Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.422.2019.2.AC
z 30 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 sierpnia 2019 r. (data wpływu 13 sierpnia 2019 r.), uzupełnione pismem z dnia 18 września 2019 r. (data wpływu 24 września 2019 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-2.4011.422.2019.1.MS2 z dnia 5 września 2019 r. (data nadania 5 września 2019 r., data doręczenia 11 września 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia na podstawie ugody sądowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 sierpnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia na podstawie ugody sądowej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 5 września 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.422.2019.1.MS2 (data nadania 5 września 2019 r., data doręczenia 11 września 2019 r.), wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 18 września 2019 r. (data nadania 18 września 2019 r., data wpływu 24 września 2019 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w dniu 20 lipca 2015 roku zawarł z "Bank I " umowę o pracę. Umowa ta (na skutek aneksowania w dniu 20 lipca 2015 roku) przewidywała 6-miesięczny okres wypowiedzenia. W dniu 12 listopada 2015 roku Wnioskodawcy zostało przedstawione wypowiedzenie warunków pracy i płacy (dalej: „wypowiedzenie"). Pismem z dnia 26 lutego 2016 r. Wnioskodawca oświadczył, że odmawia przyjęcia nowych warunków pracy i płacy określonych w wypowiedzeniu.

W dniu 18 listopada 2015 roku Wnioskodawca wniósł odwołanie od wypowiedzenia, wnosząc o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, a w przypadku gdy wypowiedzenie doprowadzi (na skutek odmowy Wnioskodawcy) do definitywnego rozwiązania stosunku pracy - o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy.

Wyrokiem z dnia 24 września 2018 r. sygn. akt (…)Sąd Rejonowy (…) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przywrócił Wnioskodawcę do pracy. Od powyższego wyroku apelację wniósł (…) dalej: "Bank II" - następca prawny Banku I.

W przedmiocie wzajemnych roszczeń Wnioskodawca i Bank II zawarli ostatecznie ugodę w dniu 23 maja 2019 r. w (…) przed Sądem Okręgowym w (…). Wydział Pracy w sprawie o sygn. (…).

Strony postanowiły, że Bank II zapłaci na rzecz Wnioskodawcy kwotę (…) zł, pomniejszoną o należną zaliczkę na podatek dochodowy, tj. kwotę (…) zł, w związku ze złożeniem Wnioskodawcy wypowiedzenia naruszającego przepisy prawa, na którą to kwotę składają się:

Odszkodowanie w kwocie trzykrotnego wynagrodzenia (…), o którym mowa w art. 47(1) Kodeksu pracy (dalej jako: „Kp") w zw. z art. 42 § 1 kp (§ 1 ust. 1 lit. a ugody);

1. Odszkodowanie obliczone na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego (dalej jako: "Kc") w zw z art. 361 § 1 i § 2 Kc, w kwocie (…) zł, stanowiącej stratę w majątku wnioskodawcy i obejmującej koszty sądowe oraz koszty obsługi prawnej poniesione dotychczas przez wnioskodawcę w związku ze sporem powstałym na gruncie stosunku pracy (§ 1 ust. 1 lit. b ugody);
2. Odszkodowanie w kwocie (…) zł, pomniejszonej o należną zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie (…)zł (§ 1 ust. 1 lit. c ugody);
3. Strony zgodnie postanowiły, ze stosunek pracy ustał w dniu 31 maja 2015 r., ze dalsze prowadzenie postępowania w sprawie jest bezprzedmiotowe oraz, ze zawarta ugoda rozwiązuje spór pomiędzy stronami. Wnioskodawca i Bank II ugodę wykonali.
   
   

W uzupełnieniu doprecyzowano stan faktyczny o następujące informacje:

1. W ugodzie sądowej uznano, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Naruszono art. 45 § 1 Kodeksu pracy (dalej: „KP”) art. 111 KP oraz art. 8 KP. W ugodzie wskazano, że kwotę odszkodowania, o której mowa w § 1 ust. 1 lit. c stanowi odszkodowanie w kwocie (…) zł, pomniejszonej o należną zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie (…) zł. Wysokość ani zasady ustalania tego odszkodowania nie wynikają zatem wprost z przepisów odrębnych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, czy też innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 KP.
2. W wyniku zawartej ugody nie doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę.
3. Świadczenie stanowiło zadośćuczynienie związane ze stratami na dobrach niematerialnych. Pracodawca naruszył bowiem art. 111 oraz 8 Kodeksu pracy.
4. Świadczenie określone w § 1 ust. 1 lit c ugody, jako że kwalifikowane jest jako zadośćuczynienie, nie dotyczyło ani szkody rzeczywistej, ani korzyści, które Wnioskodawca mógł osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.
5. Świadczenie nie zostało przyznane Wnioskodawcy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota zapłacona Wnioskodawcy na podstawie § 1 ust. 1 lit. c ugody zawartej przez strony przed Sądem Okręgowym w dniu 23 maja 2019 r. podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b updof, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień: a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zdaniem Wnioskodawcy kwota przyznana mu na podstawie § 1 ust. 1 lit. c ugody zawartej z Bankiem II nie stanowi odszkodowania w postaci utraconych korzyści, w szczególności z tego względu, iż takie twierdzenie nie znajduje uzasadnienia w stanie faktycznym sprawy zakończonej ugodą sądową, a przedmiotowa kwota nie jest wielokrotnością miesięcznego wynagrodzenia Wnioskodawcy.

Po drugie, w przekonaniu Wnioskodawcy kwota otrzymana na podstawie § 1 ust. 1 lit. c ugody stanowi rekompensatę za szkodę na dobrach niematerialnych Wnioskodawcy. W sprawie, w której została zawarta ugoda sądowa, Wnioskodawca podnosił, iż naruszono jego dobra osobiste oraz dobra pracownicze. Zachowanie Banku I począwszy od dnia złożenia wypowiedzenia skutkowało bowiem: (i) zakazem wykonywania pracy, pomimo trwania okresu wypowiedzenia i nieuzasadnionym odizolowaniem Wnioskodawcy od miejsca pracy, czego Wnioskodawca nie potrafił wytłumaczyć swoim podwładnym oraz osobom z branży, (ii) nieuzasadnionym skierowaniem powoda do pracy w innym mieście, pomimo tego, iż pracodawca zdawał sobie sprawę z tego, iż Wnioskodawca opiekuje się ciężko chorymi rodzicami w podeszłym wieku, a nowe warunki pracy i płacy są rażąco nieadekwatne do doświadczenia Wnioskodawcy, (iii) zachwianiem jego renomy na rynku pracy jako jednego z najlepszych menedżerów w Polsce i wreszcie - (iv) uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym co potwierdziła specjalistyczna opinia w toku postępowania sądowego.

Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie: "w razie bezprawnego rozwiązania umowy o pracę zbieg odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej, o którym mowa w art. 443 k.c., będzie - przykładowo - możliwy w przypadku, gdy zakomunikowanie nieprawdziwej przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę narusza dobra osobiste pracownika albo uwłacza jego godności. W takiej sytuacji doktryna i orzecznictwo dopuszczają, możliwość dochodzenia przez pracownika ochrony na podstawie zasad ogólnych, tj. art. 23 i art. 24 oraz art. 448 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r., i PKN 537/00, z Glosą H. Szewczyk, Państwo i prawo 2003 nr 4," (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2018 r. sygn. Akt: III PK 18/17). W związku z powyższym zasadne jest twierdzenie, że kwota z § 1 ust. 1 lit. c ugody miała ścisły związek ze szkodą na dobrach niematerialnych Wnioskodawcy.

W tych okolicznościach, to charakter rekompensaty przyznanej z mocy ugody, a nie nazwanie kwoty z § 1 ust. 1 lit. c ugody "odszkodowaniem" powinno mieć decydujące znaczenie dla kwalifikacji prawnej przesądzającej o zwolnieniu podatkowym. Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 lipca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2219/16: "dokonując wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b u.p.d.o.f należy wreszcie mieć na uwadze, że o charakterze danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, a rzeczywisty charakter świadczenia. Na gruncie zastosowania tego przepisu należy badać, oprócz jego podstawy prawnej także charakter i funkcje świadczenia, żeby ocenić, czy jest ono zwolnione od podatku. Kwota wynikająca z zawartej ugody, nazwana przez strony odszkodowaniem, nie musi mieć rzeczywiście charakteru odszkodowawczego i odwrotnie - nie sprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru tegoż świadczenia."

Do podobnego wniosku doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt I SA/Sz 239/14, wydanym na gruncie stanu faktycznego, w którym doszło do wniesienia skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w wyroku tym podkreślono, że o statusie danej kwoty przesądza jej rzeczywisty charakter, tytuł prawny i cel, któremu służy.

Rozumowanie Wnioskodawcy wspiera również fakt, iż odszkodowanie stanowiące utracone korzyści zostało uwzględnione odrębnie w § 1 ust. 1 lit. a ugody. Gdyby więc wolą stron było ugodzenie się w ten sposób, iż zarówno kwota z § 1 ust. 1 lit. a jak i kwota z § 1 ust 1 lit. c ugody stanowiły utracone korzyści, zapewne strony zsumowałyby te kwoty i uwzględniły w jednej jednostce redakcyjnej ugody.

W konsekwencji, kwota przyznana Wnioskodawcy w § 1 ust. 1 lit. c ugody powinna korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b updof.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy, ustawodawca określił katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 wymienił stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przychody pracownicze, mają podstawę prawną w art. 12 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Podstawą nabycia prawa do odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, stąd zatem odprawy i odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

Odszkodowanie/zadośćuczynienie stanowi - co do zasady - przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania/zadośćuczynienia są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Występujące w ww. przepisie sformułowanie „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia” należy rozumieć jako te odszkodowania czy zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim odszkodowania lub zadośćuczynienia inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy.

Punktem wyjścia wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy jest natomiast podział odszkodowania na odszkodowanie za rzeczywiste straty (damnum emergens) i odszkodowanie za utracone korzyści (lucrum cessans). Za stratę uważa się każde pogorszenie się sytuacji majątkowej (zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów) poszkodowanego, w wyniku czego poszkodowany staje się uboższy, niż był przed doznaniem szkody. Chodzi w tym przypadku o rzeczywisty uszczerbek w majątku należącym do poszkodowanego spowodowany zniszczeniem, utratą lub uszkodzeniem określonych składników majątkowych albo obniżeniem ich wartości, a także powstanie nowych zobowiązań albo ich zwiększenie. Z kolei szkoda związana z utraconymi korzyściami (lucrum cessans) polega na tym, że majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, z którym połączona jest czyjaś odpowiedzialność. Szkodą jest więc to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Zakres zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje zatem tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, które nie zostały otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub nie dotyczyły korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono czyli tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą stanowiącą poniesienie straty. Przy tym, chodzi tu zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym).

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, podobnie jak wielu innych pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych, konieczne staje się zatem odwołanie się do przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. O odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowi pieniężną równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie, natomiast zadośćuczynienie jest pieniężną formą zrekompensowania szkody niemajątkowej.

Należy zaakcentować, że zadośćuczynienie ukierunkowane jest na wyrównanie uszczerbku niemajątkowego w postaci krzywdy.

Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.), dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Jak stanowi art. 24 § 1 ww. Kodeksu, ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W myśl art. 24 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 415 ww. Kodeksu, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

W świetle przepisów art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego). Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku ubyło na skutek tego zdarzenia lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Z kolei celem zadośćuczynienia jest łagodzenie doznanej krzywdy. Jednocześnie z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej znaczenie ma też zasada restytucji, rozumiana jako zakaz wzbogacenia poszkodowanego.

Z literalnego odczytania powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że jego dyspozycją objęte są jedynie te zadośćuczynienia lub odszkodowania, których prawo do otrzymania oraz ich wysokość wynika z wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkiem ww. świadczeń otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w podatku dochodowym będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych powyżej przesłanek.

Należy pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

W świetle powyższych przepisów, w przypadku gdy podstawą przyznania zadośćuczynienia lub odszkodowania jest zawarta ugoda sądowa, wówczas takie świadczenie podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że w dniu 23 maja 2019 r. Wnioskodawca i następca prawny pracodawcy zawarli ugodę przed sądem o wypłatę kwoty, na którą składają się trzy rodzaje odszkodowań. Strony zgodnie postanowiły, że stosunek pracy ustał w dniu 31 maja 2015 r., że dalsze prowadzenie postępowania w sprawie jest bezprzedmiotowe oraz, ze zawarta ugoda rozwiązuje spór pomiędzy stronami. Strony ugodę wykonały. W ugodzie sądowej uznano, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Naruszono art. 45 § 1 Kodeksu pracy (dalej: „KP”) art. 111 KP oraz art. 8 KP. W ugodzie wskazano, że kwotę odszkodowania, o której mowa w § 1 ust. 1 lit. c stanowi odszkodowanie w kwocie (…) zł, pomniejszonej o należną zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie (…) zł. Wysokość ani zasady ustalania tego odszkodowania nie wynikają zatem wprost z przepisów odrębnych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, czy też innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 KP. W wyniku zawartej ugody nie doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę. Świadczenie stanowiło zadośćuczynienie związane ze stratami na dobrach niematerialnych. Pracodawca naruszył bowiem art. 111 oraz 8 Kodeksu pracy. Świadczenie określone w § 1 ust. 1 lit c ugody, jako że kwalifikowane jest jako zadośćuczynienie, nie dotyczyło ani szkody rzeczywistej, ani korzyści, które Wnioskodawca mógł osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Świadczenie nie zostało przyznane Wnioskodawcy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W myśl art. 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040, 1043i 1495) - nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Natomiast art. 111 - Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Z uwagi na fakt zawarcia w niniejszej sprawie ugody wskazać należy, że jest ona jako jeden z typów umowy - uregulowana przepisami ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 917 tego Kodeksu, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z tym, biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny stwierdzić należy, że jeżeli otrzymane przez Wnioskodawcę zadośćuczynienie de facto nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, będzie podlegać zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

A zatem otrzymana przez Wnioskodawcę kwota zadośćuczynienia wynikająca z zawartej ugody sądowej będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.