Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.360.2019.1.JM
z 17 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął w dniu 23 sierpnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w dniu 2 stycznia 2019 r. zawarł umowę ubezpieczenia (polisa ubezpieczenia Nr …) z A. (dalej jako Ubezpieczyciel). Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna Wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i posiadania mienia oraz z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz/lub usługi. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje odpowiedzialność Ubezpieczonego z tytułu czynu niedozwolonego (OC delikt) oraz niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (OC kontrakt).

Zawarta z ubezpieczycielem umowa przewiduje, między innymi, że w odniesieniu do szkód rzeczowych stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości 500 zł. Natomiast w odniesieniu do szkód mających postać czystej straty finansowej stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości 5%, nie mniej niż 2.000 zł.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej, obowiązującymi w A. (…), użyte określenie franszyza redukcyjna – oznacza ustaloną w umowie kwotowo lub procentowo wartość, którą każdorazowo potrąca się od odszkodowania należnego poszkodowanemu z tytułu naprawienia szkody z zastrzeżeniem, że franszyzy redukcyjnej nie potrąca się od odszkodowania za szkodę osobową.

Wnioskodawca zawarł z ubezpieczycielem przedmiotową umowę, w tym celu, aby w przypadku konieczności naprawienia szkody w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. zalania piwnicy, czy mieszkania z powodu awarii sieci wodociągowej, uszkodzenia mienia, czy innych niedających się przewidzieć i wyeliminować zdarzeń, Ubezpieczyciel pokrywał te szkody poszkodowanym w ramach zawartej umowy ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia przewiduje wskazany powyżej mechanizm franszyzy redukcyjnej, który sprowadza się do tego, że ubezpieczyciel ustalając kwotę odszkodowania, którą wypłaca osobie poszkodowanej przez Wnioskodawcę, pomniejsza ustaloną i należną rzeczywiście poszkodowanemu kwotę za szkodę rzeczową o wartość 500 zł franszyzy redukcyjnej.

Mając na uwadze postanowienia umowy ubezpieczenia, Wnioskodawca zobowiązany jest sam ze swoich środków finansowych wypłacać poszkodowanym osobom fizycznym odszkodowania z tytułu szkód (strat) rzeczowych, których wartość nie przekracza 500 zł (bo w przypadku szkód rzeczowych nieprzekraczającej tej wartości Ubezpieczyciel z uwagi na franszyzę redukcyjną de facto nie wypłaca w ogóle odszkodowania) lub też wyrównać (dopłacić) poszkodowanemu kwotę 500 zł, w przypadku kiedy Ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie pomniejszone o kwotę 500 zł, tj. o kwotę franszyzy redukcyjnej przewidzianej umową.

Innymi słowy Wnioskodawca, pomimo zawartej z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia, ma obowiązek sfinansować z własnych środków i wypłacić poszkodowanej osobie fizycznej odszkodowanie do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma obowiązek, w informacji podatkowej, o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wykazywać jako przychód podlegający opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, wypłacone przez Spółkę odszkodowania za szkody rzeczowe wyrządzone w majątku osób fizycznych do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9, źródłami przychodów podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym są również inne (pozostałe) źródła przychodów.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;
   
   

W myśl art. 42a ust. 1, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Jak wskazano w stanie faktycznym, Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej może wyrządzić komuś szkodę, np. na skutek awarii sieci wodociągowo – kanalizacyjnych, czy innych niedających się przewidzieć sytuacji, czy zdarzeń.

Z chwilą wyrządzenia przez Spółkę szkody osobie trzeciej, powstaje stosunek zobowiązaniowy pomiędzy Spółką, a poszkodowanym, którego źródłem są przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie odpowiedzialności deliktowej. Zasady ustalania, czyli reguły według których ustalana jest wysokość odszkodowania stanowiąca kompensację poniesionej szkody, uregulowane są w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 435 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U.2018.1025), prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Z kolei zgodnie z ust. 2 tego artykułu w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W oparciu o powyższe uregulowania w przypadku zaistnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej objętej zakresem odpowiedzialności cywilnej, podmiotem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania na rzecz poszkodowanego jest Spółka.

Ubezpieczyciel będący stroną umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej przez Spółkę jest gwarantem odpowiedzialności cywilnej Spółki, przy czym nie oznacza to przejęcia całkowitej odpowiedzialności przez ubezpieczyciela przy jednoczesnym zwolnieniu Spółki z takiej odpowiedzialności wobec poszkodowanego. Jeżeli ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie na rzecz poszkodowanego, wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela zwalnia Spółkę z konieczności samodzielnego uregulowania roszczenia w części odpowiadającej kwocie wypłaconej przez ubezpieczyciela.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej obowiązującymi w A. (…) użyte określenie franszyza redukcyjna – oznacza ustaloną kwotowo lub procentowo w umowie ubezpieczenia wartości, którą każdorazowo potrąca się od odszkodowania należnego każdemu poszkodowanemu z tytułu naprawienia szkody z zastrzeżeniem, że franszyzy redukcyjnej nie potrąca się od odszkodowania za szkodę osobową. Franszyza redukcyjna ma zastosowanie wyłącznie do stosunku prawnego łączącego Spółkę (jako Ubezpieczonego) z ubezpieczycielem. Poprzez franszyzę redukcyjną rozumiany jest udział własny Ubezpieczonego w szkodzie, a tym jest obowiązek Spółki do samodzielnego finansowania (wypłaty) odszkodowania do kwoty franczyzy przewidzianej umową.

W przypadku włączenia się ubezpieczyciela w proces odszkodowawczy związany z danym roszczeniem poszkodowanego, część odszkodowania należnego poszkodowanemu wypłacana jest przez ubezpieczyciela w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Ta część odszkodowania wynikająca z roszczenia poszkodowanego, która nie została wypłacona przez ubezpieczyciela podlega obowiązkowi odszkodowawczemu po stronie Spółki.

Jednocześnie fakt, że wypłata środków pieniężnych przez Spółkę na rzecz poszkodowanego odpowiada wysokości franszyzy ustalonej w stosunkach łączących Spółkę z ubezpieczycielem nie przesądza o braku możliwości zakwalifikowania takiej wypłaty, jako odszkodowania podlegającego zwolnieniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Franszyza nie stanowi odrębnego tytułu prawnego, w oparciu o który następuje wypłata środków pieniężnych na rzecz poszkodowanego. Jeżeli Spółka wypłaca jakiekolwiek środki pieniężne na rzecz poszkodowanego, stanowią one charakter kompensacyjny wobec obowiązku odszkodowawczego spoczywającego na Spółce i odnoszą się do roszczenia odszkodowawczego kierowanego wobec Spółki przez poszkodowanego.

Zasady ustalania wysokości odszkodowania zawarte w Kodeksie cywilnym mają takie same zastosowanie, zakres i znaczenie zarówno wobec odszkodowania ustalanego przez ubezpieczyciela, jak też odszkodowania ustalanego przez Spółkę, jeżeli to Spółka samodzielnie wypłaca odszkodowanie.

Wnioskodawca zobowiązany jest sam ze swoich środków finansowych wypłacać poszkodowanym odszkodowania z tytułu szkód (strat) rzeczowych, których wartość nie przekracza 500 zł (bo w przypadku szkód nieprzekraczającej tej wartości Ubezpieczyciel z uwagi na franszyzę redukcyjną de facto nie wypłaca w ogóle odszkodowania) lub też wyrównać (dopłacić) poszkodowanemu kwotę 500 zł, w przypadku kiedy Ubezpieczyciel Wnioskodawcy wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie pomniejszone o kwotę 500 zł, tj. o kwotę franszyzy redukcyjnej przewidzianej umową ubezpieczenia.

Jednakże wypłacana przez Spółkę kwota odszkodowania na rzecz poszkodowanego w kwocie odpowiadającej wysokości kwoty franszyzy redukcyjnej stanowi część odszkodowania należnego poszkodowanemu, którego zasady ustalania, w ocenie Wnioskodawcy, wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, którymi to przepisami są przepisy kodeksu cywilnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznym, w art. 21 ust. 1 pkt 3 zwalnia od podatku otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W ocenie Wnioskodawcy wypacane przez Spółkę odszkodowanie do kwoty ustalonej franszyzy redukcyjnej, znajduje swoją podstawę prawną w odrębnych przepisach (ustawach). Tymi przepisami są przepisy art. 361 § 2 w zw. z art. 435 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Mając powyższe za podstawę, wypłacane przez Wnioskodawcę z własnych środków finansowych odszkodowania za szkody rzeczowe wyrządzone w majątku osób fizycznych do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej, są zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Wnioskodawca nie ma obowiązku, w informacji podatkowej, o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wykazywać jako przychód podlegający opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, odszkodowań za szkody rzeczowe wyrządzone w majątku osób fizycznych do kwot objętych mechanizmem franszyzy redukcyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach , dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia pewne rodzaje przychodów stanowiących pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga ostatecznie co jest przychodem z innych źródeł. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego. W katalogu tym będą mieściły się zatem przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i jednocześnie niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, należy jej więc szukać w innych przepisach, w tym m. in. w przepisach prawa cywilnego. W cywilnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty.

W myśl art. 361 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145), zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Stosownie do art. 435 § 1 tej ustawy, prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w dniu 2 stycznia 2019 r. zawarł umowę ubezpieczenia. Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna Wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i posiadania mienia oraz z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz/lub usługi. Zawarta z ubezpieczycielem umowa przewiduje, między innymi, że w odniesieniu do szkód rzeczowych stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości 500 zł. Natomiast w odniesieniu do szkód mających postać czystej straty finansowej stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości 5%, nie mniej niż 2.000 zł. Ubezpieczyciel ustalając kwotę odszkodowania, którą wypłaca osobie poszkodowanej przez Wnioskodawcę, pomniejsza ustaloną i należną rzeczywiście poszkodowanemu kwotę za szkodę rzeczową o wartość 500 zł franszyzy redukcyjnej. Wnioskodawca zobowiązany jest sam ze swoich środków finansowych wypłacać poszkodowanym osobom fizycznym odszkodowania z tytułu szkód (strat) rzeczowych, których wartość nie przekracza 500 zł (bo w przypadku szkód rzeczowych nieprzekraczającej tej wartości Ubezpieczyciel z uwagi na franszyzę redukcyjną de facto nie wypłaca w ogóle odszkodowania) lub też wyrównać (dopłacić) poszkodowanemu kwotę 500 zł, w przypadku kiedy Ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie pomniejszone o kwotę 500 zł, tj. o kwotę franszyzy redukcyjnej przewidzianej umową.

Jak wskazano powyżej, zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że z woli ustawodawcy zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a wyłącznie te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

W świetle powyższego należy zatem stwierdzić, że art. 361 oraz art. 435 Kodeksu cywilnego reguluje jedynie możliwość żądania przez poszkodowanego wypłacenia odszkodowania oraz wskazuje na obowiązek Wnioskodawcy naprawienia szkody wyrządzonej przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, nie określa jednak wprost wysokości ww. zadośćuczynienia, a także nie wskazuje zasad jego ustalania. W konsekwencji, źródłem wypłaty przez Wnioskodawcę odszkodowania do wysokości franszyzy redukcyjnej nie jest przepis rangi ustawowej, ale umowa zawarta między Wnioskodawcą a ubezpieczycielem.

Wobec tego, do odszkodowania z tytułu wypłaconego zadośćuczynienia nie może mieć zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten dotyczy wyłącznie ściśle określonych odszkodowań, tj. tych których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa.

W konsekwencji wskazane w zdarzeniu przyszłym odszkodowanie podlega opodatkowaniu bowiem stanowi dla poszkodowanych (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlegający zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy i opodatkować według zasad ogólnych.

Stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że kwoty odszkodowań wypłaconych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód po stronie osób je otrzymujących, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany jest wypełnić obowiązek nałożony przez art. 42a powołanej ustawy, czyli wystawić informację PIT-11.

Natomiast w przypadku wypłaty odszkodowań osobom fizycznym prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika.

Stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., , za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.