Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.92.2019.1.BB
z 1 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 lipca 2019 r. (data wpływu – 07 sierpnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny środków pieniężnych w dniu (…) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 sierpnia 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny środków pieniężnych w dniu (…).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w maju 2019 r. otrzymał od swoich rodziców tytułem darowizny środki pieniężne w łącznej kwocie 20.000,00 zł. Pieniądze zostały Wnioskodawcy przekazane w drodze dwóch przelewów bankowych z wspólnego rachunku bankowego prowadzonego dla rodziców Wnioskodawcy na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

Pierwszy z przelewów został wykonany w kwocie 10.000 zł – data operacji: (…), data rejestracji zlecenia przelewu: (…) – i zatytułowany jako: „darowizna dla syna od matki”.

Drugi z przelewów został wykonany w kwocie 10.000 zł – data operacji: (…), data rejestracji zlecenia przelewu: (…) – i zatytułowany jako: „darowizna dla syna od ojca”.

Darczyńcy są ze sobą w związku małżeńskim i pozostają w ustroju wspólności majątkowej (w szczególności stan ten trwał w chwili dokonywania obu darowizn). Nigdy nie doszło do ustalenia nierównych udziałów darczyńców w ich majątku wspólnym. Środki pieniężne będące przedmiotem darowizny w wypadku obu przelewów bankowych stanowiły majątek wspólny darczyńców (o którym mowa w art. 31 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Każda z darowizn wykonanych w drodze wyżej przywołanych przelewów bankowych została dokonana za wiedzą i zgodą obojga małżonków.

W wypadku obu przelewów bankowych nabycie środków pieniężnych podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizna na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w ramach czego wymagane jest dokonanie przez Wnioskodawcę zgłoszenia przy pomocy formularzy SD-Z2.

Wnioskodawca powziął jednakże wątpliwość, w jaki dokładnie sposób należy dokonać zgłoszenia otrzymania tych darowizn. Wątpliwość Wnioskodawcy bierze się z tego, że o ile każda z darowizn została dokonana przez jednego z rodziców Wnioskodawcy (co wynika z tytułów obu przelewów), to jednak środki pieniężne będące przedmiotem tych darowizn stanowiły majątek wspólny obojga rodziców Wnioskodawcy – z czego wynika, że każda z darowizn została dokonana przez jednego z rodziców z majątku wspólnego obojga rodziców.

Działanie takie mieści się w granicach zarządu majątkiem wspólnym (art. 36 § 2, art. 361, art. 37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), natomiast wątpliwości Wnioskodawcy polegają na tym, czy w wypadku poszczególnych darowizn dokonanych poprzez wyżej wspomniane przelewy bankowe zgłoszenia nabycia (SD-Z2) należy dokonać wskazując jako darczyńcę na całą kwotę danego przelewu (10.000 zł) jednego z rodziców (tego, który udzielił darowizny danym przelewem), czy też w każdym wypadku należy podzielić kwotę przelewu na pół (zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), a więc na poszczególnych zgłoszeniach SD-Z2 wskazać jako darczyńcę z tytułu każdego przelewu każdego z rodziców co do kwoty 5.000 zł.

W pierwszym wypadku z tytułu wyżej opisanych darowizn Wnioskodawca powinien złożyć w sumie dwa dokumenty SD-Z2, a w drugim w sumie cztery dokumenty SD-Z2.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w wyżej opisanym stanie faktycznym w celu prawidłowego dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawca powinien w odniesieniu do darowizny kwoty 10.000 zł wykonanej w dniu (…), data rejestracji: (…) dokonać:

• zgłoszenia na jednym formularzu SD-Z2, wskazując jako darczyńcę kwoty 10.000 zł swoją matkę,
• czy zamiast tego dokonać zgłoszenia na dwóch formularzach SD-Z2, z czego na jednym z nich wskazując jako darczyńcę kwoty 5.000 zł swoją matkę, natomiast na drugim wskazując jako darczyńcę kwoty 5.000 zł swojego ojca.

(pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowym rozwiązaniem jest dokonanie zgłoszenia przy zastosowaniu mechanizmu podzielenia poszczególnych darowizn po połowie, to jest zgodnie z określonym w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego udziałem małżonków w przedmiocie darowizny (środków pieniężnych) dokonywanej przez jednego z nich.

To oznacza, zdaniem Wnioskodawcy, że prawidłowe jest w odniesieniu do darowizny kwoty 10.000 zł wykonanej w dniu (…), data rejestracji: (…) dokonanie zgłoszenia na dwóch formularzach SD-Z2, z czego na jednym z nich ze wskazaniem jako darczyńcy kwoty 5.000 zł matki Wnioskodawcy, natomiast na drugim ze wskazaniem jako darczyńcy kwoty 5.000 zł ojca Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy w każdym wypadku dokonania darowizny z majątku wspólnego małżonków (niezależnie od tego czy w ujęciu przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego danej darowizny dokonuje jeden małżonek czy oboje) dla potrzeb przepisów o podatku od spadków i darowizn, w tym w szczególności dokonywaniu zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jako darczyńców należy uważać zawsze oboje małżonków po połowie wartości darowizny.

Zdaniem Wnioskodawcy poprawność takiej interpretacji wynika z tego, że przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn są przesunięcia majątkowe. Tymczasem w wypadku darowizny z majątku wspólnego do przesunięcia majątkowego na rzecz obdarowanego dochodzi zawsze z majątku obojga małżonków. Dlatego w ocenie Wnioskodawcy na gruncie tej ustawy podatkowej w wypadku darowizny dokonanej z majątku wspólnego małżonków darczyńcą są zawsze oboje małżonkowie. Zgodnie natomiast z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każde z małżonków ma równe udziały w majątku wspólnym (zgodnie z art. 43 § 2 Kodeksu w wyjątkowych wypadkach przewidzianych w tym przepisie na żądanie małżonka może dojść do ustalenia nierównych udziałów, lecz rozstrzygnięcie w tym przedmiocie ma charakter kształtujący, wobec czego wywiera skutki prawne dopiero na przyszłość; od momentu ustalenia nierównych udziałów).

Ze względu na zakres niniejszej interpretacji przywołano jedynie tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do darowizny środków pieniężnych z (…).

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, dotyczącego skutków podatkowych otrzymania darowizny środków pieniężnych w dniu (…). W zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2, dotyczącego skutków podatkowych otrzymania darowizny środków pieniężnych w dniu (…) wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy – wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 cyt. ustawy).

Natomiast w myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo –kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Należy również wskazać, że zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 tejże ustawy).

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

W myśl art. 4a ust. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:

1. dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia oraz dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,
2. dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe,
3. dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ich rodzaj, miejsce położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością rynkową oraz wielkość nabytego udziału

uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

Wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych określony został przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Stosownie do § 2 pkt 5 i 9 rozporządzenia – zgłoszenie, o którym mowa w § 1, zawiera dane identyfikujące i ostatni adres zamieszkania spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe oraz dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w maju 2019 r. otrzymał od swoich rodziców tytułem darowizny środki pieniężne w łącznej kwocie 20.000,00 zł. Pieniądze zostały Wnioskodawcy przekazane w drodze dwóch przelewów bankowych z wspólnego rachunku bankowego prowadzonego dla rodziców Wnioskodawcy na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Każda z darowizn została dokonana przez jednego z rodziców z majątku wspólnego obojga rodziców.

Pierwszy z przelewów został wykonany w kwocie 10.000 zł – data operacji: (…), data rejestracji zlecenia przelewu: (…) – i zatytułowany jako: „darowizna dla syna od matki”.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w odniesieniu do darowizny kwoty 10.000 zł wykonanej w dniu (…), data rejestracji: (…) prawidłowe jest dokonanie zgłoszenia na dwóch formularzach SD-Z2, z czego na jednym z nich ze wskazaniem jako darczyńcy kwoty 5.000 zł matki Wnioskodawcy, natomiast na drugim ze wskazaniem jako darczyńcy kwoty 5.000 zł ojca Wnioskodawcy.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

W myśl art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 682, ze zm.), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.

Z powyższych przepisów nie można jednak wywodzić, że wyrażając zgodę na darowiznę drugi z małżonków również automatycznie staje się stroną umowy darowizny. Jeżeli darowizna została dokonana przez jednego z rodziców (nawet z majątku wspólnego) to stroną umowy darowizny – darczyńcą jest tylko ten jeden rodzic. Zgodnie z przywołanymi przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn, dla celów skorzystania ze zwolnienia, należy dokonać zgłoszenia nabycia od danej osoby (tutaj darczyńcy).

Skoro zatem – jak wynika z opisu zdarzenia – w przypadku pierwszej darowizny z (…) darczyńcą była mama Wnioskodawcy, to prawidłowym działaniem będzie złożenie przez Wnioskodawcę – w stosunku do tej darowizny – jednego zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 i wskazanie w pozycji danych identyfikacyjnych darczyńcy, tj. matki Wnioskodawcy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.