Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.199.2019.4.DA
z 3 czerwca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2019 r. (data wpływu 18 marca 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 maja 2019 r. (data wpływu 6 maja 2019 r.) oraz pismem z dnia 20 maja 2019 r. (data wpływu 20 maja 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 marca 2019 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900), w związku z powyższym pismem z dnia 25 kwietnia 2019 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.199.2019.2.ACZ, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 25 kwietnia 2019 r. (skutecznie doręczone w dniu 29 kwietnia 2019 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem nadanym za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 6 maja 2019 r.

Z uwagi na to, że złożony wniosek wraz z uzupełnieniem nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, Organ podatkowy na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 9 maja 2019 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.199.2019.3.ACZ, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, ponownie wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie II wysłane zostało w dniu 9 maja 2019 r. (skutecznie doręczone w dniu 14 maja 2019 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem nadanym za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 20 maja 2019 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniach przedstawiono następujący stan faktyczny:

Małżeństwo Wnioskodawczyni zostało rozwiązane w dniu 25 lipca 2011 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w ..., który uprawomocnił się w dniu 31 sierpnia 2011 r. W wyniku postępowania sądowego w dniu 27 czerwca 2012 r., sygn. akt ..., została zawarta ugoda o ustalenie kontaktów ojca dzieci Wnioskodawczyni - ..., zamieszkałego w ..., z małoletnimi ... i .... Zgodnie z powyższą ugodą, widzenia odbywać się miały każdorazowo w miejscu zamieszkania matki z możliwością wyjścia na spacer. W 2018 r. ojciec dzieci ... nie skorzystał ani razu z tych ustaleń, a ostatni raz odwiedził dzieci w dniu 12 maja 2013 r. podczas Pierwszej Komunii Świętej syna ....

Wnioskodawczyni chce skorzystać z odliczenia od podatku za 2018 r. z tytułu ulgi na dzieci:

• córkę ..., lat 17, PESEL ..., która w roku szkolnym 2017/2018 uczęszczała do Katolickiego Gimnazjum ... w .., oraz w roku szkolnym 2018/2019 uczęszczała do I Liceum Ogólnokształcącego ... w ...,
  

• syna ..., lat 14, PESEL ..., który w roku szkolnym 2017/2018 oraz 2018/2019 uczęszczał do Katolickiej Szkoły Podstawowej ...w ....
  
  

Dzieci przebywały przez cały 2018 r. (365 dni) wyłącznie pod opieką Wnioskodawczyni. W roku podatkowym 2018, którego dotyczy przedmiotowy wniosek, wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, uczestniczyła w ich wychowaniu, sprawowała nad nimi opiekę, ponosiła koszty utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy dzieci oraz o to, aby nie brakowało im niczego. Ponadto, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne dzieci, pomagała w nauce, interesowała się ich życiem szkolnym i pozaszkolnym. Ojciec dzieci nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, lecz jej w ogóle nie wykonuje. W 2018 r. nie wykonywał władzy rodzicielskiej ani jednego dnia. W 2018 r. (w okresie rozliczenia ulgi prorodzinnej za 2017 r.) zdarzyły się około cztery rozmowy telefoniczne, których tematem był popsuty skuter, który ojciec chciał podarować dzieciom w ramach rozliczenia ulgi prorodzinnej za 2017 r., lecz skuter ten był w trakcie naprawy przez byłego męża Wnioskodawczyni. Gdy dzieci nie chciały przyjąć prezentu, ojciec nie wytrzymał emocjonalnie i zaczął grozić córce, że to co ona mówi, to tak jakby matka mówiła, a matka odpowie w sądzie. Wnioskodawczyni dodała, że córka jest po kilkuletniej terapii u psychologa dziecięcego związanego z depresją i wysoką wrażliwością. Ojciec jak najbardziej wie o tym fakcie i nic sobie z tego nie robi. Po takiej rozmowie stan psychiczny został zaburzony, a córka Wnioskodawczyni dochodziła do siebie przez kilka dni. Syn zaś przy odmowie przyjęcia prezentu usłyszał, że zapłacą za jego decyzję i wszyscy pożałują. Takie zachowanie nie ma nic wspólnego z dbaniem o dobro dzieci, a tym bardziej z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. W roku podatkowym 2018 były mąż płacił alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie na każde dziecko (... i ...). Ojciec nie uczestniczył w wychowaniu dzieci, nie sprawował nad nimi opieki. Jedynym jego kosztem jaki ponosił był obowiązek alimentacyjny. Nie troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych dzieci, nie pomagał w nauce, nie interesował się ich życiem szkolnym i pozaszkolnym.

W 2018 r. Wnioskodawczyni prowadziła działalność gospodarczą: ..., ul. ... w ..., NIP ..., Reg. .... Wnioskodawczyni w 2018 r. osiągnęła dochód opodatkowany wg skali podatkowej, o której mowa w art. 27 o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. rozliczała się na zasadach ogólnych, opłacając podatek wg stawki 18%. Wnioskodawczyni w 2018 r. nie osiągnęła dochodów opodatkowanych 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową). W roku podatkowym 2018 Wnioskodawczyni nie korzystała z zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. W 2018 r. dzieci Wnioskodawczyni nie osiągnęły dochodu.

... jako ojciec małoletnich ...i ... odliczył ulgę prorodzinną za 2018 r. na obydwoje dzieci, o czym poinformował Wnioskodawczynię listownie. Kwota jaka została odliczona przez ojca dzieci nie jest Wnioskodawczyni znana. Wnioskodawczyni nie zawarła z byłym mężem porozumienia dotyczącego sposobu korzystania z ulgi na dzieci przez każdego z małżonków w roku podatkowym 2018 w podatku dochodowym od osób fizycznych. Po otrzymaniu od byłego męża informacji o fakcie odliczenia ulgi prorodzinnej na dzieci ... i ... za 2018 r. Wnioskodawczyni opisała tą sytuację, tj. kto sprawował opiekę nad dziećmi, do Urzędu Skarbowego w ..., w którym ustalono, że ulga prorodzinna przysługuje po połowie obojgu rodzicom, mimo że ojciec w 2018 r. ani jednego dnia nie sprawował władzy rodzicielskiej.

Wnioskodawczyni jako matka, która wychowuje dzieci i sprawuje nad nimi samodzielną pieczę, również odliczyła pełną ulgę na dwoje dzieci.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia 100% ulgi za 2018 r. na małoletnie dzieci ... i ...?

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku), decyzja Urzędu Skarbowego w ... jest krzywdząca zarówno dla dzieci, jak i dla Wnioskodawczyni jako matki, która poświęca się w wychowanie i godny byt dla dzieci. Ojciec nie daje nic od siebie dzieciom dla ich dobra. Pieniądze uzyskane z ulgi prorodzinnej powinny być przeznaczone wyłącznie na dzieci. Według art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie ulgi prorodzinnej należy się osobie, która sprawuje opiekę nad dziećmi i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, uczestniczy w wychowaniu, sprawuje nad nimi opiekę, ponosi koszty utrzymania, troszczy się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga w nauce, interesuje się życiem szkolnym i pozaszkolnym. W tym przypadku Wnioskodawczyni uważa, że to Ona w roku podatkowym 2018 ma prawo do ulgi prorodzinnej w pełnym wymiarze (100%) na oboje małoletnich dzieci ... i ..., gdyż zgodnie z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ulgę prorodzinną ubiegać się może ten z rodziców, który w stosunku do małoletnich wykonuje władzę rodzicielską.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Zgodnie z art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie).

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosowanie do art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W myśl art. 58 § 1 ww. Kodeksu, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Jak stanowi art. 58 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Zgodnie z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do małoletniego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27 ust. 1-2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców. Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy tylko jeden z rodziców spełnia warunki do zastosowania odliczenia.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia praw do ulgi prorodzinnej nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy.

Powyższe potwierdza stanowisko sądów administracyjnych, np. Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15, w którym Sąd stwierdził, że wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 25 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy wyrokiem rozwiązał małżeństwo Wnioskodawczyni, a wyrok uprawomocnił się w dniu 31 sierpnia 2011 r. W wyniku postępowania sądowego w dniu 27 czerwca 2012 r. została zawarta ugoda o ustalenie kontaktów ojca dzieci Wnioskodawczyni z małoletnią córką (lat 17) i synem (lat 14). Zgodnie z ww. ugodą, widzenia odbywać się miały każdorazowo w miejscu zamieszkania matki z możliwością wyjścia na spacer. Władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom, zaś stałe miejsce zamieszkania dzieci jest przy Wnioskodawczyni. Ojciec ostatni raz odwiedził dzieci w dniu 12 maja 2013 r. podczas Pierwszej Komunii Świętej syna, a w 2018 r. kontaktował się z nimi telefonicznie około czterech razy, w celu podarowania dzieciom popsutego skutera w ramach rozliczenia ulgi prorodzinnej za 2017 r. W roku podatkowym 2018 były mąż, poza płaceniem alimentów w wysokości 400 zł miesięcznie na każde dziecko, nie uczestniczył w wychowaniu dzieci, nie sprawował nad nimi opieki, nie troszczył się o ich rozwój fizyczny i duchowy, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie pomagał w nauce, nie interesował się życiem szkolnym i pozaszkolnym dzieci – wszystko to realizowała matka dzieci. W 2018 r. to Wnioskodawczyni faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dzieci. Wnioskodawczyni prowadziła w 2018 r. działalność gospodarczą opodatkowaną wg skali podatkowej, tj. rozliczała się na zasadach ogólnych, opłacając podatek wg stawki 18%. Wnioskodawczyni w 2018 r. nie osiągnęła dochodów opodatkowanych 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową). W roku podatkowym 2018 Wnioskodawczyni nie korzystała z zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. W 2018 r. dzieci Wnioskodawczyni nie osiągnęły dochodu. Były mąż Wnioskodawczyni odliczył ulgę prorodzinną za 2018 r. na obydwoje dzieci. Wnioskodawczyni jako matka, która wychowuje dzieci i sprawuje nad nimi samodzielną pieczę, również odliczyła pełną ulgę na obydwoje dzieci. Wnioskodawczyni nie zawarła z byłym mężem porozumienia dotyczącego sposobu korzystania z ulgi na dzieci za 2018 r. w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, uznać należy, że skoro w 2018 r. w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica – to wówczas tylko Ona ma możliwość skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci w całości. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez ojca dzieci oraz odbycia przez niego około czterech rozmów telefonicznych z dziećmi, nie sposób uznać za wykonywanie przez niego władzy rodzicielskiej w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy. Zatem, w przedmiotowej sprawie uznać należy, że za 2018 r. Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dzieci, jeśli w tym okresie wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi. Ulgę tę Wnioskodawczyni będzie mogła odliczyć w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji gdy Wnioskodawczyni w zeznaniu podatkowym za 2018 r. nie odliczyła ulgi prorodzinnej na dwoje dzieci w pełnej wysokości, to przysługuje Jej prawo do złożenia korekty zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2018 w zakresie rozliczenia ulgi prorodzinnej.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, a jedynie opiera się na przedstawionym we wniosku i jego uzupełnieniu stanie faktycznym. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.