Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.206.2019.1.MKA
z 2 lipca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 17 maja 2019 r. (data wpływu 23 maja 2019 r.), uzupełnionym w dniu 3 czerwca 2019 r. oraz 18 czerwca 2019 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącym stroną postępowania:
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zainteresowani w dniu 26 czerwca 2001 r. pożyczyli Państwu K.iA. D. 62 000,00 zł na „ratowanie firmy” (Zainteresowani wzięli pożyczkę w Banku we frankach szwajcarskich pod zastaw hipoteczny mieszkania). Pożyczka miała być zwrócona jednorazowo do dnia 30 czerwca 2005 r bez odsetek – dodane do kwoty pożyczki miały być jedynie naliczone odsetki, jakie Zainteresowani musieli zapłacić bankowi za udzielenie kredytu. Z umowy pożyczki jednoznacznie wynika, że pożyczka nie jest oprocentowana – do głównej kwoty miały być doliczone tylko poniesione koszty i odsetki naliczone przez bank, a w przypadku niezwrócenia pożyczki w ustalonym terminie tj. 30 czerwca 2005 r. pożyczkobiorca byłby zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę w spłacie – w wysokości ustawowej – od 1 lipca 2005 r. Ponieważ pożyczka nie została zwrócona w terminie, w 2018 r. skierowano sprawę do sądu (w międzyczasie dłużnik Pan A.D. uznał dług u notariusza). Po nadaniu klauzuli wykonalności sprawa trafiła do komornika. Zainteresowani zażądali jedynie spłaty kwoty pożyczki tj. 62 000,00 zł, bez odsetek, które zapłacili do banku za udzielenie pożyczki, bez kosztów manipulacyjnych, kosztów wyceny mieszkania i ubezpieczenia kredytu. Koszty te wynosiły ponad 40 000,00 zł. Koszty te nigdy nie zostały odzyskane.

Firma Państwa D. już dawno temu zbankrutowała. Zainteresowanym udało się odzyskać część należności, gdyż sprzedawane były udziały firmy. Komornik pismem z dnia 6 września 2018 r. poinformował Zainteresowanych o wszczęciu postępowania, a następnie przekazał część odzyskanej należności.

Ponieważ Zainteresowani nie wiedzieli, czy powinni odprowadzić podatek od odsetek otrzymanych od komornika uzyskali informacje na ten temat w Urzędzie Skarbowym, że podatek od odsetek winni odprowadzić. Zainteresowani złożyli w dniu 29 kwietnia 2019 r. PIT-38 i zapłacili podatek w wysokości 19% w kwocie 9 019,40 zł, nie będąc pewnymi, czy słusznie. Na infolinii Zainteresowani uzyskali informację, że powinni zapłacić podatek 18%, w związku z czym złożono korektę PIT-38.

Z aktu notarialnego, w którym Pan A.D. uznał dług wynika, że ma być zwrócona kwota pożyczki 62 000,00 zł oraz odsetki ustawowe za zwłokę w spłacie liczone od dnia 1 lipca 2005 r. Termin ostatecznej spłaty pożyczki ustalony był na 30 czerwca 2005 r.

Natomiast od komornika uzyskali informację, że nie powinni płacić podatku od odsetek przekazanych przez komornika.

Ponadto Zainteresowani zwracają uwagę na fakt, że wartość pieniędzy w kwocie 62 000,00 zł w 2001 r., była zupełnie inna niż dziś, odsetki naliczone przez komornika nie były odsetkami za udzielenie pożyczki, o czym świadczy umowa pożyczki – były jedynie rekompensatą z tytułu inflacji i nie pokryły w pełni poniesionych przez Zainteresowanych strat.

Zainteresowani, w sytuacji gdy nie powinni płacić podatku od odsetek przekazanych przez komornika, proszą o zwrot kwoty 9 019,40 zł, przekazanej na konto Urzędu Skarbowego (PIT-38 złożono w dniu 29 kwietnia 2019 r.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Zainteresowani muszą zapłacić podatek od odsetek naliczonych za zwłokę w spłacie pożyczki przekazanych przez Komornika;

• pożyczka w kwocie 62 000,00 zł udzielona w dniu 26 czerwca 2001 r.,
• termin spłaty pożyczki – bez odsetek – do dnia 30 czerwca 2005 r. – po 30 czerwca 2005 r. miały być naliczone odsetki za zwłokę – z powodu nie spłacenia pożyczki w terminie,
• do kwoty 62 000,00 zł nie doliczono odsetek, które Zainteresowani zapłacili do Banku, kosztów udzielenia pożyczki, wyceny mieszkania przez biegłego (pożyczka pod zastaw hipoteczny) oraz ubezpieczenia pożyczki,
• aktem notarialnym z dnia 20 sierpnia 2018 r. naliczono do zapłaty kwotę 151 814,22 zł – Zainteresowani otrzymali tylko 109 470,55 zł (a więc nie całą zasądzoną kwotę),
• łączna otrzymana kwota 109 470,55 zł minus 62 000,00 zł pożyczki to są odsetki 47 470,55 zł i od tej kwoty Zainteresowani odprowadzili podatek 19% w wysokości 9 019,40 zł.
  
  

Zdaniem Zainteresowanych, nie powinni Oni zapłacić podatku – co stwierdził również Komornik.

Zainteresowani proszą o wzięcie pod uwagę faktu, że wartość pieniędzy w kwocie 62 000,00 zł w 2001 r. była zupełnie inna, niż dziś, odsetki naliczone przez Komornika nie były odsetkami za udzielenie pożyczki (zgodnie z umową pożyczki była ona nieoprocentowana) były jedynie odsetkami ustawowymi za zwłokę w spłacie pożyczki i nie pokryły w pełni poniesionych przez Zainteresowanych strat – tj. odsetek, jakie zapłacili do Banku, kosztów manipulacyjnych za udzielenie pożyczki, ubezpieczenia pożyczki i wyceny mieszkania. Termin spłaty pożyczki – 30 czerwca 2005 r. – odsetki naliczone od 30 czerwca 2005 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymieniono inne źródła (pkt 9).

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy zaznaczyć, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności”, świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, niewymienione wprost w tym przepisie.

Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a ww. ustawy podatkowej, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przez umowę pożyczki, w świetle art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowani w dniu 26 czerwca 2001 r. udzielili nieoprocentowanej pożyczki w kwocie 62 000,00 zł. W związku z tym, że dłużnicy nie zwrócili pożyczki w terminie Zainteresowani skierowali sprawę do sądu. W trakcie sprawy pożyczkobiorca uznał dług w kwocie 62 000,00 zł oraz odsetki ustawowe liczone od 1 lipca 2005 r. Następnie Zainteresowani skierowali sprawę do komornika, który po wszczęciu postępowania przekazał Zainteresowanym część odzyskanej zasądzonej należności. Kwota otrzymana od komornika zawierała zarówno należność główną jak i odsetki.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przedmiotowa pożyczka została przez Zainteresowanych udzielona nieodpłatnie. Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych udzielenie nieoprocentowanej pożyczki przez osobę fizyczną oraz zwrot tej pożyczki są obojętne podatkowo.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Zatem odsetki są związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Roszczenie odsetkowe nie jest więc częścią składową roszczenia głównego, w przedmiotowej sytuacji pożyczki, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania są co do zasady przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano jednak wyjątki od powyższej reguły i w katalogu zwolnień przedmiotowych wymieniono wprost odsetki wolne od podatku.

Jak wyżej wykazano, odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która korzysta ze zwolnienia z opodatkowania tylko w wyjątkowych przypadkach tj. gdy przepisy ustawy wprost o tym stanowią.

I tak, wolne od podatku są odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, pkt 95, pkt 119, pkt 130, pkt 130a i pkt 130b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli:

• odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. poz. 776),
• odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,
• odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,
• odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
• odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
• odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego.
  
  

W świetle powyższego należy przyjąć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w jego ocenie zasługują na szczególną ochronę.

Odnosząc się do wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów z tytułu odsetek stwierdzić należy, że odsetki otrzymane przez Zainteresowanych nie należą do żadnej z kategorii odsetek korzystających ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 cyt. ustawy.

Reasumując: na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego kwota otrzymanych przez Zainteresowanych odsetek stanowi dla Zainteresowanych przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych takiego zwolnienia nie przewiduje.

Przychód ten Zainteresowani winni rozliczyć łącznie z innymi przychodami uzyskanymi w 2018 r., które podlegały opodatkowaniu skalą podatkową i wykazać go w zeznaniu podatkowym PIT-36 składanym za 2018 r. w pozycji inne źródła.

Końcowo, zauważyć należy, że przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy wnioskodawca prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez niego stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Wnioskodawcę kwot.

Odnośnie dokumentów stanowiących załączniki do wniosku, tutejszy Organ wyjaśnia, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny przesłanych załączników.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.