Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.109.2019.1.AK
z 11 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2019 r. (data wpływu 19 marca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Decyzją Sądu Rejonowego z listopada 2016 r. w sprawie o rozwód, opieka nad dziećmi: A (lat 15) i B (lat 5) przypadła byłej żonie Wnioskodawcy. Sąd ograniczył prawa rodzicielskie Wnioskodawcy. Dzieci mieszkają z matką w S., natomiast Wnioskodawca w K.

W 2017 r. Zainteresowany realizował w ramach obowiązków służbowych swojego pracodawcy kontrakt w S., podczas budowy jednej z instalacji dla zakładu w S.

W tym czasie Wnioskodawca przebywał kilka miesięcy pracując w tymże miejscu.

Od pewnego czasu zaczęły pojawiać się problemy z córką związane z okresem dojrzewania, a także związane z postępem choroby, która została niedawno zdiagnozowana, jako (…). Córka w tym czasie popadła w znaczny konflikt z matką, dochodziło do awantur, wzywania policji, co skończyło się rękoczynami i użyciem przemocy w relacji matka-córka, w konsekwencji wizytą kuratora sądowego oraz założeniem rodzinie tzw. Niebieskiej Karty.

Część czasu, kiedy Wnioskodawca przebywał w S., żeby odciążyć byłą żonę, córka przebywała pod opieką i wychowaniem Wnioskodawcy. Równocześnie Zainteresowany wypełniał pełny obowiązek alimentacyjny wobec opiekuna prawnego córki – czyli matki. Dziecko uczęszczało w tym czasie na zajęcia terapeutyczne (również rodzinnie lub na zajęcia z jednym rodzicem). Córka dwukrotnie przebywała na oddziałach diagnostycznych psychiatrii (Szpital oraz Ośrodek Socjoterapii dla dzieci i młodzieży).

Sprawa złych relacji z matką i problemów wychowawczych znalazła swój ciąg dalszy w sądzie dla nieletnich, gdzie od czerwca 2018 r. toczy się sprawa o demoralizację córki Wnioskodawcy (...).

Sąd rozważa sytuację, że córka Wnioskodawcy po skończeniu ósmej klasy, czyli w tym roku, przejdzie docelowo pod opiekę Zainteresowanego i wyjedzie do K., gdzie obecnie mieszka Wnioskodawca ze swoją partnerką życiową. W ocenie psychologów Wnioskodawca jest jedyną osobą, którą córka respektuje i jest w stanie się podporządkować, co ma wpływ na proces wychowawczy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższymi faktami Wnioskodawca może jako podatnik dokonać wspólnego rozliczenia z córką , jako rodzic samotnie wychowujący dziecko za rok 2017?

Matka dokonała wspólnego rozliczenia z synem B za rok 2017.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy ustawy są dość nieprecyzyjne, a wyroki NSA wskazują, że takie rozliczenie jest możliwe, albowiem z przepisu nie wynika, że kryteria uprawniające do uznania rodzica za osobę samotnie wychowującą dziecko, należy spełniać przez cały rok podatkowy. To oznacza, że aby skorzystać z uprawnienia do rozliczenia w ten preferencyjny sposób, wystarczy posiadać status osoby samotnie wychowującej dziecko, tylko przez część roku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

‒ podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy).

Ponadto, art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
• nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów powyżej 3 089 zł (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),
• wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.
  
  

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną, ojcem 15-letniej córki i 9-letniego syna. Zgodnie z decyzją sądu opieka nad małoletnimi dziećmi została powierzona matce dzieci, z którą dzieci zamieszkują. Prawa rodzicielskie ojca zostały ograniczone. W związku z obowiązkami służbowymi Wnioskodawca przebywał kilka miesięcy poza miejscowością, w której zamieszkują dzieci z matką. Z uwagi na problemy wychowawcze dotyczące córki, małoletnia przez pewien okres czasu przebywała pod opieką ojca. W okresie tym brała udział w zajęciach terapeutycznych, uczestniczyła w badaniach na oddziałach diagnostycznych psychiatrii. Wnioskodawca wypełnia nałożony na niego obowiązek alimentacyjny.

Zainteresowany powziął wątpliwość, czy przysługuje mu możliwość skorzystania z preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok podatkowy 2017.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Naprzemienne przebywanie dziecka raz u jednego, raz u drugiego z rodziców nie zmienia faktu, że dziecko wychowywane jest wspólnie przez dwoje rodziców. Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie naprzemiennego wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

To, że dziecko przebywa naprzemiennie raz u jednego, raz u drugiego z rodziców wynika wyłącznie z sytuacji życiowej podatnika i jego małżonka, nie zmienia to jednak faktu, że dziecko wychowywane jest wspólnie przez dwoje rodziców.

Zauważyć należy, że Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, iż sąd wykonywanie opieki nad małoletnimi dziećmi powierzył matce dzieci, jednakże w analizowanej sprawie w okresie będącym przedmiotem zapytania w odniesieniu do córki zarówno matka dziecka jak i ojciec sprawowali opiekę nad małoletnią. Co więcej, Wnioskodawca sam zaznaczył, że przez część roku w związku z problemami wychowawczyni dziecka zajmował się córką, aby odciążyć byłą żonę. Takie zachowanie jednoznacznie wskazuje, że rodzice dziecka uzupełniają się (wspierają) w zakresie pieczy nad dzieckiem i jego wychowaniem.

W rezultacie stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawcy nie można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że przysługuje mu prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa podatkowego oraz opisany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że w sytuacji gdy dwie osoby – Wnioskodawca i jego była małżonka – wychowują córkę, fakt ten wyklucza możliwość uznania Zainteresowanego za osobę samotnie wychowującą dziecko. Prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje bowiem wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci. Wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie przysługuje mu status osoby samotnie wychowującej dziecko.

Końcowo należy dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.