Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.319.2019.1.HD
z 10 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 21 sierpnia 2019 r. (data wpływu 23 sierpnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom w nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 1994 r. Wnioskodawczyni kupiła mieszkanie w kamienicy przy ul. C. należącej do Miasta.

W dniu (…) w wyniku wybuchu gazu część budynku zawaliła się. Z tego tytułu ubezpieczyciel wpłacił na konto Wspólnoty Mieszkaniowej C. odszkodowanie. Otrzymana kwota odszkodowania pierwotnie została przeznaczona przez właścicieli lokali tworzących Wspólnotę Mieszkaniową na odbudowę kamienicy.

Od 30 lipca 2018 r. Wspólnota Mieszkaniowa C. przeszła pod zarząd K.

W dniu 11 stycznia 2019 r. nastąpiła likwidacja Wspólnoty Mieszkaniowej C. i zniesienie odrębnych własności lokali. W związku z tym właściciele odrębnych własności lokali zostali współwłaścicielami nieruchomości C.

W maju 2019 r. K. wypłacił współwłaścicielom – zgodnie z ich udziałami w nieruchomości przy ul. C. – odpowiednie kwoty odszkodowania. Zostały one wypłacone ze środków pieniężnych, które pozostały z odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela dla Wspólnoty Mieszkaniowej C.

Aktualnie budynek z gruntem ma być sprzedany w drodze przetargu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni, jako jeden z właścicieli kamienicy, który tworzył Wspólnotę Mieszkaniową, zobowiązana jest do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty otrzymanego w 2019 r. „odszkodowania majątkowego” (za zawaloną kamienicę) ze środków pieniężnych zlikwidowanej już Wspólnoty Mieszkaniowej oraz ewentualnie na jakim formularzu PIT i w którym wierszu należy ująć te środki i w jakiej wysokości (jaki %) podatku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych, dlatego też Wnioskodawczyni, jako osoba fizyczna, nie będzie zobowiązana zapłacić podatku dochodowego od uzyskanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia majątkowego za zawalenie się części budynku, którego jest współwłaścicielem. Kwota ta nie stanowi dla Wnioskodawczyni przychodu z innych źródeł i nie powinna być ujęta w zeznaniu rocznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy czym przez pojęcie „otrzymane” – zgodnie ze Słownikiem języka polskiego – należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik – wykazując określoną aktywność – ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Jak stanowi art. 84 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) wyrażający zasadę powszechności opodatkowania, każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Norma ta zawiera regułę, w myśl której w przypadku zaistnienia stanów określonych w ustawie podmioty objęte zakresem opodatkowania są zobowiązane do poniesienia ciężaru podatkowego. Norma wynikająca z art. 84 ustawy Konstytucja RP stanowi również dyrektywę interpretacyjną tekstu prawnego nakazującą traktować opodatkowanie jako zasadę, natomiast wszelkie przywileje w postaci zwolnień, ulg lub wyłączeń podatkowych jako wyjątek od tej zasady, a tym samym jako odstępstwo od normy konstytucyjnej. Tak rozumiana zasada powszechności opodatkowania wywodzona z przepisów Konstytucji zakazuje w szczególności domniemania istnienia przywileju podatkowego. Zastosowanie jakiegokolwiek przywileju winno wprost wynikać z przepisów ustawy podatkowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a;

W ww. przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Z wniosku wynika, że w 1994 r. Wnioskodawczyni kupiła mieszkanie w kamienicy przy ul. C. należącej do Miasta. W dniu (…) w wyniku wybuchu gazu część budynku zawaliła się. Z tego tytułu ubezpieczyciel wpłacił na konto Wspólnoty Mieszkaniowej C. odszkodowanie. Otrzymana kwota odszkodowania pierwotnie została przeznaczona przez właścicieli lokali tworzących Wspólnotę Mieszkaniową na odbudowę kamienicy. Od 30 lipca 2018 r. Wspólnota Mieszkaniowa C. przeszła pod zarząd K. W dniu 11 stycznia 2019 r. nastąpiła likwidacja Wspólnoty Mieszkaniowej C. i zniesienie odrębnych własności lokali. W związku z tym właściciele odrębnych własności lokali zostali współwłaścicielami nieruchomości C. W maju 2019 r. K. wypłacił współwłaścicielom – zgodnie z ich udziałami w nieruchomości przy ul. C. – odpowiednie kwoty odszkodowania. Zostały one wypłacone ze środków pieniężnych, które pozostały z odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela dla Wspólnoty Mieszkaniowej C. Aktualnie budynek z gruntem ma być sprzedany w drodze przetargu.

Przystępując do oceny skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom w nieruchomości w pierwszej kolejności zauważyć należy, że odszkodowanie z tytułu zawalenia się kamienicy przy ul. C. spowodowanego wybuchem gazu wypłacone zostało przez ubezpieczyciela – Wspólnocie Mieszkaniowej C. (na konto tej Wspólnoty), a nie Wnioskodawczyni. Wspólnota mieszkaniowa – w polskim porządku prawnym – ma status tzw. ułomnej osoby prawnej. Ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy z mocy prawa wspólnotę mieszkaniową, tj. jednostkę organizacyjną mogącą nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną (art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2019 r., poz. 737, z późn. zm.)), a także zawierać umowy cywilne, w tym dotyczące ubezpieczeń majątkowych. Zatem to Wspólnota Mieszkaniowa C., po podpisaniu umowy ubezpieczenia, stała się podmiotem praw i obowiązków z niej wynikających, miała więc status ubezpieczającego oraz dłużnika z tytułu składki. Środki wypłacone z tytułu ubezpieczenia stanowiły zatem środki własne Wspólnoty Mieszkaniowej C., a nie poszczególnych jej członków. W tej sytuacji nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że otrzymane przez nią środki stanowią odszkodowanie z tytułu ubezpieczeń majątkowych. Wnioskodawczyni otrzymała bowiem środki pieniężne stanowiące pozostałą – zgodnie z jej udziałem w nieruchomości – kwotę ze środków zlikwidowanej już Wspólnoty Mieszkaniowej.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wypłacone Wnioskodawczyni w maju 2019 r. środki pieniężne w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom w nieruchomości stanowią dla niej przychód z innych źródeł, o których mowa art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć również należy, że wypłacone Wnioskodawczyni środki pieniężne nie mieszczą się w zakresie żadnego ze zwolnień wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również nie został od nich zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów. W szczególności do otrzymywanych przez Wnioskodawczynię środków nie znajduje zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie stanowią one dla Wnioskodawczyni środków z tytułu ubezpieczeń majątkowych. Oznacza to, że kwotę otrzymanych środków pieniężnych Wnioskodawczyni powinna wykazać w pozycji „inne źródła” w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła ich wypłata, łącznie z innymi dochodami osiągniętymi w tym samym roku i opodatkować na zasadach ogólnych, według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.