiącu dyżur, przeprowadzony według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego zgodnie z podpisaną listą obecności”.

Wnioskodawczyni nie ma wpływu na wysokość stawki godzinowej, która została narzucona przez Stowarzyszenie. Stawka ta wynika z ilorazu kwoty 5005,00 zł i ilości godzin dyżuru w danym miesiącu (wymiar 5 dni w tygodniu i co najmniej 4 godzin dziennie).

Zgodnie z § 4 ust. 2 umowy: „Wynagrodzenie z tytułu niniejszej umowy nie przysługuje bądź zostanie proporcjonalnie pomniejszone w przypadku, gdy Przyjmujący Zlecenie nie udzielił świadczeń wynikających z niniejszej umowy w całości bądź w poszczególnych dniach, zgodnie z umową”.

Tym samym jedyny wpływ, który może mieć Wnioskodawczyni na wysokość przyznanego jej wynagrodzenia zaistnieje w razie niemożliwości świadczenia dyżuru, wtedy wynagrodzenie za dany dyżur przypada bezpośrednio zastępcy. Nie wpłynie to jednakże na wysokość stawki godzinowej, ta pozostaje niezmienna.

Umowa zlecenia przewiduje stałe wynagrodzenie. Paragraf 4 ust. 1 umowy stanowi: „Za pełnienie dyżurów w wymiarze określonym w art. 8 ust. 3 oraz ust. 6 Ustawy przysługiwać będzie wynagrodzenie 5005,00 zł (pięć tysięcy pięć złotych) na miesiąc”.

Paragraf ten uszczegółowiony został w przytoczonych wyżej § 4 ust. 2 i 3 umowy, mówiących o zasadach wypłaty wynagrodzenia i przypadkach jego obniżenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej ze Stowarzyszeniem Wnioskodawczyni jest zobowiązana wystawić fakturę VAT i odprowadzić podatek od towarów i usług do Urzędu Skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem, zawartej poza prowadzoną działalnością gospodarczą, nie jest zobowiązana wystawiać faktury VAT i nie podlega w tym zakresie ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174) - dalej: ustawa o VAT.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, (...).

Artykuł 15 ustawy o VAT stanowi, że:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

(…)

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Zgodnie z art. 13 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509) Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się: przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od: osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, w zakresie rodzaju czynności, warunków świadczenia tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności względem osób trzecich, stwierdzić należy, że dokonywane przez podatnika czynności w ramach umowy zlecenia, nie stanowią wykonywania samodzielnej działalność gospodarczej, stąd podlegają wyłączeniu opodatkowaniem podatkiem VAT, wobec faktu że za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Należy przy tym podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika. Warunkiem bowiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
(uchylony);
z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W myśl art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018r., poz. 1509, z późn. zm.), za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się:

(uchylony);
przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych;
przychody z działalności duchownych, osiągane z innego tytułu niż umowa o pracę;
przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;
przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7;
przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9;
przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;

przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
3. przedsiębiorstwa w spadku,

-z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9;

przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Wnioskodawczyni w opisie sprawy wskazała, że wynagrodzenie, które otrzymuje od Stowarzyszenia za wykonane czynności stanowi przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym, a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

wykonywania tych czynności,

wynagrodzenia, oraz

odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem, użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko winny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in., czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze fakt, że w zasadzie każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, określa wynagrodzenie oraz przynajmniej podstawowe warunki wykonywania czynności, należy uznać, że „odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich” jest kryterium kluczowym dla oceny charakteru prawno-podatkowego danego podmiotu. Jest to czynnik odróżniający na gruncie ustawy VAT prowadzenie działalności gospodarczej (przesłanki warunkującej status podatnika podatku VAT) od innego rodzaju aktywności zawodowej nie powodującej powstania podmiotowości prawno-podatkowej na gruncie ww. ustawy.

Istotna jest w tym przypadku analiza istoty odpowiedzialności, wynikającej z charakteru stosunku prawnego łączącego Wnioskodawcę oraz Stowarzyszenie.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, z późn. zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. W myśl tego artykułu działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów. Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

W akapicie pierwszym, artykuł 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE, określa osobę, która może stać się podatnikiem, jako każdą osobę, która niezależnie prowadzi w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Artykuł 10 Dyrektywy 2006/112/WE wyjaśnia znaczenie terminu „samodzielnie” użytego w art. 9 (1). Stwierdza on, że warunek określony w art. 9 (1) stwierdza, że działalność gospodarcza prowadzona „samodzielnie” wyklucza pracowników i inne osoby z podatku VAT, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący relacje między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

W celu określenia granic pojęcia „działalności gospodarczej” i „podatnika” należy przypomnieć art. 9 (2) i 12 (1) Dyrektywy 2006/112/WE. Artykuł 9 (2) Dyrektywy 2006/112/WE stwierdza, że poza osobami, o których mowa w ust. 1, za podatnika uznawana jest każda osoba, która okazjonalnie dokonuje dostawy nowego środka transportu wysyłanego lub transportowanego do nabywcy przez sprzedawcę, przez nabywcę albo na rzecz sprzedawcy lub nabywcy, do miejsca przeznaczenia znajdującego się poza terytorium państwa członkowskiego, ale na terytorium Wspólnoty. Przy czym, artykuł 12 (1) stanowi, że „państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi (...)”.

Dyrektywa 2006/112/WE wskazuje na bardzo szeroki zakres działalności gospodarczej, obejmujący wszystkie etapy produkcji, dystrybucji i dostarczania towarów i usług. To, że działalność gospodarcza, która ma być traktowana jako taka, nie jest działalnością wykonywaną okazjonalnie, nie oznacza, że działalność ta, aby mieścić się w zakresie podatku VAT, musi osiągnąć pewną liczbę operacji lub osiągnąć określony poziom dochodu. Decydującym elementem jest wola lub zamiar osoby dokonującej czynności, aby brać udział w produkcji, dystrybucji lub dostarczaniu dóbr lub usług. Elementem definiującym działalność gospodarczą na gruncie przepisów Dyrektywy jest to, że osoba, w celu wykonywania swoich działań, wykorzystuje zasoby ludzkie lub rzeczowe w taki sam sposób, jak są one wykorzystywane przez producenta, handlowca lub osoby świadczące usługi. Działalność gospodarcza w rozumieniu Dyrektywy będzie miała miejsce, gdy zaistnieje zamiar wykorzystania i zorganizowania środków w celu wzięcia udziału w produkcji, dystrybucji towarów lub świadczeniu usług.

Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primera v. segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Ponadto, zgodnie z opinią RG M.G. Tesauro z dnia 4 czerwca 1991r. do sprawy C-202/90, co się tyczy warunków pracy należy przeanalizować czy pracownik jest niejako zintegrowany z organizacją pracodawcy (...) czy i w jakim zakresie może swobodnie zorganizować swoją działalność. Jest oczywistym, że możliwość swobodnego zorganizowania (wybór współpracowników, struktury niezbędne do wykonywania zadań, godziny pracy), jak też brak zintegrowania w przedsiębiorstwie czy w administracji stanowią elementy typowe dla działalności wykonywanej w sposób samodzielny. Jednakże poddanie się niektórym dyrektywom jak też pewnej kontroli czy władzy dyscyplinarnej pracodawcy, które odnajdujemy również w stosunku pracy nie wykluczają charakteru samodzielnego działalności. Co się tyczy warunków wynagrodzenia, okoliczność, że wynagrodzenie (także to określone ustawą) jest proporcjonalne do usług i charakter przypadkowy, który z tego wynika stanowią jasne wskaźniki istnienia stosunku samodzielnej pracy. Nie ma wątpliwości, że ryzyko w ramach stosunku pracy podporządkowanej spoczywa tylko na pracodawcy. W zakresie odpowiedzialności wskazano, że należy badać czy pracownik jest odpowiedzialny wobec osób trzecich za czynności i działania, które można mu przypisać (pkt 6).

Zauważyć też należy, że sformułowanie w powołanym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnoszące się do odpowiedzialności, należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy, w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy. Tak bowiem rozumiana odpowiedzialność za wykonanie czynności wskazuje, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można zatem mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę będą łączyć ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie będzie on ponosił ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich będzie bezwzględnie ponosił zlecający. Oznacza to, że z treści zawartych umów wynikać winno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę, podobnie jak ma to miejsce w przypadku stosunku pracy.

Powyższe oznacza, że jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) pomiędzy Zleceniobiorcą – Wnioskodawczynią a Zleceniodawcą – Stowarzyszeniem wykaże, że spełnione są wszystkie trzy warunki to nie można uznać Wnioskodawczyni za podatnika VAT. Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że Zleceniobiorca występuje w charakterze podatnika VAT.

Warunek pierwszy – warunki wykonywania czynności. Należy uznać, że co do zasady w istotę typowej umowy zlecenia, której przedmiotem jest poradnictwo obywatelskie oraz pomoc prawna świadczone przez osobę fizyczną, wpisane jest wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego – w niniejszej sprawie Stowarzyszenia.

W tym kontekście należy zauważyć, że wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego powoduje, że Zleceniobiorca nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego (co ma ścisły związek z tym jak kształtuje się wynagrodzenie – warunek drugi).

Warunek drugi – wynagrodzenie. Zakładając, że umowa przewiduje, że Zleceniobiorca korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego (spełniony warunek pierwszy), ustalenie, że warunek drugi jest spełniony w praktyce sprowadza się do weryfikacji czy umowa przewiduje stałe wynagrodzenie. Jeżeli umowa przewiduje stałe wynagrodzenie nie można mówić o ponoszeniu ryzyka ekonomicznego przez adwokata.

Warunek trzeci – odpowiedzialność Zlecającego wobec osób trzecich. Warunek będzie spełniony jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie Zlecającego, a nie po stronie faktycznego wykonawcy – Zleceniobiorcy, co wyklucza samodzielny charakter jego działalności. Warunek będzie także spełniony gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, której przedmiotem jest działalność prawnicza. Jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. W dniu 25.11.2018r. Wnioskodawczyni uzyskała zaświadczenie potwierdzające posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego wydane przez podmiot uprawniony do prowadzenia szkolenia oraz kursu doszkalającego, tj. doradcy obywatelskiego. Wnioskodawczyni zawarła ze Stowarzyszeniem na Rzecz …. „…”, warunkową umowę zlecenia z dnia 25.11.2018r. Przedmiotem umowy zlecenia jest świadczenie za wynagrodzeniem pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej, zgodnie z uzgodnionym z powiatem harmonogramem, oraz zgodnie z postanowieniami ustawy i aktami wykonawczymi do ustawy. Wnioskodawczyni dyżuruje, świadcząc nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w Punkcie Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w S. oraz nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w Punkcie Nieodpłatnej Pomocy Prawnej i Poradnictwa Obywatelskiego w Ż. Z tytułu pełnienia ww. dyżurów, Wnioskodawczyni uzyskuje wynagrodzenie. Podstawą ustalenia wysokości wynagrodzenia jest kwota 5005,00 (pięć tysięcy pięć) zł na miesiąc, która przysługuje za dyżur w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu i trwającego co najmniej 4 godziny dziennie. Wynagrodzenie, które Wnioskodawczyni otrzymuje od Stowarzyszenia za wykonane czynności stanowi przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni w związku z wykonywaniem czynności w ramach zlecenia nie dysponuje niezależnością i samodzielnością pozwalającą na uznanie, iż działa jako profesjonalny podmiot gospodarczy. Wnioskodawczyni nie ponosi ryzyka gospodarczego i ekonomicznego. Umowa stron nie zawiera postanowień dotyczących odpowiedzialności stron wobec osób trzecich. Stowarzyszenie nie zobowiązało Wnioskodawczyni do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich.

W sprawie będącej przedmiotem analizy należy wskazać, że zasady wystawiania faktur zostały uregulowane w Dziale XI ustawy, w Rozdziale 1 – Faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Elementy jakie powinna zawierać faktura wymienione zostały w art. 106e ust. 1 ustawy.

W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika.

Mając powyższe na uwadze, na gruncie powołanych przepisów należy wskazać, że w tak przedstawionym opisie sprawy, świadczenie przez Wnioskodawczynię usług pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia na rzecz Stowarzyszenia, nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym Wnioskodawczyni nie jest z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku.

Wnioskodawczyni bowiem nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonywane czynności oraz nie ponosi ryzyka ekonomicznego związanego z prowadzoną działalnością. Umowa stron nie zawiera postanowień dotyczących odpowiedzialności stron wobec osób trzecich. Powyższe wskazuje, że zawarcie opisanej umowy zlecenia spowoduje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy zbliżone do stosunku pracy, w ramach którego Wnioskodawczyni – Zleceniobiorca związana jest ze Zleceniodawcą więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich. Jak bowiem wskazano wyżej, warunek ten będzie także spełniony gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Wobec powyższego, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 cyt. ustawy, wykonywane przez Wnioskodawczynię czynności na rzecz Stowarzyszenia na podstawie przedmiotowej umowy zlecenia, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, w analizowanej sprawie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług od świadczonej na podstawie umowy cywilnoprawnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do dokumentowania świadczonych usług pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia fakturami VAT.

Podsumowując, należy stwierdzić, że z tytułu świadczenia usług pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego na podstawie umowy cywilnoprawnej, za które Wnioskodawczyni otrzymuje wynagrodzenie, Zainteresowana nie jest zobowiązana do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin